WYCENA W PODEJŚCIU KOSZTOWYM
Koszt odtworzenia pomniejszony o zużycie jako
podstawa wyceny. Wartość odtworzeniowa.
Zasady ustalania zużycia powierzchni, kubatury
obiektów budowlanych.
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o
gospodarce nieruchomościami z
późniejszymi zmianami
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21
września 2006 r. w sprawie zasad
wyceny i sporządzania operatu
szacunkowego
• Standardy zawodowe rzeczoznawców
majątkowych
Polega na określeniu
wartości
nieruchomości przy
założeniu, że wartość
ta odpowiada kosztom
jej odtworzenia,
pomniejszonym o
wartość zużycia
nieruchomości.
• IDEĄ PODJEŚCIA KOSZTOWEGO
jest, że
nabywca nie zapłaci za nieruchomość więcej
niż kosztowałoby go odtworzenie takiej samej
nieruchomości, w tym samym miejscu i
o takim samym stopniu zużycia
obiektów budowlanych
• W wycenie nieruchomości
podejście to stosowane
wyłącznie do określenia
wartości
odtworzeniowej
Wartość odtworzeniowa
nieruchomości jest równa
kosztom nabycia gruntu i
kosztom wytworzenia jego części
składowych, z uwzględnieniem
stopnia zużycia, przy założeniu,
że koszty te zostały poniesione w
dniu wyceny.
Przy określaniu wartości
odtworzeniowej nieruchomości
określa się oddzielnie:
•
koszt nabycia gruntu
•
koszt wytworzenia jego części
składowych.
WARTOŚC NIERUCHOMOŚCI
WG KOSZTÓW ODTWORZENIA
WARTOŚC GRUNTU
KOSZT ODTWORZENIA OBIEKTÓW
BUDOWLANYCH I INNYCH SKŁADNIKÓW
NIERUCHOMOŚCI
STOPIEŃ ZUŻYCIA
Określa się dla nieruchomości,
które ze względu na rodzaj,
obecne użytkowanie lub
przeznaczenie nie są lub nie
mogą być przedmiotem obrotu
rynkowego, a także jeżeli
wymagają tego przepisy
szczególne.
Można do nich zaliczyć:
• Może stanowić np. podstawę do określenia
sumy ubezpieczenia nieruchomości
, a
także do ustalenia
odszkodowania
w
pewnych, prawem przewidzianych
przypadkach.
• Powinna być szacowana w celu
ustalenia i
zaktualizowania opłat rocznych z tytułu
trwałego zarządu
, nieruchomości których ze
względu na obecne użytkowanie lub
przeznaczenie nie są lub nie mogą być
przedmiotem obrotu rynkowego, np.
nieruchomości na terenach zamkniętych.
MOŻE BYĆ OKREŚLANA W
STOSUNKU DO:
• nieruchomości zabudowanej,
• nieruchomości posiadającej inne
odtwarzalne części składowe,
• może także dotyczyć określania
wartości odrębnych odtwarzalnych
części składowych gruntu.
W szczególnych przypadkach, przy
uwzględnieniu rodzaju nieruchomości i stanu
rynku nieruchomości,
wartość odtworzeniowa
,
określona w wyniku zastosowania podejścia
kosztowego, może być wykorzystana do celów,
dla których powinna być określona wartość
rynkowa – jeżeli realizacja metod i procedur
przewidzianych dla tego podejścia oparta będzie
na danych i relacjach rynkowych zarówno w
odniesieniu do wartości rynkowej gruntu, jak i
kosztów budowy oraz występującego zużycia.
• Odnosić się to może do wycen na potrzeby
rynkowe (np. sprzedaż, aport)
nieruchomości niewystępujących lub
rzadko występujących w obrocie
rynkowym, dla których nie ma liczby
danych rynkowych wystarczających do
określenia wartości rynkowej.
• Warunkiem koniecznym jest przyjęcie do
wyceny gruntu oraz zużycia jego części
składowych parametrów opartych na
danych rynkowych.
1.
Oszacowanie wartości gruntu przy
obecnym sposobie użytkowania.
2.
Oszacowanie kosztu odtworzenia
(wytworzenia) obiektu w stanie nowym.
3.
Określenie stopnia jej zużycia.
4.
Obliczenie współczynnika zużycia.
5.
Obliczenie wartości odtworzeniowej
obiektu
Koszt odtworzenia nieruchomości
gruntowej = cena za zakup gruntu:
• O tej samej funkcji
(sposobie użytkowania)
• O cechach użytkowania
jak najbardziej zbliżonych
do wycenianego gruntu
• Z uwzględnieniem lokalizacji
Do szacowania gruntu rzeczoznawca
wykorzystuje zwykle podejście porównawcze
JEDNAK:
Nieruchomość wraz z częściami składowymi
może być użytkowana w sposób szczególny
rzadkość występowania na rynku
brak możliwości wykorzystania podejścia
porównawczego zastosowanie innej
metody i techniki, np. pozostałościowej.
Określanie kosztów wytworzenia
części składowych gruntu może
być oparte na szacowaniu
kosztów odtworzenia
lub
kosztów zastąpienia.
• Koszt odtworzenia
obiektów
istniejących, czyli koszt wykonania repliki
(rodzaj materiału, konstrukcja, rozwiązania
funkcjonalne)
• Koszt zastąpienia
, czyli wybudowanie
nowoczesnych, współczesnych obiektów
(ta sama funkcja oraz podobne parametru
użutkowe,jednak zastosowanie
nowoczesnych materiałów i technik
budowlanych)
W operacie szacunkowym
rzeczoznawca nie ustala kosztów
wzniesienia budynków w
przyszłości, lecz koszt ukończenia
budowy w okresie, jak gdyby
budynek był wykonany
w dniu wyceny.
Do kosztów odtworzenia zalicza się
również:
• Nakłady na urządzenia towarzyszące
związane z obiektem, niezbędne do
prawidłowego funkcjonowania i eksploatacji
• Koszty sporządzenia dokumentacji i nadzoru
• Koszty inne uzasadnione (np,
partycypacyjne) według przepisów
miejscowych
Koszt odtworzenia ustala
rzeczoznawca majątkowy,
wykorzystują odpowiednio techniki:
• Szczegółową
• Elementów scalonych
• Wskaźnikową
Doboru techniki dokonuje
rzeczoznawca w zależności od celu
wyceny, rodzaju i stanu (w tym
wieku) obiektów.
Przez zużycie rozumie się utratę
wartości szacowanej nieruchomości
wynikającej z jej
Zużycie nieruchomości odnosi tylko do części
składowych gruntu.
zużycia
TECHNICZNEGO
(FIZYCZNEGO)
FUNKCJONALNEGO
(UŻYTKOWEGO)
ŚRODOWISKOWEGO
Stopień zużycia obiektu budowlanego jest
to wyrażona procentowo lub za pomocą
ułamka utrata jego wartości w stosunku
do kosztu wytworzenia obiektu nowego.
Stopień zużycia obiektu powinien być
określany jako suma „ważonego” zużycia
jego poszczególnych elementów, gdzie
wagą jest udział kosztu danego elementu
(nowego) w koszcie całego obiektu
nowego.
Wynika z:
• Wieku obiektu budowlanego
• Trwałości zastosowań materiałów
• Jakości wykonawstwa budowlanego
• Wad projektowych
• Prowadzonej gospodarki
remontowej
W celu ustalenia stopnia zużycia
technicznego należy:
• Dokonać podziału obiektu na „i-te” elementy,
• Ustalić procentowy udział kosztów poszczególnych
elementów w koszcie całego nowego obiektu A
i
(%)
• Ocenić stopnie zużycia poszczególnych elementów S
zti
• Określić średni ważony stopnień zużycia całego
obiektu budowlanego wg wzoru:
S
w
zti
=
A
i
× S
zti
100%
Lp
.
Element
obiektu lub
element
scalony
Udział
elementu w
koszcie
obiektu A
i
(%)
Stopień
zużycia
technicznego
elementu
S
zti
(%)
Stopień zużycia
technicznego
ważonego
1.
…
n
∑S
w
zti
S
w
zti
=
A
i
× S
zti
100%
Wzór tabeli do określenia
zużycia technicznego obiektów
budowlanych
Należy:
• Dokonać oględzin tych elementów
• W przypadku trudnych wykonać lub
wywnioskować wykonanie ekspertyzy
technicznej
W szczególności dotyczyć to może
elementów konstrukcyjnych
warunkujących bezpieczeństwo obiektu
budowlanego
Oszacowanie stopnia zużycia
elementów wymaga
uwzględnienia przesłanek:
• Założonej trwałości (żywotności)
technicznej elementu (T
i
)
• Informacji o przeprowadzonych
remontach i konserwacjach elementu
• Okresu dotychczasowe eksploatacji
elementu (t)
S
zti
= ×100%
t
T
Lp.
Rodzaj elementu budynku
Okres trwałości w
latach
Fundamenty
1.
Ceglane
70-150
2.
Murowane z kamienia
120-200
3.
Betonowe i żelbetonowe
200-300
Ściany
4.
Drewniane szkieletowe
25-40
5.
Drewniane z bali
50-70
6.
Typu bur pruski
40-60
7.
Ceglane
130-150
8.
Murowane z kamienia
120-200
9.
Murowane z betonu komórkowego
30-50
10.
Montowane z prefabrykatów keramzytowo -
betonowych
65-80
11.
Montowane z prefabrykatów warstwowych,
żelbetowe
80-100
12.
Montowane z prefabrykatów warstwowych na
szkielecie drewnianym
40-50
13.
Konstrukcje stalowe
120-150
14.
Konstrukcje monolityczne żelbetowe
150-200
Stropy
15.
Ceglane łukowe
100-150
16.
Typu Kleina
100-130
17.
Drewniane belkowe
45-80
Lp
.
Rodzaj elementu budynku
Okres trwałości w
latach
Schody
18. Żelbetowe
120-150
19. Stalowe
120-150
20. Kamienne na stalowych bekach
biegowych
100-120
21. Drewniane
20-50
Dachy
22. Konstrukcji drewnianej
50-75
23. Konstrukcji stalowej
100-150
24. Konstrukcji żelbetowej
120-150
25. Pokrycie z blachy czarnej
20-30
26. Pokrycie z blachy ocynkowanej
40-50
27. Pokrycie papą
10-20
29. Pokrycie dachówką
20-60
30. Pokrycie eternitem
20-30
31. Pokrycie drewniane
25-40
32. Obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe
15-20
Lp.
Klasyfikacja
stanu
technicznego
elementu
Procentowe
zużycie
elementu
Kryterium oceny
1.
Bardzo dobry
0-15
Element budynku (lub rodzaj konstrukcji,
wykończenia, wyposażenia) jest dobrze
utrzymany, konserwowany, nie wykazuje
zużycia i uszkodzeń. Cechy i właściwości
wbudowanych materiałów odpowiadają
wymogom normy.
2.
Zadowalający
16-30
Element budynku utrzymany jest należycie.
Celowy jest remont bieżący polegający na
drobnych naprawach, uzupełnieniach,
konserwacji, impregnacji.
3.
Średni
31-50
W elementach budynku występują niewielkie
uszkodzenia i ubytki, nie zagrażające
bezpieczeństwu publicznemu. Celowy jest
częściowy remont kapitalny.
4.
Zły
51-70
W elementach budynku występują znaczne
uszkodzenia, ubytki. Cechy i właściwości
wbudowanych materiałów mają obniżoną
klasę. Wymagany kompleksowy remont
kapitalny, względnie wymiana.
KRYTERIA OGÓLNE OCENY I KLASYFIKACJI
TECHNICZNEJ STANU ELEMENTÓW BUDYNKU
Uwzględniamy:
• Postęp technologiczny w budownictwie
• Brak możliwości dostosowania obiektów
budowlanych do zmienionych technologii
produkcji realizowanych w tych obiektach
• Zmiany w preferencjach zapotrzebowania
na określony typ budynków
• Zmniejszenie dochodowości ocenianej
nieruchomości w stosunku do podobnych
usytuowanych w danym terenie
1.Ustal funkcję
obiektu
2. Sprawdź, czy wszystkie
elementy obiektu mogą
bez zastrzeżeń pełnić
określoną funkcję
3. Jeżeli tak, to zużycie
funkcjonalne obiektu
budowlanego jest równe
zero, a jeśli nie, to przejdź
do kroku 4.
4. Ustal zbiór elementów
zużytych funkcjonalnie E
f
5. Podziel zbiór elementów E
f
na:
E
f1
– elementy wymagające
wymiany lub naprawy
(wzmocnienia)
E
f2
– elementy nie spełniające
współczesnych wymagań
(nienowoczesne)
6. Oblicz stopnie zużycia
funkcjonalnego dla
poszczególnych elementów
zbioru E
f1
, jako:
NF
i
KB
i
S
zf
=
×100%
7. Oblicz stonie zużycia dla
elementów ze zbioru E
f2
, jako:
t
T
S
zf
=
×100%
8. Oblicz zużycie funkcjonalne
obiektu w tabeli zużycia
Lp
.
Element
obiektu lub
element
scalony
Udział
elementu w
koszcie
obiektu A
i
(%)
Stopień
zużycia
funkcjonalne
go elementu
S
zfi
(%)
Stopień zużycia
funkcjonalnego
ważonego
1.
…
n
∑S
w
zti
S
w
zf
=
A
i
× S
zf
100%
Wzór tabeli do określenia
zużycia funkcjonalnego obiektów
budowlanych
1. Element należy wymienić lub naprawić, gdyż
uniemożliwia obiektowi budowlanemu pełnienie
jego nowej funkcji, np.: strop nie przeniesie
nowych obciążeń, słup konstrukcyjny wyklucza
wprowadzenie do hali nowej maszyny – należy
go usunąć, wzmacniając za to inne elementy
nośne
S
zf
=
N
f
KB
i
×100%
N
f
– nakłady fnansowe umożliwiające doprowadzenie i-
tego elementu do właściwego stanu, w pełni
funkcjonalnego
KB
i
– koszty budowy nowego i-tego elementu
2. Element może pełnić dalej swoją funkcję, ale
okres jego żywotności funkcjonalnej T
f
różni się
od okresu żywotności technicznej T
t
, gdyż
element ten nie odpowiada już preferencji
użytkowników, gdyż wprowadzono nowe wyroby
oszczędniejsze w eksploatacji lub zmieniły się
preferencje estetyczne
S
zf
=
t
T
f
×100
%
t – okres dotychczasowej eksploatacji i-tego elementu
T – okres żywotności funkcjonalnej i-tego elementu
Wynika z:
• Dokonanych lub planowanych zmian w
otoczeniu nieruchomości powodujących
uciążliwości w korzystaniu z nieruchomości, np.
budowa w sąsiedztwie zakładu przemysłowego,
drogi o dużym natężeniu ruchu itp.
• Prowadzonej lub przewidywanej na danym
terenie eksploatacji górniczej powodującej
trwałe uszkodzenia nieruchomości
• Szkodliwego wpływu zniszczonego ekologicznie
środowiska na trwałość obiektów budowlanych i
jakość gruntu
V
O
=V
N
× W
z(t,f)
V
O
– wartość odtworzeniowa obiektu budowlanego
V
N
– wartość obiektu nowego określona jako koszt
odtworzenia bądź koszt zastąpienia
W
z(t,f)
– współczynnik zużycia łącznego technicznego i
funkcjonalnego
W
z(t,f)
= 1 -
S
z(t,f)
100%
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ!
Małgorzata Gąsiorowska
Daria Kowalewska
MSGP gr.2