TEORIA FINANSÓW 20.02.01

Literatura

1. Majszycka, Gózowska „ Finanse i prawo finansowe”.

2. Pietrzak, Polański „System finansowy w Polsce”.

3. Domaszewski „Finanse w gospodarce rynkowej”.

4. Fedorowicz „Podstawy teorii finansów” W-wa 93

5. Kazimierczak „Postawy polityki pieniężnej” W-wa 98

T: Wprowadzenie do finansów. Zagadnienia ogólne.

1. Geneza i przedmiot nauki finansów.

2. Finanse publiczne i prywatne.

3. Zjawiska finansowe i ich klasyfikacja.

4. Pojęcie systemu i mechanizmu finansowego

Współczesna nauka finansów zajmuje się badaniem ruchu pieniądza.

Zjawisko ruchu pieniądza określane są mianem zjawisk finansowych. Pieniądz wykracza poza zjawiska gospodarcze.

W gospodarce funkcjonują 4 strefy:

1) Produkcji - w tym etapie nie występują zjawiska pieniężne; produkcja nie jest zjawiskiem finansowym

2) Podziału - to np.: płacenie podatku. Podział ma z reguły formę pieniężną, więc w procesie podziału występują zjawiska pieniężne

3) Wymiany - występują tu zjawiska pieniężne. Wymiana jest zjawiskiem finansowym.

4) Konsumpcji - nie występuje tu pieniądz i czyste zjawiska pieniężne

Finanse działają w sferze podziału i wymiany. W dwóch pozostałych nie oddziaływają bezpośrednio na pieniądz.

Finanse cechują się 4 podstawowymi elementami:

a) Są związane z gospodarką towarowo - pieniężną

b) To ogół zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzenie, i podziałem zasobów pieniężnych

c) Wiążą się z realnie występującym pieniądzem

d) Odnoszą się bezpośrednio do sfery podziału i wymiany

Gospodarka finansowa (jako ujęcie czynnościowe finansów ) - to czynności podejmowane, by gromadzić i wydatkować zasoby pieniężne

a) zaplanowanie przepływów pieniężnych

b) dobór źródeł ( skąd mogą pochodzić )

c) realizacja przepływów ( otrzymanie zasiłku, kredytu )

d) wyznaczenie kierunków wydatków posiadanych środków

e) ewidencja wydatków, kontrola

f) analizy dotyczące sposobu gromadzenia i wydatkowania środków

Polityka finansowa - to cele, dla których gromadzone są środki finansowe, wydatkowane oraz sposobów realizacji wybranych celów

Finanse jako naukę dzielimy na dwie kategorie:

1. publiczne

2. prywatne

Różnice pomiędzy finansami publicznymi a prywatnymi:

1) przedmiot zainteresowania badawczego

2) zasady funkcjonowania

3) przymus

4) cel

5) skala zasobów

ad. 1) - to pewna dyscyplina badająca publiczne zasoby pieniężne

ad. 2) - sposoby i zasady gromadzenia i wydatkowania zależą od interwencji państwa. W finansach prywatnych zasady ich funkcjonowania oparte są o prawa rynkowe

ad. 3) - w finansach publicznych musi istnieć cały aparat przymusu, w prywatnych nie istnieje żaden przymus gromadzenia funduszy ( tylko strona dochodowa )

ad. 4) - w finansach publicznych gromadzenie środków związane jest z zaspokojeniem potrzeb publicznych, a w prywatnych - potrzeb prywatnych.

ad. 5) - finanse publiczne mają większą skalę niż prywatne

Zjawiska finansowe i ich klasyfikacja, wyróżniamy dwa kryteria:

a) zjawiska wg kryterium przedmiotu

b) zjawiska wg kryterium podmiotu

Ad. a) Przedmiotowe - wyraża związek zachodzący między ruchem pieniądza a ruchem wartości materialnych. Wg tego kryterium wyróżniamy 3 typy zjawisk finansowych:

1. materialne ( ekwiwalenty rynkowe )

2. redystrybucyjne ( transfery )

3. kredytowe

Ad. 1) Materialne- zachodzi tu związek między ruchem pieniądza a ruchem dóbr materialnych. Są to zjawiska pierwotne, ekwiwalentne. Występują tu równolegle dwa podmioty:

• generujący wpływ (sprzedający)

• ponoszący wydatek (kupujący)

Ad. 2) Redystrybucyjne- zwane potocznie transferami pieniężnymi, to zjawiska finansowe o charakterze ekwiwalentnym. Nie towarzyszy i m ruch dóbr np.: otrzymanie dotacji czy zasiłku.

Ad. 3) Kredytowe - ruch pieniądza nie jest oparty ekwiwalentem. Nie ma dwóch równocześnie istniejących stron transakcji np.: banki. Odsetki są transferem redystrybucyjnym

Ad. b) Podmiotowe - to podział ze względu na jednostki uczestniczące w całokształcie zjawisk finansowych. Mamy 5 ogniw finansów:

• przedsiębiorstwo

• budżet

• banki

• ubezpieczyciele

• gospodarstwa domow

TEORIA FINANSÓW 27.02.01

Mechanizm finansowy - ogół powiązań między ogniwami finansów za pomocą strumieni (materialnych, redystrybucyjnych, kredytowych).

System finansowy - ogół norm, zasad, form, dzięki którym odbywa się przepływ środków pieniężnych:

1. system finansowy przedsiębiorstw

2. system finansu władzy publicznej - gromadzenie i dzielenie finansów.

1. System finansowy ubezpieczeń

2. System bankowo - kredytowy - wg niego gospodarują banki

Dlaczego system gospodarstw domowych nie istnieje:

1. Podmioty tworzące gospodarstwa domowe nie mogą gromadzić i wydatkować środków pod dyskonto (pod przymusem).

2. Wszystkie pozostałe ogniwa finansów wykształciły w swoich systemach finansowych zasady, wg których wchodzą w gospod. domowe.

Istnieje 5 ogniw finansów

Istnieją 4 ogniwa systemu finansowego

T: System finansowy.

1. Elementy systemu finansowego

2. Funkcje sys. finan.

3. Rodzaje sys. finan.

W skład systemu finansowego wchodzą.:

1. instrumenty finansowe

2. rynki finans.

3. Instytucje finans.

4. Zasady określające sposób ich funkcjonowania

Ad. 1).

Instrumenty finansowe - to wierzytelności, roszczenia dotyczące jednych podmiotów w stosunku do drugich.

Instrumenty finansowe

mogą mieć charakter długu mogą być udziałem w majątku

( pożyczki ) podmiotu gospod.. (dok. współwłaść.)

Rodzaje instrumentów finansowych:

1. O charakterze wierzycielskim i własnościowym ( dają prawo do majątku firmy )

2. O stałym i zmiennym dochodzie

3. Krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe. Na czas wypadalności

4. Bezpośrednie i pośrednie. Na charakter eminenta

5. Instrumenty rzeczywiste i pochodne

ad.3)

krótkoterminowe (pieniężne) - istnieją na rynku dłużej niż 1 rok

średnioterminowe (instrumenty kapitałowe) - od roku do 5 lat

długoterminowe (instrumenty kapitałowe) - powyżej 5 lat

ad.4)

Instrumenty bezpośrednie - środki uzyskane dzięki ich emisji bezpośrednio gromadzą emitenci.

Instrumenty pośrednie - służą oddziaływaniu na gospodarkę ( np. pieniądz wykreowany przez banki komercyjne, kiedy udzielają kredytów).

ad.5)

Instrumenty pochodne - wykorzystywane jako forma zabezpieczenia transakcji.

Ad. 2).

Rynki finansowe - miejsce na którym dokonuje się obrotu instrumentami finansowymi, na rynki finansowe składają się transakcje instrumentami finansowymi.

Klasyfikacja:

1. Rynki pierwotne i wtórne - podstawowy podział

2. Rynki otwarte i zamknięte (zamknięte cechują się tym, że jest stworzony dla konkretnego podmiotu).

3. Rynki pieniężne i kapitałowe - na typ instrumentu w jakim się obraca

4. Rynki krajowe i walutowe - na walutę w jakiej dokonywane są transakcje

Eurorynki - przedmiotem transakcji są instrumenty finansowe wyrażone w walutach innych niż waluta państwa, na którego terytorium zachodzi dana transakcja.

5. Rynek hurtowy i detaliczny - na wielkość transakcji

Ad. 3).

Instytucje finansowe - podmioty ekonomiczne, które cechują się tym że:

1. głównym przedmiotem ich działalności jest utrzymywanie instrumentów finansowych i dokonywanie nimi transakcji

2. to fakt, że instrumenty finansowe są dominującym składnikiem ich majątku (podstawowe źródło dochodu tych podmiotów)

Klasyfikacja instrumentów finansowych:

1. czy tworzą swoje instrumenty finansowe czy też nie

• bezpośredniego rynku kapitałowego

• pośredniego rynku kapitałowego

2. czy instytucje mające możliwości kreowania pieniądza

• instytucje tworzące pieniądz

Ad.4).

Zasady funkcjonowania

zasady sformalizowane z. niesformalizowane

(zapisane w aktach prawnych (reguły nie przybierające postaci prawnej)

ogólnie obowiązujące z mocy prawa) przejawiają się jako określone zwyczaje i

zachowania.

Funkcje systemu finansowego:

1. funkcja monetarna - przejawia się tym, że system finansowy ułatwia transakcje związane z wymianą dóbr i usług. Realizacja tej funkcji obejmuje dwa procesy:

• kreacji pieniądza

• przepływu pieniądza

2. funkcja kapitałowa - przejawia się tym, że system finansowy umożliwia przepływ

wolnych środków kapitałowych

3. funkcja kontrolna - konsekwencja realizacji funkcji kapitałowej

Rodzaje systemów finansowych

Cechy systemów finansowych

System finansowy bankowo zorientowany

1. Finanse przedsiębiorstw

• duże znaczenie finansowania zewnętrznego

• zasilenie zewnętrzne (kredytowe) oparty na indywidualnych negocjacjach z bankiem

2. Typy i rola instytucji finansowych

• niski stopień specjalizacji instytucji

• banki uniwersalne nastawione na długotrwałą działalność

3. Rynki papierów wartościowych

• mniej rozwinięte

4. Polityka banku centralnego

• działalność refinansowa

5. Mechanizm płatniczy

• transakcje kredytowe

• poczta

Systemy finansowe oparte na funkcjonowaniu rynków papierów wartościowych

• finansowanie zewnętrzne za pośrednictwem anonimowych rynków kapitałowych

• wysoki

• banki nastawione na krótkoterminową działalność kredytową

• bardziej rozwinięte

• operacje otwartego rynku

• transfery debetowe

• izby rozliczeniowe

TEORIA FINANSÓW 6.03.01

Pieniądz kruszcowy:

1. pieniądz watowy (sztabki),

2. pieniądz odliczany kulki,

3. pieniądz bity (monety),

Oszczędzano w złocie, w obiegu było srebro.

Pieniądz był gorszy (srebro), wyparł pieniądz lepszy (złoto). Przejście na jeden kruszec - złoto.

System oparty na złotej walucie obowiązuje od19 wieku, transakcje rozliczone są w złocie.

Złoto zaczęto przechowywać u złotników, którzy w zamian za to wydawali kwity depozytowe, którymi zamiast złotem dokonywano transakcji, powstają weksle, obrót kredytowy.

Złotnicy zachęcają do składania depozytów, płacili za zdepozytowanie u nich złota (analogia do banków), kwity zaczęto nazywać banknotami.

Kryzysy pieniężne nastąpiły w sytuacji, gdy było mniej złota niż kwitów. Proces ekonomizacjo złota to ograniczenie wymienialności kruszcu na pieniądz.

Systemy wymienialności na złoto:

1. pełnej wymienialności

2. system sztabowo - złoty - banknoty nie były wymieniane na złoto, liczne jego sztaby mające bardzo dużą wartość ( określona ilość kwitów była wymieniona ),

3. system dewizowo - złoty - coraz bardziej ograniczone zasoby złota na świecie, zawieszono wymienialność na złoto w żadnym wymiarze, banknoty stają się pieniądzem symbolicznym i powszechnym.

Dolar jako jedyna waluta była wymieniana na złoto, co zostało uchwalone w latach 70 - tych

Pieniądz bezgotówkowy - rozwój depozytów, postać zapisów na kontach.

Pieniądz - to pierwszy, najstarszy instrument finansowy.

Definicja funkcjonalna pieniądza - poprzez określenie jego funkcji, pieniądz to każda rzecz spełniająca odpowiednie funkcje, to takie dobro, które świadczy takie usługi jakie chce od niego posiadacz.

Funkcje:

1. miernika wartości - pieniądz jest jednostką pomiaru wartości z istnienia pieniądza wynika fakt istnienia cen,

2. środka cyrkulacji - pieniądz jest pośrednikiem w transakcjach kupna i sprzedaży

3. środka płatniczego - pieniądz pełni tę funkcję pozwalając na iszczenie pełnych zobowiązań, transakcji kredytowych, transferowych

4. środka gromadzenia oszczędności - za pomocą pieniądza można dokonać czasowego odkładania siły nabywczej, można ją przechowywać.

Pieniądzem jest dobro pełniące rolę powszechnego ekwiwalentu i jest zarazem dobrem, którego cechą jest rola miernika wartości, śr. cyrkulacji, śr. płatniczego.

Definicja ilościowa pieniądza - utożsamia pieniądz z jego zasobem znajdującym się w rękach, w posiadaniu podmiotów niefinansowych, kojarzenie pieniądza z jego miernikami (agregatami pieniężnymi).

Agregaty pieniężne - m1, m2, m3 - kolejne agregaty obejmują coraz szerszy zakres zasobów pieniądza, każdy kolejny dochodzący składnik oznacza pieniądz coraz mniej płynny - logika budowy agregatów.

M1 - obejmuje pieniądz gotówkowy (z obiegu) oraz pieniądz na r-kach bankowych (taki, który może być w każdej chwili podjęty).

M2 - to zasób pieniężny składający się z M1 oraz zasoby na r-kach bankow. których uruchomienie wymaga spełnienia ściśle określonych warunków

M3 - to M2 i depozyty terminowe.

Rodzaj agregatu pieniężnego wpływa na zmianę podaży pieniądza.

W Polsce występują agregaty:

1. pieniądz ogółem -

2. pieniądz krajowy - nominowany w kraju.

Zaliczenie:

1. wyjaśnić pojęcia

2. wymień np. cechy 60% dostateczny.

3. scharakteryzuj

TEORIA FINANÓW 13.03.01

T: Podaż pieniądza i zasoby kreacji pieniądza.

1. Pojęcie podaży pieniądza,

2. Zasoby kreacji pieniądza,

3. Instrumenty polityki pieniądza.

Ad 1).

Podaż pieniądza - oznacza postawienie do dyspozycji przez instytucje pieniężne zasobów pieniężnych w innej jednostce gospodarującej. Największym źródłem podaży pieniądza w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej jest jego kreacja (banki centralne i komercyjne).

Bank komercyjny kreuje pieniądz w depozycie. W praktyce podaż pieniądza odpowiada emisji pieniądza przez bank centralny.

Zamiana gotówki na wkład pierwotny:

Aktywa Bank Pasywa

gotówka 100 wkład na 100

żądanie

Kreacja kredytu przez bank komercyjny:

Aktywa Bank Pasywa

gotówka 100 wkład na

kredyt % żądanie 190

Razem 190 Razem 190

Granice od których można udzielić kredytu.

Wskaźnik rezerwy obowiązkowej:

R - wartość rezerw gotówkowych

r - wskaźnik rezerw obowiązkowych

D - wkłady na żądanie

D = R / r D = 100 / 0,1 = 1000

Przekroczenie oznacza ,że bank nie jest ostrożny i naraża się na niewypłacalność. Jeżeli kredyty nie przekraczają tej sumy bank nie wykorzystuje w pełni możliwości kreacji zysków.

Zasady kreacji pieniądza:

1. Wskaźnik rezerwy obowiązkowej

1. wzrost poziomu wskaźnika - zmniejszenie kreacji pieniądza

2. spadek poziomu wskaźnika - zwiększenie możliwości kreacji pieniądza bankowego.

Przykład:

r - 0,2 R - 100 D = 100:0,2 = 500

r - 0,05 R - 100 D = 100:0,05 = 2000

2. Poziom rezerwy gotówkowej

1. wzrost rezerwy gotówkowej - zwiększenie kreacji

2. spadek rezerwy - zmniejszenie kreacji

Przykład:

r - 0,1 R - 200 D = 200:0,1 = 2000

r - 0,1 R - 50 D = 50:0,1 = 500

czyli D = D = R

Wielkość kreacji pieniądza zależy odwrotnie proporcjon. od wielkości stopy rezerw obowiązkowych i podaż pieniądza zależy proporcjonalnie od wielkości rezerw gotówkowych

Zmiana podaży:

Przy danym poziomie rezerw zmiana policzalności pieniądza bankowego zależy od zmiany współczynnika rezerwowego, bądź przy danym współczynniku rezerw zmiana policzalności pieniądza bankowego zależy od zmiany poziomu rezerw.

∆D = ∆( ) R lub ∆D = ∆R

Przykład:

r - ulega zwiększeniu z 0,1 do 0,2

R - 100

r - 0,1

R zwiększa się z 100 do 150

Kreacja pieniądza bankowego przez banki komercyjne.

Aktywa Bank I Pasywa

gotówka 100 wkład na 100

żądanie

Razem 100 Razem 100

Aktywa Bank II Pasywa

gotówka 100 Wypis na żąd. 100

kredyt 90 wycof. depoz. -90

wypłat got -90

R - 100 R - 100

1. Jak długo bank I i II zgodnie z przyjętymi zasadami przy określonym współczynniku rezerw będą mogły dokonywać kolejnych kreacji z kredytobiorcy będą mogły lokować uzyskane środki w kolejnych bankach tak długo aż banki będą dysponować minimalnymi rezerwami obowiązkowymi.

2. Ile wykreować pieniądza o tym zadecyduje mnożnik kreacji pieniądza będący .....................wskaźnika rezerw obow.

m = 1: r

m = 1:0,1 = 10

D = 1 R : r D = m R

Kreacje 100 10 = 1000 - przyrost 900 jednost.

Jeżeli:

P - podaż pieniądza

G - gotówka w posiadaniu społeczn.

D - wielkośś depozytów na żądanie

to:

P = D + G

Jeżeli:

Bm - to baza monetowa

Ro - poziom rezerw obow.

to:

Bm = Ro + G

Jeżeli mnożnik kreacji pieniądza bankowego wynosi:

m =

to mnożnik bazy monetarnej można określić jako:

mB =

Wiedząc, że:

• Rezerwa obowiązkowa Ro jest zależna od r i wysokości D czyli: Ro = r D

• Poziom zapotrzebowania za gotówkę G jest zależny od wskaźnika zapotrzebowania za gotówkę i wysokość D czyli: G = c D

to:

P = D + c D = (1+c) D

Bm = cD + rD = (c + r) D

Przykład:

Jeżeli przyjmujemy, że: r = 0,2; c = 0,1; to mnożnik Bm występuje

mB = (1+0,1):(0,2+0,1) = 1,1 : 0,3 = 1,4

oznacza to, że bank centralny zwiększa 3,61 policzalność swojego pieniądza (Bm) na każdą jednostkę zwiększenia bazy monetarnej może oczekiwać wzrostu ogólnej podaży pieniądza max o 3,61 jedn.

Wpływ banków centralnych na banki komercyjne

Instrumenty:

1. kontroli ogólnej

2. kontroli selektywnej

3. kontroli....................... przez perswazję

Ad 1.

1. Stos. przez banki centr. .......................... na wszystkie banki komer. jednocześnie z jedn. uderzeniem. Należą do nich:

• polityka rezerw obowiązkowych

• kredyty refinansowe

• operacje rynku

Ad 2.

2. możliwość zaciągania kredytów przez bank komer. albo kredyty refinans.

Ad 3.

3. Zespół transakcji kupna i sprzedaży skarbowych

TEOTIA FINANSÓW 20.03.01

T: Równowaga systemu finansowego państwa.

1. Pojęcie i typy równowagi.

2. Przyczyny odchyleń od systemu równowagi.

3. Typy odchyleń od systemu równowagi.

4. Inflacja i płaszczyzny spirali inflacyjnej

Pojęcie i typy równowagi.

Równowaga - prawidłowe funkcjonowanie pieniądza zależy od warunków gospodarczych w szczególności od możliwości zrównoważenia popytu i podaży.

W praktyce mamy kilka równowag:

1. r. ekonomiczna

2. r. rynkowa

3. r. finansowa

4. r. monetarna

Ad. 1).

Równowaga ekonomiczna - to pojęcie najszersze, zawiera to co nazywamy popytem i podażą globalną. To równowaga systemu gospodarczego. Reprezentuje stan, w którym przy danym układzie cen oraz skali zasilania jednostek gospodarczych w pieniądzu, zgłaszany popyt na wszelkie dobra w tym i pieniądz we wszystkich sferach działalności gospodarczej odpowiada zaoferowanej podaży. To zapewnienie popytu i podaży na rynku środków produkcji i konsumpcji pod względem ilościowym i jakościowym. Utrzymanie tej równowagi wymaga zapewnienia ogólnej równowagi co do wartości między podażą a zgłaszanym popytem , oraz zapewnienie równowag cząstkowych.

Ad. 2).

Równowaga rynkowa - to pojęcie węższe niż pojęcie równowagi ekonomicznej. Uważa się, że jest to stan, w którym przy danym poziomie cen rynkowych istnieje zgodność rzeczowej struktury popytu w ramach określanych zasobów pieniężnych z rzeczową strukturą podaży dóbr i usług konsumpcyjnych. To taka sytuacja kiedy strumień dochodów pieniężnych ludności jest zrównoważony przez podaż towarów.

Oznacza zgodność wyrażonego wartościowo zapotrzebowania na dobra konsumpcyjne i ewentualne nabywane przez ludność środki produkcji z wyrażoną wartościowo produkcją przeznaczoną na spożycie. Równowaga ta obejmuje dwa zakresy:

1. równowagę ogólną - wyraża stan dopasowania ogólnych rozmiarów podaży do ogólnych rozmiarów efektywnego popytu w zakresie dóbr i usług konsumpcyjnych nabywanych przez ludność,

2. równowagi cząstkowe - oznacza zrównoważenie przy danych cenach podaży i popytu na poszczególne dobra i usługi konsumpcyjne. Równowaga ta rozpatrywana jest w 3 aspektach:

• ilościowym - oznacza zrównoważenie oferowanej podaży z z reprezentowanym popytem co do ilości poszczególnych dóbr i usług.

• jakościowym

• terytorialnym - zrównoważenie podaży i popytu w odpowiednich obszarach geograficznych, rynkach lokalnych.

Ad. 3).

Równowaga finansowa - dotyczy zjawisk związanych z ruchem pieniądza. Równowag tą rozpatrujemy w dwóch aspektach:

1. makroekonomicznym - w ujęciu tym równowaga finansowa to pojęcie, które odnosi się do całego systemu finansowego państwa, a więc w stosunku łącznych dochodów wszystkich ogniw tego systemu do całokształtu jego wydatków,

2. mikroekonomicznym - w ujęciu tym równowaga finansowa to pojęcie, które rozumiane jest jako dopasowanie wydatków publicznych zarówno o charakterze redystrybucyjnym jak i nabywczym do wpływów jakie są możliwe do zrealizowania. Jest utożsamiana z równowagą budżetową.

Ad. 4).

Równowaga monetarna - polega na dostosowaniu wielkości udzielonych w gospodarce kredytów do wielkości dobrowolnych oszczędności. Nie może być pieniądza ano za dużo, ani za mało.

Przyczyny odchyleń od stanu równowagi.

1. Zmiana proporcji gospodarczych

2. Wadliwa struktura asortymentowa

3. Niekorzystne kształtowanie bilansu płatniczego

4. Wzrost bądź zmniejszenie poziomu zakupu

5. Wzrost bądź zmniejszenie dobrowolnych oszczędności

6. Nieuzasadnione, nadmierne wydatki publiczne

Niedostosowanie tych przyczyn popytu do podaży prowadzi do zaistnienia sytuacji:

1. inflacyjnej - popyt przewyższa podaż

2. deflacyjnej - popyt mniejszy od podaży

Luka - to różnica między podażą a popytem.

W praktyce mamy dwa rodzaje luk:

1. inflacyjną

2. deflacyjną

Każda z tych luk może występować w postaci luki otwartej i zamkniętej.

Kiedy następuje zamknięcie luki przekształca się w lukę przeciwną np.: luka inflacyjna w deflacyjną

Inflacja i płaszczyzny spirali inflacyjnej.

Inflacja - to pewien proces ogólnego wzrostu poziomu cen na skutek rosnących kosztów wytworzenia i nadmiernego w stosunku do podaży strumienia popytu, którym towarzyszy deprecjacja pieniądza i wzrost jego ilości w obiegu oraz niekontrolowana redystrybucja majątku i dochodu narodowego.

Zjawiska sprzyjające występowaniu inflacji:

1. wzrost cen

2. wzrost kosztów

3. wzrost dochodów

Mówimy o zdarzeniu spirali inflacyjnej - to proces polegający na nieustannym przesuwaniu się w górę ogólnego poziomu cen, dochodów i kosztów. Ten proces przesuwania powodowany jest walką różnych kosztów grup społeczno - ekonomicznych o jak najkorzystniejsze uplasowanie się na liście uczestników podziału dochodu narodowego. Ma szereg różnych płaszczyzn w spirali inflacyjnej wyróżniamy różne płaszczyzny konkurencji:

1. konkurencja ceny - płacy - polega na tym, że wzrost cen automatycznie pociąga wzrost kosztów utrzymania, to powoduje nacisk na zwiększenie poziomu płac, wynagrodzenie po to by utrzymać ich realny poziom

2. konkurencja płace - płace

3. konkurencja ceny - zyski - jeżeli rosną ceny to na wszystkie dobra (np.: produkcyjne)

4. konkurencja płace - świadczenia społeczne

5. konkurencja ceny - ceny - wywołane jest dążeniem przedsięb. funkcjonujących w różnych gałęziach do uzyskiwania podobnych przyrostów cen.

6. konkurencja ceny - podatki - wzrost podatków powoduje podejmowanie działań zmierzających do odzyskania utraconej części dochodów.

TEORIA FINANSÓW 3.04.01

T: Banki i system bankowy.

1. Banki w gospodarce rynkowej.

2. System bankowy w gospodarce rynkowej.

3. Polski system bankowy.

4. Nadzór bankowy.

Ad 1.).

Banki w gospodarce rynkowej.

Bank - to podział systemu finansowego, którego istotą działalności jest przyjmowanie pieniędzy klientów, które w efekcie podlegają zwrotowi oraz udzielanie kredytów na własne ryzyko i na własny rachunek.

Bank jest prawnie działające na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem powierzonemu środki.

Do podstawowych czynności banku ustawa zalicza:

1. gromadzeniem środków pieniężnych

2. udzielania kredytów

3. przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych.

Zezwolenie na wprowadzenie działalności banku wydaje Komisja Nadzoru Bankowego, a uzyskanie zgody wymaga spełnienia przez założycieli ściśle określonych warunków. Zaliczamy do nich:

1. legitymowanie się posiadaniem pomieszczeń, które zabezpieczają przechowywane wartości powierzonych

2. legitymować się tym, by posiadać odpowiednią kadrę.

Ad 2.).

System bankowy w gospodarce rynkowej.

System bankowy - w każdym kraju określa jego prawa bankowe. Ustala się czynności jakie mogą podejmować banki, jakie typu banki mogę funkcjonować, jaką rolę będzie spełniał bank centralny.

Banki w każdym systemie bankowym spełniają 3 funkcje:

1. kreuje pieniądz centralny

2. kreuje pieniądz bankowy

3. pośredniczy między posiadaczami środków pieniężnych.

Podział banków ze względu na wykonywane zadania przez banki:

1. Występowanie banków centralnych (emisyjny),

2. Występowanie banków komercyjnych (handlowy, depozytowy, kredytowy)

3. Występowanie banków rozwojowych (oszczędnościowe, specjalne, spółdzielcze)

ad.1).

Bank centralny - jest podstawą każdego systemu banków i zazwyczaj bank centralny jest jednostką państwową lub podporządkowaną państwu.

Spełnia kilka zasadniczych funkcji:

1. jest bankiem emisyjnym - kreuje środki pieniężne obowiązujące w danym państwie, zawsze jest wypłacalny

2. pełni funkcję banku banków - reguluję cyrkulację emitowanego pieniądza, wpływa na wielkość pieniądza bankowego, reguluje płynność sektora bankowego, ilość pieniądza tworzonego przez banki komercyjne, kształtuje potencjał kredytowy, prowadzi operacje otwartego rynku, organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi nadzór bankowy.

3. pełni funkcję banku gospodarki narodowej - co oznacza w praktyce, iż ten bank reguluje obieg pieniądza wewnątrz kraju, udziela kredytów rządowi, obsługuje dług publiczny, prowadzi kasową obsługę budżetu, kształtuje politykę kursową, reprezentuje kraj na arenie międzynarodowej.

4. pełni funkcję banku państwa - co oznacza, że bank centralny obsługuje i organizuje płatności zagraniczne, reguluje politykę państwa w stosunku do kursów walutowych, reprezentuje interesy krajów w stosunkach zagranicznych i na forum instytucji międzynarodowych.

ad. 2).

Bank komercyjny - zajmuje się przyjmowaniem depozytów, kreowaniem kredytów, dokonuje rozliczeń bezgotówkowych. Ma charakter banków uniwersalnych, co oznacza, że bank jest instytucją łączącą transakcje depozytowe i kredytowe z transakcjami w zakresie papierów wartościowych, a także czynnościami emisyjnymi.

Zalety banku komercyjnego:

1. można korzystać z wielu usług w 1 banku,

2. możliwość zmniejszenia kosztów rezerwy,

3. jest bardziej elastyczny w dopasowywaniu się do potrzeb klienta,

4. pozwala na bardziej elastyczną politykę cenową.

ad. 3).

Banki rozwojowe - to banki hipoteczne i inwestycyjne. Bank ten gromadzi środki o charakterze długoterminowym, emituje długoterminowe papiery wartościowe. Wykorzystując te środki udzielają długookresowych kredytów. Jej celem jest udział w tworzeniu nowych podmiotów przedsiębiorstwa bądź udział w finansowych rozwijających się przedsiębiorstwach.

Działania banków rozwojowych:

1. emisja papierów wartościowych,

2. tworzenie i zarządzanie funduszami,

3. doradztwo i zarządzanie finansami,

4. obrót papierami wartościowymi i produktami ubezpieczeniowymi,

5. obrót nieruchomościami,

6. faktoring,

7. leasing,

Wyróżniamy jeszcze banki o charakterze:

1. oszczędnościowym - powoływane w celu gromadzenia drobnych oszczędności indywidualnych,

2. specjalnym - to banki, które są powoływane do wykonywania ściśle określonych zadań. Obsługują handel zagraniczny,

3. spółdzielczym - mają charakter lokalny lub regionalny. Łączą się w związki o charakterze krajowym.

Banki dzielimy także ze względu na:

1. zasięg terytorialny:

1. ogólnokrajowy

2. regionalny

3. lokalny

2. rodzaj obsługiwanego klienta:

1. banki detaliczne

2. banki hurtowe

Ad. 3)

Polski system bankowy.

Podstawą funkcjonowania banków jest akt prawny o nazwie „Prawo Bankowe”. W Polskim systemie bankowym na czele stoi NBP. Jest państwowym bankiem banków. Nie prowadzi działalności kredytowych. Emituje znaki pieniężne, udziela kredytów refinansowego bankom komercyjnym, kształtuje politykę pieniężną, organizuje rozliczenia pieniężne.

Podstawowe organy kierownicze NBP to:

1. Prezes NBP - odpowiada za system bankowy, jest powoływany na 6 letnią kadencję (max. 2 razy), jest powoływany przez sejm na wniosek prezydenta. Jest przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej, zarządu NBP, Komisji Nadzoru Bankowego.

2. Rada polityki pieniężnej - to organ ustalający coroczne założenia polityki pieniężnej, ocenia działalność NBP. Składa się z 9 osób powołanych przez sejm, senat i prezydenta.

Zadania RPP:

1. Ustala wysokość stopy % banku centralnego

2. Ustala wysokość i zasady odprowadzania rezerw obowiązkowych przez banki komercyjne,

3. Określa górne granice zaciągania zobowiązań w zagranicznych instytucjach kredytowych

4. Ustala zasady operacji wolnego rynku.

3. Zarząd NBP - wykonuje zadania, kieruje działalnością NBP, realizuję uchwałę Rady Polityki Pieniężnej. Składa się z 6-8 członków, których powołuje prezydent, ponadto:

1. podejmuje decyzje w sprawie udzielenia bankom komercyjnym upoważnień do wykonywania czynności dewizowych,

2. realizuje wszystkie zadania związane z polityką kursową,

3. nadzoruje operacje otwartego rynku,

4. ustala plan finansowy,

AD. 4).

Nadzór bankowy.

Nadzór bankowy - z mocy prawa działa w interesie klienta, czuwając nad przestrzeganiem przez banki prawa bankowego i innych chroniących klienta przepisów. Sprawuje ndzur bankowy a zadania wykonuje generalny inspektor nadzoru banków. Do zadań nadzoru bankowego należy:

1. określanie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych gromadzonych przez klienta,

2. nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania przepisów prawa bankowego, statutu , itp.

3. Dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków oraz wpływ polityki pieniężnej na ich rozwój,

4. Udzielenie zezwoleń na tworzenie banków

Podejmowane są czynności w ramach nadzoru polegające na:

1. Analizowaniu sytuacji ekonomiczno - finansowej banków

2. Badanie płynności płatniczej banków

3. Prawidłowość udzielanych kredytów, sposoby ich zabezpieczenia.

TEORIA FINANSÓW 10.04.01

T: Operacje bankowe.

1. Operacje czynne

1. ogólne zasady kredytowania

2. typy kredytów.

3. zabezpieczenie spłaty kredytu.

2. Operacje bierne

1. istota i cel operacji biernych

2. źródło dochodzenia środków

3. Operacje pośredniczące

1. prowadzenie operacji bankowych

2. prowadzenie rozliczeń bankowych.

Są 3 czynności, które wykonuje bank:

Operacje czynne (aktywne) - to operacje związane z udzielaniem kredytów, Bank w tych operacjach występuje jako wierzyciel. Wykorzystują środki uzyskane w wyniku czynności prawnych np.: udzielanie pożyczek, nabywanie akcji itp.

Operacje bierne (pasywne) - polegają na gromadzeniu kapitału przez bank, polegających na przyjmowaniu wszelkiego rodzaju wkładów pieniężnych, zaciągania kredytów i pożyczek. Bank realizuje te operacje i występuje tu jako dłużnik.

Operacje pośredniczące (usługowe) - bank pośredniczy w dokonywaniu rozliczeń, zapłat, wykonuje szereg czynności tj. usługowych np.: przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych czy udostępnianie skrytek sejfowych.

Ad. 1).

Kredyt (kredytowanie) - operacja polegająca na postawieniu przez bank do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, który zobowiązuje się je zwrócić wraz z odsetkami w umownym terminie. Udzielenie kredytu jest uzależnione od posiadania przez kredytobiorcę zdolności kredytowej tj. zdolności do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminie ustalonym w umowie.

Bank udziela tez pożyczek.

Pożyczka - to instytucja prawa cywilnego, a udzielającym pożyczek może być tylko właściciel środków pieniężnych. Ma postać gotówkową natomiast kredyty mają charakter bezgotówkowy i zawsze są oprocentowane. Umowa kredytu musi być zawarta na piśmie, a umowa pożyczki nie (chyba, że przekroczy ona 500 PLN).Bank może udzielać zarówno pożyczek jak i kredytów, natomiast inne instytucje mogą udzielać jedynie pożyczek.

Rodzaje kredytów bankowych

I . Wg przedmiotu:

1. obrotowy - na bieżącą działalność do 1 roku, jego uruchomienie i wykorzystanie na r - ku bieżącym.

1. w r - ku bieżącym

• otwarty

• kasowy

2. w r - ku kredytowym

• docelowy (finansowanie jednej konkretnej transakcji)

• na zobowiązania

• kasowy

• sezonowy

• linia kredytowa - finansowanie powtarzających się transakcji w ramach maksymalnego limitu zadłużenia, ma charakter odnawialny.

2. inwestycyjny - finansujące tworzenie, zakup lub powiększenie inwestycyjnych środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej

1. na wyposażenie

2. na restrukturyzacje

3. na obiekty przemysłowe lub rolne

II Wg formy

1. w r - ku bieżącym - umożliwia finansowanie bieżących wydatków podmiotu.

2. w r - kach kredytowych - bank wydziela odrębny r - k do ewidencji, wykorzystania i spłacania kredytu.

3. dyskontowy - związany jest z operacjami wekslowymi. Kredyty dyskontowe polegają na skupowaniu weksli handlowych przy potrąceniu sobie pewnej kwoty od wartości nominalnej weksla.

4. akceptacyjny - związany z wekslem, szczególny rodzaj kredytu dyskontowego, bank zobowiązuje się do odpłatnego akceptowania wszystkich weksli na niego ciągnionych, do udzielania kredytobiorcy kredytu na wykupienie tych weksli.

III Wg zabezpieczenia

1. lombardowy

2. hipoteczny

3. inny

IV Wg okresu

1. krótkoterminowe

2. średnioterminowe

3. długoterminowe

V Wg waluty

1. złotowy

2. dewizowy

Postępowanie przy udzielaniu kredytów.

Wniosek o kredyt

Decyzje nie (odmowa udzielenia kredytu)

tak

Wstępna ocena kredytobiorcy (informacje ogólne)

Decyzje nie (odrzucenie wniosku kredytowego)

Tak

Analiza działalności kredytobiorcy

• sytuacja i struktura finansowa

• zdolność kredytowa

• 
  efektywność kredytowego przedsięwzięcia

Decyzje nie (odrzucenie wniosku kredytowego)

Tak

Uzgodnienie szczegółowych warunków umowy kredytowej

UMOWA KREDYTOWA

Każda umowa musi być zawarta na piśmie, a w jej treści powinny być z mocy prawa określone takie elementy:

1. strony umowy

2. kwotę kredytu

3. termin postawienia kredytu do dyspozycji

4. termin spłaty kredytu

5. oprocentowanie

6. wlk. prowizji

7. cel wykorzystywania kredytu

8. zabezpieczenie spłaty kredytu

Można wyróżnić kilka form zabezpieczenia spłaty kredytu:

1. ekonomiczne (materialne) - stanowi posiadany przez kredytobiorcę majątek

2. prawne - jest bardziej cenione, zapewnia bankom uprzywilejowaną pozycję w dochodzeniu wierzytelności. Do form zabezpieczeń prawnych zaliczamy:

1. osobiste - odpowiada całym swoim majątkiem

Do zabezpieczeń osobistych zaliczamy:

• poręczenie wg prawa cywilnego

• weksel własny inblanco

• poręczenie wekslowe

• przelew wierzytelności gwarancja bankowa

2. rzeczowe - egzekwuje swoje prawa z zastawionych rzeczy lub praw majątkowych.

Do zabezpieczeń rzeczowych zaliczamy:

• kaucje

• blokadę środków pieniężnych

• zastaw

• hipotekę

Ad.2 ).

Operacje bierne - polegają na gromadzeniu środków pieniężnych klientów, emisji papierów wartościowych albo emisji znaków pieniężnych (tylko przez bank centralny). Występuje zawsze w roli dłużnika. Cele prowadzenia operacji biernej jest lokowanie pozyskiwanych środków pieniężnych w zyskownych operacjach czynnych.

Źródła pochodzenia środków

1. wkłady oszczędnościowe ludności

2. pieniądz transakcyjny i lokaty terminowe jednostek gospodarczych

3. środki pieniężne sfery budżetowej

4. lokaty przyjmowane od innych banków

5. kredyt refinansowy

Emisja papierów wartościowych.

1. Emisja akcji

1. towarzyszy powstawaniu banku komercyjnego

2. powoduje powiększenie kapitału własnego

2. Emisja obligacji

1. pozyskiwanie źródeł zasilania obcego długoterminowego

3. Bazy kasowe

1. pozyskanie źródeł zasilania krótkoterminowego

Ad. 3).

Operacje pośredniczące - polegają na świadczeniu różnego typu usług bankowych wykonywanych odpłatnie na zlecenie i na r - k klientów.

Do najpopularniejszych operacji pośredniczących należą:

1. prowadzenie r - ków bankowych

2. prowadzenie rozliczeń pieniężnych

3. udzielanie gwarancji i poręczeń

Cel zawierania omów

1. Bank: zobowiązuję się do przechowywania środków pieniężnych posiadacza środków pieniężnych oraz przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych

2. Klient: dokonuje za pośrednictwem banku różnego typu operacji pieniężnych.

Typy r - ków bankowych:

1. R - k bieżący

2. R - k pomocniczy

3. R - k celowy

4. R - k lokat terminowych

5. R - k środków dewizowych

Prowadzenie rozliczeń pieniężnych

Mamy 3 typy rozliczeń pieniężnych:

1. Bezgotówkowy

2. Gotówkowy

3. Operacje kasowo - skarbowe

Rozliczenia bezgotówkowe przeprowadzane są za pomocą :

• Polecenia przelewu - polega na wydaniu bankowi przez posiadacza r - ku polecenia przekazania określonej kwoty z jego r - ku na r - k wierzyciela, który jest w tym samym lub innym banku. Z tej formy korzystają podmioty gospodarcze przy regulowaniu wszelkich zobowiązań, ale osoby fizyczne posiadające r - k w danym banku. Na poleceniu przelewu należy podać dane charakteryzujące dłużnika oraz wierzyciela, oraz datę wystawienia

• Czeku rozrachunkowego - to dokument wystawiony w ściśle określonej przez prawo formie zawierający skierowanie do banku polecenie wypłacenia oznaczonej wartości ze środków znajdujących się w dyspozycji wystawcy.

• Weksla - to dokument wystawiony przez państwo w ściśle określonej formie będącym przyrzeczeniem zapłaty określonej sumy pieniężnej w określonym miejscu i czasie.

• Akredytywy - polega na przez oddział właściwy dla wierzyciela określonych wierzytelności z wyodrębnionych na ten cel środków dłużnika.

• Rozliczeń planowych - prowadzone dla dostawcy periodycznych, polegają na okresowym przelaniu przez odbiorcę na rzecz dostawcy określonych kwot wynikających z planowych dostaw.

• Okresowe rozliczenia saldami - to forma rozliczeń kompensacyjnych stosowana przez kontrahentów wzajemnie świadczących sobie usługi i dostawy.

Rozliczenia gotówkowe są przeprowadzane :

• Bezpośrednio za pomocą środków pieniężnych

• Czeku gotówkowego

TEORIA FINANSÓW 24.04.01

T Budżet i system budżetowy (inaczej: system finansów publicznych).

1. Pojęcie finansów publicznych (budżetu).

2. System finansów publicznych.

3. Formy organizacyjno prawne gospodarki budżetowej

4. Procedura budżetowa.

AD. 1).

Finanse publiczne - to zjawiska i procesy społeczne związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem pieniężnych środków publicznych. zapewniające funkcjonowanie sektora publicznego.

Współczesna nauka bada nie tylko zewnętrzne, pieniężne formy gromadzenia funduszy publicznych ale wyjaśnienia ich treść ekonomiczną i społeczną, stara się uchwycić związki przyczynowo - skutkowe między gromadzeniem pieniężnych środków publicznych a procesami gospodarowania społecznymi i politycznymi.

Starają się znaleźć odpowiedź na pytanie „ile”, „komu”, „i na jakich zasadach dać” - to istota finansów publicznych.

AD. 2).

System finansów publicznych ( budżetu ) - to instrumenty, rynki, instytucje i

zasady gry.

Wyróżniamy 5 przekrojów systemu finansów publicznych:

1. podmiotowy

1. władza ustawodawcza szczebla centralnego i samorządowego

2. władza wykonawcza wymienionych szczebli

3. aparat skarbowy

4. podmioty finansowane z funduszy publicznych

2. prawny

1. konstytucja RP z 2.04.97 (Dz.U.78/97 )

2. uchwała o finansach publicznych z 26.11.98 ( Dz.U.115/1998 )

3. coroczne ustawy budżetowe i uchwały budżetowe samorządów

4. ordynacja podatkowa

5. ustawy o pozabudżetowych funduszach publicznych

6. „ o finansowych samorządach

7. „ regulujące działalność MF

8. kodeks karno - skarbowy

3. instytucjonalny

1. budżet państwa

2. budżet gmin

3. fundusze i fundacje publiczne

4. instrumentalnym

1. podatki centralne i lokalne

2. cła, opłaty, dochody z majątku publicznego, subwencje, dotacje

3. kredyty państwowe, pożyczki publiczne

5. techniczny

1. klasyfikacja budżetowa

2. procedura budżetowa

3. postępowanie podstawowe

4. metody planowania dochodów i wydatków

AD. 3).

Budżet - w zależności od aspektu może być rozumiany różnie. Rozpatrujemy go w 3 aspektach:

1. budżet oparty jest na zasadach pieniężnych państwa więc jest to fundusz,

2. budżet jest planem dochodów i wydatków,

3. budżet jest aktem normatywnym czyli uchwalany jest w randze ustawy lub

uchwały.

Budżet - to scentralizowany fundusz publiczny służący do gromadzenia środków pieniężnych. Jest planem na 1 rok kalendarzowy.

Struktura organizacyjna budżetu w Polsce.

szczebel centralny budżet państwa budżet scentralizowany

szczebel wojewódzki budżet województwa budżet zdekoncentrowany

szczebel powiatowy budżet powiatu

373 budżet zdecentralizowany

szczebel gminy budżet gminy

2489

AD.4).

Formy organizacyjno - prawne.

1. Jednostka budżetowa,

2. Gospodarstwa pomocnicze,

3. Środki specjalne,

4. Zakłady budżetowe,

5. Fundusze celowe,

Sposób w jaką formę organizacyjną powiązane są z budżetem:

1. metoda brutto - oznacza, że wszystkie wpływy i wydatki danej formy organizacyjno - prawnej stanowią wpływ i wydatki budżetu.

2. metoda netto - oznacza, że forma organizacyjna rozlicza się osiągniętymi wynikami.

Efekt ten w całości lub w części wchodzi do budżetu.

Jednostka budżetowa - to forma organizacyjno - prawna rozliczająca się z budżetem metodą brutto. Dochody odprowadzają na r - k odpowiednio budżetu państwa lub samorządu terytorialnego.

Przykłady jednostek budżetowych:

• sądy

• jednostki wojskowe

• szkoły podstawowe

• gimnazja

Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan finansowy.

Plan finansowy - obejmuje wszystkie dochody i wydatki jednostki. Musi być zbieżny z budżetem.

Gospodarstwo pomocnicze - tworzone są w obrębie jednostki budżetowej. Zgodnie z planem gospodarstwo pomocnicze jest wyodrębnione z jednostki budżetowej pod względem organizacyjnym jak i finansowa część jej podstawowej działalności. Działa na podstawie planu finansowego, a istotą jego działania jest to, że pokrywa ono koszty swojej działalności z uzyskiwanych dochodów własnych. Nie mogą być deficytowe. Mają prawo do otrzymania dotacji. Są uchwalane w ramach planu finansowego jednostki budżetowej.

Środki specjalne - są gromadzone przez jednostki budżetowe na wyodrębnionych r-kach budżetowych takich wpływów jak dzierżaw, spadków, zapisów, źródeł z najmów, z tytułu sprzedaży środków materiałowych.

TEORIA FINANSÓW 8.05.01

cd.

Zakład budżetowy - to jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które:

1. odpłatnie wykonują swoje wyodrębnione zadania,

2. pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych, chociaż mogą otrzymać dotacje przedmiotowe, podmiotowe oraz dotacje celowe na dofinansowanie kosztów inwestycji lub na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.

Łącznie wszystkie otrzymane dotacje za wyjątkiem inwestycji nie mogą przekroczyć 50% wydatków podmiotu.

Zakłady budżetowe tworzy i likwidują w zależności od szczebla administracji ministrowie wojewodowie, starostowie, wójtowie.

Podstawą gospodarki budżetowej jest roczny plan finansowy, który obejmuje:

1. przychody własne,

2. dotacje z budżetu,

3. wydatki stanowiące koszty działalności

Plan finansowy podlega zatwierdzeniu w ramach procedury uchwalania budżetu.

Zakład budżetowy rozlicza się metodą netto, tzn. do budżetu wpływają nadwyżki przychodów nad wydatkami. Z Zakład budżetowy posiada własny r - k bankowy, ale nie posiada osobowości prawnej i własnego wyodrębnionego majątku.

Fundusze celowe - powoływane są w drodze ustawy. Zasady tworzenia tego funduszu - wydatki tego funduszu przeznaczone są na realizacje wyodrębnionych zadań. Fundusz to ustawowe wyodrębnienie zadań z ogółu zadań publicznych. Mogą być powoływane w formie osoby prawnej lub wyodrębnionego r - ku bankowego.

Fundusz to oderwanie od ogólnych zasad budżetowych.

Rodzaje funduszy:

1. Narodowy Fundusz Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej,

2. Fundusz pracy

3. Fundusz alimentacyjny

4. Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych

Wyróżniamy:

1. fundusz gospodarowania zasobem geodezyjnym i kartograficznym,

2. fundusz Ochrony środowiska.

Wydatki funduszu mogą być dokonywane tylko w ramach posiadanych środków. Fundusz może zaciągać kredyty i pożyczki.

Procedura budżetowa składa się z 4 skoków:

1. Przygotowanie budżetu

2. Uchwalenie budżetu

3. Wykonanie budżetu

4. Kontrola budżetu

Ad 1.).

Budżet należy porzygotowaś wcześniej

1

14

SBP

SDST

---