Wirus wścieklizny Rabies virus (RABV)-
Rabdowirusy są wirusami z osłonką o ujemnej polarności nici RNA i heltkalnej symetrii nukleokapsydu. Wirus wścieklizny - złożona symetria, otoczka lipidowa, pod nią białko M, które otacza nukleokapsyd, ma ssRNA(-), Wścieklizna to wirusowa, zawsze śmiertelna choroba zakaźna zwierząt, mogąca przenieść się na człowieka (antropozoonoza) jest chorobą wirusową spowodowaną przez Rabies virus (RABV) z rodziny Rhabdoviridae, rodzaju Lyssavirus. Występuje on w 7 biotypach, z których wszystkie są patogenne dla człowieka
Atakuje ona ośrodkowy układ nerwowy, co powoduje zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego. Chorobę nazywa się czasami „wodowstrętem”, gdyż na widok lub sam dźwięk wody ciało zakażonego reaguje mimowolnymi skurczami mięśni. Wścieklizna jest zoonozą (chorobą odzwierzęcą), która jest niebezpieczna dla człowieka.
Wyróżnia się 2 postacie choroby:
- agresywną,
- cichą (porażenna).
Rezerwuar zarazków stanowią ssaki dzikie (lisy, borsuki, nietoperze, gryzonie i zajęczaki) i domowe (psy i koty). Druga grupa obecnie ze względu na masowe szczepienia zwierząt domowych stanowi małe zagrożenie. Do zakażenia dochodzi na drodze kontaktu bezpośredniego - przez pokąsanie lub oślinienie.
Źródło zakażenia
Do zarażenia wścieklizną dochodzi głównie w
wyniku:
- pogryzienia przez chore zwierzę,
- przedostania się śliny chorego zwierzęcia na skaleczenia i zadrapania skóry, na błony śluzowe (np. jamy ustnej, nosa), do spojówki oka.
Charakterystyka choroby
Wirus wścieklizny wędruje wzdłuż nerwów obwodowych z miejsca zakażenia do ośrodkowego układu nerwowego i tam namnaża się. Okres wylęgania wirusa, czyli czas od momentu zarażenia do pojawienia się pierwszych symptomów choroby, wynosi od 10 dni do 2 lat. Długość tego okresu zależy od dawki zakażającej
i miejsca wprowadzenia wirusa do organizmu. Na kilka dni (1-10) przed wystąpieniem klinicznych objawów choroby, wirus przedostaje się do ślinianek, Objawowe zakażenia wścieklizną kończą się śmiercią.
OBJAWY WŚCIEKLIZNY U CZŁOWIEKA
- gorączka, ból głowy,
- zaburzenia czucia w okolicy miejsca zakażenia,
- wzmożona nerwowość i niepokój,
- pobudzenie układu współczulnego przejawiające się
m.in. łzawieniem, rozszerzeniem źrenic, potliwością,
wzmożonym wydzielaniem śliny,
- bolesne skurcze mięśni gardła i przełyku przy
przełykaniu,
- ślinotok - z obawy przed bólem chory unika
- połykania śliny,
- trudności w oddychaniu wywołane skurczami mięśni
- oddechowych.
- napady drgawek,
- porażenie, apatia, śpiączka
Odporność
Szczepionkę przeciwko wściekliźnie podaje się ludziom domięśniowo w 5 dawkach wg schematu: O, 3,
7, 14, 28 dnia, W przypadku gdy pogryzienia są rozległe, dotyczą głowy, karku, rąk, oprócz szczepionki
podaje się surowicę z przeciwciałami.