Karty kontrolne Shewharta

• Karty kontrolne są to podstawowe i najwcześniejsze historycznie narzędzia statystycznego sterowania procesami. Pomysł karty kontrolnej zawdzięczamy Shewhartowi. Zaproponowana przez Shewharta metoda monitorowania i regulacji pomyślana była jako procedura graficzna, w której główną rolę odgrywa odpowiednio zorganizowany diagram przeglądowy (karta, ang. chart), minimalizujący liczbę niezbędnych operacji numerycznych, a jednocześnie pozwalający obserwować w sposób usystematyzowany przebieg kontrolowanego procesu.

• Zasada tworzenia kart

Na diagram przeglądowy (rys. 1) nanosimy informacje pochodzące z próbek pobieranych w regularnych odstępach z procesu podawanego kontroli. Na osi poziomej,  przedstawia się kolejne próbki pobrane do badania ze strumienia produktu, natomiast na osi pionowej odkłada się wartości obserwowanej charakterystyki z próbki (średnią, rozstęp itp).

Rys. 1. Karta kontrolna Shewharta

gdzie:
GLK (UCL) - Górna linia kontrolna
DLK (LCL) - Dolna linia kontrolna
LC -linia centralna
GLO - Górna linia ostrzegania
DLO - Dolna linia ostrzegania

• Cel stosowania kart

Celem przedsiębiorstwa jest opłacalna produkcja wyrobów odpowiadających specyfikacjom, jest ono zainteresowane podnoszeniem wydajności produkcji i jakością wytwarzanych wyrobów. Należy więc monitorować i sterować procesami w ten sposób by praktycznie wszystkie jednostki spełniały wymagania zapisane w specyfikacjach. Do tego celu służą nam właśnie karty kontrolne Shewharta,

Za pomocą karty kontrolnej będziemy mogli rozstrzygnąć, czy stwierdzone w danym momencie odchylenie od zadanej normy można traktować jako losowe, czy też jest to odchylenie specjalne, którego nie można wyjaśnić działaniem przyczyn losowych. Jeśli karta kontrolna wykryje specjalne odchylenie od zadanej normy, to następuje emisja sygnału o rozregulowaniu procesu. Jest to pierwszy krok w cyklu działań zmierzających do wykrycia i wyeliminowania rzeczywistej przyczyny rozregulowania procesu.

Niebezpieczeństwo rozregulowania procesu jest sygnalizowane pojawieniem się na karcie kontrolnej pewnych symptomów :

-    punkty poza liniami kontrolnymi
-    specyficznymi sekwencjami następujących po sobie punktów.

 
Sygnał o niebezpieczeństwie rozregulowania procesu

---