Nadmiar witamin
Nadmiar danej witaminy, określany jako hiperwitaminoza, a w wypadku przedawkowania witaminy podawanej w celach leczniczych - jako zatrucie witaminą jest schorzeniem spotykanym stosunkowo często, ze względu na łatwy dostęp do witamin i zbyt małą edukację pacjentów w tym zakresie.
Ryzyko pojawienia się objawów przedawkowania witamin występuje jedynie przy stosowaniu witamin rozpuszczających się w tłuszczach, czyli A, D, E i K. Wynika to z tego, iż związki z tej grupy nie są usuwane przez nerki i mogą one kumulować się w organizmie.
Eliminacji drogą układu moczowego podlegają natomiast witaminy rozpuszczające się w wodzie, dlatego też nie zaobserwowano ludzi żadnych objawów przedawkowania tego typu związków.
Przedawkowanie witaminy A
Objawy przedawkowania tej witaminy pojawić się mogą w efekcie długotrwałego zażywania, trwającego kilka miesięcy, dużych jej ilości. W zależności od wrażliwości organizmu objawami zatrucia mogą być : anoreksja, zaburzenia wzrostu, suchość skóry z nadmiernym wypadaniem włosów, obrzęk i ból stawów oraz kości, a także powiększenie wątroby i śledziony.
Poza tym nadmiar witaminy A w organizmie wywołać może wzrost ciśnienia śródczaszkowego, który manifestuje się wystąpieniem bólów głowy, nudności i wymiotów. Zatrucie leczy się przerywając przyjmowanie przez chorego preparatów witaminy.
Przedawkowanie witaminy D
Uważa się, że przyjmowanie przez kilka tygodni witaminy D w ilościach przekraczających 0,5 mg spowodować może zatrucie tym związkiem. Spotykane jest ono często u małych dzieci, z powodu nieumiejętnego podawania im preparatów witaminy D przez opiekuna. Nadmiar witaminy w organizmie przyczynia się do powstania hiperkalcemii - stanu gdy we krwi jest za dużo wapnia. Dlatego też objawy zatrucia witaminą D i hiperkalcemii (która może powstać z różnych przyczyn) są takie same.
Zwiększone stężenie wapnia wywołuje zaburzenia w funkcjonowaniu nerek, przewodu pokarmowego, serca oraz układu nerwowego. Manifestuje się to zwiększonym oddawaniem moczu, moczeniem nocnym u dzieci, zwiększoną tendencją do występowania kamicy nerek, nudnościami, biegunkami lub zaparciami, utratą masy ciała, a także zwiększoną akcją serca (tachykardia) i zaburzeniami jego rytmu. Zaburzenia ze strony układu nerwowego to senność, depresja oraz upośledzenie interakcji między układem nerwowym a mięśniami.
Hiperkalcemia wywołać może również postępujący proces wapnienia takich narządów jak nerki, serce, oskrzela, żołądek oraz naczyń krwionośnych i tkanek miękkich organizmu. Poza tym przedawkowanie witaminy D negatywny wpływ na gospodarkę fosforanową organizmu.
Leczenie hiperwitaminozy D obejmuje odstawienie leków zawierających ten związek oraz likwidację hiperkalcemii.
Przedawkowanie witaminy K
Zatrucie witaminą K także spotykane jest najczęściej u dzieci. Związane jest ono z nadmierną podażą tej witaminy i objawia się niedokrwistością, powiększeniem wątroby oraz podwyższonym stężeniem bilirubiny we krwi, które prowadzić może do pojawienia się żółtaczki.
W przypadku wystąpienia takich objawów konieczne jest odstawienie preparatów witaminy.