http://ew2006.osha.eu.int/

Młodzi pracownicy - Bezpieczny start

Europejski Tydzień Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

23-27 października 2006 r.

Pakiet informacyjny

Młodzi pracownicy - Bezpieczny start

Podstawowe informacje o kampanii

Bezpieczny i zdrowy start w życiu zawodowym młodzieży

Zbyt wielu młodych ludzi ulega wypadkom przy pracy. W całej Europie osoby w wieku 18-24 lat odnoszą

obrażenia w miejscu pracy co najmniej o 50% częściej niż inne grupy wiekowe. Pracodawcy powinni

robić więcej dla ochrony młodych pracowników, zaś młodzież wkraczająca w świat pracy musi wiedzieć

więcej o kwestiach zdrowia i bezpieczeństwa.

W niniejszym pakiecie informacyjnym przedstawiono główne zagadnienia kampanii `Młodzi pracownicy -

Bezpieczny start'. Bardziej szczegółowe informacje, w tym analizy przykładów, znajdują się na stronie

internetowej kampanii (http://ew2006.osha.eu.int).

1

Spis treści

Streszczenie

http://ew2006.osha.eu.int/

Problem - dlaczego bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) są istotne dla młodych ludzi

• Podatność młodych ludzi na zagrożenia

• Niektóre z możliwych przyczyn

• Kogo to dotyczy?

Co można zrobić: w miejscu pracy

• Co mogą zrobić młodzi

• Obowiązki pracodawców i nadzorców

• Przykłady dobrej praktyki wśród pracodawców

Co można zrobić: zanim młodzi ludzie rozpoczną pracę

• Znaczenie włączenia BHP do edukacji

Prezentacja kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start'

• Bezpieczny start dla młodzieży

• Cele

• Co oferuje kampania `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start'

• Jak wziąć udział

O Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

2

Streszczenie

http://ew2006.osha.eu.int/

Zbyt wielu młodych ludzi ulega wypadkom w pracy. W Europie osoby w wieku 18-24 lat odnoszą

obrażenia w miejscu pracy co najmniej o 50% częściej niż inne grupy wiekowe. Młodzież może być także

bardziej podatna na powoli narastające problemy zdrowotne. Za statystykami kryją się indywidualne

historie: młodzi ludzie borykający się ze skutkami wypadków i zniszczonym zdrowiem przez resztę życia

czy umierający u progu dojrzałości.

Młodzi są szczególnie podatni na wpływ środowiska pracy, w którym nie zadbano o bezpieczeństwo i

higienę pracy (BHP). Mogą nie mieć doświadczenia, dojrzałości fizycznej i psychologicznej czy

świadomości kwestii zdrowia i bezpieczeństwa. Może im brakować umiejętności i przeszkolenia,

świadomości obowiązków pracodawcy czy własnych praw i obowiązków, a także pewności siebie przy

podnoszeniu kwestii BHP. Z kolei pracodawcy mogą nie uwzględniać podatności osób młodych na

zagrożenia, zapewniając im nieadekwatne szkolenie, nadzór i środki bezpieczeństwa albo kierując do

niewłaściwej pracy. Podatność pracującej młodzieży na zagrożenia stanowi kwestię dla niej samej, a

także dla pracodawców, przełożonych, osób zaangażowanych w BHP i edukację oraz decydentów.

Młodym musimy zapewnić bezpieczny i zdrowy start w życiu zawodowym.

Wielu wypadkom i problemom zdrowotnym młodocianych można zapobiec. Młodzi chłoną informacje na

temat bezpieczeństwa i zdrowia miejsca pracy oraz są gotowi przeciwdziałać potencjalnym zagrożeniom.

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy („Agencja”) zapewnia młodym pracownikom

wszechstronne informacje na temat niebezpieczeństw oraz zachęca do zabierania głosu i odmawiania

pracy w przypadku stwierdzenia potencjalnych zagrożeń. Pracodawcy mają prawny obowiązek

uwzględniać szczególną podatność młodych ludzi na zagrożenia oraz chronić ich przed ryzykiem, którego

mogą być nieświadomi, dokonując oceny ryzyka oraz zapewniając odpowiednie szkolenia i dozór.

Pracodawcy powinni także wykraczać poza ustawowe wymagania, wykazując realne zaangażowanie w

sprawy zdrowia i bezpieczeństwa. To się po prostu opłaci.

Szkolenie w zakresie BHP nie powinno czekać, aż młodzież rozpocznie życie zawodowe. BHP należy

włączyć do edukacji i jako integralną część programu w szkołach, tak aby wpoić młodzieży kulturę

zapobiegania ryzyku. Przykłady z całej Europy wykazują, że BHP można uczyć obrazowo i skutecznie.

Kampania `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' koncentruje się na dwóch obszarach: w miejscu pracy

- uświadamianie pracodawcom i młodzieży ryzyka oraz sposobów jego zmniejszania, w szkolnictwie -

wpajanie kultury zapobiegania ryzyku. `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' to kampania Agencji w

2006 r. poświęcona bezpieczeństwu i higieny młodych pracowników. Wspierają ją wszystkie państwa

członkowskie UE, związki zawodowe, organizacje pracodawców i młodzieżowe oraz sektor szkolnictwa.

Punktem kulminacyjnym jest Europejski Tydzień Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy w dniach 23-27

października 2006.

W ramach kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' Agencja udostępnia także szereg materiałów

informacyjnych (w tym witrynę internetową http://ew2006.osha.eu.int). Imprezy i działania organizowane

w trakcie kampanii obejmują nagrody za dobrą praktykę i konkurs wideo dla szkół. Swoje zaangażowania

można wykazać, podpisując kartę `Bezpieczny start'. Organizacje i pojedyncze osoby zachęca się do

uczestnictwa w kampanii, organizowania własnych imprez w Tygodniu Europejskim oraz zapewniania

młodzieży bezpiecznego startu w życiu zawodowym.

3

http://ew2006.osha.eu.int/

Problem - dlaczego bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) są istotne dla

młodych ludzi

Podatność młodych ludzi na zagrożenia

Zbyt wielu młodych ludzi ulega wypadkom przy pracy.

W Europie osoby w wieku 18-24 lat odnoszą obrażenia w miejscu pracy co najmniej o 50% częściej niż

inne grupy wiekowe.¹

Młodzież jest bardziej narażona nie tylko na wypadki - jest także bardziej podatna na większą liczbę

powoli narastających problemów zdrowotnych związanych z pracą zawodową.

Bezpieczeństwo i zdrowie młodocianych w pracy - trochę danych statystycznych UE

W UE25 pracują 43 miliony osób w wielu 15-29 lat, w tym 5 milionów poniżej 20 roku życia (badanie

siły roboczej 2004).

W Europie co roku ginie średnio 430 pracowników przed 25 rokiem życia (dane UE15 za 2002 r.,

Europejska Statystyka Wypadków przy Pracy (ESAW), Eurostat).

Pracownicy w wieku 18-24 lat mają co roku około 714.000 wypadków przy pracy wymagających co

najmniej 3 dni zwolnienia (16% wszystkich wypadków innych niż śmiertelne - dane UE15 za 2002 r.,

Eurostat).

Wskaźnik wypadków przy pracy innych niż śmiertelne na 100.000 pracowników jest o ponad 40%

wyższy w grupie 18-24-latków niż w całej populacji zawodowej. Zjawisko to występuje we wszystkich

branżach (Eurostat: http://epp.eurostat.cec.eu.int/ - Populacja i warunki socjalne / Zdrowie).

Najmłodsza grupa pracowników (15-24 lata) jest najczęściej narażona na trudne prace fizyczne

(EWCS2000/ Wiek i warunki pracy w UE, EFWC, 2003).

Praca w szybkim tempie i pod presją czasu dotyczy głównie młodych pracowników. Częściej niż

przeciętny pracownik są oni narażeni na monotonne powtarzanie identycznych ruchów i krótkich zadań, a

także na ekstremalne temperatury, hałas i wibracje w miejscu pracy (ESWC, dane z pochodzą z wyników

badania

ESWC

w

1995

i

2000

r.

zrealizowanego

przez

Prevent,

http://www.eurofound.eu.int/working/surveys/index.htm).

4

http://ew2006.osha.eu.int/

Za statystykami kryją się indywidualne historie: młodzi ludzie borykający się ze skutkami

wypadków i zniszczonym zdrowiem przez resztę życia czy umierający u progu dojrzałości

18-letni uczeń mechanika zmarł wskutek oparzeń cztery dni po eksplozji. Gdy pomagał szefowi w

przelewaniu mieszanki benzyny i ropy z kubła na śmieci do zbiornika na paliwa odpadowe, doszło do

samozapłonu benzyny. Rura ogniowa kotła gazowego miała swój wylot obok pojemnika i była włączona.

Opary benzyny eksplodowały tworząc ogromną kulę ognia. Chłopak uczył się zawodu, a jego

bezpieczeństwo obowiązani byli zapewnić mu przełożony i właściciel warsztatu samochodowego. Firma

była jednak zdania, że zdrowie i bezpieczeństwo to kwestie zdrowego rozsądku, które należy zostawić

pracownikom.

17-latka straciła część palca zaledwie godzinę po rozpoczęciu pracy wakacyjnej wskutek zmiażdżenia

palca przez maszynę piekarską. Automatyczny bezpiecznik był zepsuty, awarię wprawdzie zgłaszano, ale

nie było programu konserwacji, dziewczyna nie została odpowiednio przeszkolona, zaś jej przełożona nie

wiedziała, że pracuje przy maszynie.

19-latek odbywający 10-miesięczną praktykę trafił do firmy elektrycznej. Po dwóch miesiącach pracy

jako robotnik fizyczny został przydzielony do brygady oświetleniowej. Na polecenie pracodawcy

pracował przy 120-woltowych statecznikach świetlówek pod napięciem, bez mat zabezpieczających,

próbników prądu, rękawic ochronnych, instrukcji ani schematów okablowania. Zginął na miejscu, gdy

przez jego ciało przepłynął prąd 347 V.

Uczennica zakładu fryzjerskiego musiała zrezygnować z wybranego zawodu wskutek zapalenia skóry.

Stosowane przez nią produkty wywołały na dłoniach takie rany i blizny, że nie mogła nawet utrzymać

noża i widelca.

Niektóre z możliwych przyczyn

Młodzi są szczególnie podatni na wpływ środowiska pracy, w którym nie zadbano o bezpieczeństwo i

higienę pracy (BHP).

Dlaczego tak się dzieje? Przyczyny mogą być następujące:

• brak doświadczenia, dojrzałości fizycznej i psychologicznej czy znajomości zagadnień

związanych ze zdrowiem i bezpieczeństwem oraz

• nieuwzględnianie przez pracodawców powyższych czynników polegające na braku

odpowiednich szkoleń, nadzoru i środków ochrony oraz na kierowaniu młodych ludzi

do nieodpowiednich dla nich zadań.

5

Czynnik młodego pracownika

http://ew2006.osha.eu.int/

Młodym ludziom często brakuje doświadczenia i wiedzy na temat funkcji pełnionych w miejscu pracy

oraz na temat otoczenia. Niektóre zadania ze względów fizycznych lub psychologicznych mogą być dla

nich mniej odpowiednie. Nie mając doświadczenia, nie zawsze rozpoznają ryzyko wypadku czy utraty

zdrowia tak jak starsi pracownicy. Mogą też nie zwracać odpowiedniej uwagi na kwestie zdrowia i

bezpieczeństwa. Z kolei gdy dostrzegają ryzyko, nie zawsze potrafią mu przeciwdziałać.

Mogą nie mieć umiejętności i przeszkolenia na danym stanowisku, świadomości obowiązków

pracodawcy czy własnych praw i obowiązków, a także pewności siebie przy podnoszeniu kwestii BHP.

Ponadto może ich cechować nadmierna chęć pokazania, że potrafią w sposób samodzielny wykonać

powierzone im zadania.

Czynnik pracodawcy

Pracodawcy mogą natomiast być nieświadomi podatności ludzi młodych na zagrożenia w miejscu pracy

spowodowanej ich niedojrzałością, brakiem doświadczenia i niezrozumieniem kwestii BHP. Mogą zlecać

im prace nieodpowiednie dla młodych, zapewniając nieadekwatny instruktaż, szkolenie i nadzór

(potrzebny im bardziej niż starszym pracownikom).

Kogo to dotyczy?

Podatność pracującej młodzieży na zagrożenia jest zagadnieniem, które dotyczy jej bezpośrednio, lecz

również pracodawców, przełożonych, osób zajmujących się BHP i edukacją oraz decydentów. My

wszyscy musimy zapewnić młodym bezpieczny i zdrowy start w życiu zawodowym.

Co można zrobić: w miejscu pracy

Wielu wypadkom i problemom zdrowotnym młodocianych pracowników można zapobiec.

Można ich uniknąć dzięki działaniom różnych grup

Co mogą zrobić młodzi

Młodzi chłoną informacje na temat bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy oraz są gotowi chronić się,

o ile wiedzą, co stanowi potencjalne zagrożenia i gdzie szukać pomocy. Badania w Wielkiej Brytanii

wykazały, że młodzi wiedzą o krajowych władzach BHP mniej niż inne grupy wiekowe. Z drugiej strony,

są także bardziej zainteresowani zdrowiem i bezpieczeństwem oraz bardziej skłonni do stosowania

najlepszych praktyk niż starsi pracownicy, o ile je znają.²

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy („Agencja”) zapewnia im wszechstronne

informacje na temat niebezpieczeństw oraz doradza, jak:

• stosować odpowiednie środki i ubrania ochronne;

• dowiedzieć się co robić w razie niebezpieczeństwa;

• zgłaszać wypadki;

• dostrzegać symptomy problemów;

6

• stosować porady i instrukcje;

http://ew2006.osha.eu.int/

• współpracować z pracodawcami w zakresie BHP, stosować procedury bezpieczeństwa, by

chronić siebie i współpracowników.

Ponadto sytuacja młodocianych pracowników często nie pozwala im mówić otwarcie albo odmówić

wykonania pracy, gdy pracodawca lekceważy potencjalne zagrożenia. Agencja informuje ich:

• co robić, gdy zauważą, że coś jest niebezpieczne;

• kogo poprosić o poradę;

• co robić w razie niebezpieczeństwa lub wypadku.

Nasze przesłanie dla młodych pracowników jest następujące:

• Pytaj, gdy nie jesteś czegoś pewien.

• Znaj swoje prawa i miejsca, w których możesz szukać pomocy.

• Nie wykonuj zadań dopóki nie zostaniesz odpowiednio przeszkolony.

• Nie bój się mówić otwarcie, gdy istnieje problem.

Obowiązki pracodawców i nadzorców

Młodzi ludzie mogą być szczególnie zagrożeni z uwagi na brak doświadczenia, przeszkolenia i

świadomości. Potrzebują dobrej porady, informacji i nadzoru, a także odpowiedniej, bezpiecznej i

zdrowej pracy. Nieletni, w tym uczniowie odbywający szkolenia zawodowa, praktyki i prace dorywcze,

podlegają specjalnym regulacjom, w tym ograniczeniom dotyczącym zagrożeń i godzin pracy.

Ustawodawstwo - ochrona wszystkich

W każdym miejscu pracy powinien istnieć dobry system zarządzania zdrowiem i bezpieczeństwem

chroniący każdego. System ten musi uwzględniać zwłaszcza podatność na zagrożenia pracowników

młodych i początkujących.

Obowiązki pracodawców w stosunku do pracowników, bez względu na ich wiek, obejmują,:

• Identyfikację zagrożeń i ocenę ryzyka.1 Dotyczy to młodocianych podejmujących nie tylko

pracę w pełnym wymiarze, ale także dorywczą, np. w weekendy i wakacje szkolne, a także

odbywających kursy zawodowe i praktyki;

• wdrażanie rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo i zdrowie w pracy, w oparciu o ocenę

ryzyka. Obejmuje to specjalne rozwiązania dla młodych i nowych pracowników oraz

rozwiązania dla biur pośrednictwa i organizatorów stażu, praktyk, kursów zawodowych, itp.;

• wdrażanie niezbędnej organizacji, w tym odpowiedniego nadzoru, oraz zapewnianie, by

nadzorcy posiadali kompetencje i czas niezbędne do wykonywania obowiązków;

• identyfikację specjalnych środków niezbędnych dla osób podatnych na zagrożenia, w tym

pracowników młodocianych i nowych, np. zakazu używania niebezpiecznego sprzętu;

1 Zagrożenie to czynnik mogący spowodować chorobę lub obrażenie. Ryzyko to prawdopodobieństwo jego wystąpienia.

7

http://ew2006.osha.eu.int/

• informowanie o możliwych zagrożeniach młodych ludzi w pracy i o podjętych środkach

zapobiegawczych;

• zapewnianie odpowiednich szkoleń, instrukcji i informacji przy zatrudnianiu młodocianych

oraz przy zmianie przez nich pracy lub zmianie dotyczącej stanowiska pracy;

• ochronę grup szczególnie podatnych na zagrożenia, w tym pracowników młodych o

specjalnych potrzebach;

• prowadzenie konsultacji z młodymi pracownikami i ich przedstawicielami w kwestiach

zdrowia i bezpieczeństwa, w tym rozwiązań dla młodocianych.

Ustawodawstwo - ochrona nieletnich2

Ocena ryzyka musi być wykonana przed rozpoczęciem pracy przez młodych ludzi i musi obejmować

stanowisko pracy, czynniki fizyczne, biologiczne i chemiczne, sprzęt i jego wykorzystanie, proces pracy,

operacje i organizację pracy, szkolenie i instrukcje.

Zgodnie z zasadami nieletni NIE mogą wykonywać zadań, które:

• przekraczają ich możliwości fizyczne lub psychiczne;

• narażają ich na substancje trujące lub rakotwórcze;

• narażają ich na promieniowanie;

• wymagają nadmiernej temperatury, hałasu lub wibracji;

• z którymi wiąże się ryzyko, którego nieletni mogą nie dostrzec lub uniknąć z uwagi na ich

brak doświadczenia, przeszkolenia lub zwracania uwagi na bezpieczeństwo.

Nieletni, którzy przekroczyli minimalny wiek ukończenia nauki, mogą wykonywać te zadania w

wyjątkowych okolicznościach, w których:

• praca jest niezbędna dla nauki zawodu;

• praca jest nadzorowana przez kompetentną osobę;

• ryzyko jest zredukowane do absolutnego minimum.

Młodzi pracownicy nie mogą wykonywać pracy stwarzającej znaczne ryzyko pomimo podjęcia wszelkich

środków kontrolnych.

Istnieją także ograniczenia czasu pracy młodocianych, którzy powinni mieć dłuższe przerwy

regeneracyjne niż inni pracownicy i generalnie nie powinni pracować w nocy.

Dalsze informacje dotyczące bezpieczeństwa młodego pracownika, w tym dodatkowe biuletyny

informacyjne, są dostępne na stronie internetowej Agencji http://ew2006.osha.eu.int/

Porady prewencyjne i przykłady dobrej praktyki w zakresie poszczególnych typów ryzyka i miejsc pracy

są dostępne na stronie: http://osha.europa.eu/. Porady pochodzą od krajowych władz, związków

zawodowych i stowarzyszeń branżowych.

2 Podawane informacje opierają się na minimalnych wymogach przewidzianych w dyrektywie Rady 94/33/WE w sprawie ochrony

pracy osób młodych. Przepisy poszczególnych państw członkowskich mogą zawierać ostrzejsze uregulowania, np. dotyczące

minimalnego wieku zatrudniania dzieci, godzin pracy czy prac zabronionych.

8

http://ew2006.osha.eu.int/

Link do dyrektywy Rady 94/33/WE w sprawie ochrony pracy osób młodych znajduje się na stronie:

http://osha.europa.eu/data/legislation/18. Dyrektywa określa minimalne normy, a zatem należy sprawdzić

pełne wymagania krajowego ustawodawstwa i wytycznych.

Szkolenie

Szkolenie powinno obejmować:

• specyficzne zagrożenia związane z określonym stanowiskiem;

• ogólne zagrożenia w danej pracy;

• co młodzi ludzie powinni robić, aby zachować własne bezpieczeństwo;

• co młodzi ludzie powinni robić, gdy zauważą, że coś jest niebezpieczne;

• kogo poprosić o radę;

• co robić w razie niebezpieczeństwa, gdy miał miejsce wypadek lub potrzebna jest pierwsza

pomoc;

• obowiązek współpracy młodych pracowników z pracodawcą w zakresie bezpieczeństwa.

Nadzór

Oprócz szkolenia, młodzi ludzie wymagają większego nadzoru niż dorośli. Dotyczy to także uczniów

odbywających staż lub praktykę zawodową i nowych pracowników.

Pracodawcy powinni:

• zidentyfikować potrzeby w zakresie nadzoru i

• zapewnić odpowiednie przeszkolenie nadzorców w zakresie czynników ryzyka i środków

zapobiegawczych związanych z młodocianymi.

Korzyści dobrego BHP

Pracodawcy powinni wdrożyć procedury i środki zapewniające zdrowie i bezpieczeństwo oraz

niezwłocznie reagować na wszelkie kwestie budzące niepokój. Niemniej, powinni nie tylko spełniać

ustawowe wymagania. Powinni świecić przykładem i okazywać rzeczywistą troskę o zdrowie i

bezpieczeństwo. Leży to w ich własnym interesie, bowiem dobre zarządzanie bezpieczeństwem służy

działalności gospodarczej i oznacza efektywnie kierowaną organizację. Środki zapewniające

bezpieczeństwo młodych pomagają chronić wszystkich pracowników, podnoszą renomę pracodawcy i

pomagają przyciągać najzdolniejsze kadry.

Przykłady dobrej praktyki

Współpraca branży ze szkołami

Agencja współfinansowała projekt wymiany dobrej praktyki w zakresie zdrowia i

bezpieczeństwa nieletnich w wieku 15-18 lat pracujących dorywczo. Projekt promował

współpracę szkół z lokalnymi przedsiębiorstwami rolnymi, restauracjami, firmami budowlanymi i

supermarketami przy opracowywaniu i realizacji programów edukacyjnych w szkołach.

9

http://ew2006.osha.eu.int/

Źródło: Agencja Europejska, Edukacja młodzieży w zakresie zagrożeń w miejscu pracy, w ramach

Promocji Zdrowia i Bezpieczeństwa w MŚP, program finansowania MŚP 2003-4, P15

http://osha.europa.eu/publications/reports/ag05001/full_publication_en.pdf.

Przedsiębiorstwo energetyczne zatrudnia 400 praktykantów w wieku 16-21 lat. Większość po czterech

latach nauki uzyskuje kwalifikacje zawodowe elektryka.

Wszyscy przechodzą tygodniowe szkolenie na temat obowiązujących zasad i norm, dzięki czemu mogą

zadbać o swoje bezpieczeństwo od pierwszego dnia pracy. Uczą się podstaw oceny ryzyka, oceniają

ryzyko na stanowisku pracy, mając je świeżo w pamięci, otrzymują komplet firmowej odzieży roboczej

ze sprzętem ochrony osobistej oraz są przeszkoleni w jego obsłudze. Szkolenie obejmuje też wizytacje

miejsc pracy i praktyczne ćwiczenia na stanowiskach symulowanych.

W latach 1994-1996 około 30% uczniów wymagało hospitalizacji wskutek obrażeń doznanych podczas

pracy. Teraz wypadek ucznia zdarza się raz na wiele lat.

http://www.wiseup2work.co.uk/concept_2/CaseStudy1.pdf

Dostawca gazu realizuje wstępny program bezpieczeństwa drogowego dla praktykantów kierujących

samochodami dostawczymi w pracy. Półdniowy program opracowany specjalnie dla młodych ludzi przy

wsparciu pozarządowej organizacji bezpieczeństwa drogowego obejmuje indywidualne jazdy próbne z

udziałem instruktorów. Program obejmuje nie tylko ocenę zachowań praktykantów za kierownicą, ale

także pisemny sprawdzian ich podejścia, wiedzy i oceny zagrożeń. W 2006 roku szkolenie przejdzie 560

nowych praktykantów.

Sukces był możliwy dzięki wsparciu i zaangażowaniu wszystkich szczebli firmy, całościowemu podejściu

oraz statystykom wypadków aktualizujących program, który można z łatwością przenieść do innych firm,

które przyjęły podobne strategie w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa.

http://www.wiseup2work.co.uk/concept_2/CaseStudy2.pdf

Oszczędzanie uszu młodych pracowników

Zgodnie z raportem Obserwatorium Ryzyka Agencji, coraz więcej młodych pracowników jest narażonych

na hałas. (Europejska Agencja, 2005, Hałas w liczbach, 2 raport tematyczny Obserwatorium Ryzyka,

OPOCE). Pewien niewielki klub muzyki rockowej wprowadził zmiany techniczne i organizacyjne, aby

zredukować hałas, zachowując jakość dźwięku.

Wymagało to współpracy muzyków, właścicieli lokalu i techników dźwięku. Zmodyfikowano scenę,

system głośników i lokalizację akustyki. Bar przeniesiono poza salę koncertową. Zapewniono szkolenie i

informacje. Od tej pory w lokalu prowadzone są krótkie kursy uniwersyteckie dla niezależnych

dźwiękowców.

Źródło. Raport Agencji TE6905812ENC - Praktyczne zapobieganie ryzyku wynikającemu z hałasu w pracy,

przykład 7, P35 http://osha.europa.eu/publications/reports/6905812.

Bezpieczna praktyka w dziedzinie chemii

Uniwersytet był zaniepokojony bezpieczeństwem studentów chemii na zajęciach praktycznych, ich zbyt

niską świadomością zagrożeń w trakcie pracy oraz potrzebą zwiększenia tej świadomości ze względu na

10

http://ew2006.osha.eu.int/

wykonywane w przyszłości zawody. Grupa robocza, w której skład wchodzili studenci, analizowała

problemy i proponowała rozwiązania. Jedno z nich obejmowało sformułowanie podstawowych zasad

praktycznej pracy chemicznej. Dotyczyły one studentów, którzy muszą oceniać ryzyko przed

rozpoczęciem doświadczeń. Zasady te włączono do instrukcji pracy praktycznej wręczanej wszystkim

studentom.

Źródło: Bezpieczeństwo studentów chemii, w „Praktyczne zapobieganie zagrożeniom spowodowanym

niebezpiecznymi substancjami w pracy” Przykład 2.3 P19.

http://osha.europa.eu/publications/reports/106/index_6.htm.

Co można zrobić: zanim młodzi ludzie rozpoczną pracę

Edukacja w zakresie BHP nie powinna czekać do czasu rozpoczęcia pracy przez młodych ludzi. Powinna

stanowić część programów szkolnych i odpowiadać realiom współczesnego świata pracy. Chcemy, aby

nasi jutrzejsi inżynierowie, projektanci, architekci, studenci medycyny i menedżerowie byli świadomi

ryzyka oraz dobrze poinformowani o aspektach BHP ich ról zawodowych. Wpojenie tych zasad ludziom

w młodym wieku pomoże wspierać kulturę prewencyjną w miejscach pracy.

Znaczenie włączenia BHP do edukacji

Jutrzejsi pracownicy potrzebują solidnych podstaw w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących ich

przyszłego życia zawodowego. Oznacza to nie tylko wiedza na temat przepisów i ich przestrzeganie.

Zarządzanie ryzykiem i „myślenie pod względem BHP” powinny być integralną częścią naszego życia, a

nie dowolną opcją. Młodzi ludzie powinni przychodzić na miejsce pracy świadomi kwestii BHP,

będących częścią kultury zapobiegania ryzyku.

Włączenie BHP do edukacji odgrywa zasadniczą rolę w rozwoju owej kultury prewencji.

Uczenie świadomości ryzyka i BHP powinno być postrzegane jako priorytet przez wszystkich

zainteresowanych edukacją i ochroną młodych ludzi.

Jakie są najlepsze sposoby włączania kwestii zdrowia i bezpieczeństwa do kształcenia młodzieży?

Istnieje wiele przykładów skutecznego włączenia BHP do edukacji w Europie. Obejmują one projekty z

udziałem Agencji i dowodzą, że

• projekty dla dzieci muszą wykorzystywać wyobraźnię i zabawę;

• projekty mogą wykorzystywać własne środowisko dzieci jako źródła przykładowego ryzyka,

ewentualnie przy udziale rodziców;

• BHP można zintegrować z nauką innych przedmiotów lub przedstawiać oddzielnie;

• naukę tych kwestii należy rozpocząć na początku procesu kształcenia dzieci;

• nauka BHP jako umiejętności życiowej powinna angażować nauczycieli współpracujących z

pracodawcami, pracownikami, ich przedstawicielami, rodzicami, uczniami oraz specjalistami

ds. BHP;

• edukacja w zakresie BHP powinna obejmować teorię i praktykę;

• nauczyciele i instruktorzy także powinni być przeszkoleni w zakresie nauki ryzyka i BHP

oraz mieć dostęp do pomocy dydaktycznych wspomagających motywację uczniów.

11

http://ew2006.osha.eu.int/

Prezentacja kampanii `Młodzi pracownicy - bezpieczny start'

Bezpieczny start dla młodzieży

Kampania `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' koncentruje się na dwóch zasadniczych obszarach:

• miejscu pracy - uświadamianie pracodawcom i młodym pracownikom ryzyka dla młodzieży

oraz sposobów jego zmniejszania;

• szkolnictwie - wpajanie kultury zapobiegania ryzyku młodym ludziom przed rozpoczęciem

życia zawodowego.

To są główne obszary, na których możemy działać i próbować zmniejszyć statystyki wypadków młodych

ludzi przy pracy.

`Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' to kampania Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w

Pracy prowadzona w 2006 r. Jest poświęcona bezpieczeństwu i higienie pracy młodych pracowników.

Kampanię `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' wspierają wszystkie państwa członkowskie UE, kraje

kandydujące i EFTA, prezydencja UE Austrii i Finlandii, Parlament Europejski, Komisja Europejska,

europejskie związki zawodowe i federacje pracodawców, organizacje młodzieżowe oraz sektor oświaty.

Jej punktem kulminacyjnym jest Europejski Tydzień Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy w dniach 23-27

października 2006. Europejskie Tygodnie to coroczne serie imprez promujących większe bezpieczeństwo

i zdrowie w miejscu pracy i angażujących wszystkie zainteresowane strony. W tym roku, działania

Europejskiego Tygodnia wykroczą poza miejsce pracy - w 2006 r. celem kampanii będzie także

promowanie zapobieganiu ryzyku w szkołach, na uczelniach i innych placówkach oświatowych, a także

w resortach szkolnictwa i organizacjach młodzieżowych.

Cele

Celem kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' jest zaangażowanie młodych pracowników, ich

przedstawicieli, pracodawców i nadzorców w zmniejszanie podatności młodzieży na wypadki w miejscu

pracy. Kampania będzie też zachęcać społeczność nauczycielską do przygotowania młodzieży do pracy

oraz angażowania poszczególnych szkół i samych uczniów.

Ostatecznym celem kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' jest zmniejszenie liczby młodych

ludzi odnoszących obrażenia lub tracących zdrowie w pracy (obecnie i w przyszłości).

Kampania `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' promuje skuteczne zapoznawanie młodych ludzi z

aspektami BHP w ich życiu zawodowym oraz skuteczne zarządzanie BHP młodych ludzi w miejscu

pracy.

Choć wiele aspektów kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' dotyczy różnorodnych środowisk,

niektóre cele kampanii koncentrują się na określonych grupach.

Młodzi pracownicy powinni robić więcej, aby chronić samych siebie:

• Wszyscy młodzi pracownicy powinni być świadomi kwestii zdrowia i bezpieczeństwa w

pracy, znaczenia BHP, swoich praw i obowiązków oraz możliwości uzyskania pomocy i

informacji.

12

Pracodawcy i nadzorcy powinni zarządzać BHP młodzieży:

http://ew2006.osha.eu.int/

• Pracodawcy powinni stwarzać wartościowe i bezpieczne stanowiska dla młodych

pracowników.

• Pracodawcy i nadzorcy powinni być świadomi zagrożeń dla zdrowia młodych ludzi, jak

powstają i co należy robić.

• Pracodawcy powinni włączać młodocianych pracowników do ocen ryzyka oraz podejmować

odpowiednie dodatkowe środki bezpieczeństwa (właściwe przydzielanie zadań,

uwzględnianie braku doświadczenia i umiejętności młodych, itp.).

• Pracodawcy powinni zapewniać wstępne szkolenie i nadzór dla wszystkich młodych i

nowych pracowników, np. przydzielając praktykantów starszym przewodnikom.

Nauczyciele oraz specjaliści ds. BHP i rekrutacji powinni współpracować na rzecz efektywnego

włączania BHP do edukacji:

• Młodzież kończąca naukę powinna być świadoma kwestii zdrowia i bezpieczeństwa w

miejscu pracy, a także własnych praw i obowiązków.

• Studenci odbywający praktyki uczelniane lub zawodowe, w tym menedżerskie i

profesjonalne w takich dziedzinach jak inżynieria, projektowanie, architektura, medycyna i

zarządzanie, powinni otrzymać odpowiednie przeszkolenie i informacje w zakresie BHP.

• BHP należy włączyć do przygotowań i organizacji praktyk i stażów zawodowych.

• Programy i ośrodki zatrudniania młodzieży powinny przekazywać informacje BHP swoim

klientom - zarówno młodym pracownikom, jak i pracodawcom.

Decydenci powinni promować zarządzanie kwestiami BHP młodzieży i włączenie ich do edukacji:

• Decydenci powinni zapewniać uwzględnianie kwestii BHP w strategiach zatrudniania

młodocianych.

• Celem strategii winno być informowanie młodych ludzi o BHP i uświadamianie im ich praw.

• Decydenci powinni zapewniać włączanie edukacji w zakresie ryzyka do nauki dzieci.

• Decydenci powinni promować włączanie BHP do strategii i działań dotyczących zatrudniania

młodocianych.

Co oferuje kampania `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start'

W ramach kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' Agencja udostępnia szereg materiałów

informacyjnych, które mogą pomóc uświadamianie młodym ludziom ich podatności na zagrożenia w

miejscu pracy oraz jej zmniejszania. Obejmują one:

• pakiety informacyjne w językach urzędowych wszystkich państw członkowskich UE,

• plakaty i ulotki uświadamiające,

• wielojęzyczną stronę internetową kampanii http://ew2006.osha.eu.int,

• RISQ, interaktywny magazyn online dla młodzieży z informacjami, quizami i konkursami,

animacjami, wideoklipami i kartami elektronicznymi,

• biuletyny informacyjne dla pracodawców, nadzorców, rodziców i młodych ludzi,

13

• broszurę i internetową bazę danych z przykładami dobrej praktyki,

• magazyn zawierający bardziej techniczne informacje,

http://ew2006.osha.eu.int/

• porady jak organizować działania i kierować nimi w trakcie Europejskiego Tygodnia,

• linki do podobnych stron internetowych w Europie i na świecie i dużo więcej.

Jak wziąć udział

Ponadto wokół kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' organizowanych jest wiele imprez i

działań, w których mogą wziąć udział zainteresowane osoby.

Kto może uczestniczyć? Kampania jest otwarta dla wszystkich organizacji i osób na szczeblu lokalnym,

krajowym i międzynarodowym, w tym:

• instytucji ochrony zdrowia i bezpieczeństwa,

• podmiotów sektora publicznego i prywatnego, w tym MŚP,

• związków zawodowych i przedstawicieli ds. bezpieczeństwa,

• menedżerów, nadzorców i pracowników,

• szkolnictwa - szkół, uczelni i władz oświatowych,

• organizacji młodzieżowych,

• instruktorów i organizatorów praktyk.

Działania obejmują:

• prezentacje i pokazy poświęcone bezpieczeństwu,

• prezentacje filmowe, wideo i multimedialne,

• szkolenia, seminaria i warsztaty,

• konkursy na plakat i quizy,

• sugestie,

• wykrywanie zagrożeń,

• wystawy i dni otwarte,

• kampanie reklamowe i promocyjne,

• konferencje prasowe i imprezy w mediach.

Kampania `Młodzi pracownicy - Bezpieczny start' obejmuje także nagrody za dobrą praktykę

przyznawane organizacjom wnoszącym wyjątkowy i nowatorski wkład do wspierania zdrowia i

bezpieczeństwa młodych pracowników oraz do wprowadzania edukacji w zakresie BHP do szkół, uczelni

i ośrodków nauki zawodu. Nagrody są wręczane na specjalnej imprezie w Bilbao.

Ponadto, Agencja organizuje szereg konkursów, w tym konkurs wideo dla szkół wyłaniający Młodego

Europejskiego Filmowca Roku. Najbardziej efektywny i kreatywny przekaz filmowy w zakresie zdrowia

i bezpieczeństwa także zostanie nagrodzony na specjalnej imprezie w Bilbao.

14

http://ew2006.osha.eu.int/

Odbędzie się też wiele innych imprez i działań w całej Europie wyjaśniających główne idee kampanii

wszystkim organizacjom, dużym i małym, publicznym i prywatnym, lokalnym, krajowym i

międzynarodowym. Wiele z nich będzie koordynowała m.in. sieć krajowych punktów kontaktowych

Agencji w państwach członkowskich UE.

2006 to rok, w którym różnorodne grupy ludzi - instytucje ochrony bezpieczeństwa i zdrowia, podmioty

sektora publicznego i prywatnego, firmy na szczeblu miejsca pracy, w tym MSP, związki zawodowe i

przedstawiciele ds. bezpieczeństwa, menedżerowie, nadzorcy i pracownicy, szkoły, uczelnie, ośrodki

szkoleniowe, organizacje młodzieżowe, organizatorzy praktyk - mają szansę uczestnictwa w kampanii

zapobiegania wypadkom i chorobom, ochrony młodych ludzi i zapewniania im Bezpiecznego Startu w

życiu zawodowym.

Zaangażowanie można wykazać podpisując online kartę kampanii `Młodzi pracownicy - Bezpieczny

start' na stronie http://ew2006.osha.eu.int. Ze strony można także pobrać materiały uzupełniające o

kampanii, można zostać jej sponsorem lub partnerem.

Organizacje planujące własne imprezy podczas Europejskiego Tygodnia znajdą na naszej stronie

przykłady dobrej praktyki oraz fora umożliwiające wymianę pomysłów, dzielenie się doświadczeniem i

podpatrzenie innych.

Skontaktuj się z krajową agencją ds. BHP lub odwiedź naszą stronę (http://ew2006.osha.eu.int) w celu

uzyskania dalszych informacji i zapewnienia młodym ludziom bezpiecznego startu w życiu zawodowym.

O Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy z siedzibą w Bilbao, w Hiszpanii, została

utworzona przez Unię Europejską w celu przekazywania informacji na temat bezpieczeństwa i higieny

pracy. Agencja ustanowiła sieć krajowych punktów kontaktowych w celu koordynacji i

rozpowszechniania informacji w poszczególnych krajach; działa także jako katalizator opracowywania i

rozpowszechniania informacji wpływających na poprawę BHP w Europie. Grupując przedstawicieli

rządów, organizacji pracodawców i pracowników oraz największych specjalistów z dziedziny BHP w

każdym państwie członkowskim UE25 i nie tylko, Agencja stanowi wiarygodne, zrównoważone i

bezstronne źródło informacji na temat BHP.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Agencji http://osha.europa.eu.

Centrum Tłumaczeń (CdT, Luksemburg) jest odpowiedzialne za wszystkie tłumaczenia

materiałów Agencji.

PRZYPISY

1 Eurostat, Praca i zdrowie w UE - portret statystyczny1994-2002, str.35.

2 UK Health and Safety Executive, Przeszkody uniemożliwiające zaangażowanie pracownika w zdrowie i

bezpieczeństwo, 2005.

15

---