Wykład z psychiatrii 17.01.06

Zaburzenia afektywne c.d.

Zaburzenia afektywne większe:

- jednobiegunowe

- dwubiegunowe

Zaburzenia afektywne mniejsze:

- dystymia: cechy zapolu depresyjnego o miernym nasileniu i przewlekłym trwaniu

- cyklotymia: naprzemienne, szczególnie wyraźne wahania nastroju

- zespół dyskinetyczno-lękowy

Przyczyny chorób afektywnych:

> czynniki genetyczne / nie udało się odnaleźć konkretnych genów, sugeruje się nieprawidłowości dotyczące genów odpowiedzialnych za ekspresje, metabolizm neuroprzekaźników; występowanie u krewnych 1. stopnia osoby z choroba dwubiegunowa chorób jedno- i dwubiegunowych, u krewnych 1. stopnia osoby z choroba jednobiegunowa- tylko chorób jednobiegunowych)

> czynniki psychospołeczne

Koncepcje rozwoju depresji:

- Freud: nieodwzajemniona miłość prowadzi do autoagresji. Autoagresja w połączeniu z nieumiejętnością radzenia sobie z nią, rozładowywania agresji skutkuje skłonnościami samobójczymi

- Abraham: depresja rozwija się u osób, które maja problemy w rozwiązywaniu potrzeb agresji, prowadzi to do zachowań autoagresywnych

- Beck: koncepcja wyuczonej bezradności: człowiek, który doznał pomocy w potrzebie stopniowo uczy się reagować na każdy problem wzywaniem pomocy. Prowadzi to do pogłębiania się w nim poczucia własnej bezradności i w konsekwencji rozwoju depresji

- koncepcja stereotypów myślowych: opiera się na przyznaniu, ze często nasze decyzje podejmujemy opierając się na stereotypach, przyzwyczajeniach, nie rozważając za i przeciw. Jeśli raz uznamy, ze nie jesteśmy nic warci i nic nas w życiu dobrego nie spotka, zawsze już tak będziemy uważać, na zawsze zachowamy negatywny, niezmienialny stereotyp poznawczy na temat własny, świata, przyszłości, wydarzeń( depresja). Psychoterapia ukierunkowana jest na poznanie stereotypu myślowego i jego zmianę

Depresja może być objawem we wczesnych etapach uszkodzenia mózgu, w rozlanych chorobach mózgu lub chorobach systemowych uszkadzających mozg. Ważne jest wykluczenie, potwierdzenie istnienia chorób somatycznych jako podłoża depresji.

Np.:

-stwardnienie rozsiane ( nawracające stany depresyjne i maniakalne)

-paraliż postępujący

-wolnorosnące guzy w jamie mózgowo-czaszkowej ( zaburzenia depresyjne)

-gruźlica płuc

-wirusowe zapalenie wątroby ( zespół dystymiczny)

Ważne jest rozróżnienie miedzy choroba afektywna a rozpoczynającym się procesem otępiennym, w obydwu przypadkach obserwujemy spadek sprawności intelektualnej

Zaburzenia afektywne mogą występować od początku życia do końca.

Obraz depresji zależy od:

- kultury < islam, buddyzm- brak poczucia winy, grzeszności co występuje w obrazie depresji w kulturze chrześcijańskiej>

- aktywności człowieka < u ludzi pracujących fizycznie w obrazie depresji obserwujemy spadek sprawności fizycznej, u intelektualistów- spadek sprawności intelektualnej>

- etapu rozwoju < inny jest obraz depresji u dzieci, które jeszcze nie potrafią zdefiniować swego nastroju- tzw. rozwojowa aleksytymia. U dzieci obserwujemy niezdolność do zorganizowania sobie zabawy, spadek aktywności, płaczliwość, spadek zdolności uczenia się i skargi somatyczne( popularny „paluszek i glówka” i pogorszenie wyników w nauce mogą być objawem depresji a nie lenistwa). U dzieci leczenie farmakologiczne depresji jest nieskuteczne ze względu na to, ze wątroba nie jest wystarczająco rozwinięta by metabolizować środki przeciwdepresyjne. Skuteczne mogą być tylko leki podawane od razu w formie aktywnej( np. klomipramina).

Diagnozowanie depresji u dzieci jest wyjątkowo trudne. Trudno rozróżnić chorobę od normy ze względu na:

-istnienie fizjologicznie uwarunkowanych zaburzeń w rozwoju dziecka przebiegających z obniżeniem nastroju, jak np. zaburzeń hormonalnych okresu pokwitania, często towarzyszy dysfunkcja regulacji tarczycowej, nadnerczowej

- aktywne posługiwanie się myśleniem abstrakcyjnym przez dzieci co utrudnia porozumienie i diagnozowanie

- nieustabilizowany jeszcze obraz samego siebie u dziecka

- trudność kontroli impulsów u dziecka, często jest przyczyna gwałtownych, agresywnych działań

Wiek dorastania( 12-24r.ż.) charakteryzuje największą częstość zachowań autoagresywnych. Wyrażają się one w podejmowaniu prób samobójczych, cieciu się, przypalaniu papierosami, ryzykownych zachowaniach (często odbieranych przez otoczenie jako testowanie własnej odwagi), zachowaniach pokazujących, ze danej osobie na własnym życiu nie zależy( robienie wszystkiego by „złapać” kile, AIDS itd.)

Ważne jest wczesne rozpoznanie zaburzeń dwubiegunowych u dzieci. Wiąże się z wprowadzeniem do leczenia walproinianow, aminzepiny.

Zaburzenia okresu rozwojowego

- determinacja genetyczna : brak ekspresji genu albo brak stymulacji środowiskowej genu ( np. rozwój niemoty u dziecka wychowywanego przez głuchoniemych rodziców, brak możliwości analizy obrazu u dziecka po późnej operacji zaćmy wrodzonej) albo uszkodzenie mózgu ( np. w przebiegu fenyloketonurii)

- brak prawidłowej relacji miedzy dzieckiem a matka we wczesnym okresie rozwoju. Interakcja matki z dzieckiem warunkuje rozwój określonych połączeń w mózgu dziecka, co ma wpływ na późniejszy rozwój patologii u dziecka, rozwój umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, regulowanie leku, radzenia sobie ze stresem. Dzięki interakcji z matka dziecko przywiązuje się/nie przywiązuje się do matki, uczy się/nie uczy się rozpoznawać ludzkie intencje, co ma wpływ na rozwój późniejszych patologii.

3 grupy zaburzeń okresu rozwojowego:

- upośledzenie umysłowe: jest to grupa zaburzeń charakteryzująca się deficytem w rozwoju czynności poznawczych dziecka, prostota rozwoju emocjonalnego / badanie: IQ( przeciętnie:100), test Wekslera/

Do tej grupy nie zalicza się encefalopatii powstałych na skutek organicznego uszkodzenia mózgu- urazów mechanicznych, niedotlenienia czy infekcji.

- zaburzenia całościowe rozwoju : np. zespół autyzmu wczesnodziecięcego ( zahamowanie rozwoju mowy, brak zainteresowania światem ożywionym, zainteresowanie światem mechanicznym, lek przed zmiana czegokolwiek w otoczeniu, zmniejszenie kontaktów interpersonalnych. Pierwszym niepokojącym objawem jest brak przytulania się dziecka do matki podczas brania na ręce, dziecko sztywnieje na rekach, nie daje się dotykać)

- zaburzenia uczenia się : -dysleksja ( niemożność odtworzenia graficznego słowa napisanego), - dysortografia ( niemożność odtworzenia graficznego słowa usłyszanego), - dyskalkulia ( niezdolność liczenia), - dysgrafia ( niezdolność rysowania), dyslalia ( zaburzenia rozumienia mowy, porozumiewania się mowa przy prawidłowym rozwoju intelektualnym, rzadkie zaburzenie)

---