Wykłady:
Literatura:
A. Kępiński „Psychopatie”
Z. Freud „Psychopatologia życia codziennego”
Psychopatologia ekspresji
Kryteria, które określają normy:
-Kryterium statystyczne
-Kryterium kulturowe
Psychopatologia ogólna zajmuje się zespołem objawów.
Funkcje psychiczne mózgu
(zaburzenia):
-nastrój
-funkcje percepcyjne
-pamięć
-myślenie
-popędy
NASTRÓJ
Podwyższony- hipomaniakalny (sztuczna radość)
Obniżony- depresja
*Funkcja postrzegania
Zmiany patologiczne
Złudzenia- zniekształcona percepcja bodźców zewnętrznych
Omamy (halucynacje)- postrzeganie rzeczy, które w ogóle nie istnieją
Poczucie apokalipsy – rozbicie świata wewnętrznego
Omamy wzrokowe i słuchowe (najczęściej!)
Omamy dotykowe- najczęściej w delirium alkoholowym
*Pamięć
1. Zaburzenia zapamiętywania
2. Zaburzenia przechowywania informacji
3. Zaburzenia odtwarzania
Luki pamięciowe (amnezja)
Niepamięć wsteczna
Niepamięć następcza
Niepamięć całkowita
*Myślenie
a) zaburzenia ilościowe
-szybkość toku myślowego (przyspieszone lub spowolnione)
-stany maniakalne- myśli nie są zwerbalizowane (nie wszystkie, bo nie nadążają)
-zatrzymanie myślenia (przy głębokiej depresji, psychozie np. schizofrenii)
-spowolnienie myślenia (np. przez głód, zmęczenie, wyniszczenie)
b)zaburzenia jakościowe
*zaburzenia treści myśli, urojenia
-Głębokie przekonanie o prawdzie, która jest urojeniem
-zaburzenia jakościowe myślenia: myśl niezgodna z rzeczywistością
-Urojenia
1. prześladowcze (najczęstsze)
2. zazdrości
3. wielkościowe (np. w psychozie maniakalno- depresyjnej)
4. nihilistyczne
5. grzeszności
6. katastroficzne
*Świadomość
-zdolność poczucia tego, że żyjemy i umrzemy
a) zaburzenia ilościowe
np. śpiączka (skrajne zaburzenie), stan nieprzytomności, uraz czaszkowo mózgowy
b)zaburzenia jakościowe
stan majaczeniowy (delirium alkoholowe)
amencja (zespół splątania)
ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
Dla histerycznego psychopaty bardzo ważna jest ocena otoczenia.
Osobowość schizoidalna- najważniejszy wewnętrzny świat przeżyć.
Cyklotymik- ma łatwość kontaktów z otoczeniem, ważny świat zewnętrzny.
U dojrzałej osoby model tego jacy chcielibyśmy być jest bliski temu jacy jesteśmy.
PSYCHOPATIA HISTERYCZNA
(najczęściej spotykana)
-ciągła potrzeba miłości, jednocześnie nieumiejętność kochania
-zahamowanie lub wyolbrzymienie sytuacji
-demonstracje, potrzeba ciągłego zwracania na siebie uwagi
-umiejętność manipulacji
-mistrz zafałszowania i kłamstwa (psychiczni oszuści)
-potrafi zepsuć każdą atmosferę
OSOBOWOŚĆ PSYCHASTENICZNA
Psychastenia- słabość psychiczna
-słabość, lękliwość
-odwrotność histeryka
-nieumiejętność podejmowania decyzji
-marzycielskość
-wyidealizowany obraz świata
-osoby o tym typie osobowości żyją z poczucia obowiązku
-osoby niezwykle odpowiedzialne, pracowite
-skłonność do natręctw, natrętnych myśli
TYP EPILEPTOIDALNY
-sztywność osobowości
-powtarzalność
-lepkość psychiczna
-gwałciciele często mają osobowość epileptoidalną
-na ogół spokojni
-zaleganie afektu- nadmierne, nieadekwatne do sytuacji trwanie przy wzbudzonej emocji
OSOBOWOŚĆ ANANKASTYCZNA
-obsesje (co powinien zrobić a czego mu nie wolno)
-przymusy, restrykcje, zakazy i nakazy, które sam sobie wyznacza
-wszędzie węszy podstęp
-szuka zła, również w sobie
-tłumi popęd seksualny
-ma pełną świadomość, że jego zachowania są absurdalne
-rozdarcie między duszą a ciałem
-sztuczność w zachowaniu
-despoci, potrzeba władzy
TYP PARANOIDALNY
-nastawienie prześladowcze (przekonanie, że ktoś go śledzi lub źle mu życzy)
-patologiczna zazdrość
-zupełny brak zaufania (nawet do siebie)
-osobowość o skłonnościach masochistycznych
KONTAKT Z PACJENTEM
Czynnik zaangażowania emocjonalnego, nadziei jest bardzo ważny, pacjent potrafi wyczuć czy terapeuta ma jeszcze nadzieję na wyleczenie.
Praca w wysokim napięciu emocjonalnym często prowadzi do zespołu wypalenia zawodowego. Objawy:
Zobojętnienie uczuciowe, trudność wchodzenia w empatyczność z pacjentem.
Poczucie bezsilności, że nie możemy pomóc pacjentowi.
Stany depresyjne, zniechęcenie do kontynuowania pracy, stany apatyczno-depresyjne, nadużywanie alkoholu, reakcje autodestrukcyjne samobójcze.
Diagnoza chorego:
Rozmowa- powinna mieć walor terapeutyczny
Podstawa psychiatryczna: spotkanie twarzą w twarz, kontakt w intymnych warunkach, bez zewnętrznych czynników
- unikanie efektu „maski” i „sędziego” w relacji z pacjentem
-wywiad- podstawa rozpoznania (np. dziedziczność, przebieg ciąży, porodu, w jakich warunkach przebiegał okres dzieciństwa, dojrzewania, pracy zawodowej, relacje z innymi) zebranie informacji od rodziny, znajomych
-oczy wyrażają bardzo dużo, wzrok może być anielski, apatyczny, chciwy, dziki, głodny, gorący, gniewny…
W obecności pacjentów psychiatrycznych odpowiednim zachowaniem jest naturalność. Pacjenci od razu wyczuwają fałszywość, udane gesty życzliwości.
Mową ręki jest gest
Gestykulacja może być odzwierciedleniem kondycji psychicznej. W ludzkiej ręce zapisana jest historia życia (linie papilarne).
Badanie psychiatryczne
Istotny jest czynnik czasu (decyduje także o nawiązywaniu głębszej więzi emocjonalnej). Często dla pacjenta terapeuta jest bliższy niż rodzina, zna więcej faktów z jego przeszłości.
Proces internalizacji (przeniesienia)
-terapeuta zastępuje pacjentowi np. tatę (jeśli umarł), pacjent utożsamia terapeutę, pielęgniarkę, z jakąś postacią z przeszłości.
Proces przeniesienia zwrotnego
-lekarz utożsamia się z chorym.
Intymność pacjenta! (ważne zachowanie tajemnicy lekarskiej)
Wybuch psychozy- krzyk chorego o poczucie własnej tożsamości, walka o swoją wolność wewnętrzną.
Schizofrenicy są szczególnie wyczuleni na zakłamanie, zafałszowanie.
Gdy na oddziale ciężko odróżnić personel od pacjentów- tym lepiej – bo świadczy to o tym, że panuje partnerska atmosfera.
-przy leczeniu bardzo ważny aktywny udział pacjenta
DEPRESJA
Objawy u osób ze skłonnością do depresji:
-powolna przemiana materii
-obniżone tętno
-obniżone ciśnienie krwi
-ciągłe poczucie zimna
-zaburzenia trawienne
-bóle mięśniowe
-brak apetytu
Choroba afektywna
Jednobiegunowa- depresja (depresja-remisja-depresja-…)
Dwubiegunowa – (depresja- depresja- okres hipomaniakalny-…)
Nieleczone fazy depresyjne trwają średnio 3-4 miesiące. Przedzielone fazami remisji- chory wraca do dobrego samopoczucia.
Osłupienie depresyjne- chory nie wykonuje żadnych ruchów, trzeba go karmić, pielęgnować
Fazy maniakalne- trwają ok. kilku tygodni (tłumaczy się to zapasami energetycznymi organizmu)
Faza maniakalna- chorobliwie podwyższony nastrój
-osoba uważa się za nadzwyczaj zdrową
-silne pobudzenie seksualne
-zatracenie dystansu, poczucia krytycyzmu
-brak poczucia wstydu
W wyjątkowych przypadkach- leczenie elektrowstrząsowe (np. przy próbach samobójczych, okaleczeniach). Wykonuje się je w pełnym uśpieniu i zwiotczeniu mięśni.
Młodzieńcza depresja
-buntownicza
-ze skłonnością do agresji (wobec innych lub siebie)
Pierwsze zajęcia kliniczne (na AWFie):
Cukrzyca, zapalenie stawów, choroby wieńcowe mogą dawać objawy depresyjne.
Choroby krążeniowe, niedotlenienie ze strony mózgu, choroba Alzheimera, udar, choroba Parkinsona > otępienie.
Zaburzenia schizofreniczne, urojeniowe. Objawy:
-pacjent słyszy echo własnych myśli
-poczucie, że ktoś z zewnątrz przesyła mu myśli lub kradnie
-poczucie, że jego myśli są czytelne dla innych osób
-poczucie, że ktoś nim manipuluje (np. że ktoś go otruł)
-występują głosy, które cały czas komentują jego zachowanie (lub dyskutują ze sobą)
-urojenia, halucynacje
-myśli nadwartościowe
-zmiana mowy (tworzenie nowych słów, mówienie z przerwami)
-trudność ze skupieniem uwagi
-osłupienie- mało spontaniczności i aktywności (nawet do całkowitego zaprzestania mowy)
-zastygnięcie
-wykonywanie poleceń na odwrót
-niedostateczna aktywność
-pacjent reaguje mniej emocjonalnie
-bierność
-uboga treść wypowiedzi
-uboga mimika, gestykulacja