Nr książki klinicznej 1113 Data przyjęcia: 11.10.2001r. Data wydania: 17.10.2001r. Dane właściciela: Kazimierz Mokijewski Poniatowa 94.

Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt Wydziału Medycyny Weterynaryjnej AR w Lublinie Ordynator: lek. wet. Jerzy Łapiński Kuratorzy: Bartosz Pleskot Małgorzata Witek

HISTORIA CHOROBY

I.Wywiad (Anamnesis)

Pies został potrącony przez samochód. Kuleje i niechętnie się porusza. Jest osowiały, nie daje się dotknąć w prawą tylną kończynę.

II. Ocena wartości osobniczej i ogólny stan zdrowia zwierzęcia (Generalia et status praesens)

1.Opis zwierzęcia

Pies, samiec, mieszaniec, 6 miesięcy, maść biało-czarna, waga. 8 kg, o imieniu Rex.

Budowa ciała prawidłowa, stan utrzymania i odżywienia dobry. Temperament zrównoważony, reakcja na bodźce prawidłowa.

2.Badanie stanu ogólnego

Błony śluzowe naturalnych otworów ciała bladoróżowe, wilgotne, bez wykwitów pierwotnych i wtórnych. Węzły chłonne dostępne do badania bez zmian.

• C- 38,7^oC

• T-90/min

• O-30/min

III. Badanie szczegółowe zwierzęcia

Oglądaniem w ruchu stwierdzono kulawiznę IV^o, w spoczynku obrzęk okolicy udowej i podudzia prawej kończyny miednicznej. Omacywaniem stwierdzono bolesność i krepitację w okolicy prawej kości udowej oraz wyczuwalne odłamy kostne.

IV. Badanie dodatkowe

RTG - złuszczenie dalszej nasady prawej kości udowej i przemieszczenie jej nad rzepkę. Ponadto stwierdzono oderwanie i nieznaczne przemieszczanie wyniosłości kości piszczelowej.

V. Rozpoznanie (Diagnosis)

Epiphyseolysis ossis femoris dextra

VI. Rokowanie (Prognosis)

Ostrożne.

VII.Leczenie (Therapia)

Osteosynteza z zastosowaniem gwoździ doszpikowych.

Po wcześniejszej głodówce wykonano premedykację przy użyciu:

• Siarczanu atropiny - prep. Atropinum sulfuricum - 0,05 mg /kg m.c. i.m

• Ksylazyny - prep. Rometar - 1 mg/kg m.c. i.m

• Diazepamu - prep. Relanium - 1 mg/kg m.c. i.m

Do znieczulenia ogólnego użyto:

• Ketaminy - prep. Narkamon - 10 mg/kg m.c. i.m

Znieczulenie kontynuowano w postaci znieczulenia inhalacyjnego.

Psa ułożona na lewym boku, zaintubowano rurką intubacyjną nr. 6 Jako środka znieczulającego użyto:

Halotan 2% w tlenie - wprowadzenie

Halotan 1% w tlenie - podtrzymanie

Przebieg operacji:

Psa ułożono w pozycji bocznej lewej. Skórę wygolono od połowy długości kości udowej do połowy kości piszczelowej, po bocznej i przyśrodkowej stronie. Odtłuszczono denaturatem i odkażono jodyną. Pole operacyjne ograniczono jałowymi serwetami chirurgicznymi, które przypięto do skóry kleszczykami Backhausena. Skórę nacięto nad stawem kolanowym. Cięcie przedłużono do góry i do dołu po bocznej stronie uda. Następnie nożyczkami przecięto powięź powierzchowną i na tępo oddzielono mięśnie. Tym samym odsłonięta została powięź głęboka, którą przecięto nożyczkami, aby uwidocznić staw kolanowy. Następnie nacięto skalpelem torebkę stawową i otworzono jamę stawową. Zwichnięto rzepkę na stronę przyśrodkową, aby ułatwić dalszy przebieg zabiegu. Przystąpiono do gwoździowania. Do zabiegu użyto dwóch gwożdzi Kirschnera. Nawiercono trzon w okolicy przynasady dalszej kości udowej, pod kątem 45° i wprowadzono pierwszy gwóźdź tak, że jego koniec znalazł się po prawej stronie zreponowanej nasady. Następnie drugi gwóźdź wprowadzono w kanał nawiercony pod tym samym kątem i przebiegający od przynasady dalszej kości udowej po stronie prawej do zreponowanej nasady po stronie lewej. Końce gwoździ przycięto jak najbliżej kości tak, aby nie drażniły okolicznych tkanek. Następnie naprowadzono zwichniętą uprzednio rzepkę na bloczek kości udowej. Przepłukano jamę stawową roztworem antybiotyku. Torebkę stawową i powięź głęboką zszyto szwem węzełkowym przy użyciu materiału MAXON 2-0. Powięź powierzchowną i mięśnie zszyto szwem węzełkowym za pomocą materiału MAXON 2-0, a tkankę podskórną - szwem ciągłym na okrętkę, przy użyciu materiału DEXON 2-0. Skóra została zszyta szwem skórnym, materacowym, pojedynczym przy użyciu materiału THI-CRON 2-0. Zdjęto serwety ograniczające pole operacyjne, a okolicę rany przemyto wodą utlenioną oraz odkażono jodyną.

VIII. Postępowanie pooperacyjne:

Według karty klinicznej.

IX. Zalecenia dla właściciela:

1. Nadzór i zabezpieczenie przed destrukcją szwów - założyć kołnierz .

2. Ograniczyć ruch.

3. Zgłosić się do kliniki po 10 dniach celem usunięcia szwów.

4. Zgłosić się po 6 tygodniach do kontrolnego zdjęcia RTG i ewentualnego usunięcia gwoździ.

5. Dieta lekkostrawna bogata w fosfor i wapń.

X. Rozpoznanie różnicowe ( Diagnosis differentialis )

1.Złamanie kości miednicy ( fractura pelvis )

Występują głównie u małych zwierząt jako uszkodzenia pourazowe. Często dotyczą kilku kości miednicy jednocześnie. Objawy zależą od miejsca i liczby złamań. Miednica jest zawsze wrażliwa na ucisk w miejscu złamania. Czasem spotyka się ocieranie odłamów kostnych. Odłamki mogą kaleczyć sąsiednie struktury anatomiczne. Większość złamań miednicy zrasta się bez interwencji lekarza zwłaszcza, gdy dotyczą małych zwierząt. Rozpoznanie stawia się w oparciu o zdjęcie RTG.

2.Zwichnięcie rzepki ( luxatio patellae )

Występuje głównie u małych psów. Może być jedno- lub obustronne. Trwałe przemieszczenie rzepki daje kulawiznę z usztywnieniem stawu kolanowego, zwykle w pozycji zgiętej. Jeżeli rzepka przemieszcza się okresowo, zwierzę kuleje czasami.

Wyróżnia się trzy etiologiczne rodzaje zwichnięć rzepki kolanowej:

1. nieprawidłowe położenie guzowatości kości piszczelowej - wada wrodzona i dziedziczna najczęściej obustronna

2. niedorozwój przyśrodkowego grzebienia bloczka kości udowej - daje przesunięcie rzepki na stronę przyśrodkową

3. pourazowe zwichnięcie rzepki - u psów w różnym wieku, zwykle jednostronne.

Leczenie operacyjne.

3.Przerwanie więzadła krzyżowego przedniego kolana

Więzadło krzyżowe ulega pęknięciu przy silnych skręceniach i niefizjologicznych zgięciach stawu kolanowego. Przerwaniu tego więzadła towarzyszy załamanie osi kończyny od stawu kolanowego w stronę przyśrodkową. Staw można swobodnie zgiąć w kierunku przyśrodkowym i skręcić obwodową część kończyny pod brzuch. Zwierzę nie obarcza kończyny lub, jeśli schorzenie trwa już kilka dni, kuleje. Rozpoznanie ułatwia specjalna próba wykonywana na zwierzęciu leżącym. Chwytem jednej ręki unieruchamia się udo, drugą zgina kończynę w stawie kolanowym o około 60,° trzymając za podudzie i jednocześnie starając się przepchnąć podudzie ku przodowi w stosunku do uda. Wynik jest dodatni, jeżeli uda się przesunąć podudzie w stosunku do kości udowej tak, aby powierzchnia stawowa kości piszczelowej ześlizgnęła się po takiej powierzchni kości udowej z wyczuwalnym stuknięciem. Pomocne jest także boczne zdjęcie RTG wykonane przy umiarkowanie zgiętym stawie kolanowym.

1. Zwichnięcie stawu biodrowego ( luxatio coxae )

Występują 3 rodzaje przemieszczenia kości udowej:

1. Przemieszczenie górno-przednie / dislocatio dorsocranialis / - gdy głowa kości udowej leży na bocznej powierzchni kości biodrowej. Przy wyciągnięciu tylnych kończyn psa do tyłu, kończyna chora jest krótsza. Odległość między guzem kulszowym, a krętarzem większym niż po stronie przeciwnej. Przemieszczenie to spotyka się w 90% przypadków jego zwichnięć.

2. Przemieszczenie górno-tylne / dislocatio dorsocaudalis / - gdy głowa kości udowej opiera się o górną krawędź kości kulszowej lub wychodzi poza nią. Kończyną jest skróconą, z trudem można ją wyciągnąć ku tyłowi. Występuje bardzo rzadko.

3. Przemieszczenie brzuszne / dislocatio ventralis / - gdy głowa kości udowej znajduje się pod panewką, a nawet w otworze zasłonowym. Kończyna jest wydłużona, w przywiedzeniu.

Wspólnym objawem dla zwichnięć stawu biodrowego jest kulawizna, a przy poruszaniu kończyną wyczuwalne ocieranie się kości udowej o rąbek panewkowy lub którąś z kości miednicy.

Rozpoznanie ostateczne: zdjęcie Rtg.

2. Złamanie szyjki kości udowej ( fractura colli ossis femoris )

U zwierząt młodych, u których nie nastąpiło jeszcze skostnienie chrząstki nasadowej. Linia złamania przebiega zwykle tuż przy główce lub przed nią w obrębie torebki stawowej. Te wewnątrztorebkowe złamania dają objawy zbliżone do zwichnięcia stawu biodrowego. Występuje kulawizna, bolesność, obrzęk, kończyna zwisa bezwładnie przy ruchu zwierzęcia, wyczuwalne ocieranie się kości udowej o rąbek panewki lub którąś z kości miednicy przy poruszaniu kończyną. Złamania wewnątrztorebkowe spotykane u zwierząt dojrzałych, umiejscawiają się przeważnie w połowie długości szyjki lub w pobliżu krętarza i należą do złamań poprzecznych. Złamana kończyna jest wrażliwa na poruszanie, zwisa bezwładnie. Wyciągnięta do tyłu jest dłuższa od zdrowej. Rozpoznanie ostateczne stawiamy na podstawie rentgenogramu.

3. Złamanie nadkłykciowe kości udowej ( ossis femoris )

Złamanie to występuje przede wszystkim u zwierząt młodych jako złamanie nasadowe. Dochodzi do zniesienia czynności kończyny, która jest utrzymywana w przywiedzeniu. Tkanki w okolicy złamania wykazują znaczny obrzęk. Omacywaniem stwierdzamy bolesność i krepitację. Diagnozujemy w oparciu o badanie rentgenowskie.

1

3

---