UDAR MÓZGU:
OBJAWY/cechy charakterystyczne:
niedowłady jednostronne
porażenia jednostronne
afazja
zaburzenia poznawcze
zaburzenia czucia
Zasady rehabilitacji:
Zależność okresu pionizacji od rodzaju udaru
Zasada wczesności rehabilitacji
Okres ostry - pozycje ułożeniowe
Symetryczność obciążania kończyn
Nauka ruchu funkcjonalnego
Zapobieganie powstawaniu wzmożonego napięcia mięśniowego
Stosowanie zaopatrzenia ortopedycznego w zależności od stopnia dysfunkcji
Okres ostry:
Tworzenie możliwości współpracy pomiędzy dwoma połowami ciała - stymulacja strony chorej
Normalizowanie tonusu - odpowiednie ułożenie pacjenta
Zapewnienie orientacji w kierunku chorej strony
Ułatwianie normalnych wzorców ruchowych
Uczenie symetrii i równowagi ( m.in. poz. siedząca)
Ćwiczenia
Jak największy mentalny udział pacjenta w wykonywanym ruchu
Okresy pionizacji:
Udar niedokrwienny - 3-4 dzień
Udar krwotoczny - 4 tydzień
Krwotok podpajęczynówkowy - 5-6 tydzień
Udar niedokrwienny zatorowy - 3-4 tydzień
Zalecana literatura:
Gresham, Duncan, Stason - „Rehabilitacja po udarze mózgu: ocena stanu pacjenta, wskazania do rehabilitacji i sposób postępowania” Rehabilitacja Medyczna Tom 1 Nr 2 1997 rok, str. 13-25
Problemy rehabilitacyjne:
spastyczność
bolesny bark
zaniedbywanie połowicze
zaburzenia symetryczności obciążenia kończyn
zaburzenia poznawcze
przeprost w stawie kolanowym
zaopatrzenie ortopedyczne - jakie ?
zaburzenia mowy - afazja
stopa końsko-szpotawa
Dogmaty rehabilitacji
(przykłady błędów w opiece i rehabilitacji pacjentów po udarze mózgu) - wg Polly Laidler
„Dogmaty nie świadczą o braku myślenia, tylko o jego zaprzestaniu.”
„Ściskaj (tenisową?) piłeczkę”
Pobudza i umacnia pierwotny odruch chwytny
Zwiększa spastyczność w kończynie górnej
Forsowne bierne rozciąganie i prostowanie mięśni spastycznych
Powoduje powstanie niepohamowanego skurczu
Oddziaływanie traumatyzujące tkanki
Ból
Brak motywacji
Depresja?
Zaburzenia rozumienia mowy?
Zaburzenia poznawcze?
Rehabilitacja nie musi być nudna!
Terapia musi być w funkcji!
„Lejce” i poręcze są konieczne
NIE !
Powodują wzmaganie odruchów wyprostnych
Dochodzi do zaniedbywania chorej strony
Bieżące możliwości określają przyszłą wydolność
Ocena rokownicza daje tylko pewne wskazówki
Ważne jest stałe dostosowanie programu i sprzętu ortopedycznego do stanu pacjenta
Usprawnianie w warunkach domowych ?
Prawidłowa rekonwalescencja po udarze zależy od ciężkiej pracy i dobrej motywacji chorego
Błędne określenie mające motywować pacjenta (krzywdzące)
Może program rehabilitacji jest zły ?
Zasada stosuje się do pracy zespołu rehabilitacyjnego !
„Pracuj lub przynajmniej staraj się więcej pracować”
Żeby poprawić samopoczucie opiekunom ?
Wysiłek fizyczny wywołuje i pogłębia nadmierne odruchy - patologia
Udar zmniejsza wytrzymałość
Zaburzenia poznawcze
Poczucie winy
Wspólne nakreślanie celów
Nierealnych celów zwykle nie daje się osiągnąć
Określanie terminów może być powodem niepokoju pacjenta
Ważne jest realistyczne planowanie !
Uwaga na ćwiczenia bez nadzoru
Powrót do łóżka dla odpoczynku jest „poddawaniem się”
Nie !
Ale…. Pozostawanie w nim może być.
Prawidłowa pozycja siedząca zapobiega spastyczności
Nie na długo
Błędem jest pozostawanie w jednej pozycji przez dłuższy czas
My też siedzimy np. z nogą na nogę - lubimy zmieniać pozycję
Rozbierz udarowca przed ćwiczeniami
Nie !
Tylko do okresowej oceny
Ważne jest samopoczucie pacjenta
Spróbuj wykonać pełny ruch w stawie ramiennym udarowym
Spowoduje to uraz !
Ból !
Efekt - zaburzenie czynnościowe
Jeśli boli - znaczy -działa
Usprawnianie po udarze nigdy nie powinno być bolesne
Opadająca łopatka po stronie udarowej jest patologią
Należy ocenić symetrię tułowia
Strona zdrowa może być nadmiernie, kompensacyjnie uniesiona
Czynność wykonywana oburącz przyspiesza rehabilitację
Tak, ale przy uczeniu naturalnych czynności oburęcznych
Może dochodzić do wzmacniania kończyny zdrowej - BŁĄD
Równoległe poręcze pomagają w chodzeniu
NIE !
Nie rozwijają reakcji równowagi
Funkcjonalnie są bezużyteczne
Najważniejsze jest chodzenie
NIE !
Najważniejsze jest kontrolowanie postawy wobec siły ciężkości
Ważna jest szybkość z jaką przebywa się dystans
Szybkość może być jedynie miernikiem poprawy po względnie niewielkich udarach
Wymuszanie większego tempa chodu może zaburzać prawidłowy chód
„Opadająca stopa”
Nie wolno stymulować dodatniego odruchu podparcia
Sztywna korekcja stopy jest źródłem zaburzeń
Należy ułatwiać normalne ruchy
Stawiaj najpierw nogę z niedowładem
NIE !
Dochodzi do wzmożenia nadmiernych odruchów
Należy uczyć obciążania chorej strony
Pedałowanie poprawia ruchomość
NIE !
Zwiększa spastyczność
Dobry terapeuta nigdy nie stosuje urządzeń pomocniczych przy chodzeniu
NIE
Dobry fizjoterapeuta stosuje wszystko, co jest potrzebne dla ułatwienia prawidłowego poruszania się
Pacjent po udarze - „splątany, niepełnosprawny umysłowo, dementywny”
Określenie nie do przyjęcia !
Stan może wynikać z zaburzeń poznawczych
Spastyczność pomaga w chodzeniu
Ale powoduje nieprawidłowy wzorzec chodu
Jeśli ludzie mogą „chodzić” przy spastyczność, na pewno chodzą lepiej bez niej
Pomocny jest temblak
?
Zaniedbywanie chorej kończyny
Nadmierne obciążanie szyi
Zespół wyuczonego nieużywania
Badanie siły mięśniowej
Siła jest zaledwie jedną z licznych składowych normalnego ruchu
Siła jest najmniej istotna po urazie C.U.N.
Okłady z lodu przywracają prawidłowe napięcie mięśni
Zawsze należy stosować zimno w indywidualny sposób !
Mogą powodować podwyższenie napięcia !
Tablice obrazkowe pomagają w zaburzeniach mowy
?
Mogą być nieprzydatne w agnozji, zaburzeniach widzenia, afazji amnestycznej, dysfazji receptywnej
KONIECZNA jest opinia logopedy
Neurologiczne podejście do rehabilitacji po udarze zajmuje więcej czasu i jest zbędne u starszych osób lub po ciężkim udarze
Nie
Rehabilitacja neurologiczna zapobiega rozwojowi dalszych ułomności
Podejście neurologiczne jest podejściem funkcjonalnym
„Lepiej jest rozumieć niewiele, niż nie rozumieć wiele”
Anatole France