Zawód położnej w Unii Europejskiej Barbara Prażmowska
Definicje, Pojęcia
Zawód
Rola zawodowa
Funkcje zawodowe
Zadania zawodowe
Program kształcenia
Kwalifikacje zawodowe
Zawód- Zbiór zadań wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy,
wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji
Definicja zawodu położnej
Położna jest to osoba regularnie uczestnicząca w oficjalnych doskonaleniach uznawanych w danym kraju , która pomyślnie ukończyła szkołę położnych nabyła niezbędne kwalifikacje do uzyskania rejestracji lub legalnej licencji wymaganych do wykonywania zawodu położnej.
Rola zawodowa położnej
Samodzielny praktyk przygotowany do świadczenia efektywnej opieki położniczej, ginekologicznej i neonatologicznej
odpowiada za rozpoznanie stanu zdrowia jednostki, rodzinny lub grupy
organizuje opiekę i odpowiada za jakość oferowanych usług
podmiot opieki postrzega całościowo jako niepowtarzalną jednostkę, zapewnia indywidualną opiekę każdej kobiecie
jest członkiem zespołu terapeutycznego
realizując rolę zawodową przestrzega godności człowieka i praw odbiorcy usług
Pełnienie roli zawodowej przez położną polega na:
Realizowaniu funkcji zawodowych, przy czym każda funkcja identyfikowana jest z grupą zadań i składających się na nie czynności zawodowych przez osoby przygotowane
Zakres zadań zawodowych jest ściśle określony dla każdego poziomu kształcenia zawodowego (podstawowy, podyplomowy, akademicki)
Funkcje zawodowe
Dotyczą nadzoru, kontroli i współpracy obejmują zbiór zadań zawodowych składających się na daną funkcję
Według WHO rozróżniamy następujące funkcje:
Świadczenie opieki zdrowotnej i zarządzanie nią
Edukacja zdrowotna
Role w zespołach interprofesjonalnych
Rozwój zawodowy i badania naukowe
Zadania zawodowe
Definiujemy opisując cel działania i czynności prowadzące do jego osiągnięcia.
Regulacje prawne Unii Europejskiej dotyczące wymogów kształcenia i praktyki zawodowej położnych
Dyrektywa Rady 80/154/EWG z 21 stycznia 1980 r.
w sprawie wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzający posiadanie kwalifikacji w zakresie położnictwa i zawierająca środki mające na celu ułatwienie skutecznego wykonywania prawa przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług,
(DZ.Urz WE Nr L 033,11.02.1980),
Dyrektywa Rady 80/155/EWG z dnia 21 stycznia 1980 r.
w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania i wykonywania działalności przez położne
(DZ.Urz WE Nr L 033,11.02.1980),
Dyrektywa 80/155/EWG art.1 ust.2
kształcenie obejmuje kurs opieki położniczej w pełnym wymiarze godzin obejmujący co najmniej trzy lata nauki teoretycznej i praktycznej, dostępny dla osób, które ukończyły co najmniej 10 lat kształcenia ogólnego.
Dyrektywa 80/155/EWG art.4 ust.2
koordynacji przepisów prawnych, regulacji i działań administracyjnych dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności położnej, przyznającej położnej określone uprawnienia.
udzielanie informacji i porad na temat planowania rodziny.
rozpoznawanie ciąży i monitorowane ciąż normalnych; przeprowadzanie badań niezbędnych w monitorowaniu rozwoju ciąż normalnych.
kierowanie na badania konieczne do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąż wysokiego ryzyka.
realizacja programu przygotowania rodziców oraz pełne przygotowanie porodu łącznie z poradnictwem na temat higieny i żywienia.
opieka nad rodzącą i pomoc w czasie porodu oraz monitorowanie płodu w macicy za pomocą właściwych środków klinicznych i technicznych.
przyjmowanie porodów siłami natury, łącznie - zależnie od potrzeby - z nacięciem krocza i w nagłych przypadkach porodu z położenia miednicowego.
rozpoznawanie objawów informujących o nieprawidłowościach u matki lub dziecka wymagających kierowania do lekarza oraz - w miarę potrzeby - pomoc lekarzowi; podejmowanie koniecznych działań nagłych pod nieobecność lekarza, a zwłaszcza ręcznego wydobycia łożyska z możliwością następnie ręcznego badania macicy;
badanie noworodków i opieka nad nimi; podejmowanie wszelkich potrzebnych inicjatyw, a w razie konieczności natychmiastowej resuscytacji;
opieka nad matką oraz monitorowanie przebiegu okresu poporodowego oraz udzielanie matce wszelkich niezbędnych porad na temat opieki nad noworodkiem, aby umożliwić jej stworzenia jak najlepszych warunków rozwoju dziecka
prowadzenie leczenia przypisanego przez lekarza
prowadzenie koniecznej dokumentacji
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2002 r.
w sprawie standardów kształcenia pielęgniarek i położnych w szkołach wyższych i wyższych szkołach zawodowych (DZ.U.02.55.499) -weszło w życie 29 maja 2002r.
Wdraża postanowienia dyrektyw 77/452/EWG, 77/453/EWG, 80/154 EWG, 80/155/EWG
Dyrektywa 77/463 EWG art.1 ust.2 lit b
Kształcenie pielęgniarek powinno obejmować co najmniej; kształcenie zawodowe w pełnym wymiarze godzin, które musi obejmować przedmioty zawarte w programie nauczania wymienione w załączniku do tej dyrektywy i odejmuje trzyletni kurs lub 4600 godzin szkolenia teoretycznego i praktycznego
Dyrektywa 77/463 EWG art.1 ust.4
Czas trwania kształcenia teoretycznego powinien wynosić nie mniej niż jedna trzecia a czas trwania klinicznego nie mniej niż jedna druga minimalnego okresu kształcenia
Idea kształcenia położnych
Oparta na koncepcji kompetencji zawodowych oznacza, że zdobywający wiedzę powinien wykazać się intelektualnymi i praktycznymi umiejętnościami niezbędnymi do samodzielnego wykonywania zadań i czynności zawodowych
Program kształcenia położnych
oparty na wynikach wiarygodnych badań naukowych.
“nauczyć jak się uczyć” i opanowywać techniki samokształcenia.
oparty na syntezie wiedzy naukowej z wiedzą zdobytą w ramach własnego doświadczenia w różnych sytuacjach- ekspert praktyk.
wykorzystywać myślenie jako nieodzowny element praktyki opartej na wiedzy wynikającej z badań - myślący praktyk.
zawierać postęp wiedzy
zintegrowanie w zakresie trzech elementów struktury , procesu , rezultatów, ma
umożliwiać studentowi poprzez stopniowanie umiejętności i uwrażliwienie na zagadnienia pracy, zdobycie zawodu położnej
oparty na rozwijaniu kompetencji co jest zgodne z kształceniem na całym świecie personelu ochrony zdrowia
zawierać jasno wyszczególnione kompetencje co pozwalałoby najłatwiej interpretować wyniki kształcenia w wymiarze praktycznym
Nauczanie praktyczne
2300 godzin - w kontakcie z człowiekiem zdrowym/ chorym - studia zawodowe
minimum 50 % zajęć praktycznych we wszystkich formach kształcenia podyplomowego
udział pielęgniarek- praktyków w kształceniu ( kwalifikacje, przygotowanie pedagogiczne)
ustalone kryteria doboru zakładów do ich realizacji
określone cele i umiejętności wynikowe
jasne kryteria oceny (nauczyciel akademicki, odpowiedzialna pielęgniarka oraz samoocena studenta)
Program kształcenia praktycznego zgodny z dyrektywami Unii Europejskiej
Udzielanie porad kobietą w ciąży , obejmując przynajmniej 100 badań przedporodowych.
Prowadzenie i opieka nad przynajmniej 40 ciężarnych (z ciążą fizjologiczną)
Przyjęcie przynajmniej 40 porodów. Jeżeli tej nie można osiągnąć z powodu zbyt małej liczby rodzących , to może ona zostać zredukowana do 30 przy zachowaniu warunków asystowania przy dalszych 20 porodach
Nadzór i opieka nad matkami i noworodkami ( z uwzględnieniem noworodków niedonoszonych, przenoszonych, z małą masą urodzeniową i chorych
Opieka nad odbiorcami usług w zakresie ginekologii i położnictwa oraz opieka w zakresie chorób noworodków i niemowląt.
Wprowadzenie do ogólnej opieki nad odbiorcami usług w medycynie zachowawczej i chirurgii (ogólnej , ginekologicznej i onkologicznej)
Asystowanie przy jednym lub dwóch porodach z położenia pośladkowego
Nacinanie krocza oraz zakładanie szwów
Opieka nad 40 kobietami w ciąży z grupy ryzyka
Przynajmniej 100 badań poporodowych i badań zdrowych noworodków
Kwalifikacje zawodowe.
Stanowią układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, niezbędnych do wykonania zestawu zadań określonego w opisie zawodu
Umiejętności
Określają zdolność człowieka do wykonywania czynności prowadzących do uzyskania zaplanowanego wyniku (realizacja zadania zawodowego)
Wiadomości
Stanowią zestaw informacji niezbędnych do ukształtowania umiejętności
Cechy psychofizyczne
Określają cechy indywidualne
(osobowościowe) pracowników wykonujących poszczególne zadania zawodowe. Zaliczamy do nich : sprawność sensomotoryczną, zdolność oraz cechy charakteryzujące osobowość
Samodzielność i niezależność położnej wynika z realizacji zadań zawodowych, przejawia się w:
Sprawowaniu opieki położniczej w przebiegu ciąży fizjologicznej
Sprawowaniu opieki nad kobietą w czasie fizjologicznego porodu
Przyjęcie fizjologicznego porodu
Sprawowanie opieki nad kobietą w czasie fizjologicznego porodu
Sprawowaniu opieki nad zdrowym noworodkiem i niemowlęciem
Profilaktyce chorób kobiecych i powikłań położniczych i poporodowych
Działalności edukacyjnej w zakresie przygotowań młodzieży do życia w rodzinie, metod planowania rodzinny, ochrony rodzicielstwa
Kierunki rozwoju opieki okołoporodowej w krajach Unii
małe ośrodki porodowe - tzw. domy narodzin
porody ambulatoryjne w szpitalu
porody w domu
W Polsce:
wydłuża się czas hospitalizacji położnicy i dziecka
brak alternatywnych form opieki nad rodzącą które z powodzeniem funkcjonują w krajach Unii (np: porody w domu 0,4% wszystkich porodów 2001r.)
Realizacja roli zawodowej przez położną w Polsce jest bardzo podobna do realizacji jej przez położne pracujące w krajach Unii Europejskiej.
Różnice: dotyczą przede wszystkim zakresu wykonawczych zadań zawodowych( np. położne w krajach unii mogą zalecać i podawać określone leki rodzącej podczas porodu , wykonywać badanie USG i interpretować jego wyniki )oraz środowiska pracy położnej i jego wyposażenia w aparaturę medyczną.