Nagłe zagrożenia życia u płetwonurków
Prawo Boyle'a Mariotte'a - objętość gazu jest odwrotnie proporcjonalna do jego ciśnienia w danej temperaturze.
P * V = Const.
Prawo Daltona - ciśnienie wywierane przez mieszaninę gazów jest równe sumie ciśnień cząstkowych poszczególnych gazów.
Prawo Henriego - ilość gazu rozpuszczonego w danej objętości cieczy jest proporcjonalna do ciśnienia tego gazu i pozostaje z tym gazem w równowadze.
Wypadek nurkowy - obrażenia lub zachorowania powstałe na skutek oddychania pod wodą sprężonym powietrzem lub sztuczną mieszaniną oddechową.
Wypadki nurkowe - typy:
urazy ciśnieniowe
zatory gazowe , wtedy choroba dekompresyjna
zatrucie gazami
Urazy ciśnieniowe:
uszkodzenie tkanek powstałe podczas zanurzania lub wynurzania na skutek zmian objętości gazu znajdującego się w jamach ciała
do urazu dochodzi w przypadku nie wyrównania ciśnień gazów w jamach ciała z ciśnieniem otoczenia
Uraz ciśnieniowy płuc - mechanizm
Urazy ciśnieniowe:
uraz ciśnieniowy płuc
uraz ciśnieniowy ucha
uraz ciśnieniowy zatok przynosowych
uraz ciśnieniowy żołądkowo - jelitowy
uraz ciśnieniowy zębów
uraz ciśnieniowy twarzy
zgniecenie nurka
Uraz ciśnieniowy płuc - mechanizm
występuje podczas wynurzania na skutek wzrostu ciśnienia śródpłucnego w wyniku wzrostu objętości gazu przy nie zmieniającej się objętości klatki piersiowej.
Przyczyny
zatrzymanie wydechu
niedrożność dróg oddechowych
Uraz ciśnieniowy płuc
Wzrost ciśnienia w płucach
Rozerwanie oskrzelików i pęcherzyków płucnych
Gazy oddechowe w przestrzeni okołopęcherzykowej
Odma opłucnowa rozedma śródpiersia rozedma podskórna
Uraz ciśnieniowy płuc - objawy
kaszel
krwioplucie
ból w klatce piersiowej
duszność
objawy rozedmy podskórnej
objawy odmy opłucnowej
zaburzenia świadomości
zatrzymanie krążenia i oddechu
Uraz ciśnieniowy płuc - medyczne czynności ratownicze
tlenoterapia 100%
pozycja boczna ustalona
resuscytacja krążeniowo - oddechowa
bezpośredni transport do ośrodka dysponującego komorą hiperbaryczną !
Uraz ciśnieniowy ucha - mechanizm
pęknięcie błony bębenkowej przy niewyrównaniu różnicy ciśnień podczas nurkowania na skutek niedrożności kanału słuchowego wewnętrznego lub zewnętrznego
jeden z najczęstszych urazów ciśnieniowych
Uraz ciśnieniowy ucha - objawy
narastający kłujący ból ucha
zaburzenia równowagi i orientacji przestrzennej
zaburzenia słuchu
Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych
przyczyną jest stan zapalny błony śluzowej zatok, nosa, obrzęk alergiczny, polipy zamykające ujście zatok
prowadzi do rozerwania tkanek i naczyń błony śluzowej i powstania krwiaka
najczęściej dotyczy zatok czołowych i szczękowych
Uraz ciśnieniowy twarzy
brak wyrównania ciśnień w masce podczas zanurzania powoduje podciśnieni prowadzące do:
narastający wytrzeszcz gałek ocznych
krwiak twarzy
krwawienie z błon śluzowych
Zgniecenie nurka
nurkowanie w skafandrze klasycznym - „wgniecenie nurka do hełmu”
nurkowanie swobodne - wtłoczenie narządów jamy brzusznej do klatki piersiowej
Zatory gazowe
powstają na skutek przedostania się gazów oddechowych do naczyń krwionośnych rozerwanych w wyniku urazu ciśnieniowego lub powstają na skutek uwalniania
powstają na skutek uwalniania rozpuszczonych gazów we krwi podczas dekompresji
schorzenie to często prowadzi u płetwonurków do zgonu lub kalectwa
Zatory gazowe - postacie kliniczne
żylne zatory gazowe
tętnicze zatory gazowe
Zatory gazowe w następstwie urazu ciśnieniowego
Zdarza się najczęściej w trakcie wynurzania lub zaraz po wypłynięciu na powierzchnię - do 10 min
Choroba dekompresyjna
gwałtowny spadek ciśnienia otoczenia w wyniku wynurzania prowadzi do uwolnienia pęcherzyków gazu rozpuszczonego we krwi i tkankach
zator naczyń krwionośnych
Choroba dekompresyjna - typ I (łagodna)
objawy pojawiają się zwykle w czasie od 15 min do 12 h po wynurzeniu
Choroba dekompresyjna - typ I (łagodna)
Objawy
bóle stawowe - duże stawy - jednocześnie dwa lub kilka po tej samej stronie ciała
bóle mięśniowe
zmiany skórne - wysypka, świąd, zaczerwienienia
Choroba dekompresyjna - typ II (postać ciężka)
Objawy
objawy typu I
objawy krążeniowo - oddechowe
objawy neurologiczne
Choroba dekompresyjna - typ II
Objawy ze strony układu krążeniowo - oddechowego
przyspieszenie tętna
spadek ciśnienia tętniczego krwi
zaburzenia rytmu serca
duszność
przyspieszony płytki oddech
napadowy kaszel
ból w klatce piersiowej
objawy - układ nerwowy
zaburzenia świadomości
niedowład lub porażenie kończyn
zaburzenia czucia
zaburzenia widzenia, słuchu i mowy
zawroty głowy
zaburzenia równowagi
inne
plamiste zabarwienie skóry górnej części ciała
zatory gazowe w naczyniach siatkówki
bóle stawowe i mięśniowe
Choroba dekompresyjna - medyczne czynności ratownicze
tlenoterapia 100%
płyny do picia
terapia hiperbaryczna
resuscytacja krążeniowo - oddechowa
wczesna terapia tlenem o podwyższonym ciśnieniu daje lepsze efekty
skuteczność wczesnej terapii hiperbarycznej wynosi 80-90%
Ryzyko wystąpienia wypadku nurkowego
oddychanie pod wodą powietrzem lub inną mieszaniną oddechową (akwalung) naraża nurka na działanie gazów pod zwiększonym ciśnieniem co może prowadzić do zatorowości gazowej w chorobie dekompresyjnej
nurkowanie z zatrzymanym oddechem nie stwarza ryzyka wystąpienia choroby dekompresyjnej
Wypadek nurkowy - leczenie w komorze hiperbarycznej
wypadek podczas nurkowania z akwalungiem
choroba dekompresyjna
...
wypadek podczas nurkowania z zatrzymanym oddechem nie wymaga leczenia w komorze hiperbarycznej
Zatrucie gazami - do zatrucia gazami dochodzi w wyniku oddychania przez dłuższy czas czystym tlenem pod zwiększonym ciśnieniem
Zatrucie gazami - objawy
metaliczny smak w ustach
drżenie warg, mięśni twarzy
drgawki
zaburzenia świadomości
Zatrucie tlenem - profilaktyka
unikanie nurkowania na czystym tlenie
Narkoza azotowa - mechanizm
zespół objawów ze strony OUN spowodowanych wysokim ciśnieniem cząstkowym azotu fizycznie rozpuszczonego we krwi nurka „Ekstaza głębin”
Narkoza azotowa (ekstaza głębin) - objawy
brak krytycyzmu
dezorientacja
zaburzenia świadomości
spowolnienie
panika
Zatrucie tlenkiem i dwutlenkiem węgla
przyczyną zatrucia jest najczęściej zwiększenie stężenia CO i CO2 w powietrzu oddechowym na skutek zasysania gazów spalinowych podczas ładowania butli do nurkowania sprężarką
Zatrucie CO2 - objawy
1-7% CO2 w mieszaninie oddechowej
bóle i zawroty głowy
przyspieszony oddech
przyspieszone tętno
nadmierna potliwość
7-10%
spadek RR
apatia
drgawki
sinica
>10%
utrata przytomności
zatrzymanie krążenia i oddychania
Zatrucie CO - objawy
bóle głowy
zawroty głowy
nudności
bóle brzucha
apatia
zaburzenia świadomości
zatrzymanie krążenia i oddychania
Zatrucia CO i CO2 - leczenie
tlenoterapia 100%
terapia hiperbaryczna
resuscytacja krążeniowo-oddechowa
Komora hiperbaryczna - obszerna stalowa komora w postaci kuli lub cylindra wyposażona w aparaturę regulującą w jej wnętrzu ciśnienie gazu w celu przeprowadzenia m. in. rekompresji i kontrolowanej dekompresji w wypadkach nurkowych
5