Glowne tendencje w poezji lat 1944 - 48., LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna


Główne tendencje w poezji lat 1944 - 1948 ( poezja Juliana Przybosia, Mieczysława Jastrunia, Konstantego I. Gałczyńskiego, Leopolda Staffa, Władysław Broniewski)

Poeci tego okresu wykazywali tendencję do powrotu do tendencji poezji sprzed wojny, lub też starali się od niej w różny sposób odciąć. Tworzyli w tym okresie bowiem poeci wcześniejszych generacji, którzy mieli już ukształtowany światopogląd, starsi poeci chcieli powrotu do nowych wartości n. Staff, młodsi szukali nowych ideologii np. Broniewski.

Julian Przyboś - ukrywając się przed gestapo w roku 1944 publikuje konspiracyjnie tomik Póki my żyjemy został on wydany dwukrotnie w 43 i 44: raz autor ukrył się od pseudonimem Julian Wgłąbleski, po raz drugi przyjął pseudonim: Lesław Leski. Kolejnym tomem było Miejsce na ziemi z roku 1945 tomy te to manifestacja wewnętrznej niezależności człowieka i artysty wobec kataklizmu wojny. W lirykach powojennych nastąpiło częściowe przejście do nowej poetyki, co wyraziło się w dążeniu do większej komunikatywności, zmiany postawy z buntowniczej na akceptującej, oraz na powrocie do tematyki pracy. Poeta jest trudny w odbiorze gdyż występuje wbrew polskiej tradycji jest powściągliwy w swoich uczuciach, nie wylewny, jego poezja jest antysentymentalna, mimo wszystko optymistyczna i głosząca postawę aktywną. Wzburzyło poetę wystąpienie młodych poetów, którzy głosili brzydotę, ciemność, napisał więc w odwecie w latach 60 Odę do turpistów.

Mieczysław Jastruń - już w dwudziestoleciu międzywojennym autor miał swój odrębny styl nie dając się przez to zaszufladkować ani do skamandrytów, ani do awangardzistów. Zbliża się swoją symboliką do Rilkego i wielkich romantyków zwłaszcza do Norwida. Jest to poezja intelektualna, a nie emocjonalna, ma swoją zamkniętą przestrzeń porusza tematykę filozoficzno - egzystencjalną stąd często określa się ją jako „medytacyjną”. Tomiki jakie wydał w czasie wojny i tuż po niej to: Godzina strzeżona (1944); Rzecz ludzka (1946); Sezon w Alpach (1948) oddaje tu wyraz wojennego terroru, poezja zwróciła się ku rzeczywistości historycznej, poszukiwał nowych sposobów wyrazu w mowie potocznej, czy we wzorcach patetycznej retoryki obywatelskiej. Ruiny i zgliszcze staną się miejscem narodzin nowego życia widoczne jest to w wierszu Ruiny katedry świętego Jana gdzie rozlega się krzyk narodzin, a ziemia „z chaosu się wynurza” . Pojawia się wiec w twórczości powojennej nadzieja „ rzecz ludzka” „nieobojętna”.

Konstanty Indefons Gałczyński - po wyjściu z niemieckiego obozu dla jeńców wojennych, krótkim pobycie na zachodzie, powrócił do kraju w 1946 roku. Już w epoce wcześniejszej dał się poznać jako poeta - cygan, kpiarz, nie chciał by jego poezja była związana ze sprawami społecznymi, ideologicznymi. Określał się mianem poety „rzemieślnika” który pisze na zadane tematy, oczekuje na „zamówienia”. Był znanym felietonistą Przekroju , z którym to czasopismem długo współpracował. W roku 1940 opublikował napisany już w 1939 wiersz pt. Żołnierze z Westerplatte , w roku 1946 wydał tomik Wiersze kolejny zaś w 1948 Zaczarowana dorożka . Odnaleźć tu możemy groteskę świata, niezgodę na jego absurdy, postawę ironisty i kpiarza, jedynymi wartościami są dla poety - miłość, muzyka, poezja. Groteska u Gałczyńskiego służy wydobyciu tragizmu. Patrzył na świat racjonalnie bliska mu była postawa klasyczna, obcy zaś wizerunek socjalistyczny, czy mglisty romantyzm.

Leopold Staff - poeta w powojennych wierszach daje wyraz swojej nadziej na powrót do „odzyskanego domu” , horacjańskiego umiarkowania, spokoju, widać to w wojennym wierszu Pierwsza przechadzka, który wydany został w tomiku Martwa pogoda (1946). Wiersze powojenne charakteryzuje wyraźna dychotomia, z jednej strony bowiem jest to nadzieja na ład, wspartego antycznymi wzorcami np. Pierwsza przechadzka, Przeczucie skowrona, Wiosna, Wenus z Samotrarki. Z drugiej strony zaś czas wojny zapisany jest w ciemnych barwach, pełnych zwątpienia i rozpaczy. Poczucie beznadziei zostaje jednak przełamane przez mit eleuzyński: po nocy następuje dzień, po śmierci odrodzenie życia. Owo dychotomiczne spojrzenie na świat widoczne jest w późniejszych tomikach poezji Staffa zwłaszcza w Wiklinie (1954) czy Dziewięć muz (1958 wydany pośmiertnie).

Władysław Broniewski - autor czynnie uczestniczył wojnie aresztowany 1940 roku przebywał w więzieniu w Moskwie, Lwowie, w Jerozolimie wydał tomik Bagnet na broń (1943) powstał zaś wcześniej bo już w roku 1939 głośny był zwłaszcza wiersz Żołnierz polski wiersz ten opisuje żołnierza bezsilnego i bezradnego, są to własne doświadczenia poety, który był świadkiem klęski wrześniowej z 39 roku. Ludowe obrazowanie i prosta wiersza ukazują dramat ludzkiej egzystencji wplątanej w koła historii, gatunkowo wiersz zbliża się do trenu, żalu. Kolejny tom Drzewo rozpaczające (1945) odwołuje się do tych samych doświadczeń ideologicznych, możemy tu odnaleźć wiersz Ballady i Romanse gdzie autor odwołując się do tradycji romantycznej ukazuje dramat dzieci wojny. W wypadku tego poety możemy mówić o „romansie z socjalizmem” pisał bowiem utwory tendencyjne o socjalistycznej pracy jak np. poemat Opowieść o życiu i śmierci Karola Waltera - Świerszczewskiego , inne utwory: Pierwszy maja, Związki zawodowe, Byt określa świadomość, czy wreszcie wiersz Słowo o Stalinie jest to utwór panegiryczny, wychwalający zarówno ideologie jak i samego Stalina. Późniejsze wiersze są bardziej osobiste w kolejnych tomach po 48 roku możemy zauważyć tendencję refleksyjną wpływ na to miała śmierć żony i córki Anki do której napisał wiele przejmujących wierszy przypominających treny.

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ruch czasopiśmienniczy w Polsce w roku 1989 zagad, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
2. Proza odwilzowa starszych generacji, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
2. Proza odwilzowa starszych generacji, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
Krytyka pokolenia 56, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
Proza Edwarda Stachury i Edwarda Redlinskiego, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
ZAGADNIENIE[1], LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
Proza po roku 1956, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
Utwory sceniczne W, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
Liternet, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
1. Pokolenie brulionu, LEKTURY, ZAGADNIENIA lit. współczesna
38. GŁÓWNE TENDENCJE W PROZIE LAT 30TYCH, 38. GŁÓWNE TENDENCJE W PROZIE LAT 30TYCH
zagadnienie 25, LEKTURY, ZAGADNIENIA Młoda Polska
16. oswiecenie, LEKTURY, ZAGADNIENIA Oświecenie
8. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
9. oswiecenie, LEKTURY, ZAGADNIENIA Oświecenie
12., LEKTURY, ZAGADNIENIA 20 - lecie międzywojenne
10., LEKTURY, ZAGADNIENIA 20 - lecie międzywojenne
Różnorodność tendencji w poezji
24. GŁÓWNE TENDENCJE W DRAMACIE DWUDZIESTOLECIA, 24. Główne tendencje w dramacie dwudziestolecia.

więcej podobnych podstron