Fazy rozwoju rodziny

FAZA NARZECZEŃSTWA:

- uczenie się kontaktu partnerskiego

- preferowanie potrzeb partnera a nie własnych, uczenie się preferencji partnera (styl Ŝycia, preferencje kulturowo-społeczne, seks, komunikacja, aktywność społeczna itp)

- koncentracja przede wszystkim na walorach partnera przy jednoczesnym bagatelizowaniu deficytów

- nasilona autokreacja, wzmacnianie cech i funkcji spostrzeganych jako waŜne dla partnera,

- zdecydowana dominacja sfer emocjonalnych w transakcjach

- wzmożona zaborczość wobec partnera w kontaktach społecznych,

- przeformułowania w sferze autospostrzegania, intensywności i znaczeń więzi emocjonalnych, procesów decyzyjnych,

- osłabienie więzi i konieczność wyboru w relacjach z rodziną,

- zakłócenia i przeformułowania w: dotychczasowej hierarchii wartości, preferencjach społecznych, preferencjach spędzania czasu, identyfikowaniu cech i funkcji,

FAZA MŁODEGO MAŁŻEŃSTWA BEZ DZIECKA:

- intensyfikacja kontaktów, spędzanie dużo czasu z partnerem (zamieszkanie)

- odkrywanie obrazu partnera w realiach codzienności

- wartościowanie cech partnera

- podział odpowiedzialności

- konfrontacja realnych cech i funkcji obu partnerów

- modelowanie ról partnerskich w realnym funkcjonowaniu codziennym

- formułowanie granic i przestrzeni w związku i ze światem zewnętrznym

- konfrontacja właściwości dwóch systemów rodzinnych,

- konfrontacja preferencji wynikających z uczestnictwa w swoich systemach rodzinnych

- modelowanie: reakcji, sposobów kontaktu, reguł, norm, przestrzeni, kontaktu ze środowiskiem społecznym i fizycznym, rytuałów i standardów zachowań rodzinnych,

- modelowanie sposobu rozwiązywania konfliktu, uczestnictwa w konflikcie, zachowań alternatywnych w konflikcie, istoty konfliktu jako cechy systemowej,

- modelowanie pozycji wobec systemów pochodzenia,

- kreowanie wizji rozwojowych systemu, marzenia, oczekiwania, ukryte preferencje

- konfrontacja skryptów, zaprogramowanych ról, niejawnych oczekiwań, poziomów satysfakcji.

FAZA NARODZIN DZIECKA:

- gwałtowna zmiana jakości życia i relacji (czas, aktywność, przestrzeń, granice)

- zmiana warunków ekonomicznych,

- zmiana odpowiedzialności,

- uczenie się nowych ról - ojciec (mąż - ojciec) matka (żona - matka)

- przeformułowanie funkcji

- zmiany w życiu seksualnym

- przeformułowanie relacji, komunikacji, więzi, dystrybucji ze związku partnerskiego na związek trójczłonowy

- modelowanie nowej hierarchii ważności zachowań, cech, funkcji, rzeczy, stanów itp.

- preferencje wychowawcze w konfrontacji z kompetencjami wychowawczymi

- włączenie dziecka jako nowy element do systemów pochodzenia

- ewentualne formułowanie koalicji, wiązań, uwikłań

- budowanie relacji dziecka ze światem zewnętrznym

- identyfikacja nowej tożsamości rodzinnej

- modelowanie roli dziecka, funkcji,

- podział władzy

- początkowe symptomy kryzysu związku.

FAZA RODZINY Z DZIECKIEM W WIEKU SZKOLNYM:

- uelastycznienie lub usztywnienie granic systemu

- poszerzanie przestrzeni społecznej rodziny o środowisko szkolne i z tym związane

- nasilenie sytuacji konfliktowych

- przeformułowanie poziomu emocjonalnego w relacjach partnerskich rodziców

- aktywizowanie rodziców w relacjach trójczłonowych

- generowanie oczekiwań wobec dziecka

- wzmocnienie i usztywnienie ewentualnych koalicji, powiązań, triad itp.

- formułowanie podsystemów z ich funkcjami, znaczeniem i pozycją w systemie

- nienadążanie rodziców za poziomem rozwoju dziecka (rodzicom trudno adaptować się do kolejnych poziomów rozwoju dziecka)

- aktywizacja mechanizmów wymiany wewnątrzrodzinnej

- silne symptomy kryzysu partnerskiego rodziców

- poszerzanie roli i funkcji dziecka w systemie rodzinnym

- przejmowanie przez dziecko funkcji, wypełnianie znaczeń i aktywizacja dziecka w procesach decyzyjnych

- stabilizacja ekonomiczna, społeczna, pozycji wobec systemów pochodzenia.

- stabilizacja form funkcjonowania rodziny, mitów, rytuałów, zwyczajów, standardów zachowań, komunikacji, itp.

- sformowanie alternatywnych do systemu zachowań, preferencji, oczekiwań (np. hobby, formy życia

pozasystemowego, grupa lub osoba alternatywna, fantazje itp.).

FAZA RODZINY Z ADOLOSCENTEM:

- okres poszukiwania własnej tożsamości u dzieci (potocznie „okres buntu”) czas formułowania się autonomii i tożsamości dziecka, konfrontacja z rodzicem, środowiskiem i wartościami.

- ewentualne cechy kryzysu rozwojowego rodziców (syndrom zamykających się drzwi)

- usamodzielnienie dziecka na wszystkich poziomach - reakcja rodziców - zdominowanie, zaborczość.

- system intensyfikuje wszystkie stworzone wcześniej sposoby do utrzymania równowagi.

- stabilizacja rodziców w sferze ekonomicznej, społecznej, statusu, - destabilizacja w systemie rodzinnym

- walka o władzę w systemie rodzinnym

- przeformułowanie autorytetów, norm, reguł,

- zmiana cech funkcji i ról,

- destabilizacja mitów, tabu, więzi,

- wala o utrzymanie dotychczasowego poziomu przenikalności granic

- lęk przed odejściem adolescenta z systemu.

FAZA OPUSZCZONEGO GNIAZDA

- walka o zatrzymanie członka systemu (jawna i niejawna)

- próba utrzymania wpływu członka opuszczającego system

- zmiana przestrzeni

- zmiana proporcji wpływu w systemie

- zmiana podziału władzy

- przeformułowanie struktury rodziny

- zmiana na poziomach: komunikacji, emocji, czasu, przestrzeni, zachowań, odpowiedzialności itp.

- autonomizowanie się dziecka

- podjęcie nowych ról (dziadków)

- formułowanie nowych celów, pasji, norm,

- symptomy kryzysu partnerskiego

- często w tym okresie dorośli muszą radzić sobie z utratą własnych rodziców i stanem żałoby.

- odtwarzanie cech, funkcji, preferencji w nowym modelu relacji,

FAZA PRZEDEMERYTALNA:

- poczucie osłabienia pozycji społecznej, zawodowej, poziomu atrakcyjności

- stabilizacja w obrębie zainteresowań, kontaktów społecznych,

- stabilizacja w sferze relacji partnerskich (aktywność pozostaje na stałym poziomie)

- wypełnianie roli dziadków

- silniejsza identyfikacja terytorialna, społeczna, etyczna, polityczna

- poszukiwanie alternatywy do codzienności (hobby, nadmierna religijność, alternatywna grupa itp.)

- usztywnienie ról społecznych

- lęk przed marginalizacją

- problemy zdrowotne.

FAZA EMERYTALNA:

- silne poczucie zmarginalizowania w obszarach: zawodowym, społecznym, szerokiego systemu rodzinnego, ekonomicznego

- gwałtowna zmiana w proporcjach aktywności, czasu, preferencji,

- zmiana statusu społecznego

- lęk przed śmiercią

- lęk przed samotnością

- lęk przed niepełnosprawnością

- problemy zdrowotne

- gwałtowna zmiana warunków ekonomicznych

- obniżenie sprawności fizycznej, intelektualnej i społecznej.

- silna identyfikacja z alternatywami życia codziennego (hobby, nadmierna religijność, alternatywna grupa itp.)

- walka o pozycję w systemie rodzinnym.

FAZA ŚMIERCI - JEDNO Z PARTNERÓW UMIERA

- poczucie beznadziejnej samotności

- poczucie utraty tożsamości

- poczucie utraty stabilizacji

- silnie przeżywana żałoba

- bezwzględna utrata możliwości pozostawania w obrębie stałej relacji partnerskiej

- silne poczucie marginalizowania na wszystkich poziomach

- intensywny lęk lub pogodzenie się z własną śmiercią

- kurczowe trzymanie się pozostałych elementów funkcjonowania zarówno codziennego jak i alternatywnego cechy ten nie występują lub mają znacznie mniejsze nasilenie w przypadku nawiązania nowej relacji partnerskiej. Wtedy następuje intensyfikacja potencjału życiowego.

---