WYKŁAD 18, 15 V 2009
3. Koordynacja systemu zabezpieczenia społecznego:
W przypadku podjęcia pracy w innych p.czł. będą brane pod uwagę wszystkie okresy ubezpieczenia, zatrudnienia i zamieszkania.
4. Swobodny przepływ pracowników:
- Z wyjątkiem UK, Irlandii, Szwecji ustanowiono dla obywateli nowych p.czł. (z wyjątkiem Cypru i Malty) siedmioletni okres przejściowy w dostępie do zachodniego rynku pracy w systemie (2+3+2).
- W 2009 na ostatni okres przedłużyły Niemcy i Austria.
-> Wątpliwości budzą argumenty stojące u podstaw przyjęcia tych ograniczeń / okresów przejściowych:
Europę zaleje „fala emigrantów”?
Wprowadzenie okresów przejściowych może mieć nawet negatywne skutki dla zachodnich gospodarek.
W Austrii mimo 4 % bezrobocia w niektórych zawodach brakowało chętnych do pracy.
Wśród unijnych polityków (R. Prodi) argument, że chociaż obawy przed imigracją są przesadzone, to jednak istnieją i trzeba brać je pod uwagę.
Podawany jest przykład Hiszpanii i Portugalii z 1986 r.
Czynnik demograficzny.
-> Okresy przejściowe są zaprzeczeniem rynku wewnętrznego:
Propozycja ograniczenia swobody przepływu pracowników sprzeczna z istotą obywatelstwa europejskiego i celami, dla których zostało ono utworzone.
Okresy przejściowe nie do przyjęcia również i z tego powodu, że niektóre państwa nie należące do UE prawo to posiadają (obywatele Norwegii, Islandii, Lichtensteinu).
-> Wady obywatelstwa europejskiego:
1. Wedle art. 17 obywatelstwo europejskie zdefiniowane jest przez obywatelstwo p.czł. i jego odpowiednie przepisy prawne. Państwo p.czł. posiadają wyłączność w określaniu kryteriów.
- Obywatelstwo p.czł. określa w gruncie rzeczy zakres stosowności pr. wspólnotowego.
- Mimo zaleceń ETS i PE dot. zharmonizowania zasad przyznawania obywatelstwa krajowego, p.czł. coraz częściej stosują zasadę ius sanguins, a nie ius soli.
- Prawa przypisane obywatelom na mocy pr. wspólnotowego wprowadzone są w życie przez system administracyjny i polityczny p.czł.
- Oparcie obywatelstwa unijnego na kryterium obywatelstwa p.czł. jest niekorzystne dla obywateli państw trzecich od dłuższego czasu legalnie mieszkających na obrzerzu UE.
2. Prawo swobodnego przemieszczania się i osiedlania:
- Również ograniczają je dyrektywy 90/364; 90/365; 93/96 - dot. osób nieaktywnych zawodowo.
- Musza one posiadać odpowiednie środki na utrzymanie i odpowiednie ubezpieczenie.
3. Prawo udziału w wyborach samorządowych:
- Duże różnice w systemach podziału władzy w p.czł. Obywatele w różnym stopniu mają wpływ na decyzje.
- Prawo to jest zróżnicowane z powodu różnych przepisów regulujących okres oczekiwania na pobyt stały.
- Dalsze ograniczenia dot. możliwości sprawowania władzy na szczeblu lokalnym.
- Ograniczenia gdy liczba obcokrajowców przekracza 20 % wszystkich uprawnionych do głosowania.
4. Udział w wyborach do PE:
- Tutaj również stosowana dyrektywa ogranicza prawo wyborcze obywateli innych p.czł., gdy ich ilość przekracza 20 % obywateli tego kraju.
- Kolejny przepis dyrektywy daje możliwość wpływania na skład list do PE.
5. Prawo petycji do PE:
- Ich zakres ograniczony do obszaru działalności wspólnoty; przedmiotem petycji musi być osoba ją składająca.
6. Prawo skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich:
- Skargi mogą dot. wadliwego funkcjonowania instytucji i struktur wspólnotowych.
- Skuteczność jego rekomendacji i raportów uzależniona jest od dalszych działań PE.
- Rzecznik sam nie może nałożyć żadnych sankcji.
7. Grupy „wykluczonych” obywateli UE:
- Obywatele nowych p.czł.
- Obywatele państw trzecich legalnie zamieszkujący na obszarze jakiegoś p.czł.
- Obywatele p.czł. nieaktywni zawodowo i nie spełniający warunków ekonomicznych.
TR. Z LIZBONY
-> Dokumentuje zmiany w obowiązujących obecnie TUE i tr. ustanawiającym Wspólnotę Europejską.
- „Tr. zmieniający TUE i tr. ustanawiający WE”.
- „Tr. o UE” zachowuje nazwę (TUE), „Tr. ustanawiający WE” przyjmuje nazwę: Tr. o Funkcjonowaniu UE (TFUE).
- Sam tr. Lizboński składa się z 7 artykułów, w akcie końcowym Konferencji M-owej zamieszczono 65 deklaracji.
-> Podstawą: tr. konstytucyjnym który nie był traktowany jako „martwy”, tylko jako przedmiot dyskusji (negocjacji) nad reformą ustrojową UE.
- Tr. propaguje szereg reform ustrojowych:
Przekształcenie UE w jedną Org. M-ową.
Wzmocnienie legitymacji wspólnych wartości.
Umacnianie legitymacji demokratycznej Unii.
Wprowadza szereg reform instytucjonalnych, które mają podnieść efektywność UE.
1. Zrezygnowano ze wszystkich elementów nawiązujących do terminu „konstytucja”.
- Termin „wspólnota” zastąpiono terminem „Unia”.
- Zmieniono nazwę MSZ Unii na „Wysokiego Przedstawiciela ds. Zagranicznych i Polityki bezpieczeństwa”.
- Zrezygnowano z postanowień dot. symboli Unii (flaga, hymn, dewiza Unii, euro, dnia Europy).
- Zrezygnowano z postanowień potwierdzających zasadę pierwszeństwa „prawa Unii” przed prawem krajowym - zamieszczono to w załączonej deklaracji.
-> „Dekonstytucjonalizacja” ma istotne znaczenie dla politycznej percepcji reformy Unii.
- Unia ma osobowość prawną (art. 47) i jest spójną Org. M-ową. System filarny zostaje zlikwidowany i zastąpiony jednolitym reżimem prawnym unii jako „Org. M-owa”.
- Z UE wyłączony Euratom, który pozostaje odrębną org. m-ową.
- P.czł. (na podstawie art. 1) przyznają Unii kompetencje do osiągnięcia wspólnych celów.
- Suwerenem nie jest „europejski lud”, obywatele europejscy, lecz p.czł. Unii.
1