Zagadnienie 4
ZASADY DZIAŁANIA ADMINISTACJI PUBLICZNEJ
Zasada praworządności i legalizmu- organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa i w granicach zakreślonych przepisami prawa
Zasada demokratyzmu- Zasada ta oznacza tworzenie struktur aparatu administracyjnego z udziałem czynnika obywatelskiego. Przejawia się to w tworzeniu organów samorządowych, zlecaniu funkcji państwowych organizacjom społecznym, korzystanie z form demokracji bezpośredniej (referendum, konsultacje społeczne) itp. Wadą stosowania tej zasady jest często brak sprawności i fachowości w działaniu. Stąd też częste odstępstwa od zasady demokratyzmu na rzecz zawodowego charakteru organów.
Zasada centralizacji administracji- oznacza podporządkowanie się organów niższego stopnia organom nadrzędnym oraz skupianie decyzji w organach centralnych i naczelnych. Centralizacja zakłada brak samodzielności organów niższego szczebla i ścisłe ich uzależnienie od struktur nadrzędnych, które kierują ich pracą.
Zasada decentralizacji administracji- Decentralizacja wiąże się ściśle z budową aparat administracji publicznej i rozłożeniem zadań między poszczególne ogniwa tego aparatu w układzie pionowym.
Zasada subsydiarności- zasada, według której każdy szczebel władzy powinien realizować tylko te zadania, które nie mogą być skutecznie zrealizowane przez szczebel niższy lub same jednostki działające w ramach społeczeństwa.
Zasada udziału obywateli w administrowaniu- : wyraża się np. poprzez pracę w komisjach rady gminy. Dużą rolę w realizacji tej zasady spełnia referendum w którym obywatelem w drodze głosowania wyrażają swoją wolę w wyrażonej sprawie.
Zasada jawności działań administracji- czyli prawo do pozyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, określone zostało w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP
Zasada efektywności i skuteczności działania- administracji publicznej oznacza, że organy administracji publicznej powinny dążyć do osiągnięcia postawionych przed nimi celów przy jak najmniejszych nakładach poniesionych w związku z ich realizacją.
Inne zasady administracji:
Zasada odpowiedzialności. Wyróżniamy: odpowiedzialność kierownicza - dotyczy osób pełniących kierownicze funkcje w administracji publicznej, odpowiedzialność karna - odpowiedzialność sprawcza indywidualna, odpowiedzialność majątkowa - wiąże się ze szkodami wyrządzonymi przez urzędnika w procesie realizacji funkcji administrowania, odpowiedzialność służbowa - jest to odpowiedzialność pracowników względem przełożonych za uchybienia wobec obowiązków służbowych.
Zasada kompetencyjności- polega na określeniu zakresu kompetencji każdego z organów administracji publicznej i na przestrzeganiu tego podziału. Określenie kompetencji organu administracji publicznej polega na przyznaniu temu organowi uprawnień dotyczących rodzaju spraw, którymi organ ten ma się zajmować. Zakres kompetencji poszczególnych organów jest określany w przepisach prawa powszechnie obowiązującego.