PODSTAWY ZARZĄDZANIA 29 MARCA 2008R.
WYKŁAD 5, 6, 7
Obszar, w którym działa kierownik i menadżer - przedsiębiorstwo.
Przedsiębiorstwo stanowi system będący organiczną całością czterech elementów.
Są to:
Ludzie zatrudnieni w przedsiębiorstwie
Cel jaki dane przedsiębiorstwo ma realizować - powstało ze względu na to, że zrzeszeni tam ludzie chcą realizować jakiś cel
Technika - w każdej firmie jest jakaś technika (faxy, łączność, komputery i inne)
Struktura władzy (zarządzania) - ludzie na stanowiskach kierowniczych
Jeżeli mówimy o przedsiębiorstwie to składnikami niezbędnymi żeby ono powstało są właśnie w/w cztery elementy.
W ciągu lat swojej działalności przedsiębiorstwa się zmieniają, dlatego że służą zawsze otoczeniu zewnętrznemu i zmienia się cel bo to otoczenie zgłasza inne zapotrzebowanie. Jeden produkt się nie sprzedaje bo staje się nie modny już i trzeba produkować nowszy bardziej nowoczesny.
W organizacji przedsiębiorstwa wszystkie te cztery elementy muszą się zmieniać ale trzy z nich zmieniają się automatycznie a jeden się nie zmienia. Automatycznie zmieniają się: cel (bo np. nowa moda), technika (bo jest postęp techniczny), ludzie (kadra przedsiębiorstwa, jedni odchodzą inni przychodzą).
Zostaje struktura zarządzania, która się automatycznie nie zmienia. Tu pojawia się prawo petryfikacji lub inercja struktur- znaczy to, że pozostaje niezmienne.
Petryfikacja - coś skamienieje i pozostaje niezmienne, trzymanie się stołka w przedsiębiorstwie
Jeżeli pełnię określone stanowisko kierownicze, to nawet jeżeli już się do niego nie nadaję to nie zrezygnuję, bo wiadomo że na tym stanowisku zarabiam określone pieniądze i łatwo z tego nie zrezygnuję.
Pewni ludzie są w pewnych sytuacjach doskonali, ale do innych już się nie nadają.
MECHANIZM PETRYFIKACJI - utrwalanie się konkretnych struktur zarządzania, które mimo, że są już nieefektywne to ludzie samowolnie nie zrezygnują z zajmowanego dotychczas stanowiska. (pytanie testowe)
Trzeba więc zastosować pewne środki żeby tę kadrę kierowniczą zmienić. Właściciele wynajmują firmę zewnętrzną, która sprawdza działalność dyrektorów i ocenia, którzy są efektywni a którzy już się nie nadają. Ci którzy są już niepotrzebni i przynoszą firmie straty są zwalniani.
Wszelkie decyzje gospodarcze opierają się na rachunku, na kalkulacjach. Liczby mają to do siebie, że zawierają to czego słowami nie da się wyrazić.
Informacja ilościowa o sytuacji gospodarczej przedsiębiorstwa zawiera się w trzech elementach. Są to:
bilans
rachunek wyników (rachunek zysków i strat)
rachunek przepływów pieniężnych (cash flow)
Gotówka: wydatki - wpływy
Zysk: przychody - wydatki
Bilans: zestawienie majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego pochodzenia.
AKTYWA PASYWA
- środki trwałe - majątek własny
- środki obrotowe - kapitał obcy
Bilans - co przedsiębiorstwo ma i skąd to się wzięło
Rachunek Wyników - czy przedsiębiorstwo osiąga zysk czy straty
Bardzo ważnym źródłem informacji o przedsiębiorstwie jest jego bilans. Drugim równie ważnym i istotnym źródłem informacji jest rachunek wyników.
Rachunek Wyników: przychody - koszty = wynik
Cash Flow (rachunek przepływów pieniężnych): wpływy - wydatki = saldo gotówki
Jednak nie daje on jednoznacznej odpowiedzi na sytuację przedsiębiorstwa. Może się okazać, że mam dużo gotówki w kasie ale ta gotówka może być z kredytu.
Źródła zagrożeń dla przedsiębiorstwa też związane ze zjawiskami ilościowymi.
Wszystko co przejawia się w przedsiębiorstwie pozytywnie to wyniki na sprzedaży.
Firma utrzyma się przy życiu jeżeli uda jej się sprzedać tyle, że z wyników sprzedaży pokryje koszty zmienne (koszty surowców, robocizny), koszty stałe (kredyty, podatki, energia) i osiągnie jeszcze zysk.
Najważniejsze są koszty zmienne i zysk. Sprzedaż musi być na tyle duża, żeby pokryła koszty zmienne - jest to WARUNEK ŻYCIA FIRMY.
Musi być też na tyle duża żeby pojawił zysk - jest to SENS FIRMY. (pytanie testowe)
Firma osiąga przychody i ponosi koszty.
Przychody - koszty = CM (marża) - z marży musimy pokryć koszty stałe, koszty zmienne, kredyty, podatki i wypłacić dywidendę właścicielom.
Żeby przedsiębiorstwo było zdrowe i ekonomiczne to musi być tyle tej marży, żeby można było pokryć wydatki, które każde przedsiębiorstwo ponosi.
Dywidenda nie zawsze musi być przeznaczona do podziału dla właścicieli. Można ją przeznaczyć na nowe inwestycje, które w następnym roku przyniosą większe zyski. Decyzje takie podejmują właściciele (akcjonariusze).
Wypłaty dywidendy nie są do końca miernikiem jakości firmy. Firma, która wypłaca dywidendy a nie inwestuje, nie kupuje nowych środków trwałych nie musi być wcale interesująca na giełdzie. Natomiast firma, która nie wypłaca dywidendy a inwestuje jest bardzo ciekawa, bo za chwilę może przynosić duże dochody.
W obszarze finansów posługujemy się najróżniejszymi instrumentami finansowymi. Jednym z nich jest weksel. Jest to jeden z najważniejszych instrumentów, który umożliwia ciągłość życia gospodarczego.
Źródłem najczęstszych kłopotów gospodarczych jest to, że przedsiębiorstwo traci swoją płynność.
Płynność to zdolność przedsiębiorstwa lub osoby do wywiązywania się ze zobowiązań finansowych.
Wrogie przejęcia - jeżeli kadra kierownicza utraci płynność to w tej sytuacji, nawet jeżeli za chwilę będą pieniądze, może zostać przejęta prze firmę silniejszą.
Znacznie większym problemem dla przedsiębiorstwa są kłopoty z płynnością niż kłopoty z zyskiem.
Weksel jest to dokument, który jest absolutnie ściągalny i pewny.
Wzór na to jaką sumę wekslową trzeba wystawić, jeżeli człowiek godzi się przyjąć weksel:
%
S = K/1 - -----
S- suma wekslowa
K - kapitał (wartość ze sprzedaży towaru)
% - stopa procentowa
Przykład:
Sprzedaję za 22.000,00 zł towar płatny wekslem, który realizowany jest po 75- ciu dniach.
Stopa procentowa w banku wynosi 20%. Na jaką sumę należy wystawić weksel, żeby otrzymać te 22.000,00 zł po zdyskontowaniu tego weksla w banku?
% 0,2 - 75
S = K/1 - ----- = 22.000,00 / 1 - ---------- = 22.000,00 / 1 - 0,04 = 22.964,-
365 365
Weksel musimy wystawić na sumę 22.964,00 zł.
Jaką rolę pełni weksel w obrocie gospodarczym?
Dzięki wekslowi przedsiębiorstwo może rozwiązać problemy z chwilowym brakiem gotówki. (pytanie testowe)
Weksel jest bardzo często wykorzystywany w przedsiębiorstwach, które chwilowo nie mają płynności finansowej.
Najnowszym instrumentem finansowym są instrumenty pochodne czyli opcje.
(Opcje - ważny temat - zawsze jest na kolokwium)
Źródłem największych kłopotów menadżera jest zmienność różnego typu warunków finansowych i instrumentów finansowych na rynku. Zmieniają się ceny, stopy procentowe, cła i inne.
Na zmienność warunków finansowych wymyślono opcje.
Opcje - dokument, który upoważnia do czegoś, np. bilet do kina (jeżeli kupiłem bilet do kina to mam prawo iść do kina)