quod opisowe
Po verba affectus (oraz laudo, vitupero, accuso, gratulor, gratias ago etc.) - że (=ponieważ)
Quod bene cogitasti laudo.
Cieszę się, że dobrze pomyślałeś.
Non sum accusatus, quod doleo haec.
Nie zostałem oskarżony, że boleję nad tym.
Gratulor tibi quod ex provincia salvum te ad tuos recepisti.
Gratuluje ci, że wróciłeś żywy z prowincji do swoich.
Sane gaudeo quod te interpellavi.
Rzeczywiscie się cieszę, że ci przerwałem.
Quod spiratis, quod vocem mittitis, quod formas hominum habetis, indignantur.
Oburzają się, że oddychacie, że wydajecie głos, że macie forme ludzką.
Molestissime fero, quod, te ubi visurus sim, nescio.
Znoszę najciężej, że nie wiem, kiedy cię zobaczę.
Gratulor tibi, quod ex provincia salvum te ad tuos recepisti. - 2x to samo zdanie 3 i 7
Gratuluje ci, że wróciłeś żywy z prowincji do swoich.
Tibi gratias ago, quod me omni molestia liberasti.
Dziekuję ci, że uwolniłeś mnie od wszystkich zmartwień.
Scipio quaerebatur, quod omnibus in rebus homines diligentiores essent, quam in amicis eligendis.
Scypion był wypytywany, dlaczego ludzie we wszelkich sprawach są bardziej staranni niż w wybieraniu przyjaciół.
Laudat Africanum Panaetius, quod fuerit abstinens.
Panetiusz chwali Afrykańczyka, że był wstrzemięźliwy.
Phalerus Demetrius Periclem vituperat, quod tantam pecuniam in praeclara illa propylaea coniecerit. Socrates accusatus est, quod corrumperet iuventutem.
Faleriusz Demetriusz gani Peryklesa, że tak dużo pieniędzy wydał na same wspaniałe propyleje.
Miltiades accusatus est proditionis, quod, cum Parum expugnare posset, a rege corruptus, infectis rebus discessisset.
Miltiades został oskarżony o zdradę, ponieważ, kiedy mógł zdobyć Par, przekupiony przez króla, odstąpił od niedokończonej rzeczy (walki).
Mirabar, quod Apollonius, homo pecuniosus, tam diu ab isto maneret integer. .
Dziwiłem się, że Apolloniusz, człowiek bogaty, tak długo pozostawał tym nieskażony.
Uwaga:
Po verba affectus i pokrewnych używa się także:
quia (zwł. po laudare, vituperare i ekwiwalentnych)
Laudas quia oblivisci me scripsi ante facta et delicta nostri amici
si zwykle z ind.
Miror si quemquam amicum habere potuit.
Dziwię się, że można w kimkolwiek mieć przyjaciela.
cum z ind.
Gratulor tibi cum tantum vales apud Dolabellam.
Gratuluję ci, że masz takie znaczenie u Dolabella.
aci. (zwł p. affectuum i accusandi)
Occidisse patrem Sex. Roscius arguitur.
Dowiedziono, że Sex. R. zabił ojca.
Po zaimkach wskazujących (przysłówkach) prolektycznych, także elidowanych: hoc, id, illud, ex eo, inde
Me una haec res torquet, quod non Pompeium secutus sim.
Ta jedna rzecz mnie dręczy, że nie podążyłem za Pompejuszem.
Inter inanimum et animal hoc maxime interes, quod animal agit aliquid.
Między nieożywionymi a ożywionymi ta jest największa różnica, że ożywione coś czyni.
Hic annus eo fuit insignis, quod urbs Romana a Gallis capta est
Ten rok tym był naznaczony, że miasto Rzym zostało zdobyte przez Gallów.
Hoc uno praestamus vel maxime feris, quod colloquimur inter nos et quod exprimere dicendi sensa possumus.
Tym jednym może najbardziej górujemy nad zwierzętami, że rozmawiamy między sobą I możemy wyrażać uczucia mówieniem.
Po wyrażeniach wartościujących:
bene / male / commode / opportune + fit / accidit / evenit
bene / male / gratum / prudenter + facio
Accidit perincommode, quod eum nusquam vidisti.
Bardzo źle się stało, że nigdy go nie poznałeś.
Fecisti mihi pergratum, quod librum ad me misisti.
Wspaniale mi się przydarzyło, że wysłałeś do mnie książkę.
Bene facis, quod me adiuvas.
Dobrze czynisz, że mi pomagasz.
Bene facis, quod non dubitas.
Dobrze czynisz, że się nie wahasz.
Magna me spes tenet bene mihi evenire, quod mittor ad mortem.
Mam nadzieję, że dobrze się dzieje, że jestem posyłany na śmierć.
Oportunissima res accidit, quod Germani ad eum in castra venerunt.
Bardzo korzystnie sie zdarzyło, że Germanie przybyli do niego do obozu.
Mitto, quod pericula subire paratissimus fueris.
Uwaga:
wymiennie z quod w takim znaczeniu używa się często cur, quare, rzadko quam ob rem
Quid est, cur virtus ipsa per se non efficiat beatos?
Jak to jest, że sama cnota przez siebie nie czyni szczęśliwych?
Nihil affert Zeno, quare mundum ratione uti putemus.
Quid fuit causae, cur in Africam Caesarem non sequerere?
Jaka była przyczyna, że Cezar nie podążył do Afryki?
Tibi causa nulla est, cur hunc miserum tanta calamitate affici velis.
Quid ergo accidit, cur consilium mutarem.
Cóż zatem się stało, że zmieniłem zamiar.
Quae causa est, cur amicitiam funditus tollamus e vita.
Jaka jest przyczyna, że całkowicie usuwamy przyjaźń z życia.
Po czasownikach znaczących dodawać - pomijać:
addo, quod
praetereo, quod
mitto, quod
praetermitto, quod
W znaczeniu: co do, jeśli chodzi o
Quod scribis de reconciliata gratia nostra, non intellego cur reconciliatam esse dicas, quae numquam imminuta est.
Jeśli chodzi o to, co piszesz o odzyskaniu naszej łaski, to nie rozumiem, dlaczego mówisz, że ona została odzyskana, skoro nigdy się nie zmniejszyła.
Quod autem me Agamemnonem aemulari putas, falleris.
Jeśli chodzi o to, że myślisz, że ja konkuruję z Agmamenonem, to się mylisz.
Quod multitudinem Germanorum, inquit Ariovistus in Galliam traduco, id me imuniendi causa non Galliae impugnandae causa facio
Jeśli chodzi o to, że przeprowadzam wielką liczbę Germanów do Galii - rzecze Aiowist - to czynie to z powodu mej obrony, nie z powodu walki z Galią.
Z con.
( non / nihil) est, quod
(non / nihil) habeo, quod
quid habes, quod
quid est, quod
(quae / nulla) causa est, quod
quid / nihil causae est, quod
Non est, quod te pudeat sapienti assentiri
Nie ma powodu, bys wstydził się zgadzać z mędrcami.
Nihil est, quod quisquam magnitudinem artium pertimescat.
Nie ma powodu, aby ktokolwiek obawiał się potegi sztuki.
Nihil habeo, quod accusem senectutem.
Nie mam powodu, abym oskarżał starość.
Si animum vicisti potius quam animus te, est, quod gaudeas.
Jeśli ty pokonałeś namiętność szybciej niż namiętnośc ciebie, masz powód, abyś się cieszył.