Pyt. 1 Utopijny liberalizm oraz realizm -omów

Utopijny liberalizm:

• Szuka sposobów wyjaśniania stosunków Miedzyn. Takich jakie one są

• Przemoc jest nieodłaczna cechą systemu

• E.Carr- w stosunkach Miedzyn. Istnieją głębokie konflikty interesów , dowodził ze ludziom którym powodzi się lepiej, będą chcieli to zachować a biedni nie, wiec stos. Miedzyn. To rywalizacja. Nowy ład miedzynarodowy może być ukształtowany przez potęgę a nie moralność. Konflikt miedzy państwami jest nieunikniony

Pyt. 2 Realizm reprezentowany przez H. Morgenthoana, który w 48r wydał książkę „Polityka międzynarodowa”, napisał 6 podstawowych zasad:

1. polityką rządzą prawa obiektywne zakorzenione w ludzkiej naturze, która jest egocentryczna i egoistyczna,

2. polityki nie można sprowadzać do ekonomii i moralności, przywódcy państw powinni postępować zgodnie z wymogami mądrości politycznej, kluczem do zrozumienia polityki międzynarodowej jest pojęcie interesu definiowanego w kategoriach siły. Gdy przywódcy polityczni będą się kierować kategoriami ideologicznymi np: ochrona praw człowieka, to staną przed wyborem między tym co pożądane, a tym co jest aktualnie możliwe.

3. dbanie o własny interes to podstawowa cecha natury ludzkiej. Każdy człowiek jest zainteresowany własnym bezpieczeństwem i przetrwaniem. Polityka stanowi arenę wyrażania interesów, które muszą wejść w konflikt. Polityka międzynarodowa to konflikt państw.

4. Działanie polityczne ocenia się pod kątem konsekwencji politycznej. Przywódca polityczny cnie dysponuje taką samą swobodą czynienia rzeczy słusznych jak zwykły obywatel, bo spoczywa na nim odpowiedzialność za bezpieczeństwo obywateli. Powinien więc starać się czynić nie to co ogólnie najlepsze, ale to co najlepsze w danej sytuacji.

5. państwa nie mogą narzucać siłą swych ideologii innym narodom, takie działania są niebezpieczne i zagrażające bezpieczeństwu narodów.

6. sfera polityki jest niezależna od innej sfery ludzkiej działalności.

Pyt.3 FORMY SM

Formy cechuje trwałość w przeciwieństwie do treści, które się zmieniają.

1. Misje specjalne- misje doraźne- w celu załatwiania sprawy istniały

2. Misje stałe- (ambasady i konsulaty) opieka nad obywatelami

3. Konferencje miedzynarodowe- (zjazdy kongresy)cel: załatwienie konkretnego problemu,

4. Organizacje miedzynarodowe

2 tendencje rozwoju:

• Przekształcenie form doraźnych w formy stałe

• Przekształcenie form bilateralnych(dwustronnych) w multilateralne(wielostronne)

Misje specjalne konferencje Miedzyn.

↓ ↓

Misje stałe organizacje Miedzyn.

Pyt.4 Stosunki miedzynarodowe- to wspólne podejmowanie działań w środowisku poliarchicznym.

Cechy, które wyróżniają państwo spośród innych państw:

1. Zdolność traktowania- to zdolność do zawierania umów międzynarodowych

2. Prawo negacji- zdolność do wysyłania swoich przedstawicieli dyplomatycznych i przyjmowania obcych

3. Zdolność do zrzeszania się w organizacjach międzynarodowych

4. Zdolność procesowa- zdolność do bycia stroną przed międzynarodowym trybunałem sprawiedliwości

ONZ- rozstrzyga spory miedzy państwami, strony musza zgodzić się na rozstrzygnięcie sądowe w Hadze

5. Zdolność do ponoszenia odpowiedzialności- państwa ponoszą odpowiedzialność za naruszenia prawa międzynarodowego- tzw. Delikt międzynarodowy

Charakter bezpośredni- kiedy naruszenia prawa dokonują organy państwowe

Charakter pośredni- za działania swoich obywateli, którzy naruszają prawa międzynarodowe w swoim państwie lub na terenie innego państwa

Oprócz państwa , w stosunkach miedzynarodowych uczestniczą:

1. Organizacje miedzynarodowe:

Członkami są: rząd, państwa, które powstaja w oparciu o umowę miedzynarodową i których działanie jest tez regulowane prawem miedzynarodowym ( NATO, ONZ, RADA EUROPY, PRAWA CZŁOWIEKA)

Każde państwo musi przyjąć konwencje o ochronie praw człowieka.

2. Organizacje pozarządowe:

Działają w skali międzynarodowej, zrzeszają osoby fizyczne lub prawne, ta organizacja działa na podstawie prawa wew., gdzie ma swoją filie.

Np. organizacja emerytów, społeczny komitet mieszkańców, organizacja zajmująca się ochroną parku, NGO- Organizacja Narodów Zjednoczonych, Polski czerwony krzyż, Caritas Polska

3. Związki wyznaniowe:

Kościoły, Stolica Apostolska- posiada prawo do zawierania umów miedzynarodowych- konkordat

4. Organizacje terrorystyczne:

Al.-Kaida, Hamas, Armia korsykańska

5. Korporacje transportowe: Mcdonald

6. Ruchy społeczne: feminizm, ruchy ekologiczne

7. Fundacje: „Kwiaty polskie”

8. Miedzynarodowe partie

Pyt. 5 ŚRODOWISKO POLIARCHICZNE:

Jest to środowisko zcentralizowane- istnienie wielu niezależnych od siebie ośrodków decyzyjnych, brak jest też jednego centralnego ośrodka sterowania władzy

- zasada suwerennej równości państwowej- w środowisku, które oznacza, że nie ma nadrzędności i podrzędności. Wew. Państwa wystepuje podrzędność i nadrzedność - władza podejmuje decyzje, rząd musi wykonać

- Decyzje powstają w wyniku oddziaływania co najmniej 2 suwerennych państw

- to państwa decydują czy związują się daną normą prawną

- Bifurkacja ( złożoność)- cecha środ. Poliarchicznego:

a. duża liczba uczestników o zróżnicowanym statusie

b. płaszczyzna- duża ilość na jakich zachodzą: stos. Miedzynarodowe, polityczne, gospodarcze, militarne, kulturowe, społeczne, ekonomiczne, prawa

c. ogromny dynomizm i żywiołowość

d. kult cywilizacyjny

pyt. 6 CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE STOS. MIEDZYN.:

1. CZ. GEOPOLITYCZNY- to uwarunkowania geograficzne, które mają wpływ na polityke- gleba, klimat, czy granice są sztuczne czy naturalne

2. CZ. EKONOMICZNY- oddziaływanie na państwa takich czynników jak produkcja, handel, przemieszczanie się kapitału. Państwa w sferze ekonom. rywalizują ze sobą. Większy wpływ na stosunki Miedzyn. Mają kraje z jak najbardziej rozwiniętą gospodarką.

Konflikty:

- o dostęp do surowców energ.

- o dostęp do rynku zbytu

- zabezp. Lini komunikacyjnych- rurociągi, gazociągi

3. CZ. MILITARNY- rola jego maleje. Kiedyś liczyła się ilość- większa armia- silniejsza, wiecej sprzętu, dzisiaj liczy się jakość na nowoczesne technologie. Nawoczesność sprzętu.

Zmienił się też charakter wojny- dystans miedzy walczącymi się zwiększył- armaty, samoloty , bomby, broń nuklearna

4. CZ. DEMOGRAFICZNY- związany z wiekiem, przyrostem, migracjami. Liczba ludności przestała być już czynnikiem decydującym o rok mocarstwa.

Współcześnie ten czynnik wpływa na stos. miedzyn.:

- kwestia przyrostu naturalnego, nierównomiernie rozłożonego, eksplozja demokracji

- skutki polityczne- migracje do Europy

- kwestia narodowościowa- migracje mniejszości narodowościowych

5. CZ. IDEOLOGICZNY- po zimnej wojnie rola tego czynnika zmalała. Upadek komunizmu i zwycięstwo liberalnej demokracji to ideologia która miała opanowac wszystkie państwa na świecie.

Po zimnej wojnie, po tym jak na Zach Europy, ludzkość zaczęła odwracać się od katolicyzmu- luke miała wypełnić nowa religia- wiara w postęp techniki i nacjonalizmu.

Początek XXI w - nie nastąpił koniec ideologii: mamy rozwijającą role islamu, wzrost nacjonalistycznej roli Stan. Zj., która ma przekształcic swiat na swój obraz i podobieństwo

6. CZ. KULT- CYWILIZACYJNY- dorobek duchowy, nauka, technika, rozwój społeczny, ekonomiczny, wzorce organizacje państwowe i społeczne, cywilizacje to wielka całość, dziedzictwo wspólne dla drupy społecznej, oparte na wspólnym podłożu kulturowym, rozwój struktur gosp., ukształtowane normy, wartości, wzory zachowań, sposoby myślenia, zachowania, dla tożsamości cywilizacyjnej ważna jest religia

S. Hungtingtan- napisał na początku lat 90 książke „zderzenie cywilizacji”- to hipoteza, że po zimnej wojnie będziemy mieli zderzenie cywilizacyjne, wyróżnił:

* cywilizację Zach.- Europa, St. Zjednoczone, Australia oparte na chrześcijaństwie

* cywilizacja bizantyńska- (prawosławna) gł. Ośrodkiem jest Rosja

* cywilizacja islamska- która obejmuje całą północną Afrykę, Bliski Wschód, państwa Azji środkowej, cywilizacja, której brakuje głównego ośrodka

* cywilizacja chińska

* cywilizacja hinduistyczna- ośrodkiem są Indie

Wg Hungtingtona Japonia to odrębna cywilizacja

• Cywilizacja amerykańska- na przestrzenie lat wykształciła elementy- duży korporacjonizm, to ją wyróżnia od zachodu

• Cywilizacja afrykańska- państwa od Sahary w dół

7. CZ. ETNICZNY- realiści uważają ze liczą się tylko interesy państwa, a liberaliści przeciwnie.

8. CZ. OSOBOWOŚCIOWY- Jan Paweł II , Hitler, Lenin, Cherchil, Polpot, Regan, Wałęsa (symbol obalenia komunizmu)

Pyt. 8 NEOLIBERALIZM: -najwyższą wartością jest jednostka ludzka, jej szczęście, jedyną granicą jest wolność innych ludzi; -społeczeństwo powinno być elitarne, otwarte; -prawo do zgromadzeń; -państwo powinna cechować praworządność; -zasada wolnego rynku(swoboda produkcji i przepływu towarów)

Pyt. 9 Polityka zagraniczna- to proces formułowania i realizacji celów, metod, i środków wynikających z wewnętrznej funkcji państwa.

Uwarunkowania polityki zagranicznej:

wew

1. Wyznacznik materialno społ.

• Struktura społ państwa, forma rządu

• Wyznacznik ekonomiczny- potencjał ekon., i militarny

2. Wyz. Aksjonalistyczny

Idee, religie, kultura, historia

3. Wyz. Demograficzny

Licz. Ludności, przyrost naturalny, struktura zawodowa ludn., mniejszości narod. I et.

4. Wyz. Geopolityczny

Położenie polityczne państwa( sąsiedzi, granice), geograficzne uwarunkowania państwa( ukształ. Terenu, dostep do morz)

Występowanie surowców

5. Wyz. Subiektywny

Zależy od wykształcenia decydentów, wartości, ideologie, przekonania, znajomość j. obcych

Zew.

1. Wyz. Strukturalne- opisują strukturę s.m.

2. Wyz. Funkcjonalne- charakteryzuja stan s.m. np. stan współpracy miedzynar.

3. Podmiot strukturalny- do jakich struktur miedzynarod. Należy państwo

4. Podmiot funkcjonalny- jak państwo funkcjonuje w tej strukturze np. czy jest państwem aktywnym

5. Potencjał polityczny- autorytet państwa na arenie miedzynarod.

Pyt. 10 Czynniki katastrofy:

Siła nacisku

Katastrofa jest funkcją elastyczności systemu,

Odległość pomiedzy najsilniejszym punktem systemu a miejscem przyłożenia nacisku

Pyt. 12 Teoria Adaptacji politycznej:

1. Adaptowanie

2. Zmiana środowiska wew.

3. Zmiana środowiska miedzynarod. Przenika do wnętrza państwa i wywołuje procesy adaptacyjne w społecz.

4. Zmiana srod. Miedzynarod. W obcych państwach wywołuje procesy adaptacyjne w innych państwach.

• 2 poziomy adaptacji państw - poziom państwowy, społeczny

• Mogą przebiegać na: p. rzeczywisty i p świadomości decydentów

Adaptacja nadrealistyczna- ma miejsce wtedy gdy decydenci adaptują się do sytuacji która obiektywnie nie istniej

Wg . Szczepańskiego 4 strony adaptacji:

Reorientacja psychologiczna, tolerancja, akomodacja, asymilacja.

Z.J.Pietraś:

1. ze wzgl. Na kryterium aktywności państwa:

• adaptacja pasywna( zamierzone lub nie zamierzone przystosowanie się państwa do nacisku w środowisku)

• adaptacja kreatywna( filtrowanie wpływów środowiska)

• adaptacja aktywna( państwo samodzielnie kształtuje swoje środowisko wew. I zew.

2. Ze wzgl. Na czas w jakim państwo się sdaptuje

• Retroaktywna(państwo przystosowuje się z opóźnieniem)

• Reaktywna(zmiana reakcji państwa

• Antycypacyjna( państwo przewiduje ze będą przechodziły zmiany)

ZAWSZE GRANICĄ ADAPTACJI JEST RACJA STANU DANEGO PAŃSTWA

Procesy globalizacji- tworzą rodziaj nowej jakości srodowiska społecznego.

Cechy:

1. Wskazują na proces kompleksowego przenikania lokalnych i indywidualnych aspektów Zyzia społ.

2. Wzrost roznego rodzaju połączeń oddziaływuje we wszystkich dziedzinach zycia

3. Istnienie wysokiego poziomu interacji pomiedzy ludźmi pozostającymi w oddalonych od siebie miejscach

Pięć obszarów procesów globalizacji:

1. Gospodarcza- wymiana handlowa, przepływ usług

2. Informacyjny- czynniki technologiczne

3. Kulturowa

4. Ekologiczna- globalne zagrożenia ekologiczne

5. Polityczna- globalne działania państw i organizacji pozarządowyc

---