28.11.02 r.

WYKŁAD NR 9

Popyt na pieniądz

Prawo J. Fishera

Koncepcja wynika z ilościowej teorii pieniądza.

gdzie:

Md - popyt na pieniądz

V - szybkość obiegu pieniądza

P - cena

T - wolumen transakcji

przekształcając powyższy wzór, otrzymujemy:

przy założeniu:

V = const, wynika to z istnienia kotwic finansowych ???

T = const, gdyż zależy od wydajności, a ta jest w krótkim okresie const

Zatem P (czyli tym samym inflacja) zależy od Md w krótkim okresie. Gdy stopy procentowe i podatkowe rosną, to spada Md. Ten mechanizm nie zawsze działa, bo nie ma porozumienia między rządem a bankiem centralnym.

Koncepcja Fishera jest negatywnie oceniana, gdyż wpływa ujemnie na wzrost koniunktury gospodarczej, powodując wzrost bezrobocia.

Koncepcja Alfreda Marshalla

Wywodzi się z neoklasycznej szkoły ekonomii.

gdzie:

Md - popyt na pieniądz

Y - poziom dochodów brutto

- skłonność do oszczędzania

Charakter pieniądza: (to znaczy: czy pieniądz jest zależny od innych czynników, czy też nie)

• egzogeniczny

• endogeniczny

Wg Marshalla pieniądza ma być w gospodarce tyle ile potrzeba. Tempo wzrostu gospodarczego jest czynnikiem samoczynnym, zatem ilość pieniądza powinna być do niego dostosowana. Zatem pieniądz ma charakter egzogeniczny.

Wg Friedmana to pieniądz kreuje inne czynniki. Pieniądza ma być taka ilość, która jest w stanie wykreować odpowiedni wzrost gospodarczy. Zatem pieniądz ma charakter endogeniczny.

2 metody liczenia Y - produktu krajowego brutto

1. System National Accounts - SNA

• wartość produktów, jakie zostały wytworzone oraz od których został zapłacony podatek (tylko dobra legalne)

2. system MPS

• liczone tylko dobra fizyczne, materialne

• ten sposób był stosowany w gospodarce centralnie planowanej

wg MPS:

Y = Co + Ca + V + M

gdzie:

Co - wartość dóbr odtworzeniowych - zużytych surowców do produkcji

Ca - wartość odtworzeniowa (do amortyzacji)

V - płace dla robotników

M - zysk

Ca, V, M są const. Dlatego wzrost PKB zależał od wzrostu zużytych zasobów do produkcji, co prowadziło do absurdu.

Koncepcja J. M. Keynsa

Istnieją 3 motywy określające popyt na pieniądz.

1. transakcyjny

2. spekulacyjny

3. przezornościowy

Ad. 1 motyw transakcyjny

Ad. 2 motyw spekulacyjny

gdzie:

r - stopa procentowa

Ad. 3 motyw przezornościowy

Keynes nie zdążył tego zagadnienia przeanalizować.

Koncepcja M. Friedmana

Krzywa LM

Jest to taka kombinacja stóp procentowych i poziomu dochodu narodowego, przy której popyt na pieniądz równa się podaży pieniądza.

Wyznaczanie krzywej LM (1 - wykład)

Opis:

1. przy dochodzie w wysokości Y₁ wystąpi popyt na pieniądz - Md_T1; różnica między tym popytem a podażą - Ms przekształci się w popyt spekulacyjny na pieniądz - Md_S1; zatem globalny popyt na pieniądz będzie się równał podaży na pieniądz (równowaga na rynku pieniężnym)

2. przy popycie spekulacyjnym Md_S1 stopa procentowa będzie wynosiła r₁

3. w ten sposób dla dochodu Y₁ wyznaczaliśmy stopę procentową r₁ - punkt A(Y₁,r₁)

4. analogicznie wyznacza się punkt B i tym samym krzywą LM

Sytuacja równowagi na rynku pieniężnym występuje stosunkowo rzadko. Graficznym obrazem takiego stanu byłyby np. punkty C i D. Wówczas należy określić, czy ma się do czynienia z sytuacją C, czy D i następnie zastosować odpowiednie narzędzia. Sytuacja C charakteryzuje się większą podażą pieniądza niż popytem na niego, czyli występuje zagrożenie inflacją. Sytuacja D na odwrót.

Wyznaczanie krzywej LM (2 - tak jak było na ćwiczeniach i wykładach z Makroekonomii)

Zasady kształtowania się kursu walutowego

Waluta

Prawny środek płatniczy obowiązujący na terenie danego kraju.

Kurs walutowy

Cena jednej waluty wyrażona w innej walucie.

Dewiza

Zagraniczne należności - najczęściej denominowane w czekach, wekslach i poleceniach przelewu

Rynek walutowy

Zespół związków, zależności i unormowań prawnych, wg których dokonuje się transakcji wymiany jednej waluty na inną.

Data waluty

Termin przedstawienia waluty do dyspozycji nabywcy danej waluty (środka płatniczego). Może być: spot (w ciągu 3 dni roboczych), forward (więcej niż 3 dni)

Parytet

Ustalony jest przez siłę nabywczą danej jednostki pieniężnej. Oznacza ilość towarów i usług, jaką można nabyć za jednostkę pieniężną lub jej wielokrotność.

Kwotowanie waluty

Sposób podawania ceny danej waluty.

Rodzaje kwotowania:

• bezpośrednie - podawanie ceny dolara US w innej walucie

• pośrednie - podawanie ceny danej waluty w dolarach US

Zasada 5 cyfr: (wymóg przy kwotowaniu)

np. 1 USD = 4,2354 PLN - 4 miejsca po przecinku; 2 ostatnie cyfry to tzw. pipsy (pestki), pierwsze 3 to tzw. figury.

Gdy pestka zmienia się w figurę np. z 4,2195 na 4,2213, to jest to informacja dla banku centralnego, aby interweniować na rynku walutowym. Podstawowymi podmiotami, które biorą udział w transakcjach na międzynarodowych rynkach walutowych, są banki komercyjne. Największy udział w depozytach tych banków mają gospodarstwa domowe. Dlatego, aby je chronić, bank centralny przyjmuje na siebie obowiązek interwencji.

Rodzaje kursów walutowych:

1. sztywny

• opiera się na zasadzie, że kurs walutowy nie może się odchylać od parytetu. Kurs taki nazywa się kotwicą walutową; stosowany w sytuacjach inflacyjnych

stały

• kurs walutowy może się odchylać od parytetu w ramach tzw. węża walutowego

• najczęściej dopuszczalne odchylenia od parytetu wynoszą około 12,5%

• jest powszechnie stosowany

• płynny

• kurs walutowy kształtuje się bez ograniczeń

• stosowany np. w stosunkach handlowych USA z UE.

Y

Md_T

r

Md_s

Y- poziom dochodu narodowego

r

Ms

Md_T

Md_T1

Md_T2

Y₁

Y₂

Md_S

LM

Md_S1

Md_S2

r₁

r₂

A

B

C

D

Y

AD'

P

AD”

AD P

MD'

MD”

MS

Y'

Y”

r”

r'

LM

1

2

3

---