zatrucia


Czynniki wpływające na przebieg ostrego zatrucia:

Objawy działania toksycznego substancji pojawiają się najszybciej w przypadku dostania się substancji do organizmu przez drogi oddechowe, co jest spowodowane pominięciem wątroby - głównego narządu przemian metabolicznych (biotransformacji). Objawy zatrucia po przyjęciu substancji doustnie występują w różnym czasie: od 30 minut do kilku godzin od połknięcia, a po wchłonięciu przez skórę - po kilku lub kilkunastu godzinach

Losy trucizny w organizmie:

Wchłanianie

Krew - połączenie z białkami nośnikowymi

- trucizny niezwiązane, o małej masie cząsteczkowej szybko są wydalane z moczem

- substancje o dużej masie cząsteczkowej i te, związane z białkami nie mogą być wydalone z moczem w postaci pierwotnej
Narządy - wiele związków toksycznych gromadzi się w narządach; następnie stopniowo uwalnia się do krążenia skąd przechodzą do wątroby lub nerek
MÓZG - docierają do niego substancje niskocząsteczkowe; substancje rozpuszczalne w tłuszczach (mają większą zdolność kumulacji w OUN).

Kumulacja wieloletnia lub trwała: trucizny gromadzą się w układzie kostnym, włosy, paznokcie. Dotyczy to najczęściej metali ciężkich - ołów.

METABOLZM:

WĄTROBA (częściowo również nerki)

►!niektóre metabolity są bardziej toksyczne niż substancja spożyta, czasem toksyczny jest tylko metabolit!

-metabolity glikolu etylenowego

-paracetamol

►W wątrobie zachodzi detoksykacja a następnie metabolity usuwane są z moczem lub stolcem.

PŁUCA - przez pęcherzyki płucne wprost z krwioobiegu wydalane są substancje lotne np. rozpuszczalniki, pochodne ropy naftowej.

RODZAJE DZIAŁANIA SUBSTANCJI TOKSYCZNYCH

DZIAŁANIE NARKOTYCZNE

■ Charakterystyczne są zaburzenia pracy mózgu

■ Pobudzenie (euforia, niepokój itd.)

■ zahamowanie czynności mózgu

●przy bardzo dużych stężeniach

●porażenie ośrodków ważnych dla życia

▪oddychania (z zaburzeniami i zatrzymaniem oddychania)

▪krążenia (zaburzenia akcji serca, spadek ciśnienia tętniczego krwi, zapaść, NZK)

●zejście śmiertelne

DZIAŁANIE DUSZĄCE

■ Niedrożność dróg oddechowych

▪ obrzęk krtani

▪ skurcz oskrzeli

▪ niedrożność oskrzeli - zachłyśnięcie

■Zaburzenia czynności płuc mogące dawać w konsekwencji obrzęk płuc

■ Zaburzenia transportu tlenu przez hemoglobinę

■ zaburzenia oddychania tkankowego

DZIAŁANIE ŻRĄCE:

ZASADY, KWASY

Zagrożenie życia zależy od lokalizacji i rozległości oparzenia.

DZIAŁANIE DRAŻNIĄCE:

OCZY.

SKÓRA

DROGI ODDECHOWE - zmiany zapalne obejmujące różne odcinki dróg oddechowych.

Gazy i pary fluorowodoru, amoniaku, chlorowodoru, kwasu octowego, formaldehydu powodują zmiany głownie w górnych odcinkach układu oddechowego.

Chlor, dwutlenek siarki powodują zmiany w oskrzelach i górnych drogach oddechowych.

Pojawia się kaszel, kichanie, a przy dużych stężeniach może dojść do skurczu krtani i oskrzeli.

Bezpośrednio na tkankę płucną działa fosgen i tlenki azotu. Powikłaniem jest obrzęk płuc i wysięk w pęcherzykach płucnych. Pierwsze objawy mogą pojawić się nawet po kilku godzinach.

Objawy kliniczne zatrucia to kaszel, sinica (objaw niedotlenienia) oraz odkrztuszanie dużych ilości śluzu.

Skutkiem działania toksycznego substancji mogą być także zmiany w narządach i układach: w wątrobie, nerkach, układzie nerwowym, płucach, układzie krwiotwórczym. Zmiany te mogą ujawnić się z opóźnieniem w stosunku do działania narkotycznego, duszącego czy żrącego. Objawy występują po kilku lub kilkunastu godzinach, a niekiedy po kilku lub kilkunastu dniach.

MECHANIZMY DZIAŁANIA TOKSYN

Wpływ na podstawowe szlaki enzymatyczne komórek = TRUCIZNY PROTOPLAZMATYCZNE

ODDZIAŁYWANIE NA POSZCZEGÓLNE GRUPY RECEPTORÓW KOMÓRKOWYCH

kora mózgowa

układy podkorowe - regulujące krążenie i oddychanie


Substancje dobrze rozpuszczalne w tłuszczach, wykazują duże powinowactwo do tkanki nerwowej:

eter

terpentyna

benzen

ksylen

toluen

HAMOWANIE LUB POBUDZANIE WEGETATYWNEGO UKŁADU NERWOWEGO

-atropina - zespół antycholinergiczny (porażenie części przywspółczulnej układu wegetatywnego)

-nasiona bielunia dziędzierzawy

-owoce pokrzyku wilczej jagody

-skopolamina - hamowanie części przywspółczulnej - oba wpływają na receptory dla acetylocholiny

- nikotyna - silnie pobudza, początkowo część wspólczulną, następnie przywspółczulną.

- alkaloidy sporyszu - grzyba pasożytującego na kłosach żyta - ergotamina, ergotoksyna, wpływają na autonomiczny i ośrodkowy układ nerwowy

WPŁYW NA TRANSMISJĘ NERWOWO-MIĘŚNIOWĄ

Kurara - neurotoksyna pochodzenia roślinnego; hamuje przewodnictwo w płytce nerwowo-mięśniowej → porażenie mięśni ; !przepona! - główny mięsień oddechowy. Kurara jest konkurentem acetylocholiny.

Pestycydy (zw. fosforo-organiczne i karabiminiany); gazy bojowe paralityczno-drgawkowe (sarin, soman) wpływają na układ nerwowy (gł. na układ wegetatywny). Blokują enzym unieczynniający acetylocholinę, powodując powstanie zespołu cholinergicznego. Objawy spowodowane są długotrwałym pobudzeniem receptorów znajdujących się w tkance nerwowej, jelitach, płucach, sercu.

USZKODZENIE NARZĄDÓW MIĄŻSZOWYCH

amanityny

czterochlorek węgla

rozpuszczalniki organiczne

leki - metabolit paracetamolu

glikol etylenowy

leki przeciwbólowe i przeciwzapalne

niektóre antybiotyki

DZIAŁANIE DRAŻNIĄCE I ŻRĄCE

kwasem siarkowym

i zasad są szczególnie niebezpieczne, szczególnie w dużych stężeniach

- chlorowodór

- dwutlenek siarki toksyczne składniki

- tlenki azotu powietrza dużych miast

- amoniak

Substancje utleniające:

- nadtlenek wodoru

- nadmanganian potasu

- podchloryn sodu

Gazy drażniące:

- fosgen

- chlor

- fluor

- aldehyd mrówkowy

Uszkodzenie płuc przez wdychanie toksycznych gazów może powodować ciężką niewydolność oddechową i zgon.

PRZEBIEG ZATRUCIA - CZYNNIKI DECYDUJĄCE

  1. Rodzaj trucizny, dawka, patomechanizm działania

● ciężkie zatrucia z dużym ryzykiem zgonu powodują trucizny zaburzające oddychanie tkankowe i równowagę kwasowo-zasadową

2. Narząd, na który oddziałuje trucizna

● środki powodujące zaburzenia rytmu serca

● substancje powodujące depresję OUN

3. Sprawność mechanizmów obronnych

4. Droga wchłaniania

- wziewna i dożylna - najszybsze działanie


ZATRUCIA U DZIECI

- kosmetyki kolorowe

- pachnące środki toaletowe (szampon)

- środki do prania

- środki do czyszczenia (detergenty, subst. żrące)

- pasty do butów

- leki - kolorowe, w słodkiej otoczce

- przeciwbólowe

- preparaty żelaza

- leki uspokajające i nasenne
rośliny trujące

OCENA STANU ZDROWIA ZATRUTEGO DZIECKA

- zwężone: narkotyki opiatowe

ciężkie zatrucia lekami nasennymi

związki fosforoorganiczne

- poszerzone - środki wpływające na OUN

atropina i pochodne

część środków psychotropowych

środki antyhistaminowe

- ślady po wkłuciach

- sinica - środki methemoglobinotwórcze

- nadżerki i owrzodzenia śluzówek - subst. żrącecej
Zapach z ust

- alkohol

- rozpuszczalniki

- butapren

Diagnostyka obrazowa i badania laboratoryjne

► !wykluczenie organicznego uszkodzenia mózgu ( udar, uraz, guz). Ostre zatrucia, za wyjątkiem zatrucia tlenkiem węgla, nie powodują neurologicznych objawów ogniskowych.

- TK

►morfologia, gazometria, elektrolity, poziom glukozy

- kwasica - glikol etylenowy

- alkohol metylowy

- hipoglikemia - leki przeciwcukrzycowe, insulina

- salicylany (rzadziej)

- alkohol etylowy

- hiperglikemia - glikol etylenowy

► EKG

- zaburzenia rytmu, bloki

► RTG

- zapalenia płuc, obrzęk płuc po zatruciach wziewnymi środkami drażniącymi

- zachłystowe zapalenie płuc po wymiotach

- rtg przewodu pokarmowego - sole wapnia, metale ciężkie

► Badania toksykologiczne - popłuczyny żołądkowe, krew, mocz

- często niezbędne dla ustalenia czynnika toksycznego (osoby nieprzytomne, ukrywające prawdę)

- poziom karboksyhemoglobiny (zatrucie CO)

- stopień hamowania acetylocholinesterazy - pestycydy fosforo-organiczne

- poziom methemoglobiny

- poziom salicylanów, paracetamolu, alkoholu

WSKAZANIA DO HOSPITALIZACJI NA OIOM:

  1. Chory nieprzytomny

  2. Drgawki lub stan drgawkowy

  3. Hiper- lub hipotermia

  4. Niewydolność oddechowa

  5. Niewydolność krążenia; zaburzenia rytmu serca

  6. Inne zaburzenia nie poddające się leczeniu

  7. Wskazania do usunięcia środka trującego.

8. Spożycie przez dziecko leków: odurzających, nasercowych, nasennych, psychotropowych

9. Środków owadobójczych, węglowodorów,

10. Muchomór sromotnikowy, metale ciężkie, leki wymagające dializy - OIOM z możliwością wykonania plazmaferezy lub dializy

11. W razie wątpliwości

STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA W OSTRYCH ZATRUCIACH

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA

→ sinica

→ duszność i wzmożona praca mięśni oddechowych

ostra niewydolność oddechowa:

pH <7,2

pCO2 > 70 mmHg

pO2 < 70 mmHg

Przy oddychaniu 60% tlenem

!ciągła pulsoksymetria!

Wczesne zastosowanie oddechu zastępczego poprawia wyniki leczenia.

Postępowanie:

  1. 100% tlen

  2. Utrzymanie drożności dróg oddechowych

  3. Zapewnienie spokoju, również farmakologicznie

(siarczan morfiny 0,1 mg/kg iv co 1-2 godz.

Diazepam 0,1 mg/kg iv)

4. Obniżenie gorączki

5. Płynoterapia

6. Ustalenie przyczyny zaburzeń oddechowych

7. Leczenie specyficzne

Wskazania do intubacji:

  1. Hipoksemia przy stosowaniu wysokich stężeń tlenu

  2. pH<7,25

  3. Brak efektów wcześniejszego leczenia

  4. Postępujące zmęczenie

  5. Przed transportem u dziecka, którego stan może się pogorszyć

  6. Brak możliwości utrzymania drożności dróg oddechowych innymi sposobami

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA

Przyczyny:

  1. Zmniejszenie rzutu serca w efekcie rozszerzenia naczyń i zmniejszenia wypełnienia wstępnego

  2. Zmniejszenie oporu naczyniowego, spadek ciśnienia krwi i zmniejszenie perfuzji mózgu

  3. Zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego → niewydolność i obrzęk płuc.

4. Zaburzenia rytmu serca

Objawy:

Brak leczenia może prowadzić do powstania wstrząsu kardiogennego lub hipowolemicznego. Dla wstrząsu kardiogennego charakterystyczne jest powiększenie

wątroby i śledziony oraz rozdęcie żył szyjnych.

LECZENIE WSTRZĄSU KARDIOGENNEGO:

  1. Przy hipotensji i tachykardii:

dopamina rozpoczynamy od dawki 5-10 μg/kg/min.; dawkę można zwiększyć w razie konieczności max 30 μg/kg/min

dobutamina 2-20 μg/kg/min

2. Przy hipotensji z prawidłową lub niską akcją serca:

izoproterenol 0,05-1,0 μg/kg/min

adrenalina 0,05-1,0 μg/kg/min

noradrenalina 0,05-1,0 μg/kg/min

amrinon 0,75 mg/kg prze 2-3 min.→ wlew 5-10 μg/kg/min

Dozwolona jest politerapia, a w razie braku efektu można

podać nitroprusydek sodu 0,5-7,0 μg/kg/min

DRGAWKI

Stan drgawkowy może powodować hipertermię, kwasicę.

POSTĘPOWANIE:

  1. Tlen, utrzymanie drożności dróg oddechowych, monitorowanie czynności życiowych.

  2. Wyrównanie zaburzeń metabolicznych.

  3. Diazepam 0,3-0,5 mg/kg

Fenobarbital 5-10 mg/kg ( max 15-25 mg/kg)

4. Normalizacja temperatury

5. Leki zwiotczające i oddech zastępczy

ZMIANY TEMPERATURY CIAŁA

HIPERTERMIA:

Zwiększa zużycie tlenu i nasila niedotlenienie OUN

Leczenie:

opanowanie drgawek

sedacja

ochładzanie bierne i czynne

zwiotczenie mięśni i oddech zastępczy

HIPOTERMIA

ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI

  1. Wykluczenie innych, prawdopodobnych przyczyn zaburzeń świadomości.

  2. Nalokson - szczególnie gdy stwierdzamy wąskie źrenice.

  3. Ocena przytomności wg. skali Glasgow

  4. Dalsze postępowanie uzależnione od stanu pacjenta

Postępowanie:

  1. Oczyszczenie i udrożnienie dróg oddechowych

Wentylacji usta-usta nie wolno prowadzić przy zatruciu:

- cyjankami

- siarkowodorem

- fosforanami organicznymi

- substancjami żrącymi

2. Pacjentów nieprzytomnych należy szybko zaintubować z zastosowaniem ucisku na chrząstkę pierścieniowatą.

Pozwala to zmniejszyć ryzyko aspiracji treści żołądkowej.

3. NZK postępowanie zgodne z wytycznymi. W leczeniu zagrażających życiu zaburzeń rytmu wskazana jest kardiowersja (wyj. częstoskurcz wielokształtny).

4. Przy celowych zatruciach często dochodzi do spadku ciśnienia. Zwykle dobrze reaguje na płynoterapię, czasem wymaga farmakoterapii.

5. ! Identyfikacja środka trującego: wywiad, zabezpieczenie płynów ustrojowych na badanie toksykologiczne, resztek tabletek, fiolek. ! Należy ustalić ilość spożytego środka; czas jaki upłynął od spożycia, drogę zatrucia; choroby współistniejące!

Cechy charakterystyczne w badaniu fizykalnym: zapach z ust, ślady ukłuć, źrenice, uszkodzenie śluzówek jamy ustnej. Hipo- lub hipertermia występuje często po zatruciu lekami.

6. ! Intensywne leczenie zaburzeń wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych.

7. Ograniczenie wchłaniania, przyspieszenie wydalania, specyficzne odtrutki.

Leczenie:

● Diureza forsowana z furosemidem lub mannitolem

W przypadkach skażenia skóry, błony śluzowej lub spojówek należy zdjąć ubranie; miejsce skażone spłukiwać obficie wodą.

Dziecko trzeba zabezpieczyć przed ochłodzeniem.

Hemodializa - środki słabo wiążące się z białkami osocza: metanol, glikol etylenowy, salicylany, lit.

Hemoperfuzja - pozwala usunąć substancje silnie wiążące się z białkami osocza: karbamazepina, fenobarbital, fenytoina, teofilina.

Specyficzne odtrutki:

USUWANIE ŚRODKA TOKSYCZNEGO Z POWIERZCHNI CIAŁA

Należy zdjąć skażoną odzież, a skórę dziecka spłukać obficie wodą lub wykąpać. Oczy przepłukujemy płynem o obojętnym pH. !Pamiętajmy o własnym bezpieczeństwie!

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA

Celem płukania żołądka w przypadkach zatruć drogą pokarmową jest usunięcie substancji toksycznej z żołądka, zanim przedostanie się ona przez odźwiernik do jelita cienkiego, gdzie głównie zachodzi wchłanianie.

U chorych nieprzytomnych jest jedynym sposobem usunięcia substancji toksycznej z żołądka. Wymaga intubacji.

Wskazania do płukania żołądka

1. Spożycie substancji toksycznej, stwarzające zagrożenie dla zdrowia, jeśli czas od spożycia nie przekroczył 1-2 godzin, i można się jeszcze spodziewać jej obecności w żołądku.

2. Spożycie dużej ilości substancji toksycznej lub leku wyjątkowo silnie działającego (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, cyjanki, antagoniści wapnia) - bez ścisłych ograniczeń czasowych.

3. Spożycie substancji toksycznej zwalniającej perystaltykę i opróżnianie żołądka (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki antycholinergiczne) - bez ścisłych ograniczeń czasowych.

4. Spożycie toksycznej dawki leków o przedłużonym wchłanianiu - bez ścisłych ograniczeń czasowych.

5. Spożycie substancji lub leku (salicylany) tworzącego złogi w przewodzie pokarmowym - bez ścisłych ograniczeń czasowych.

Przeciwwskazania bezwzględne do płukania żołądka

1. Spożycie substancji żrących

2. Choroby przełyku i żołądka (np. żylaki przełyku, stany po zabiegach operacyjnych)

Przeciwwskazania względne

1. Chory zamroczony, w stanie śpiączki lub z drgawkami

2. Zatrucie pochodnymi węglowodorów (benzyna, nafta)

W powyższych sytuacjach płukanie żołądka jest dozwolone po uprzedniej intubacji dotchawiczej rurką z mankietem uszczelniającym.

Uwaga: Nie ma wskazań do płukania żołądka u chorych, którzy zjawiają się po upływie dłuższego czasu (3 godz.) od spożycia znanej ilości wiadomej substancji toksycznej nie zwalniającej perystaltyki. W takich przypadkach należy podać jedną lub kilka dawek węgla aktywowanego, w zależności od rodzaju trucizny.

Powikłania płukania żołądka

1. Aspiracja treści żołądkowej do dróg oddechowych

2. Aspiracja węgla aktywowanego do dróg oddechowych

3. Mechaniczne uszkodzenie przełyku i żołądka

4. Zaburzenia wodno-elektrolitowe

WYWOŁYWANIE WYMIOTÓW

Wymioty wywołuje się najczęściej, podrażniając mechanicznie tylną ścianę gardła po uprzednim podaniu do wypicia większej ilości wody (ew. z domieszką soli) lub mleka. Zabieg ten nie jest jednak zupełnie bezpieczny i można go wykonywać jedynie u dzieci starszych, przytomnych

i współpracujących, i to w sytuacji gdy substancja toksyczna została połknięta niedawno.

Przeciwwskazania do wywoływania wymiotów:

  1. Dziecko nieprzytomne

  2. Zaburzenia rytmu serca, drgawki

  3. Zatrucie środkami żrącymi, pochodnymi ropy naftowej, detergentami (w tym ostatnim przypadku nie wolno również podawać płynów)

Wskazania do płukania żołądka:

  1. Zatrucie grzybami i roślinami trującymi

  2. - lekami

  3. - substancjami trującymi stosowanymi w gosp. domowym

Węgiel aktywowany staje się podstawowym środkiem w postępowaniu detoksykacyjnym. Skuteczna jest również metoda jego wielokrotnego podawania. Polega na przerwaniu krążenia wątrobowo-jelitowego toksyn oraz zwiększeniu ich dyfuzji przez ściany naczyń włosowatych w jelitach do światła przewodu pokarmowego zgodnie z gradientem stężeń (wysokie stężenie we krwi, niskie w jelitach), gdzie ulegają związaniu z węglem aktywowanym.

Ponadto podanie wielokrotnych dawek węgla aktywowanego jest uzasadnione w sytuacji przedłużonego wchłaniania substancji toksycznych w jelitach, co ma miejsce na przykład w zatruciu lekami o działaniu hamującym perystaltykę lub preparatami o powolnym uwalnianiu. Należy wówczas jednocześnie z węglem podawać środki przeczyszczające

Środki przeczyszczające są przeciwwskazane - w zatruciu środkami żrącymi, po niedawno przebytych zabiegach operacyjnych na przewodzie pokarmowym i oczywiście w przypadku braku perystaltyki.

Leki, po zatruciu którymi wskazane jest zastosowanie wielokrotnych dawek węgla aktywowanego

paracetamol amitryptylina

karbamazepina cyklosporyna

dapson dekstropropoksyfen

diazepam digoksyna

meprobamat digitoksyna

metotreksat nortryptylina

fenobarbital fenylobutazon

piroksykam

propranolol

teofilina

Zatrucie opioidami - często prowadzi do depresji OUN; ośrodka oddechowego i niewydolności oddechowej, powoduje zwężenie źrenic

Postępowanie:

ośrodka oddechowego.

Nalokson należy ostrożnie stosować u osób podejrzanych o uzależnienie od narkotyków.

Gwałtowne odstawienie narkotyku może powodować obrzęk płuc, komorowe zaburzenia rytmu i silne pobudzenie.

NZK jest zwykle wtórne do niedotlenienia. Postępowanie zgodne z wytycznymi.

KODEINA, METADON

Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne

Zatrucie powoduje hipotensję, drgawki, zaburzenia rytmu.

Towarzyszą im objawy działania antycholinergicznego: poszerzenie źrenic, gorączka, sucha skóra, derilium, tachykardia, niedrożność jelit, anuria, hipertermia

Zablokowanie

wychwytu

zwrotnego NA

►tachykardia

►nadciśnienie

W późniejszym okresie

dochodzi do

spadku ciśnienia

Objawy zagrożenia życia pojawiają się w przeciągu 6 godzin po spożyciu leków.

● OUN - stany lękowe, pobudzenie, śpiączka, drgawki

● Układ krążenia - tachykardia, arytmie, zatrzymanie krążenia

Postępowanie:

  1. Monitrorowanie krążenia, EKG - czas trwania zespołów QRS (im dłuższy tym większe ryzyko napadów padaczkowych i arytmii)

  2. Gazometria - szybkie leczenie kwasicy zmniejsza rytyko powikłań (w środowisku kwaśnym dochodzi do uwalniania leku z połączeń do krwioobiegu), powinno utrzymywać się pH krwi tętniczej na poziomie 7,45-7,55

  3. Stabilizacja oddychania, intubacja; hiperwentylacja powodując zasadowicę zmniejsza działanie toksyczne leku na serce

  4. Niedociśnienie - płyny + noradrenalina (II rzut-dopamina)

5.Płukanie żołądka - węgiel aktywowany

6. Arytmie nie ustępujące po alkalizacji wymagają zastosowania lidokainy

7. Tachyarytmia z niedociśnieniem wymaga kardiowersji.

8. Napady padaczkowe są związane z arytmią; zwykle nie wymagają leczenia farmakologicznego; w razie potrzeby można podać benzodiazepiny

9. Lekiem ostatniego rzutu jest fizostygmina.

ZATRUCIE KOKAINĄ

(ryzyko zawału u młodych osób)

Postępowanie:

ZATRUCIE PARACETAMOLEM

  1. Stan zagrożenia życia po spożyciu > 15 g

  2. Wchłania się szybko, jest metabolizowany w wątrobie

  3. Brak glutationu powoduje nagromadzenie toksycznych metabolitów i martwicę wątroby

  4. Objawy zatrucia i objawowowa niewydolność wątroby pojawiają się po kilku dniach

  5. Należy oznaczyć poziom paracetamolu we krwi

  6. Leczenie polega na podawaniu prekursora glutationu (N- acetylocysteiny) najlepiej do 10 godzin po zatruciu (skuteczna jest do 36 godz. po zatruciu)

ZATRUCIE ASPIRYNĄ I SALICYLANAMI

  1. Zatrucie ostre > 300 mg/kg

  2. Zatrucie przewlekłe

  3. Objawy

wymioty, nudności

hiperwentylacja → zasadowica oddechowa (↓pCO2), kwasica metaboliczna (↓ HCO3), pH=n

pobudzenie

drgawki

odwodnienie, hiponatremia, hipokalemia

niewydolność krążeniowo-oddechowa

4. Należy oznaczyć poziom salicylanów w surowicy

5. Jonogram, gazometria, poziom glukozy

6. Płukanie żołądka, węgiel aktywowany

7. Nawodnienie, odpowiednia diureza, alkalizacja moczu

8. Utrzymanie drożności dróg oddechowych, wentylacja

9. Normalizacja temperatury

10. Opanowanie drgawek (benzodiazepiny)

11. Wskazanie do hemodializy

nasilona kwasica metaboliczna z oligurią i/lub zaburzeniami OUN

stężenie salicylanów >100 mg% w zatruciu ostrym

- > 60 mg% w zatruciu przewlekłym

12. Przeszczep wątroby

ZATRUCIE BARBITURANAMI

Uspokajające, nasenne, działają przeciwdrgawkowo, są wykorzystywane przy wprowadzaniu do znieczulenia.

Tiopental, fenobarbital

Działają depresyjnie na OUN

Objawy

- uspokojenie, śpiączka

- depresja układu oddechowego

- bradykardia, hipotensja

- przy stężeniu >100μg/ml depresja

układu oddechowego i krążenia

Postępowanie:

- stabilizacja oddechowo-krążeniowa, w śpiączce intubacja

- leki i płyny celem podniesienia ciśienia

- do 1 godz. płukanie żołądka, nie wolno stymulować wymiotów (ze względu na możliwość depresji OUN)

- wielokrotne podanie węgla aktywowanego

- alkalizacja moczu

ZATRUCIE BENZODIAZEPINAMI

  1. Uspokajające, nasenne

  2. Powoduje depresję OUN

  3. Objawy

- senność, uspokojenie, oszołomienie

- niewyraźna mowa, ataksja

- śpiączka - raczej jako objaw zatrucia dodatkową substancją

4. Postępowanie:

- stabilizacja oddechowa

- płukanie żołądka (do godziny), nie wolno stosować wymiotnicy

- ODTRUTKA SPECYFICZNA - FLUMAZENIL

w śpiączce - 0,01 mg/kg IV; można powtórzyć dawkę w razie potrzeby

ZATRUCIE PREPARATAMI ŻELAZA

  1. Zatrucie ciężkie > 60 mg/kg

Zatrucie śmiertelne 200-250 mg/kg

2. Uszkodzenie OUN, układu sercowo-naczyniowego i moczowego

3. Objawy - wymioty

- biegunka

- leukocytoza

- hiperglikemia

4. Konieczne jest oznaczenie stężenia jonów żelaza

● Fe++ 110-350 μg% bez objawów - obserwacja

● Fe++ >350 μg% i/lub objawy - OITD

5. Na rtg jamy brzusznej można wykazać obecność tabletek

6. Postępowanie:

- płukanie żołądka lub prowokacja wymiotów

- płukanie jelit

- deferoksamina

FE++>350 μg% i objawy uszkodzenia nerek

Fe++>500 μg%

niemożliwe jest oznaczenie poziomu Fe

90 mg/kg IM co 4-12 godzin

15 mg/kg/godz. IV

- transfuzja wymienna przy ciężkich zatruciach

ZATRUCIE WĘGLOWODORAMI

(rozpuszczalniki, farby)

  1. Szybko rozprzestrzeniają się w drogach oddechowych

  2. Objawy: kaszel

wymioty

duszność

sinica

śpiączka

drgawki

migotania komór - NZK

chemiczne zapalenie płuc

3. Rtg klatki piersiowej, gazometria

4. Leczenie objawowe, katecholaminy, transfuzja wymienna przy wysokiej methemoglobinemii, hemofiltracja, wspomaganie oddechu

ALKOHOL ETYLOWY

Zatrucie alkoholem etylowym coraz częściej występujące w wieku dziecięcym i w okresie dorastania. O stopniu zatrucia decydują: dawka alkoholu oraz szybkość jego spożycia (dawka śmiertelna wynosi 300-400ml czystego alkoholu zażytego w ciągu godziny) oraz szybkość jego metabolizmu (zdrowy mężczyzna o wadze 70kg metabolizuje 7-8g czystego alkoholu na godzinę). Niska tolerancja alkoholu jest charakterystyczna dla dzieci, kobiet, chorych na padaczkę.

Alkohol etylowy wpływa na komórki ośrodkowego układ nerwowego. W początkowym okresie występuje ogólne pobudzenie, później działanie porażające głównie ośrodek oddechowy i krążenia. Mogą przy tym występować wszystkie stadia znieczulenia ogólnego. Występują również napady drgawkowe i skłonność do hipoglikemii

objawy ogólne: woń alkoholu z ust

objawy zatrucia:

☻stadium I - pobudzenia (stężenie we krwi l-2‰): euforia, odhamowanie, podniecenie ruchowe, zaburzenia równowagi

i koordynacji ruchowej, zapalenie spojówek, sucha, gorąca skóra, utrata samokontroli, niekiedy z napadami szału, pod koniec okresu występują zaburzenia artykulacji (mowa bełkotliwa), wzrok osłupiały, zaburzenia akomodacji , widzenie podwójne, rozszerzenie źrenic, zawroty głowy z uczuciem wirowania i utrudniony chód aż do zataczania się

stadium II - senności (stężenie we krwi 2-2,5‰): zmącenie świadomości, po obudzeniu często postawa agresywna, źrenice wąskie lub prawidłowe, tachykardia, osłabienie odczuwania dotyku, czasami zwiotczenie mięśni

stadium III - zamroczenia (stężenie we krwi 2,5-4‰): utrata świadomości, adynamia, osłabienie odczuwania bólu, bezwiedne oddawanie moczu i stolca, źrenice szerokie wolno reagujące, tachykardia, spadek ciśnienia krwi, oddech maszynowy, czasem hipotermia, hipoglikemia

stadium IV - asfiksji (stężenie we krwi > 4‰): głęboka śpiączka, brak odruchów, źrenice szerokie, bez reakcji na światło, sinica, zatrzymanie oddechu, depresja układu krążenia, hipotermia

Rozpoznanie :

Wywiad - określeniu ilości i stężenia alkoholu

uwzględnienie możliwości zatrucia mieszanego (leki nasenne, środki psychotropowe, alkohol metylowy)

charakterystyczny przebieg kliniczny

koniecznie należy wykluczyć uraz czaszkowo-mózgowy, hipoglikemię, śpiączkę cukrzycową.

Preparaty zawierające alkohol to również wody kolońskie, perfumy, wyciągi ziołowe, płyny do płukania ust

W leczeniu stosuje się podtrzymanie funkcji życiowych, uzupełnianie niedoborów

glukozy

Przy pogarszaniu się funkcji wątroby i stanu dziecka, lub gdy poziom etanolu przekracza 500 mg/dl, konieczna może być hemodializa.

Leczenie przeciwdrgawkowe w razie potrzeby.

ZATRUCIE GLIKOLEM ETYLENOWYM

OBJAWY:

Etap I do 12 godzin po zatruciu:

obawy ze strony OUN jak przy zatruciu etanolem

Etap II 12-36 godz:

przyspieszenie oddechów

sinica

obrzęk płuc

ARDS

kardiomegalia

Etap III 2-3 dni:

białkomocz

skąpomocz, bezmocz

niewydolność nerek

POSTĘPOWANIE:

prawdopodobieństwo zatrucia glikolem etylenowym

pH<7,2

stężenie glikolu > 20 mg/dl

utrzymujemy stężenie 100-150 mg/dl

CO2

Dwutlenek węgla jest gazem bezbarwnym, bezwonnym i bez smaku co uniemożliwia jego wykrycie bez specjalnych przyrządów. Gaz ten gromadzi się w pobliżu ziemi (jest cięższy od powietrza).U człowieka przebywającego w pomieszczeniu w którym stężenie CO2 jest podwyższone dochodzi do niedotlenienia tkanek organizmu co prowadzi w krótkim czasie do utraty przytomności i bezdechu zagrażającego obrzękiem mózgu, a ponadto metaboliczną kwasicą oddechową.

Objawy

CO

Tlenek węgla jest gazem bezbarwnym, bezwonnym, bez smaku oraz wybuchowym. Zatrucia występują przypadkowo wskutek wdychania gazów spalinowych (lub gazu ziemnego), albo mają charakter samobójczy przez wdychanie spalin samochodowych. Tlenek węgla charakteryzuje się 250 krotnym powinowactwem do hemoglobiny w wyniku czego dochodzi do zablokowania transportu tlenu z płuc do tkanek co powoduje hipoksję (niedotlenienie) nie dającą się wyrównać przez mechanizmy kompensacyjne i wywołaną przez CO kwasicę metaboliczną z bezpośrednim uszkodzeniem mięśnia sercowego, zmniejszeniem pojemności minutowej serca oraz niekiedy z upośledzeniem czynności oddechowej (zastój w płucach) i uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego objawiające się obrzękiem mózgu. Istotą zatrucia czadem jest więc tkankowy (komórkowy) niedobór tlenu.

Nasilenie objawów zależy od ilości wchłoniętego tlenku węgla, wieku, masy ciała, stężenia CO-Hb:

●przy niskim stężeniu (CO-Hb 10-20%): przymglenie świadomości, niepamięć wsteczna, zaburzenia wzrokowe, zawroty głowy, bóle głowy, uczucie odurzenia, nudności, jasnoczerwone zabarwienie skóry

●przy średnim stężeniu (CO-Hb 30-50%): przymglenie świadomości aż do utraty przytomności, wzmożenie odruchów ze ścięgien, wymioty, hiperwentylacja, nadciśnienie

●przy wysokim stężeniu (CO-Hb > 50%): utrata przytomności, napady drgawek toniczno-klonicznych, kurcze prostowników, hipowentylacja, sinica, wstrząs z tachykardią

i spadkiem ciśnienia tętniczego

● Rozpoznanie na podstawie danych zebranych w typowym wywiadzie jest łatwe.

● w przypadkach zatrucia samobójczego może współistnieć zatrucie tlenkiem węgla i środkami nasennymi lub innymi związkami.

Postępowanie

! Oznaczenie poziomu karboksyhemoglobiny

- n<1%

- mieszkańcy miast, niepalący do 5%

- palący 5-15%

! Niewiarygodne badanie staturacji - duże powinowactwo cząsteczek hemoglobiny do tlenu

TLEN!! - podajemy w dużych stężeniach, z dużą szybkością przepływu.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
OGÓLNE ZASADY LECZENIA OSTRYCH ZATRUĆ
AALS hipotermia, prawie utopiony, porażenie prądem, zatrucia
ZATRUCIA(1)
Zatrucia 13
Zatrucia odtrutki
Zatrucia pierwsza pomoc(1)
ZATRUCIA ZASADY POSTĘPOWANIA
Med Czyn Rat1 Ostre zatrucia Materialy
ZATRUCIA (2) 5
OBJAWY zatrucia ołowiem
Zatrucie Alkoholem Etylowym i Innymi Alkoholami
MIKROFLORA, ZATRUCIA POKARMOWE
16 Ogolne zasady leczenia ostrych zatrucid 16903 ppt
Ostre Zatrucie Związkami Rtęci
ZATRUCIA1

więcej podobnych podstron