R贸wnanie Bernoulliego
Z Wikipedii
R贸wnanie Bernoulliego opisuje parametry p艂ynu doskona艂ego p艂yn膮cego w rurze (niekoniecznie materialnie istniej膮cej) o zmiennym przekroju. Wynika ono wprost z faktu zachowania obj臋to艣ci cieczy doskona艂ej (kt贸ra jest nie艣ci艣liwa) i zasady zachowania energii mechanicznej.
Spis tre艣ci [ukryj] |
Za艂o偶enia:
gdzie:
em - energia jednostki masy p艂ynu
Poszczeg贸lne cz艂ony to: energia kinetyczna, energia potencjalna przyci膮gania ziemskiego, energia ci艣nienia.
Energia jest sta艂a tylko w贸wczas, kiedy element porusza si臋 wzd艂u偶 linii pr膮du. Istnienie lepko艣ci lub przep艂ywu wirowego rozprasza energi臋, 艣ci艣liwo艣膰 zmienia zale偶no艣膰 pr臋dko艣ci przep艂ywu od ci艣nienia. Niestacjonarno艣膰 przep艂ywu wi膮偶e si臋 z dodatkowym ci艣nieniem rozp臋dzaj膮cym lub hamuj膮cym ciecz.
R贸wnanie Bernoulliego mo偶e by膰 z pewn膮 dok艂adno艣ci膮 stosowane tak偶e dla cieczy 艣ci艣liwych. Opracowano r贸wnie偶 wersj臋 r贸wnania dla p艂yn贸w uwzgl臋dniaj膮c膮 zmian臋 energii wewn臋trznej p艂ynu w wyniku r贸偶nych czynnik贸w. R贸wnanie to ma posta膰:
Gdzie:
Uwzgl臋dniaj膮c w艂a艣ciwo艣ci gaz贸w mo偶na przekszta艂ci膰 to r贸wnanie tak, by by艂o spe艂nione tak偶e dla gaz贸w. Cho膰 pierwotne r贸wnanie Bernouliego nie jest spe艂nione dla gaz贸w, to og贸lne wnioski p艂yn膮ce z niego mog膮 by膰 stosowane r贸wnie偶 dla nich.
Z r贸wnania Bernuliego dla sytuacji przedstawionej na rysunku zachodzi prawid艂owo艣膰:
Je偶eli zaniedba膰 zmian臋 wysoko艣ci odcink贸w rury to wz贸r upraszcza si臋 do:
W rurze o mniejszym przekroju ciecz p艂ynie szybciej (v1 > v2), w zwi膮zku z tym panuje w niej mniejsze ci艣nienie ni偶 w rurze o wi臋kszym przekroju.
Ciecz p艂yn膮c w rurze o zmieniaj膮cym si臋 przekroju ma mniejsze ci艣nienie na odcinku gdzie przekr贸j jest mniejszy.
Podana wy偶ej w艂asno艣膰 cieczy by艂a znana przed sformu艂owaniem r贸wnania przez Bernoulliego i nie potrafiono jej wyt艂umaczy膰, stwierdzenie to i obecnie k艂贸ci si臋 ze "zdrowym rozs膮dkiem" wielu ludzi i dlatego znane jest pod nazw膮 paradoks hydrodynamiczny.
A tak偶e: Ciecz op艂ywaj膮c cia艂o zanurzone w cieczy wywo艂uje mniejsze ci艣nienie od strony gdzie droga przep艂ywu jest d艂u偶sza.
Z r贸wnania Bernoulliego wynika wiele na co dzie艅 obserwowanych zjawisk, zale偶no艣ci, a tak偶e zasad dzia艂ania licznych urz膮dze艅 technicznych:
zjawisko zrywania dach贸w gdy wieje silny wiatr
przyczyna osiadania statk贸w w ruchu na p艂ytkim akwenie.
艢ci艣liwo艣膰 jest to zdolno艣膰 cia艂 i p艂yn贸w do zmiany obj臋to艣ci pod wp艂ywem zmian ci艣nienia zewn臋trznego. 艢ci艣liwo艣膰 cia艂 charakteryzuje wsp贸艂czynnik 艣ci艣liwo艣ci.
Lepko艣膰
Z Wikipedii
Lepko艣膰, (tarcie wewn臋trzne) - w艂a艣ciwo艣膰 p艂yn贸w i plastycznych cia艂 sta艂ych charakteryzuj膮ca ich op贸r wewn臋trzny przeciw p艂yni臋ciu. Lepko艣ci膮 nie jest op贸r przeciw p艂yni臋ciu powstaj膮cy na granicy p艂ynu i 艣cianek naczynia. Lepko艣膰 jest jedn膮 z najwa偶niejszych cech olej贸w.
Zgodnie z laminarnym modelem przep艂ywu lepko艣膰 wynika ze zdolno艣ci p艂ynu do przekazywania p臋du pomi臋dzy warstwami poruszaj膮cymi si臋 z r贸偶nymi pr臋dko艣ciami.
R贸偶nice w pr臋dko艣ciach warstw s膮 charakteryzowane w modelu laminarnym przez szybko艣膰 艣cinania. Przekazywanie p臋du zachodzi dzi臋ki pojawieniu si臋 na granicy tych warstw napr臋偶e艅 艣cinaj膮cych. Wspomniane warstwy s膮 poj臋ciem hipotetycznym, w rzeczywisto艣ci zmiana pr臋dko艣ci zachodzi w spos贸b ci膮g艂y (zobacz: gradient), a napr臋偶enia mo偶na okre艣li膰 w ka偶dym punkcie p艂ynu. Model laminarny lepko艣ci zawodzi te偶 przy przep艂ywie turbulentnym, powstaj膮cym np. na granicy p艂ynu i 艣cianek naczynia. Dla przep艂ywu turbulentnego jak dot膮d nie istniej膮 dobre modele teoretyczne.
P艂yn nielepki to p艂yn o zerowej lepko艣ci.
Istniej膮 dwie miary lepko艣ci:
Lepko艣膰 kinematyczna czasami nazywana te偶 kinetyczn膮 jest stosunkiem lepko艣ci dynamicznej do g臋sto艣ci p艂ynu:
Jednostk膮 lepko艣ci kinematycznej w uk艂adzie SI jest: metr2路sekunda-1 Jej nazwa pochodzi od tego, 偶e jest wyra偶ona jedynie przez wielko艣ci w艂a艣ciwe kinematyce.
Dziedzin膮 nauki zajmuj膮c膮 si臋 badaniami nad lepko艣ci膮 jest reologia. Pomiary lepko艣ci prowadzi si臋 na wiskozymetrach i reowiskozymetrach.
Energia potencjalna
Z Wikipedii
Energia potencjalna jest to energia jak膮 posiada element umieszczony w polu potencjalnym. Energi臋 potencjaln膮 zawsze definiuje si臋 wzgl臋dem jakiego艣 poziomu zerowego. Podobnie jak prac臋, energi臋 potencjaln膮 mierzy si臋 w d偶ulach [J].
殴r贸d艂em pola grawitacyjnego jest obiekt posiadaj膮cy mas臋. Je偶eli oddalamy si臋 od niego si艂a przyci膮gania s艂abnie. Oznacza to, 偶e jej warto艣膰 zmienia si臋 w funkcji odleg艂o艣ci. Przyj臋to, 偶e poziom odniesienia dla energii potencjalnej zmiennego pola grawitacyjnego to niesko艅czono艣膰. W efekcie wyra偶enie na prac臋 potrzebn膮 do wyniesienia obiektu do niesko艅czono艣ci przyjmie nast臋puj膮cy kszta艂t:
gdzie:
M - masa 藕r贸d艂a pola grawitacyjnego [kg],
m - masa przyci膮ganego obiektu [kg].
Minus przed ca艂k膮 oznacza, 偶e energia potencjalna jest zawsze ujemna, bo warto艣膰 zerow膮 przyjmuje w niesko艅czono艣ci. Z wzoru ca艂kowego mo偶na wyprowadzi膰 prost膮 zale偶no艣膰:
Taka definicja mo偶e wydawa膰 si臋 dziwna, ale bardzo u艂atwia obliczenie II pr臋dko艣ci kosmicznej, kt贸ra m贸wi czy obiekt ucieknie z pola grawitacyjnego.
Energia potencjalna spr臋偶ysto艣ci jest okre艣lana dla cia艂a zamocowanego na spr臋偶ynie. Si艂a sp臋偶ysto艣ci da si臋 opisa膰 wzorem:
gdzie: Fs - si艂a spr臋偶ysto艣ci [N], k- sta艂a spr臋偶yny [N/m], x- odleg艂o艣膰 od stanu spoczynkowego [m]. Praca potrzebna do odkszta艂cenia spr臋偶yny jest opisana zale偶no艣ci膮:
kt贸ra po obliczeniu ca艂ki daje:
Lub Ep = Fx