SOCJOLOGIA

Wykład 3. 16.04.2005

Im więcej osób tym większe niebezpieczeństwo schizmy.

Im więcej osób tym obniża się jakość komunikowania się.

PRAWO OLSONA

W większych zbiorowościach obniża się poziom aktywności społecznej.

PRAWO PARKINSONA

Wraz z wielkością grupy wzrasta jej złożoność organizacyjna.

Cechy odróżniające grupę od innych zbiorowości:

1.zasada odrębności (tworzy spójność grupy, a tworzą tę zasadę: idee, gesty, zachowania, ubiór, zdarzenia)

2.organizacja wewnętrzna (instytucje, formy kontroli, wzory działań)

3.własne wartości (idee, symbole, ośrodki skupienia)

4.świadomość `my'

Oczekiwania wobec uczestników grupy:

(im większa spójność grupy tym bardziej będzie oczekiwała trzymania się tego schematu)

-wygląd zewnętrzny i ubiór;

-cechy osobowe (wzór moralny);

-funkcje uczestnika grupy;

Specyfika funkcjonowania w grupie:

(dlaczego grupy są upierdliwe?)

1.dynamika grupy (grupa jest tworem zmieniającym się);

2.komformizm grupowy (podkładamy się w grupie lub wierzymy w nawet najbzdurniejsze idee grupy),np.: który jest najkrótszy? doświadczenie przeprowadzone na badanym, który miał wskazać najkrótszy patyczek. Wskazał prawidłowo na najkrótszy, ale w momencie gdy usiadł w grupie i inni uczestnicy-każdy z osobna wskazał, że patyczki są równe najczęściej badany- pytany na końcu- również twierdził, iż wszystkie patyczki są równe; zaakceptował zdanie grupy pomimo, że wcześniej twierdził co innego;

3.w czasie dyskusji jedna i tylko jedna osoba może mówić w danym momencie, jedno rozwiązanie, jeden temat;

4.struktura formalna i nie formalna nie muszą się pokrywać;

5.działanie w grupie zależną od innych i na innych wpływają;

6.nie ma w grupie osób o jednakowej pozycji społecznej (równorzędnej funkcji);

Elementy składowe struktury grupy:

1.rola społeczna (nie omawiamy);

2.pozycje społeczne (miejsce w grupie-zależy od subiektywnej roli społecznej, którą pełnimy w grupie-mamy różne pozycje w różnych grupach- problem się pojawia gdy nie potrafimy dopasować się do danej funkcji w danej grupie, np.: gdy profesor o światowej sławie siada za kierownicą i oczekuje, że inni będę mu ustępować, bo on jest profesorem);

3.wartości grupowe (element b. ważny w grupie, cele grupy, spajają grupę, członkowie grupy mogę działać w zgodzie z nimi lub je lekceważyć);

konsekwencje lekceważenia celów grupy:

a. milcząco akceptujemy taką osobę (pytanie: jak długo?);

b. otwarty konflikt i odrzucenie takiej osoby;

c. schizma i podział na 2 mniejsze grupy (podział na za zasadami i przeciw);

d. zmieniają się wartości całej grupy ( grupa idzie za tym drugim, za osobą łamiącą zasady);

(tak czy inaczej odciska się to negatywnie na grupie)

osoba lekceważąca cele grupy to osoba TOKSYCZNA (w każdym z nas jest cząstka takiej osoby, bo w każdym z nas drzemie egoizm i indywidualizm oraz konformizm), przykładem takie osoby może być upierdliwy uczestnik grupy., którą właśnie oprowadzamy, np.: myślący, że wie wszystko lepiej niż my-piloci wycieczki i na każdym kroku nas poprawiający;

jak sobie radzić?:

a. bezpośrednia rozmowa-nakłonienie do współpracy;

b. odsunięcie od grupy, wykluczenie;

c. ośmieszenie (b. dobre!);

d. detronizacja poprzez pociągnięcie za sobą całej grupy;

4.wzory stosunków społecznych i zachowań;

5.prestiż;

6.więzi

(uwaga zmiana programu w stos. do lat ubiegłych)

teorie grup odniesienia:

(grup, które nie są w nas, ale mają na nas duży wpływ, mimo że nie jesteśmy w nich; człowiek żeby widzieć kim jest musi się porównywać, przygląda się w oczach innych; jest się takim wśród jakich się przebywa i za jakich oni nas uważają w życiu społecznym)

grupy dzielimy na te w których:

1. uczestniczymy (jestem);

2. odniesienia:

-normatywnego (przejmujemy normy);

-porównawczego (z którymi tylko się porównujemy; sprawdzamy jacy jesteśmy nie identyfikując się)

poczucie upośledzenia społecznego:

wyrabiamy sobie zdanie gorsze o sobie niż mieliśmy- po kontakcie z grupą

poczucie uprzywilejowania społecznego

wyrabiamy sobie zdanie lepsze o sobie niż przed kontaktami z grupą

antagonizm my oni

różnica między grupami: `oni gorsi, my lepsi' znajdujemy sobie zawsze gorszą grupę

syndrom kozła ofiarnego

to osoba lub grupa, której przypisujemy cechy stereotypowo negatywne

syndrom grupowego myślenia

zjawisko, którego główna teza głoszą, że ludzie zgromadzeni w grupie są skłonni do większego ryzyka w działaniach zbiorowych; uaktywnia się gdy nie zastanawiamy się o co chodzi tylko działamy w amoku i to prowadzi do `zniszczenia' grupy- rozpad, negatywny wpływ grupy na uczestników, np.: żołnierze Amerykańscy w Iraku po odpowiednim przeszkoleniu zmieniają się w mięso armatnie- myślę tylko o przyjemności zabijania;

objawy:

1. iluzja odporności psychologicznej i fizycznej;

2. obniżenie rangi zagrożenia;

3. niekwestionowana wiara w moralność grupy;

4. negatywny wizerunek osób opozycyjnych w grupie;

5. iluzja jednomyślności (tych, którzy milczą traktuje się jakby się zgadzali, gdy tymczasem zazwyczaj milczenie oznacza wątpliwości)

zapobieganie:

-zmuszając członków grupy do kreatywnego myślenia (tylko nie na forum);

-bezstronność lidera w formułowaniu celów;

-powoływanie kilku niezależnych grup dyskusyjnych (jakie oni mają wątpliwości, ale my ich nie możemy mieć- jako przewodnik-kierownik grupy-nie możemy motywować)

-powołujemy instytucje `adwokata diabła'- osobę, której w grupie jest rolą marudzenie, wymyślanie wszelkich możliwych konsekwencji danej decyzji, owa osoba działa dla grupy, potrafi przedyskutować każdą- nawet najgorszą i najbardziej nieprawdopodobną- możliwość;

style kierowania grupą:

1. autokratyczny- efektywność działania w grupie jest wtedy b. duża, a komfort b. mały, decyzje podejmuje jedna osoba- bez dyskusji; zadania przydzielone i egzekwowane, podział ról, monopolizacja informacji przez władzę;

2. demokratyczny- efektywność b. mała, a komfort większy; podział ról nie istnieje, wszyscy mają udział w kierowaniu, pełna komunikacja i otwartość, kierownik- funkcja usługowa;

3. liberalny- podział na szefa i grupę istnieje, dopuszcza się dyskusje, ale decyzje podejmuje szef, nie pełen przepływ informacji;

PRZYWÓDZTWO ZORIENTOWANE PRZYWÓDZTWO ZORIENTOWANE

NA KIEROWNIKA NA UCZESTNIKÓW

LIDER LIDER LIDER LIDER

PODEJMUJE PRZEDSTAWIA PRZEDSTAWIA POZWALA

DECYZJE POMYSŁ PROBLEM NA SWOBODE

I OGŁASZA JE I ZACHĘCA I ZBIERA DZIAŁAŃ

DO PYTAŃ PROPOZYCJE W OGÓLNYCH

ALE SAM RAMACH

DECYDUJE

LIDER LIDER LIDER

NAMAWIA PRZEDSTAWIA OKREŚLAJĄC

DO AKCEPTACJI PROJEKT GRANICE

DECYZJI KTÓRY MOŻE KOMPETENCJI

ULEC ZMIANIE PROSI GRUPĘ

O DECYZJE

Konflikty międzygrupowe:

-otwartych zachowań;

-poczucie sytuacji napięcia;

(grupa B czuje konflikt, ale nie może go zdefiniować, bo grupa A stosuje taktyki blokujące)

-nieuświadomiona, obiektywna sprzeczność interesów, np.: władza i władani;

ROLA SPOŁECZNA- zachowania, rytuały, interakcje

SCENARIUSZE KULTUROWE

(kultura)

ROLA SPOŁECZNA REAKCJE NA ZACHOWANIA INNYCH

(grupa)

OSOBOWOŚĆ

Rola społeczna

to zachowanie, którego grupa oczekuje od danej jednostki w wyniku zaakceptowania jej w swoim gronie/ łonie/ strukturze;

Czynniki od których zależy realizacja roli społecznej:

1. elementy bio. i psychogenne:

-bio. (osoba niewidoma nie poprowadzi samolotu, ale z uszkodzonym wzrokiem może prowadzić samochód- bo mamy technikę i lekarzy);

-psycho. (ułatwienia związane z psychiką- można nad tym popracować);

2. wzory osobowe określające cechy idealne;

3. def. Roli przyjęta w danej grupie;

4. struktura grupy, zawartość, sankcje grupowe ;

5. stopień identyfikacji jednostki z grupą;

OBSZAR

WŁADZY

OBSZAR

SWOBODY

---