TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY. Specjalny organ sšd powołany przede wszystkim do badania zgodnoœci z konstytucjš, stwierdza konstytucyjnoœci prawa oraz formowania jego wykładni; szerzej: kontroli zgodnoœci działań politycznych podejmowanych przez rzšdzšcych pod kštem ich zgodnoœci z prawem.
W Polsce TK został powołany przez Sejm ustawš z 26 III 1982. Był to przejaw odgórnego demokratyzowania życia publicznego czasie-stanie wojennym. Stał się jednym z pierwszych instytucji nowego systemu demokratycznego. Potencjalnie oznaczało to ograniczenie arbitralnoœci decyzji rzšdu, jednak spory o zakres kompetencji trybunału spowodowało kilkuletnie opóŸnienie rozpoczęcia jego działalnoœci. Dopiero po uchwaleniu ustawy z 29 IV 1985 Sejm powołał (w X 1985) członków Trybunału Konstytucyjnego. Istniały obawy, że trybunał może orzec niezgodnoœć wielu dotychczasowych aktów prawnych z - Konstytucja z 1952, a wiec obalenia całego systemu prawnego PRL. Po 1985 aktywnoœć trybunału znacznie wzrosła. Wiele rozpatrywanych spraw miało ogromny rezonans społeczny, np.: kwestia legalnoœci wprowadzenia religii do szkół, budżetu i wysokoœci podatków w 1995. Składa się z prezesa, wiceprezesa (powołanych przez prezydenta) i 10 (Konstytucja powiększyła ich liczbę do 15) sędziów wybieranych indywidualnie i powoływanych przez Sejm na jedna 8-letniš kadencję. Orzeka o jego zgodnoœci (niezgodnoœci) z Konstytucjš ustaw oraz rzšdowych rozporzšdzeń mocš ustaw, oraz zgodnoœciš z Konstytucjš lub ustawami innych aktów normatywnych wydawanych przez prezydenta i naczelne lub centralne organy państwowe. Ustala powszechnie obowišzujšcš wykładnię ustaw. Działa z urzędu lub na wniosek organów państwa i samorzšdu terytorialnego. Skutkiem niezgodnoœci ustawy z Konstytucjš lub ustawš innego aktu jest obowišzek usunięcia tej niezgodnoœci przez organ, który go wydał. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego Konstytucyjnego niezgodnoœci z Konstytucjš Sejm mógł poczštkowo odrzucić większoœciš 2\3 głosów. Zgodnie z Konstytucjš RP z 2 IV 1997 rozszerzyła kompetencje TK, utrwalajšc jego pozycję ustrojowš. Najważniejszym zadaniem TK, jest orzekanie o zgodnoœci ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucjš oraz zgodnoœci z tym aktem przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe. Orzeczenia TK sš obowišzujšce i majš moc ostatecznš. Przewodniczšcy TK: A Zoll, M Safian.