Wiek siedemnasty to okres panowania w Europie sztuki baroku. Wykorzystuj膮c poni偶szy tekst, wymie艅 cechy stylu barokowego.
Barok odwo艂uje si臋 przede wszystkim do emocji, uczu膰 - dzia艂a na zmys艂y. Wspaniale celebrowane nabo偶e艅stwa zamienia艂y si臋 w przejmuj膮ce dreszczem widowiska, na kt贸re, pr贸cz ociekaj膮cych z艂otem ko艣cielnych wn臋trz, sk艂ada艂y si臋 muzyka, 偶ywe s艂owo i wo艅 kadzide艂. W przeciwie艅stwie do statycznego i spokojnego renesansu barok by艂 dynamiczny. Umiarowi, wytwornej elegancji dzie艂 renesansowych przeciwstawi艂 ekspresj臋, ruch, wra偶enie chwili. Sztuka 艣wiecka podkre艣la艂a pompatyczno艣膰, teatralno艣膰, pragn臋艂a zaskoczy膰, ol艣ni膰 widza swoim przepychem i bogactwem. Religijna d膮偶y艂a do monumentalizmu, patosu, silnych, dramatycznych efekt贸w.
„Przez epoki", nr 4, Barok, Warszawa 2000 r.
Najwi臋ksze dzie艂o polskiej my艣li politycznej w XVIII wieku to Konstytucja 3 Maja.
a) Na portretach s膮 postacie, kt贸re uczestniczy艂y w tworzeniu tego dzie艂a. Napisz, kogo przedstawiaj膮.
b) Wymie艅 sze艣膰 postanowie艅 zawartych w zamieszczonych poni偶ej fragmentach tekstu Konstytucji.
Wszelka w艂adza spo艂eczno艣ci ludzkiej pocz膮tek sw贸j bierze z woli narodu. Aby wi臋c ca艂o艣膰 pa艅stwa, wolno艣膰 obywatelska i porz膮dek spo艂eczno艣ci w r贸wnej wadze na zawsze zostawa艂y, trzy w艂adze rz膮d narodu polskiego sk艂ada膰 powinien i z woli prawa niniejszego na zawsze sk艂ada膰 b臋d膮, to jest: w艂adza prawodawcza w stanach zgromadzonych, w艂adza najwy偶sza wykonawcza w kr贸lu i Stra偶y i w艂adza s膮downicza w jurysdykcjach na ten koniec ustanowionych lub ustanowi膰 si臋 maj膮cych (...) Sejm, czyli stany zgromadzone na dwie izby dzieli膰 si臋 b臋d膮: na izb臋 poselsk膮 i na izb臋 senatorsk膮 podprezydencj膮 kr贸la (...) Wszystko i wsz臋dzie wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w udecydowane by膰 powinno; przeto liberum veto, konfederacyje wszelkiego gatunku i sejmy konfederackiejako duchowi niniejszej Konstytucji przeciwne, rz膮d obalaj膮ce, spo艂eczno艣膰 niszcz膮ce, na zawsze znosimy (...)
Stanowimy przeto, i偶 po 偶yciu, jakiego nam dobro膰 Boska pozwoli, elektor saski w Polszcze kr贸lowa膰 b臋dzie. Dynastia przysz艂ych kr贸l贸w polskich zacznie si臋 na osobie Fryderyka Augusta, dzisiejszego elektora saskiego, kt贸rego sukcesorem de lumbis z p艂ci m臋skiej tron polski przeznaczony. Najstarszy syn kr贸la panuj膮cego po ojcu na tron nast臋powa膰 ma.
w: J, Kowecki, Dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic, Warszawa 1991.
Posta膰 ostatniego kr贸la Stanis艂awa Augusta Poniatowskiego budzi do chwili
obecnej kontrowersje.
Jakie dzia艂ania podj膮艂 w艂adca:
a) w czasie obrad Sejmu Czteroletniego
b) w czasie konfederacji targowickiej
c) w czasie powstania ko艣ciuszkowskiego
6._j Okre艣l, czyim dzie艂em by艂y reformy w pa艅stwach o艣ciennych. Dopisz do cyfr w艂a艣ciwe litery.
1. Rosja a) Maria Teresa, J贸zef II
2. Prusy b) Piotr I
3. Austria c) Fryderyk Wilhelm
1. 2. i 3.
7. 3 W Rzeczypospolitej w XVIII wieku notowany jest rozw贸j o艣wiaty i sztuki. Wyja艣nij nazwy i poj臋cia zwi膮zane z tymi dziedzinami.
a) Szko艂a Rycerska - .................................................................................
b) Komisja Edukacji Narodowej - .............................................................
c) CollegiumNobilium.................................................................................
d) Obiady czwartkowe ..................................................................................
c) Jakie zosta艂y podane przyczyny zakazu 艂膮czenia w艂adzy?
Wymienione elementy przyporz膮dkuj odpowiednim oknom tabeli, wpisuj膮c w艂a艣ciwe litery.
a) uprzywilejowanie stanu pierwszego i drugiego
b) zniesienie ci臋偶ar贸w na rzecz dworu
c) uchwalenie konstytucji
d) d膮偶enie do zniesienia absolutyzmu
e) republika
f) ucisk ch艂op贸w i ludu miejskiego
g) w艂adza bogatej bur偶uazji
h) prawa wyborcze zale偶ne od cenzusu maj膮tkowego
i) podzia艂 na lewic臋 i prawic臋 w parlamencie
j) nadmierne podatki
Przyczyna rewolucji
|
Skutki rewolucji
|
|
|
[6. ^ Odpowiedz na pytania.
a) Dlaczego obywatele Stan贸w Zjednoczonych obchodz膮 艣wi臋to narodowe 4 lipca?
b) Dlaczego Francuzi 艣wi臋tuj膮 w dniu 14 lipca?
Uzupe艂nij tekst.
Konstytucja Stan贸w Zjednoczonych wprowadza艂a w艂adz臋 ustawodawcz膮, kt贸r膮 sprawowa艂 .................................................... . W艂adza wykonawcza nale偶a艂a
do ............................................... wybieranego na 4 lata. Konstytucj臋 uzupe艂niono, dodaj膮c zapis o wolno艣ciach obywatelskich: wolno艣ci wyznania, s艂owa.
Oce艅, czy mo偶liwe by艂y poni偶sze sytuacje. Wpisz w wykropkowane miejsca TAK lub NIE.
a) Obserwator zburzenia Bastylii przywo艂a艂 z pami臋ci obraz topienia transportu herbaty w Bostonie. ....................
b) Zesp贸艂 przygotowuj膮cy tekst konstytucji Stan贸w Zjednoczonych zapozna艂 si臋 z konstytucj膮 francusk膮. ....................
c) Autorzy Deklaracji Praw Cz艂owieka i Obywatela zapoznali si臋 z tekstem Deklaracji Niepodleg艂o艣ci. ....................
d) Prezydenta Stan贸w Zjednoczonych powiadomiono o obj臋ciu rz膮d贸w we Francji przez Dyrektoriat. ...................
e) Na mapie konturowej Ameryki Pomocnej zaznacz, gdzie le偶a艂y zbuntowane w 1776 roku kolonie angielskie.
Napisz w miejscach wykropkowanych, dzi臋ki komu mo偶na by艂o w XVIII wieku:
a) wznie艣膰 si臋 balonem w powietrze
b) nap臋dza膰 za pomoc膮 pary maszyny i urz膮dzenia
c) zabezpieczy膰 budynek przed skutkami uderzenia pioruna
d) zmierzy膰 temperatur臋