Ryzyko - to prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia ocenianego negatywnie. Ubezpieczanie się to zmniejszanie skutków ryzyka. Ryzyko działalności gospodarczej: 1.obszary ryzyka 2.monitorowanie działalności gospodarczej 3.kontrola wybranych obszarów ryzyka 4.weryfikacja informacji gospodarczych ad.1. Obszary ryzyka: a) otoczenie gospodarcze
b) partnerzy działalności gospodarczej c) działalność podmiotu ad. a) Otoczenie gospodarcze: regulacje prawne, czynniki społeczne, czynniki polityczne ,czynniki demograficzne, czynniki techniczne .Nie mamy wpływu na to co dzieje się w tych 5 obszarach, możemy jedynie śledzić zachowania w poszczególnych obszarach. ad. b) Partnerzy działalności gospodarczej: dostawcy , odbiorcy, obsługa zewnętrzna podmiotu, podmioty finansowania zewnętrznego, firmy ubezpieczeniowe,ad. c) Działalność podmiotu: niedostateczna kontrola kierownictwa nad działalnością podmiotu gospodarczego, strategia rozwoju działalność inwestycyjna, niekontrolowany rozwój podmiotu gospodarczego, zbyt duże wypłaty z zysku ad.2. Monitorowanie działalności gospodarczej: analiza zmian otoczenia gospodarczego, analiza zmian sytuacji ekonomicznej podmiotu gospodarczego, analiza parametrów techniczno-ekonomicznyh zrealizowanego przedsięwzięcia, analiza stopnia realizacji planu działalności gospodarczej, ad.3. Kontrola wybranych obszarów ryzyka: ryzyko płynności, ryzyko kosztów finansowania zewnętrznego, ryzyko walutowe, ryzyko umowy gospodarczej, ryzyko operacyjne, ryzyko inwestycyjne, KONTROLA - to porównanie wyniku działania z jego celem aby w przyszłości obniżyć poziom ryzyka. 1.Ryzyko płynności Niebezpieczeństwo utraty przez podmiot zdolności do wywiązywania się z bieżących zobowiązań płatniczych Przyczyny: niewystarczający poziom kapitału obrotowego, błędna koncepcja ustalenia terminów zapłaty za zakupione i sprzedane towary (usługi), opóźnienie zapłaty za dostarczony towar, Ochrona: Aktywne zabezpieczenia: sprzedaż z przedpłatą, zabezpieczenie aktywne - gwarancje przez bank, poręczenie Pasywne zabezpieczenia: sprzedaż długu firmie windykacyjnej, sprawdzenie czy firma partnerska nie ma nawyku nieopłacenia,wypowiedzenie umowy finansowania zewnętrznego, przestępcze wyłudzenie towaru, Jak się przed tym ustrzec: sprawdzanie klienta w ewidencji gospodarczej, sprawdzanie jego siedziby funkcjonowania, sprawdzanie jego odbiorców, dochowanie staranności w odbiorze zapłaty za sprzedany towar. 2.Ryzyko umowy gospodarczej Niebezpieczeństwo niewypełnienia przez partnera zobowiązań i warunków umowy, narażając drugą stronę umowy na powstanie straty finansowej. Przyczyny: niska wiarygodność partnera, brak aktualnych danych o partnerze, brak w umowie z partnerem niezbędnych zapisów, akceptowanie niekorzystnych warunków umowy, zmiana regulacji prawnych 3.Ryzyko kosztów finansowania zewnętrznego Niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian warunków finansowania zewnętrznego na sytuację finansową podmiotu. Przyczyny: zmiana ceny pieniądza na rynku międzybankowym, zmiana kursu waluty, niewłaściwe realizowanie warunków umowy finansowania zewnętrznego, obniżenie wiarygodności podmiotów, zakłócenia w funkcjonowaniu instytucji finansowania zewnętrznego, 4.Ryzyko walutowe Niebezpieczeństwo pogorszenia się sytuacji finansowej podmiotu na skutek niekorzystnych zmian kursu walut. Jest to jedno z najbardziej chytrych ryzyk, ponieważ „atakuje znienacka”. Skala ryzyka rośnie ze względu na otwarcie gospodarki. Przyczyny: niewłaściwy wybór waluty kontraktu, niewłaściwy wybór waluty finansowania zewnętrznego, brak możliwości zmiany waluty, brak właściwych zabezpieczeń przed zmianami kursu, 5.Ryzyko inwestycyjne Niebezpieczeństwo negatywnego wpływu realizowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego na jego sytuację finansową lub jego reputację.1.Ryzyko inwestycji kapitałowych - zakup akcji, udziałów, lokaty w bankach itp., fundusze inwestycyjne Przyczyny: akceptowany poziom bezpieczeństwa (pewne - lokata bankowa do kwoty 1000 euro - 100%, powyżej 1000 euro - 90% bezpieczeństwa, do 22000 euro; akceptowalne - fundusze; najmniej bezpieczne - akcje spółek, udziały), płynność inwestowanych środków (najszybciej odzyskamy z lokaty bankowej - cały kapitał najwyżej bez odsetek; w funduszach często trzeba czekać kilka dni; akcje i udziały - spółka giełdowa łatwo i szybko, spółka nie giełdowa dość trudno),rentowność inwestycji kapitałowych. 2.Ryzyko inwestycji rzeczowych - zakup gruntu, samochodu, budynku, linii technolog Przyczyny: inwestycje w ramach istniejącego podmiotu, wspólne przedsięwzięcia inwestycyjne, wydzielane przedsięwzięcia inwestycyjne (tzw. Project finance - nowe duże przedsięwzięcie realizowane w ramach spółki powołanej do pozyskania środków na zrealizowanie danego zadania - spółka jest zakładana na długi okres do samodzielnego istnienia) 6.Ryzyko operacyjne Jest to każde ryzyko niezakwalifikowane do innych szczegółowych kategorii ryzyka i przejawiające się wystąpieniem straty finansowej bądź osłabieniem reputacji na skutek błędów technicznych czy ludzkich.
Zakres ryzyka operacyjnego: ryzyko organizacyjne, ryzyko personalne, ryzyko rzeczowo-techniczne, ryzyko prawne
PLAN DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (BIZNESPLAN)
Dokument określający sposób postępowania podmiotu w określonym przedziale czasu. Biznesplan przygotowujemy dla:
podmiotów przygotowywanych do powołania
podmiotów prowadzących działalność gospodarczą
Przeznaczenie planu działalności gospodarczej
monitorowanie własnej działalności
pozyskiwanie nowych udziałowców
pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania bankowa ocena planu działalności gospodarczej
W praktyce tworzony jest jeden biznesplan przez właścicieli a następnie modyfikowany w zależności od przeznaczenia.
2.Funkcje planu działalności gospodarczej
Funkcje wewnętrzne - to te których nikomu nie pokazujemy
Funkcje zewnętrzne:
rozwijanie pomysłów na rozwój podmiotu
planowanie krótko-(do 12 miesięcy), średnio-(1 rok do 3 lat), długookresowe (powyżej 3 lat)
kontrolowanie działalności bieżącej
ocena realizacji przyjętych planów
retrospektywa - ocena działalności podmiotu
pozyskanie nowych źródeł finansowania
restrukturyzacja (ratowanie) podmiotu
3. Struktura planu działalności gospodarczej
raport
charakterystyka podmiotu
analiza marketingowa
plan rozwoju działalności
plan finansowy
załączniki
PRODCEDURY TWORZENIA I DOKUMENTOWANIA DZIAŁALNOŚCI
Procedury prawne działalności gospodarczej to:
1.Kodeks spółek handlowych - regulacja prawna opisująca tworzenie oraz funkcjonowanie spółek prawa handlowego. Odseparowanie dóbr prywatnych, osobistych właścicieli firmy od dóbr firmy, spółki czyli dóbr przeznaczonych na działalność firmy. Rodzaj działalności nie w postaci spółki (np. rodzinna działalność) zawiera wysoki współczynnik ryzyka.
2.Kodeks cywilny - reguluje sprawy związane ze spółkami cywilnymi oraz opisuje szereg przypadków w działalności z którymi ma się do czynienia na co dzień w życiu prywatnym (np. pożyczki)
3.Kodeks pracy:
ważny w momencie zatrudnienia pracowników czyli nie wykonujemy sami prac
normuje czas pracy i organizuje pracę
opisuje relacje między pracodawcą, a pracownikiem
opisuje jakie działania obowiązkowe podejmuje pracodawca
normuje system odszkodowań za wszelkiego rodzaju wypadki i zdarzenia w skutkach związane ze zdrowiem pracownika
4.Ustawa o rachunkowości:
dokument regulujący dokumentowanie wszelkich zjawisk związanych z rozliczeniem działalności gospodarczej, sposobami sprawozdawczości
stwarza podstawy do regulacji podatkowych (np. amortyzacja)
znajomość tej ustawy przez właściciela nie jest wymagana, bo zajmują się tym wyspecjalizowane firmy, ale odpowiedzialność za błędy nie jest całkowicie przeniesiona na tą firmę (np. za skutki podatkowe odpowiada właściciel firmy korzystającej z tej usługi firmy rachunkowej)
5.Ustawa o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych:
określa tryb, wysokość płacenia składek na tego typu ubezpieczenia
przedsiębiorca pobiera pieniądze w imieniu pracownika i przekazuje do firmy ubezpieczeniowej
6.Prawo działalności gospodarczej:
podstawowa regulacja prawna dla firm w której zawiera się wiele z poprzednich ustaw
każda osoba fizyczna musi znać te podstawowe regulacje prawne wymienione wcześniej
przesądza o tym kto to jest przedsiębiorca, mała firma, średnia firma itd
Mały przedsiębiorca
(to przedsiębiorca który w poprzednim roku obrotowy, obrachunkowym zatrudnia średnio rocznie mniej niż 50 osób, osiągnął przychód netto nie przekraczający 7 mln. euro, suma aktywów nie przekroczyła 5 mln. euro;
nie jest to przedsiębiorca w którym inni mali przedsiębiorcy maja więcej niż 25% udziałów w akcji, 25% w zysku lub gdy więcej niż 25% głosów)
Średni przedsiębiorca
-mniej niż 250 osób, przychody 160 mln. , suma aktywów 100 mln.
Mała jednostka gospodarcza - prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną korzystającą z własnego majątku.
Rozpoczęcie działalności gospodarczej (etapy):
W organie administracji terenowej zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej
Uzyskanie REGON
Decyzja o ubezpieczeniu społecznym
Założenie rachunku bankowego
FORMY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
POZAROLNICZA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
dla każdego kto nie jest pewien czy ma to zamiar robić do końca życia
jako dodatkowe źródło dochodowe (poza stałą pracą)
PLUSY:
łatwość rozpoczęcia
wspólne rozliczenie tzn. łącznie z przychodami
MINUSY:
mała wiarygodność na rynku
nieczytelność przepływu środków
skutki ryzyka przenoszą się na majątek osobisty
!! Jest to dobry rodzaj działalności na małą skalę i ryzyko jest względnie dobrze kontrolowane !!
SPÓŁKI
Spółki cywilne - kodeks cywilny
Utworzone w celu realizacji konkretnego zadania gospodarczego, skala działalności jest ograniczona (skala obrotu sprzedaży co wynika z dużego ryzyka).
Limity: 400 000 euro jako średnia skala obrotów z 2 ostatnich lat.
Spółka cywilna nadaje się doskonale na krótkotrwałe transakcje finansowe (np. zakup, sprzedaż) nie związane z dużym ryzykiem.
PLUSY:
łatwość otworzenia spółki cywilnej
możliwość wykorzystania majątku osobistego wspólników
łatwe rozliczenia finansowe między wspólnikami
MINUSY:
solidarna odpowiedzialność wszystkich wspólników
ryzyko związane z brakiem rozdzielania majątkiem osobistym
ryzyko związane z nieczytelnymi relacjami między wspólnikami
ryzyko związane z nieporozumieniami między wspólnikami
Spółki handlowe - kodeks spółek handlowych
Bardzo precyzyjne procedury od powstania do rozwiązania oraz definicje relacji wewnętrznych spółki. Kodeks spółek handlowych reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcenie.
Podział spółek handlowych:
OSOBOWE:
1. spółka jawna - kodeks spółek handlowych