Punkty
GŁOWA
- glabella (g) - punkt leŜący w miejscu najbardziej wysuniętym ku przodowi
kości czołowej między łukami brwiowymi nad nasadą nosa w linii środkowej
przedniej, słuŜy do pomiaru długości głowy,
- opisthocranion (op) - punkt leŜący w miejscu najdalej wysuniętym ku tyłowi
czaszki na kości potylicznej w linii środkowej tylnej, słuŜy do pomiaru
długości głowy,
- euryon (eu) - leŜy najbardziej bocznie na czaszce od linii środkowej ciała, jest
parzysty, słuŜy do pomiaru szerokości głowy,
- zygion (zy) - leŜy najbardziej bocznie na łuku jarzmowym od linii środkowej
ciała, słuŜy do pomiaru szerokości twarzy, jest parzysty,
- nasion (n) - leŜy w miejscu połączenia obu kości nosowych z kością czołową
w linii środkowej przedniej, słuŜy do pomiaru długości nosa i twarzy,
- gnathion (gn) - leŜy najniŜej na dolnym brzegu Ŝuchwy w linii środkowej
przedniej, słuŜy do pomiaru długości twarzy,
- subnasale (sn) - leŜy na załamaniu linii podstawy nosa i powierzchni wargi
górnej w linii środkowej przedniej, słuŜy do pomiaru długości nosa,
- alare (al) - leŜy najbardziej bocznie na skrzydełkach nosa, słuŜy do pomiaru
szerokości nosa, jest parzysty,
- vertex (v) - najwyŜej połoŜony punkt na czaszce, która ustawiona jest w
płaszczyźnie francfurckiej,
- besis (b) - podłoŜe, podstawa.
TUŁÓW
- acromion (a) - leŜy na najbardziej wysuniętym brzegu wyrostka barkowego
łopatki, jest parzysty, słuŜy do pomiaru szerokości barków,
- suprasternale (sst) - leŜy na górnym brzegu wcięcia jarzmowego rękojeści
mostka w linii środkowej przedniej, słuŜy do pomiaru długości tułowia,
- symphysion (sy) - leŜy na górnym brzegu spojenia łonowego w linii
środkowej przedniej, słuŜy do pomiaru długości tułowia,
- xiphoidale (xi) - leŜy na przedniej powierzchni mostka w miejscu połączenia
jego trzonu z wyrostkiem mieczykowatym w linii środkowej przedniej, słuŜy
do pomiaru głębokości klatki piersiowej,
- thoracospinale (ths) - leŜy na wyrostku kolczystym kręgu piersiowego na
wysokości punktu Xi, słuŜy do pomiaru głębokości klatki piersiowej,
- thoracolaterale (thi) - leŜy na bocznej powierzchni Ŝeber na bocznej ścianie
tułowia w płaszczyźnie poziomej przechodzącej przez punkt Xi, jest parzysty,
słuŜy do pomiaru szerokości klatki piersiowej,
- iliocristale (ic) - leŜy najbardziej bocznie na brzegu grzebienia kości
miedniczej, słuŜy do pomiaru szerokości bioder,
- iliospinale (is) - leŜy na kolcu biodrowym przednim górnym, słuŜy do
pomiaru szerokości miednicy,
KOŃCZYNA GÓRNA
- acromion (a),
- radiale (r) - leŜy na górnym brzegu główki kości promieniowej przy luźno
opuszczonej kończynie wzdłuŜ tułowia w pozycji nawrócenia, słuŜy do
pomiaru długości ramion i przedramienia,
- stylion (sty) - leŜy na szczycie wyrostka rylcowatego kości promieniowej,
słuŜy do pomiaru długości przedramienia, ręki oraz dłoni z nadgarstkiem,
- dactylion (da) - to punkt leŜący na najdalszych końcach palców, słuŜy do
pomiaru długości ręki, palców,
- phalangion (ph) - to końcowy punkt bliŜszej główki na grzbietowej stronie 1
paliczka palców, słuŜy do pomiaru długości palców, dłoni,
- metacarpale radiale (mr) - najbardziej bocznie połoŜony punkt na
powierzchni bocznej dłoni na wysokości stawów śródręcznopalcowych po
stronie promieniowej, słuŜy do pomiaru szerokości dłoni,
- metacarpale ulnare (mu) - najbardziej bocznie połoŜony punkt na
powierzchni bocznej dłoni na wysokości stawów śródręcznopalcowych po
stronie łokciowej, słuŜy do pomiaru szerokości dłoni,
KOŃCZYNA DOLNA
- symphysion (sy),
- trochanterion (tro) - leŜy na najwyŜszym brzegu krętarza wielkiego kości
udowej, słuŜy do pomiaru szerokości bioder, długości kończyny dolnej,
długości podudzia,
- tibiale (ti) - leŜy na górnym brzegu przyśrodkowego kłykcia kości
piszczelowej, słuŜy do pomiaru uda i podudzia,
- malleolare internum (mli) - leŜy na dolnym brzegu wyrostka kości
piszczelowej (kostka przyśrodkowa), słuŜy do pomiaru długości podudzia,
- metatarsale tibiale (mtt) - leŜy na przyśrodkowym brzegu stopy w miejscu
odpowiadającym połączeniu kości śródstopia i palców tzn. na granicy dolnej
główki kości śródstopia i pierwszego paliczka palucha, słuŜy do pomiaru
szerokości stopy,
- metatarsale fibulare (mtf) - leŜy na bocznym brzegu stopy w miejscu
odpowiadającym połączeniu śródstopia i palców tzn. na granicy dolnej główki
kości śródstopia i pierwszego paliczka piątego palca, słuŜy do pomiaru
szerokości stopy,
- akropodion (ap) - najbardziej wysunięty ku przodowi punkt stopy paluch albo
drugi palec, słuŜy do pomiaru długości stopy,
- pternion (pte) - najbardziej ku tyłowi wysunięty punkt stopy (guz piętowy),
słuzy do pomiaru długości stopy.
ANTROPOLOGIA - nauka badająca człowieka ako biologiczne podłoże zjawisk społecznych. Bada także skutki biologiczne tych zjawisk.
Zadania antropologii w wychowaniu fizycznym
•Określenie stanu rozwoju fizycznego, budowy ciała, sprawności fizycznej człowieka w całej ontogenezie
•Szacowanie wieku biologicznego i prognozowania dorosłych wymiarów ciała
•Określenie zmian morfofunkcjonalnych zachodzących pod wpływem zwiększonej lub obniżonej aktywności ruchowej człowieka
Zadania antropologii w sporcie:
•Ustalenie wzorców morfologicznych budowy reprezentantów większości dyscyplin sportowych
•Określenie zróżnicowania typologicznego przedstawicieli różnych dyscyplin sportu
•Zbadanie komponentów ciała przedstawicieli różnych dyscyplin sportu
•Określenie dymorficznego zróżnicowania
•Badanie związków cech morfologicznych z wynikami sportowymi
•Określenie tendencji przemian cech morfotycznych
•Badanie odległych skutków uprawiania sportu
METODY BADAWCZE ANTROPOLOGII
Antropometria - pomiar i opsi określonych części ludzkiego ciała
•Antropometria właściowa
•antroposkopia
Biometria - zespół metod matematycznych, potrzebnych do opracowaniazgromadzonych materiałów pomiarowych
Żywy osobnik:
•cefalometria - cefalos-głowa, pomiar głowy i twarzy
•cefaloskopia - opis głowy i twarzy
Żywy osobnik:
•cefalometria - somatometria-pomiary ciała człowieka
•cefaloskopia - somatoskopia-opis ciała człowieka żywego
Szkielet:
•kraniometria - pomiar czaszki
•kranioskopia - opis czaszki
Cranion - czaszka
•osteometria - pomiary kości
•osteoskopia - opis kości
INSTRUMENTARIUM POMIAROWE
Antropometr - skala o długości 210 cm z dokładnością do 1 mm, służy do wykonywania pomiarów wysokościowych i długościowych
Waga lekarska - skala do 200 kg z dokładnością do 100 gram służy do wykonywania pomiarów ciała
Cyrkiel kabłąkowy duży - rozpiętość skali 50 cm z dokładnością do 1 mm służy do wykonywania pomiarów szerokościowych dużych bryłowatych ćzęści ciała
Cyrkiel kabłąkowy mały - rozpiętości skali 30 cm z dokładnością do 1 mm, służy do wykonywania pomiarów szerokościowych małych bryłowatych części ciała
Cyrkiel liniowy - zasięg skali do 25 cm z dokładnością do 1 mm służy do wykonania pomiarów długościowych
Taśma pomiarowa - długość 150 cm, z dokładnością do 1 mm. Służy do wykonywania pomiarów obwodów części ciała i łuków ciała.
Kaliper (fałdomierz) - skala do 70-100 mm, z dokładnością do 1 mm służy do wykonywania pomiarów grubości fałdów skórno-tłuszczowych.
Goniometr - służy do pomiarów zakresu ruchu w wybranych stawach
Dynamometr - służy do pomiaru siły zginaczy palców ręki
Skale - instrumentarium pomiarowe - cechy opisowe
•Skala barw oka - skala Martina Schultza, 16 protez ocznych, dobranych w taki sposób, że numer 1 ciemne, 16 bardzojasne.
•Skala barwy włosów - skala Fischera-Sallera. Zestaw pęczków włosów odpowiednio zabarwionych, a poszczególne odcienie są oznaczone literami A (asny blond) do Y (kruczo-czarne)
PUNKTY ANTROPOMETRYCZNE
Punkt antropometryczny - to ścisle określone miejsce na ciele ludzkim lub koścu. Każdy punktu antropometryczny ma swoją definicję położenia, nazwę i symbol.
Linie ciała
•Środkowa przednia - biegnie od wierzchołka głowy między łukami brwiowymi przez środek wcięcia szyjnego rękojeści mostka, do środka dolnego brzegu spojenia łonowego.
•Środkowa tylna - biegnie od wierzchołka głowy przez wyrostki kolczyste kręgów do wierzchołka kości krzyżowej
•Pępkowa - biegnie przez środkowy punkt pępka, równolegle do podstawy
•Pachowa środkowa - biegnie pionowo w dół od najwyższego zagłębienia dołu pachowego
RODZAJE POMIARÓW
Pomiary bezpośrednie - to takie z których przez przyłożenie przyrządu pomiarowego otrzymujemy informację o długości danego odcinka
Pomiary pośrednie - to takie z których o wielkości danego odcinka dowiadujemy się pośrednio poprzez wyznaczanie wysokości położenia jednego punktu odejmujemy wysokość położenia drugiego punktu
Zasady pomiaru
•Pomiary ciała wykonujemy z dokładnością odpowiednią do skali instrumentarium pomiarowego
•Pomiary antropometryczne pojedynczych cech diagnostycznych wykonujemy po lewej stronie ciała
Błędy występujące w toku badań
•Błędy międzyosobnicze
•Błędy indywidualne
•Indywidualne błędy osoby mierzącej
•Tendencje do zaokrąglania
•Niewyraźne dyktowanie pomiaru i zapis
•Niedokładne instrumentarium pomiarowe
•Nieodpowiednie oświetlenie instrumentarium
•Niewłaściwe ustawienie osoby mierzącej
•Niewłaściwe ustawienie osoby mierzącej - pozycja na ,,baczność”