WNoŻCziK - II rok (studia zaoczne)
Na ĆW. 2 - Badanie WŁAŚCIWOŚCI MIĘŚNI SZKIELETOWYCH I GŁADKICH)
obowiązuje znajomość materiału z następujących rozdziałów ze skryptu:
FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH (Wirtualny programu komputerowy SimMuscle) - str. 29-37
a przede wszystkim:
wyposażenie laboratorium - urządzenia i ich zastosowanie
rodzaj preparatu wykorzystywanego do badań
rodzaje skurczów: izotoniczny, izometryczny, pojedynczy, podwójny, tężcowy niezupełny, tężcowy zupełny
sposób i zasada badania skurczu pojedynczego
sposób i zasada badania powstawania skurczu tężcowego
czynniki wpływające na skurcz mięśni szkieletowych: intensywność stymulacji, częstotliwość stymulacji, rozciągnięcie (obciążenie) mięśnia, zmęczenie mięśnia
znajomość pojęć: bodziec progowy, bodziec maksymalny, jednostka motoryczna
oraz
FIZJOLOGIA MIĘŚNI GŁADKICH (Wirtualny programu komputerowy SimVessel) - str 38-46,
a przede wszystkim:
rodzaje badanych mięśni gładkich, rodzaje skurczów mięśni gładkich,
unerwienie mięśni gładkich i uwalniane neurotransmitery oraz ich antagoniści,
automatyzm mięśni gładkich
sprzężenie elektromechaniczne i jego blokada
części programu SimVessel i ich rola w badaniu właściwości mięśni gładkich,
sposób przygotowanie roztworów
części laboratorium i ich rola
badane właściwości mięśni gładkich:
aktywność spontaniczna
wpływ obciążenia na aktywność skurczową mięśni gładkich
wpływ układu nerwowego na aktywność skurczową mięśni gładkich
antagonizm czynnościowy układu współczulnego i przywspółczulnego
modyfikowanie wpływu układu nerwowego na aktywność skurczową mięśni gładkich przez stosowanie antagonistów neurotransmiterów (hamowanie kompetycyjne)
modyfikowanie aktywności skurczowej mięśni gładkich przez blokowanie sprzężenia elektromechanicznego
Wzór sprawozdania z „Fizjologii człowieka” oraz z „Biochemii z elementami fizjologii”
Data wykonania ćwiczenia: .................................. Nazwiska osób wykonujących ćwiczenie:
Data oddania sprawozdania: ................................
1. ...................................................................
2. ...................................................................
3. ...................................................................
4. ...................................................................
Nazwisko osoby prowadzącej ćwiczenia:
.................................................................. Rodzaj studiów, grupa oraz podgrupa …………………………….
TEMAT ĆWICZENIA
CEL ĆWICZENIA: (ogólny)
I.
1. ……………………… (1 rodzaj wykonywanego ćwiczenia / oznaczenia / testu)
1.1. Cel: sformułowany do 1 rodzaju ćwiczenia/ oznaczenia/ testu
1.2. Wykonanie: Krótki opis (3-4 zdania) wykonania ćwiczenia / oznaczenia / testu z uwzględnieniem ZASADY STOSOWANEJ METODY badania / oznaczenia / testu
1.3. Obserwacje: przedstawienie w formie graficznej (tabela lub rycina) wyników własnych oraz ICH KRÓTKI OPIS; nie należy powtarzać wyników z tabeli zbiorczej (!!!). Tabele i ryciny muszą zawierać tytuły, mierzone parametry / podpisy osi, jednostki oraz objaśnienia.
2. ……………………… (2 rodzaj wykonywanego ćwiczenia / oznaczenia / testu)
2.1. Cel: sformułowany do 2 rodzaju ćwiczenia/ oznaczenia/ testu
2.2. Wykonanie: jw. w punkcie 1.2.
2.3. Obserwacje: jw. w punkcie 1.3.
3. ……………………… (3 rodzaj wykonywanego ćwiczenia / oznaczenia / testu)
3.1. Cel: sformułowany do 3 rodzaju ćwiczenia/ oznaczenia/ testu
3.2. Wykonanie: jw. w punkcie 1.2.
3.3. Obserwacje: jw. w punkcie 1.3.
itd. ……………… (należy uwzględnić wszystkie ćwiczenia wykonywane przez daną podgrupę)
II. WYNIKI WSZYSTKICH / POZOSTAŁYCH PODGRUP ĆWICZENIOWYCH
zebrane tabelarycznie lub zgodnie z instrukcją osoby prowadzącej ćwiczenia
III. PODSUMOWANIE / WNIOSKI
zamieszczone na końcu sprawozdania muszą dotyczyć wszystkich ćwiczeń wykonywanych na danych zajęciach przez WSZYSTKIE podgrupy (po 1-2 zdań do każdego rodzaju ćwiczenia).
Fizjologia narządów zmysłów (studia zaoczne)
Doświadczenia przeprowadzane na ćwiczeniach polegają na zbadaniu działania i właściwości wybranych narządów zmysłów: zmysłów skórnych, zmysłu wzroku oraz zmysłu smaku.
Ćwiczenia wykonywane przez podgrupę 1:
1. ZMYSŁY SKÓRNE
Celem ćwiczenia jest porównanie gęstości rozmieszczenia receptorów czucia dotyku u badanej osoby w 4 różnych obszarach skóry.
Materiał: estezjometr, linijka, długopis
Wykonanie:
Badanie czucia dotyku zimna wykonujemy w następujących obszarach skóry:
opuszka palca
zewnętrzna strona dłoni
zewnętrzna strona przedramienia
kark
W celu zbadania czucia dotyku na skórze osoby badanej należy zaznaczyć kwadraty o boku 1cm w wyżej wymienionych miejscach.
Osoba badana zamyka oczy, a osoba badająca dotyka estezjometrem powierzchnię badanych obszarów skóry (ok. 20-30 razy / każdy badany obszar, co 1mm).
Podczas badania czucia dotyku osoba badająca liczy ile razy zadziałała bodźcem mechanicznym (dotyk), natomiast osoba badana - ile bodźców odczuła. Na tej podstawie należy obliczyć procent odczuć, a uzyskane wyniki zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 1.3 sprawozdania.
Procent odczuć stanowi miarę wrażliwości czucia dotyku, która wynika z gęstości rozmieszczenia receptorów dotyku. Wyższy procent odczuć świadczy o większej ilości receptorów na danym obszarze skóry reagujących na bodziec mechaniczny, natomiast niższy - o mniejszej.
Obserwacje:
Należy porównać wrażliwość różnych obszarów skóry na dotyk: podać, które obszary skóry u osoby badanej są najbardziej i najmniej wrażliwe na badany bodziec mechaniczny (dotyk).
2. ZMYSŁ WZROKU
Celem ćwiczenia jest scharakteryzowanie u badanej osoby zdolności oka prawego i lewego do akomodacji.
Materiał: tekst dotyczący zmysłu węchu, linijka
Wykonanie:
Zadanie polega na wyznaczeniu punktu bliży wzrokowej (dla oka prawego i lewego) w następujący sposób: osoba badana zasłania jedno oko i trzymając w ręce tekst, przesuwa go w stronę badanego oka i wyznacza najmniejszą odległość (wyrażoną w cm), przy której jest w stanie go odczytać, a osoba badająca mierzy tę odległość i zapisuje w tabeli i opisać w punkcie 2.3 sprawozdania. Badanie należy powtórzyć dla drugiego oka.
Wyznaczony punkt bliży wzrokowej służy do scharakteryzowania zdolności oka prawego i lewego badanej osoby do akomodacji. Niższa wartość punktu bliży wzrokowej świadczy o lepszej zdolności oka osoby badanej do akomodacji, natomiast wyższa - o gorszej.
Obserwacje:
Należy dokonać porównania wartości punktu bliży wzrokowej dla oka prawego i lewego u każdej z badanych osób: podać dla którego oka i u której osoby wyznaczono mniejszą wartość punktu bliży wzrokowej.
3. ZMYSŁ SMAKU
Celem ćwiczenia jest zlokalizowanie na języku miejsc o największym stopniu odczuwania smaku słodkiego, słonego, kwaśnego i gorzkiego oraz wyznaczenie na tej podstawie „mapy smakowej” języka badanej osoby.
Materiał:
10% roztwór glukozy - do badania czucia smaku słodkiego
10% roztwór chlorku sodu - do badania czucia smaku słonego
10% roztwór kwasu octowego - do badania czucia smaku kwaśnego
0,05% roztwór chininy - do badania czucia smaku gorzkiego
woda destylowana
zakraplacze
Wykonanie:
Osoba badana zamyka oczy i wysuwa język, a osoba badająca nanosi kolejno krople poszczególnych roztworów na następujące obszary języka: czubek, boki bliżej czubka, nasadę i boki bliżej nasady (rysunek 1).
Badany wskazuje rodzaj smaku oraz stopień jego odczuwania na poszczególnych obszarach języka wg następującej skali:
++++ : smak odczuwany w największym stopniu
+++ : smak odczuwany w dużym stopniu
++ : smak odczuwany w małym stopniu
+ : smak odczuwany w najmniejszym stopniu
- : brak odczucia smaku
Pomiędzy nanoszeniem kropli różnych roztworów należy przepłukać usta wodą destylowaną.
Uzyskane wyniki należy zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 3.3 sprawozdania.
Stopień odczuwania danego smaku na danym obszarze języka stanowi miarę rozmieszczenia receptorów rozpoznających określony smak.
Na podstawie uzyskanych wyników każda podgrupa sporządzają „mapę smakową” języka badanej przez nią osoby, która zobrazuje lokalizację odczuwania czterech podstawowych smaków. Na mapie należy zaznaczyć tytko te obszary, na których smak badanych substancji był odczuwany w największym stopniu.
Obserwacje:
Należy zamieścić „mapę smakową” języka badanej przez podgrupę osoby i w opisie porównać wrażliwość różnych obszarów języka na różne smaki: podać, na których obszarach języka badana osoba w największym i najmniejszym stopniu odczuwała smak każdej z 4 badanych substancji.
Układ sprawozdania z ćw. 1
TEMAT ĆWICZENIA
CEL ĆWICZENIA:
I.
1. Zmysły skórne
1.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
2. Zmysł wzroku
2.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
3. Zmysł smaku
2.1. Cel:
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
II. WYNIKI WSZYSTKICH PODGRUP ĆWICZENIOWYCH
zebrane tabelarycznie
III. PODSUMOWANIE
1. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 1 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary skóry charakteryzują się podobną czy różną gęstością rozmieszenia receptorów czucia dotyku, ciepła i zimna? Od czego zależy czucie umiejscowienia?
2. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 2 należy:
odpowiedzieć na pytanie: czy oko prawe i lewe badanej osoby charakteryzuje się taką samą czy różną zdolnością do akomodacji i dlaczego?
określić od czego zależy pole widzenia
dokonać interpretacji wyników testu na widzenie barw: określić, czy badaną osobę cechuje prawidłowa / upośledzona zdolność do widzenia barw. W przypadku stwierdzenia zaburzeń widzenia barw należy określić, której barwy/barw one dotyczą
stwierdzić, czy u badanej osoby zidentyfikowano plamkę ślepą i dlaczego było to możliwe lub niemożliwe
3. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 3 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary języka u różnych osób są tak samo wrażliwe na różne rodzaje smaków i dlaczego? Na którym obszarze języka zlokalizowana jest największa ilość receptorów wrażliwych na smak: słodki, słony, kwaśny i gorzki?
Fizjologia narządów zmysłów (studia zaoczne)
Doświadczenia przeprowadzane na ćwiczeniach polegają na zbadaniu działania i właściwości wybranych narządów zmysłów: zmysłów skórnych, zmysłu wzroku oraz zmysłu smaku.
Ćwiczenia wykonywane przez podgrupę 2:
1. ZMYSŁY SKÓRNE
Celem ćwiczenia jest określenie czucia umiejscowienia u badanej osoby w 4 różnych obszarach skóry.
Materiał: kroczek kreślarski, linijka, długopis
Wykonanie:
Badanie czucia umiejscowienia wykonujemy w następujących obszarach skóry:
opuszka palca
zewnętrzna strona dłoni
zewnętrzna strona przedramienia
kark
Podczas badania czucia umiejscowienia należy rozpocząć od dużego rozstawienia ramion kroczka kreślarskiego i stopniowo zmniejszać ich rozstawienie. Na każdym etapie wykonywania ćwiczenia przed zadziałaniem 2 bodźcami mechanicznymi na dany obszar skóry należy mierzyć odległość pomiędzy ramionami kroczka kreślarskiego.
Zadanie polega na ustaleniu i zmierzeniu za pomocą linijki najmniejszej odległości (wyrażonej w mm), przy której badany odczuwa na skórze dwa dotknięcia, co stanowi miarę wrażliwości czucia umiejscowienia. Uzyskane wyniki należy zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 1.3 sprawozdania.
Mniejsza odległość pomiędzy ramionami kroczka kreślarskiego świadczy o większej wrażliwości badanego obszaru skóry na 2 bodźce dotykowe działające jednocześnie i w związku z tym o większej ilości receptorów na tym obszarze skóry. Natomiast większa odległość - o mniejszej wrażliwości badanego obszaru skóry na 2 bodźce dotykowe działające jednocześnie i w związku z tym o mniejszej ilości receptorów na tym obszarze skóry.
Obserwacje:
Należy porównać wrażliwość różnych obszarów skóry na 2 bodźce dotykowe działające jednocześnie: podać, które obszary skóry u osoby badanej są najbardziej i najmniej wrażliwe na badane bodźce.
2. ZMYSŁ WZROKU
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie u badanej osoby wielkości pola widzenia 4 barw.
Materiał: do badania wielkości pola widzenia - 4 długopisy w kolorach: białym, niebieskim, czerwonym i zielonym
Wykonanie:
Zadaniem osoby badanej jest określenie granicy spostrzeżenia barwy długopisu (dla oka prawego i lewego) w następujący sposób: osoba badana siada na krześle, zasłania jedno oko i patrzy przed siebie, a osoba badająca z odległości 1 metra przesuwa powoli długopis od obwodu w kierunku centrum do momentu, gdy osoba badana jest w stanie określić barwę długopisu. Wyniki należy wyrazić w jednostkach miary kątowej (°<), zapisać w tabeli i opisać w punkcie 2.3 sprawozdania. Badanie należy powtórzyć dla drugiego oka oraz dla długopisów w innych kolorach.
Granica spostrzeżenia barwy długopisu wyrażona w zsumowanych wartościach jednostek miary kątowej stanowi miarę wielkości pola widzenia danej barwy. Większa wartość °< świadczy o większym polu widzenia danej barwy, natomiast niższa - o mniejszym.
Obserwacje:
Należy na rycinie przedstawić wielkość pola widzenia barw u badanej przez podgrupę osoby i w opisie porównać: a) wielkość pola widzenia każdej z barw dla oka prawego i lewego oraz b) wielkość pola widzenia (wartość zsumowaną) dla różnych barw: podać dla której barwy pole widzenia było największe, a dla której najmniejsze.
3. ZMYSŁ SMAKU
Celem ćwiczenia jest zlokalizowanie na języku miejsc o największym stopniu odczuwania smaku słodkiego, słonego, kwaśnego i gorzkiego oraz wyznaczenie na tej podstawie „mapy smakowej” języka badanej osoby.
Materiał:
10% roztwór glukozy - do badania czucia smaku słodkiego
10% roztwór chlorku sodu - do badania czucia smaku słonego
10% roztwór kwasu octowego - do badania czucia smaku kwaśnego
0,05% roztwór chininy - do badania czucia smaku gorzkiego
woda destylowana
zakraplacze
Wykonanie:
Osoba badana zamyka oczy i wysuwa język, a osoba badająca nanosi kolejno krople poszczególnych roztworów na następujące obszary języka: czubek, boki bliżej czubka, nasadę i boki bliżej nasady (rysunek 1).
Badany wskazuje rodzaj smaku oraz stopień jego odczuwania na poszczególnych obszarach języka wg następującej skali:
++++ : smak odczuwany w największym stopniu
+++ : smak odczuwany w dużym stopniu
++ : smak odczuwany w małym stopniu
+ : smak odczuwany w najmniejszym stopniu
- : brak odczucia smaku
Pomiędzy nanoszeniem kropli różnych roztworów należy przepłukać usta wodą destylowaną.
Uzyskane wyniki należy zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 3.3 sprawozdania.
Stopień odczuwania danego smaku na danym obszarze języka stanowi miarę rozmieszczenia receptorów rozpoznających określony smak.
Na podstawie uzyskanych wyników każda podgrupa sporządzają „mapę smakową” języka badanej przez nią osoby, która zobrazuje lokalizację odczuwania czterech podstawowych smaków. Na mapie należy zaznaczyć tytko te obszary, na których smak badanych substancji był odczuwany w największym stopniu.
Obserwacje:
Należy zamieścić „mapę smakową” języka badanej przez podgrupę osoby i w opisie porównać wrażliwość różnych obszarów języka na różne smaki: podać, na których obszarach języka badana osoba w największym i najmniejszym stopniu odczuwała smak każdej z 4 badanych substancji.
Układ sprawozdania z ćw. 1
TEMAT ĆWICZENIA
CEL ĆWICZENIA:
I.
1. Zmysły skórne
1.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
2. Zmysł wzroku
2.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
3. Zmysł smaku
2.1. Cel:
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
II. WYNIKI WSZYSTKICH PODGRUP ĆWICZENIOWYCH
zebrane tabelarycznie
III. PODSUMOWANIE
1. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 1 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary skóry charakteryzują się podobną czy różną gęstością rozmieszenia receptorów czucia dotyku, ciepła i zimna? Od czego zależy czucie umiejscowienia?
2. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 2 należy:
odpowiedzieć na pytanie: czy oko prawe i lewe badanej osoby charakteryzuje się taką samą czy różną zdolnością do akomodacji i dlaczego?
określić od czego zależy pole widzenia
dokonać interpretacji wyników testu na widzenie barw: określić, czy badaną osobę cechuje prawidłowa / upośledzona zdolność do widzenia barw. W przypadku stwierdzenia zaburzeń widzenia barw należy określić, której barwy/barw one dotyczą
stwierdzić, czy u badanej osoby zidentyfikowano plamkę ślepą i dlaczego było to możliwe lub niemożliwe
3. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 3 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary języka u różnych osób są tak samo wrażliwe na różne rodzaje smaków i dlaczego? Na którym obszarze języka zlokalizowana jest największa ilość receptorów wrażliwych na smak: słodki, słony, kwaśny i gorzki?
Fizjologia narządów zmysłów (studia zaoczne)
Doświadczenia przeprowadzane na ćwiczeniach polegają na zbadaniu działania i właściwości wybranych narządów zmysłów: zmysłów skórnych, zmysłu wzroku oraz zmysłu smaku.
Ćwiczenia wykonywane przez podgrupę 3:
1. ZMYSŁY SKÓRNE
Celem ćwiczenia jest porównanie gęstości rozmieszczenia receptorów czucia ciepła u badanej osoby w 4 różnych obszarach skóry.
Materiał: szklana bagietka zakończona grubym, miedzianym drutem, linijka, długopis, naczynie z ciepłą wodą
Wykonanie:
Badanie czucia ciepła wykonujemy w następujących obszarach skóry:
opuszka palca
zewnętrzna strona dłoni
zewnętrzna strona przedramienia
kark
W celu zbadania czucia ciepła na skórze osoby badanej należy zaznaczyć kwadraty o boku 1cm w wyżej wymienionych miejscach.
Osoba badana zamyka oczy, a osoba badająca dotyka ogrzaną w ciepłej wodzie bagietką powierzchnię badanych obszarów skóry (ok. 20-30 razy / każdy badany obszar, co 1mm).
Podczas badania ciepła osoba badająca liczy ile razy zadziałała bodźcem termicznym (ciepło), natomiast osoba badana - ile bodźców odczuła. Na tej podstawie należy obliczyć procent odczuć, a uzyskane wyniki zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 1.3 sprawozdania.
Procent odczuć stanowi miarę wrażliwości ciepła, która wynika z gęstości rozmieszczenia termoreceptorów pobudzanych przez podwyższenie temperatury skóry. Wyższy procent odczuć świadczy o większej ilości receptorów na danym obszarze skóry reagujących na badany bodziec, natomiast niższy - o mniejszej.
Obserwacje:
Należy porównać wrażliwość różnych obszarów skóry na bodziec: termiczny (ciepło): podać, które obszary skóry u osoby badanej są najbardziej i najmniej wrażliwe na badany bodziec termiczny.
2. ZMYSŁ WZROKU
Celem ćwiczenia jest scharakteryzowanie akomodacji oka, wyznaczenie wielkości pola widzenia, określenie prawidłowości widzenia barw oraz wykazanie istnienia plamki ślepej u 2 badanych osób.
Materiał: tablice pseudoizochromatyczne Ishihary (w wersji komputerowej), zawierające rysunki, na których barwne, ułożone z plamek cyfry, liczby i linie znajdują się na tle plamek w tym samym kształcie, ale innym kolorze, odcieniu i różnej wielkości
Wykonanie:
Zadaniem osoby badanej będzie odczytanie cyfry, liczby oraz rozpoznanie linii i jej/ich barwy w 24 kombinacjach z wykorzystaniem tablic pseudoizochromatycznych Ishihary w wersji komputerowej. Uzyskane wyniki należy zapisać w tabeli i opisać w punkcie 2.3 sprawozdania.
Prawidłowe odróżnienie koloru cyfry, liczby lub linii od koloru tła świadczy o prawidłowym widzeniu barwy / barw. Niewłaściwa identyfikacja cyfry, liczby lub linii przy jakiejś kombinacji barw świadczy o niezdolności osoby badanej do widzenia określonej barwy / barw lub o całkowitej ślepocie na barwy.
Obserwacje:
Należy dokonać porównania uzyskanych wyników z tabelą, w której zamieszczono prawidłowe wyniki testu i określić w ilu kombinacjach każda z badanych osób prawidłowo / nieprawidłowo odczytała cyfry i liczby oraz zidentyfikowała linie i ich barwy.
3. ZMYSŁ SMAKU
Celem ćwiczenia jest zlokalizowanie na języku miejsc o największym stopniu odczuwania smaku słodkiego, słonego, kwaśnego i gorzkiego oraz wyznaczenie na tej podstawie „mapy smakowej” języka badanej osoby.
Materiał:
10% roztwór glukozy - do badania czucia smaku słodkiego
10% roztwór chlorku sodu - do badania czucia smaku słonego
10% roztwór kwasu octowego - do badania czucia smaku kwaśnego
0,05% roztwór chininy - do badania czucia smaku gorzkiego
woda destylowana
zakraplacze
Wykonanie:
Osoba badana zamyka oczy i wysuwa język, a osoba badająca nanosi kolejno krople poszczególnych roztworów na następujące obszary języka: czubek, boki bliżej czubka, nasadę i boki bliżej nasady (rysunek 1).
Badany wskazuje rodzaj smaku oraz stopień jego odczuwania na poszczególnych obszarach języka wg następującej skali:
++++ : smak odczuwany w największym stopniu
+++ : smak odczuwany w dużym stopniu
++ : smak odczuwany w małym stopniu
+ : smak odczuwany w najmniejszym stopniu
- : brak odczucia smaku
Pomiędzy nanoszeniem kropli różnych roztworów należy przepłukać usta wodą destylowaną.
Uzyskane wyniki należy zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 3.3 sprawozdania.
Stopień odczuwania danego smaku na danym obszarze języka stanowi miarę rozmieszczenia receptorów rozpoznających określony smak.
Na podstawie uzyskanych wyników każda podgrupa sporządzają „mapę smakową” języka badanej przez nią osoby, która zobrazuje lokalizację odczuwania czterech podstawowych smaków. Na mapie należy zaznaczyć tytko te obszary, na których smak badanych substancji był odczuwany w największym stopniu.
Obserwacje:
Należy zamieścić „mapę smakową” języka badanej przez podgrupę osoby i w opisie porównać wrażliwość różnych obszarów języka na różne smaki: podać, na których obszarach języka badana osoba w największym i najmniejszym stopniu odczuwała smak każdej z 4 badanych substancji.
Układ sprawozdania z ćw. 1
TEMAT ĆWICZENIA
CEL ĆWICZENIA:
I.
1. Zmysły skórne
1.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
2. Zmysł wzroku
2.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
3. Zmysł smaku
2.1. Cel:
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
II. WYNIKI WSZYSTKICH PODGRUP ĆWICZENIOWYCH
zebrane tabelarycznie
III. PODSUMOWANIE
1. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 1 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary skóry charakteryzują się podobną czy różną gęstością rozmieszenia receptorów czucia dotyku, ciepła i zimna? Od czego zależy czucie umiejscowienia?
2. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 2 należy:
odpowiedzieć na pytanie: czy oko prawe i lewe badanej osoby charakteryzuje się taką samą czy różną zdolnością do akomodacji i dlaczego?
określić od czego zależy pole widzenia
dokonać interpretacji wyników testu na widzenie barw: określić, czy badaną osobę cechuje prawidłowa / upośledzona zdolność do widzenia barw. W przypadku stwierdzenia zaburzeń widzenia barw należy określić, której barwy/barw one dotyczą
stwierdzić, czy u badanej osoby zidentyfikowano plamkę ślepą i dlaczego było to możliwe lub niemożliwe
3. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 3 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary języka u różnych osób są tak samo wrażliwe na różne rodzaje smaków i dlaczego? Na którym obszarze języka zlokalizowana jest największa ilość receptorów wrażliwych na smak: słodki, słony, kwaśny i gorzki?
Fizjologia narządów zmysłów (studia zaoczne)
Doświadczenia przeprowadzane na ćwiczeniach polegają na zbadaniu działania i właściwości wybranych narządów zmysłów: zmysłów skórnych, zmysłu wzroku oraz zmysłu smaku.
Ćwiczenia wykonywane przez podgrupę 4:
1. ZMYSŁY SKÓRNE
Celem ćwiczenia jest porównanie gęstości rozmieszczenia receptorów czucia zimna u badanej osoby w 4 różnych obszarach skóry.
Materiał: szklana bagietka zakończona grubym, miedzianym drutem, linijka, długopis, naczynie z wodą z lodem
Wykonanie:
Badanie czucia ciepła wykonujemy w następujących obszarach skóry:
opuszka palca
zewnętrzna strona dłoni
zewnętrzna strona przedramienia
kark
W celu zbadania czuci ciepła na skórze osoby badanej należy zaznaczyć kwadraty o boku 1cm w wyżej wymienionych miejscach.
Osoba badana zamyka oczy, a osoba badająca dotyka schłodzoną w wodzie z lodem bagietką powierzchnię badanych obszarów skóry (ok. 20-30 razy / każdy badany obszar, co 1mm).
Podczas badania zimna osoba badająca liczy ile razy zadziałała bodźcem termicznym (zimno), natomiast osoba badana - ile bodźców odczuła. Na tej podstawie należy obliczyć procent odczuć, a uzyskane wyniki zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 1.3 sprawozdania.
Procent odczuć stanowi miarę wrażliwości zimna, która wynika z gęstości rozmieszczenia termoreceptorów pobudzanych przez obniżenie temperatury skóry. Wyższy procent odczuć świadczy o większej ilości receptorów na danym obszarze skóry reagujących na badany bodziec, natomiast niższy - o mniejszej.
Obserwacje:
Należy porównać wrażliwość różnych obszarów skóry na bodziec termiczny (zimno): podać, które obszary skóry u osoby badanej są najbardziej i najmniej wrażliwe na badany bodziec termiczny.
2. ZMYSŁ WZROKU
Celem ćwiczenia jest wykazanie istnienia plamki ślepej u badanej osoby.
Materiał: schemat Mariotte'a, linijka
Wykonanie:
Zadaniem osoby badanej jest wyznaczenie odległości, przy której kółko na schemacie Mariotte'a przestanie być widoczne. Osoba badana zasłania jedno oko, a osoba badająca około 30cm przed osobą badaną ustawia na wysokości jej wzroku schemat Mariotte'a tak, aby krzyżyk znajdował się od strony nosa, a kółko od strony skroni i powoli przybliża schemat. Badanie należy powtórzyć dla drugiego oka, a uzyskane wyniki - zapisać w tabeli i opisać w punkcie 2.3 sprawozdania.
Niemożliwość zobaczenia kółka lub jego fragmentu świadczy o zidentyfikowaniu plamki ślepej w oku badanej osoby. Natomiast gdy kółko będzie cały czas widoczne będzie to świadczyło, że w oku badanej osoby nie udało się wykazać istnienia plamki ślepej.
Obserwacje:
Należy podać czy obraz kółka był zawsze widoczny przez badane osoby, kiedy przestał być widoczny i porównać wyniki dla oka prawego i lewego.
3. ZMYSŁ SMAKU
Celem ćwiczenia jest zlokalizowanie na języku miejsc o największym stopniu odczuwania smaku słodkiego, słonego, kwaśnego i gorzkiego oraz wyznaczenie na tej podstawie „mapy smakowej” języka badanej osoby.
Materiał:
10% roztwór glukozy - do badania czucia smaku słodkiego
10% roztwór chlorku sodu - do badania czucia smaku słonego
10% roztwór kwasu octowego - do badania czucia smaku kwaśnego
0,05% roztwór chininy - do badania czucia smaku gorzkiego
woda destylowana
zakraplacze
Wykonanie:
Osoba badana zamyka oczy i wysuwa język, a osoba badająca nanosi kolejno krople poszczególnych roztworów na następujące obszary języka: czubek, boki bliżej czubka, nasadę i boki bliżej nasady (rysunek 1).
Badany wskazuje rodzaj smaku oraz stopień jego odczuwania na poszczególnych obszarach języka wg następującej skali:
++++ : smak odczuwany w największym stopniu
+++ : smak odczuwany w dużym stopniu
++ : smak odczuwany w małym stopniu
+ : smak odczuwany w najmniejszym stopniu
- : brak odczucia smaku
Pomiędzy nanoszeniem kropli różnych roztworów należy przepłukać usta wodą destylowaną.
Uzyskane wyniki należy zamieścić w tabeli i opisać w punkcie 3.3 sprawozdania.
Stopień odczuwania danego smaku na danym obszarze języka stanowi miarę rozmieszczenia receptorów rozpoznających określony smak.
Na podstawie uzyskanych wyników każda podgrupa sporządzają „mapę smakową” języka badanej przez nią osoby, która zobrazuje lokalizację odczuwania czterech podstawowych smaków. Na mapie należy zaznaczyć tytko te obszary, na których smak badanych substancji był odczuwany w największym stopniu.
Obserwacje:
Należy zamieścić „mapę smakową” języka badanej przez podgrupę osoby i w opisie porównać wrażliwość różnych obszarów języka na różne smaki: podać, na których obszarach języka badana osoba w największym i najmniejszym stopniu odczuwała smak każdej z 4 badanych substancji.
Układ sprawozdania z ćw. 1
TEMAT ĆWICZENIA
CEL ĆWICZENIA:
I.
1. Zmysły skórne
1.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
1.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
2. Zmysł wzroku
2.1. Cel: (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania (należy uwzględnić tylko ćwiczenie wykonywane przez podgrupę)
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
3. Zmysł smaku
2.1. Cel:
2.2. Wykonanie: sposób i zasada badania
2.3. Obserwacje: wg instrukcji w materiałach znajdujących się na stanowiskach pracy
II. WYNIKI WSZYSTKICH PODGRUP ĆWICZENIOWYCH
zebrane tabelarycznie
III. PODSUMOWANIE
1. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 1 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary skóry charakteryzują się podobną czy różną gęstością rozmieszenia receptorów czucia dotyku, ciepła i zimna? Od czego zależy czucie umiejscowienia?
2. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 2 należy:
odpowiedzieć na pytanie: czy oko prawe i lewe badanej osoby charakteryzuje się taką samą czy różną zdolnością do akomodacji i dlaczego?
określić od czego zależy pole widzenia
dokonać interpretacji wyników testu na widzenie barw: określić, czy badaną osobę cechuje prawidłowa / upośledzona zdolność do widzenia barw. W przypadku stwierdzenia zaburzeń widzenia barw należy określić, której barwy/barw one dotyczą
stwierdzić, czy u badanej osoby zidentyfikowano plamkę ślepą i dlaczego było to możliwe lub niemożliwe
3. Na podstawie wyników uzyskanych przez wszystkie podgrupy w ćwiczeniu 3 należy odpowiedzieć na pytania: Czy różne obszary języka u różnych osób są tak samo wrażliwe na różne rodzaje smaków i dlaczego? Na którym obszarze języka zlokalizowana jest największa ilość receptorów wrażliwych na smak: słodki, słony, kwaśny i gorzki?
Rysunek 1. Badane obszary języka
Rysunek 1. Badane obszary języka
Rysunek 1. Badane obszary języka
Rysunek 1. Badane obszary języka