Na podstawie piramidy preferencji oceń charakter i znaczenie stosunków UE z Chinami, Norwegią, Szwajcarią, Brazylią.

Wspólnota zawiera różnego rodzaju umowy handlowe, będące wynikiem zróżnicowanej polityki handlowej prowadzonej wobec państw trzecich (grup państw). Umowy te mają charakter niepreferencyjny (regulują handel zgodnie z zasadą KNU* ) lub preferencyjny.

Wspólnota Europejska zawiera dwa rodzaje preferencyjnych umów handlowych: pierwsze z nich przewidują wzajemne udzielanie przez partnerów pewnych ulg w postaci redukcji stawek celnych i/lub zmniejszenia innych barier handlowych; drugi typ to preferencje udzielane partnerom handlowym w sposób jednostronny.

Od początku swego funkcjonowania Wspólnota Europejska zawarła wiele umów preferencyjnych z partnerami handlowymi. Umowy te mają różny zakres preferencji, co umożliwia przestawienie ich w postaci piramidy. Biorąc za podstawę klasyfikacji kryterium malejących preferencji handlowych (przede wszystkim celnych.

1) UNIA CELNA

2) STREFA WOLEGO HANDLU ( Norwegia, Szwajcaria )

3) JEDNOSTRONNE PREFERENCJE HANDLOWE(Chiny)

4) UMOWY ,W KTÓRYCH BRAK JEST PREFERENCJI (Brazylia)

5) DYSKRYMINACJA

Chiny

Ograniczanie zakresu produktów objętych GSP. Preferencje dotyczą głównie towarów przemysłowych

Na rynku chińskim nadal istnieja ograniczenis w działalności firm zagranicznych ( w przemyśle samochodowym ,petrochemicznym, tekstylnym, odzieżowym, stalowym) Unia cieszy się zaufaniem chińczyków ze względu na oferowana pomoc i doświadczenie w liberalizacji i decentralizacji gospodarki. Embargo na dostawy broni do Chin

In 2006 the European Commission adopted a major policy strategy (Partnership and Competition) on China that pledged the EU to accepting tough Chinese competition while pushing China to trade fairly.

5. Dostęp do rynku

 

Wejście na rynek chiński nadal stanowi dla polskich firm trudne wyzwanie. Na przeszkodzie stają pozataryfowe bariery w dostępie do rynku chińskiego. Chiny od 30 lat dążą do rozwoju rodzimych zdolności wytwórczych przy wykorzystaniu zagranicznych technologii, surowców i kapitału. Ponadto w branżach traktowanych priorytetowo jak np. przemysł samochodowy, inwestor zagraniczny nie może posiadać większości kapitału. W sektorze budowlanym trzeba wykazać się długoletnim doświadczeniem na rynku by móc ubiegać się o realizację projektów. Zakładając firmę handlową z kapitałem zagranicznym należy się liczyć z długotrwałą procedurą zatwierdzającą, czasochłonne są także procedury certyfikacji wyrobów przemysłowych. Istnieją zakazy importu szeregu artykułów rolno - spożywczych. Dobrą ilustracją trudności w wyeksportowaniu towarów do Chin jest porównanie liczby eksporterów z Polski do Chin  (ok. 1200 firm) do liczby importerów towarów z tego kraju na nasz rynek (ponad 17 tys. firm). Trzeba jednak obiektywnie przyznać, że Chiny dysponują znacznie szerszą, a przede wszystkim tańszą ofertą towarową w eksporcie.

Spośród różnorodnych pozataryfowych barier w dostępie do rynku chińskiego, do największych przeszkód należą kwoty i licencje, nieprzejrzystość regulacji prawnych, postępowania ochronne i antydumpingowe, reguły standaryzacji, certyfikacji i norm technicznych; wymagania finansowe dla zagranicznych inwestorów, wysokie koszty

akwizycji i reklamy oraz bariera językowa i kulturowa.

Ocena barier dostępu do rynku przez UE

Pomimo podkreślanego przez Chiny zaangażowania w dalsze reformy gospodarcze, firmy z UE odnotowały pogorszenie się klimatu dla biznesu w tym kraju. Niektóre aspekty chińskiej polityki handlowej pozostałą złożone i niejasne.

Chiński System Obowiązkowej Certyfikacji (China's Compulsory Certification Scheme - CCC) nadal jest poważną przeszkodą dla zagranicznych eksporterów ze względu na swoją złożoność, koszty i przewlekłość procedury.

UE liczy na to, że Chiny zrewidują plan CCC w kierunku oceny zgodności (produktów zagranicznych z normami chińskimi) biorącej za podstawę ryzyko. UE nalega, by Chiny uczyniły więcej w kierunku dostosowania chińskich standardów do międzynarodowych i unikania używania specyficznych chińskich standardów tam, gdzie istnieją standardy międzynarodowe. Obecnie tylko 47 % chińskich standardów jest dostosowanych do międzynarodowych.

UE z zadowoleniem przyjęła chińskie oświadczenie dot. chęci przystąpienia do GPA i zapowiedź przedłożenia odpowiedniej propozycji w lipcu br. UE oczekuje, że chińska propozycja będzie w znaczącym stopniu obejmowała zamówienia publiczne na szczeblu centralnym, prowincjonalnym i niższym. Chiński program dot. „rdzennych (chińskich) innowacji” budzi niepewność co do jego ostatecznego celu i możliwości zintegrowania z istniejącym prawem zamówień publicznych. UE chciałaby, aby Chiny jasno określiły cele związane z tym programem oraz oceniły jego wpływ na rynek zamówień publicznych. Cel takiego programu powinien zapewnić odpowiednie warunki do stworzenia zdolności firm do innowacyjności w warunkach otwartej i sprawiedliwej konkurencji, bez ograniczeń w dostępu do rynku.

Innym obszarem, który nadal niepokoi UE są bariery eksportowe. W opinii UE nie ma powodu by Chiny, jako już globalna siła gospodarcza, nadal uciekały się do takich środków, aby zredukowały kwoty eksportowe, podatki i zwroty VAT, które chronią podstawowe gałęzie przemysłu i zniekształcają dostęp do surowców.

Chiński system handlu nadal jest nadmiernie skomplikowany, z dużą liczbą barier pozataryfowych i uciążliwych przepisów

EUROPEJSKIE STOWARZYSZENIE WOLNEGO HANDLU EFTA - zostało powołane 20 listopada 1959r. w Sztokholmie przez siedem państw: Austrię, Danię, Norwegię Portugalię, Szwajcarię, Szwecję i Wlk. Brytanię celem liberalizacji handlu wyrobami przemysłowymi. Handel artykułami rolno-spożywczymi jest liberalizowany na podstawie umów dwustronnych. Do ugrupowania dołączyła później Finlandia, Islandia i Liechtenstein. Obecnie EFTA stanowi Norwegia, Szwajcaria, Islandia i Liechtenstein.

Układ EFTA nie przewidywał wspólnej zewnętrznej taryfy celnej, swobodnego przepływu usług i czynników produkcji czy koordynacji polityki ekonomicznej.

Norwegia

Stosunki UE i Norwegii są regulowane przez umowy o EOG , umowa rozszerza prawodastwa wspólnego rynku, z wyjątkiem rolnictwa i rybołóstwa . To zapewnia wysoki stopien integracji gospodarczej ,wspólne zasady konkurencji, zasady pomocy państwa i zamówień publicznych Zgodnie z porozumieniem EOG Norwegia zobowiązana jest do wdrożania dyrektyw UE w norweskim prawie i przepisami dt. Swobodnego przepływu towaro, osób, usług i kapitału.

Handel między Polską a Norwegią w nowym reżimie handlowym nadal rozwija się w szybkim tempie, a nasza akcesja do UE nie utrudnia wzajemnych warunków handlu.
Polska konsekwentnie w dalszym ciągu będzie podejmować, na różnych szczeblach UE, działania na rzecz liberalizacji warunków importu ryb na obszar UE i zapewnienia dostępu do tradycyjnych źródeł jego zaopatrzenia dla Polski.
Jednym z elementów Układu o utworzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego jest przyznanie Polsce, podobnie jak i innym nowym krajom UE, środków finansowych w ramach tzw. Mechanizmu Finansowego EOG oraz tzw. Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Darczyńcami są trzy państwa EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu) - Norwegia, Islandia i Lichtenstein, które razem z UE współtworzą Europejski Obszar Gospodarczy. W zamian za korzystanie ze swobód jednolitego rynku, kraje te zobowiązały się udzielić pomocy finansowej najuboższym państwom członkowskim UE

Szwajcaria jest 5 co do wielkości partnerem handlowym UE . Szwajcaria jest krajem międzynarodowo zintegrowany gospodarczo, wykorzystuje otwarty system handlu produktami przemysłowymi ale z ochroną sektora rolnego . Chcąc pogodzić pragnienie Szwajcarii do integracji z UE, jednocześnie zachowując suwerenność, zostały zintensyfikowane dwustronne umowy bez uzyskania pełnego członkostwa. Szczególne znaczeni ma umowa o wolnym handlu jeszcze z czasów EWWiS z 1972 r. , wyniku nieratyfikowaniu umowy z WE , zaczęto negocjować umowy w 7 sektorach ( swobodny przepły osób, w handlu produktami rolnymi, zamówienia publiczne, oceny zgodności, transportu lotniczego, drogowego kolejowego)- zobowiązuje się przyjąć prawodostwa wspólnotowe w tych sektorach. II negocjacje dotyczły włączenia Swiss do Schengen

http://www.omp.org.pl/index.php?module=subjects&func=viewpage&pageid=77

Brazylia

Największy pratner handlowy UE. UE konsekwentnie zachęca Brazylię do obniżenia taryf celnych i barier pozataryfowych oraz do ustanowienia stabilnego otoczenia regulacyjnego dla europejskich inwestorów i przedsiębiorców.. Brazylia jest ważnym liderem w zakresie negocjacji handlowych jako przedstawiciel G20 w krajach rozwijających się . Podstawą stosunków dwustronnych było UE-Mercosur- mające na celu utworzeniu strefy wolnego handlu- umowa jest obecnie obiektem negocjacji ( ma dotyczyć handel towarami i usługami, inwestycji, praw własności intelektualnej itd. Negocjacje stanęły w 2004 r.

Integracja regionalna

W 2009 r. nie udało się osiągnąć postępu w procesie integracji gospodarczej bloku Mercosul. Nadal obowiązują wyjątki od wspólnej taryfy celnej dla poszczególnych państw członkowskich (475 pozycji taryfowych) oraz podwójne naliczanie ceł w imporcie do krajów bloku, co powoduje, że Mercosul nie jest ani pełną strefą wolnego handlu, ani unią celną, co utrudnia negocjacje z innymi ugrupowaniami np. z UE. W grudniu 2009 r. Brazylia ratyfikowała przyjęcie Wenezueli do Mercosul (dla pełnej akcesji brakuje ratyfikacja Paragwaju). Przyjęcie Wenezueli do Mercosul może skomplikować dalszą integrację bloku, a także utrudnić relacje zewnętrzne (m.in. z UE i Izraelem).

Dostęp do rynku brazylijskiego - główne problemy:

• własność intelektualna - brak efektywnego zastosowania legislacji chroniącej oznaczenia geograficzne produktów, marki, patenty. Dotyczy to zwłaszcza produktów żywnościowych, tekstyliów i wyrobów skórzanych, farmaceutyków oraz filmów i płyt muzycznych. Odpowiedzialne państwowe instytucje brazylijskie - Narodowy Instytut Własności Intelektualnej (INP) i Krajowa Agencja Nadzoru Sanitarnego (ANVISA) działają opieszale. Brazylia dotychczas nie ratyfikowała Protokołu Madryckiego z 1981 r. w sprawie międzynarodowej rejestracji marek i nie widać perspektyw jego ratyfikacji. Działania przedstawicielstwa KE w Brasilii w tym zakresie nie przyniosły dotychczas wymiernych rezultatów.

• cła, podatki i bariery pozataryfowe. Duża ilość importowanych pozycji taryfowych (głównie żywność i artykuły związane z ochroną zdrowia) podlega tzw. licencjom nieautomatycznym wydawanym na podstawie kontroli ANVISA. Urząd ten, oprócz opisu produktu, wymaga od firm eksportujących podawania cen produktu na innych rynkach, przewidzianych cen na rynku brazylijskim, planowanych wydatków marketingowych, listy podobnych produktów i ich ceny itp. Są to informacje, które nie są potrzebne do kontroli produktu, a w firmach traktowane jako poufne, gdyż związane są z polityka handlowa prowadzoną przez dana firmę. W wielu przypadkach urzędy celne kwestionują ceny podawane przez eksporterów w fakturach i wyliczają cła wg własnych wskaźników. Brazylijscy celnicy stosują również kary w przypadku zaniżania cen przez eksporterów oraz zatrzymują towary do czasu zapłacenia kary. Proces rejestracji firm w elektronicznym systemie SISCOMEX jest długotrwały i kosztowny zniechęcając wiele firm, zwłaszcza małych i średnich, do podejmowania eksportu na rynek brazylijski. Podatki w poszczególnych stanach Brazylii różnią się, co stwarza warunki do nieuczciwej konkurencji między firmami. Importerzy brazylijscy podlegają bardzo skomplikowanym przepisom podatkowym (44 różne podatki - federalne, stanowe i miejskie), co utrudnia małym i średnim firmom dokonywanie bezpośredniego importu i zmusza do korzystania z pośredników (traderów). Firmy unijne skarżą się również na duże trudności z promocją swoich produktów na rynku brazylijskim z uwagi na nieprecyzyjną definicję „próbki handlowej” w przepisach brazylijskich.

• Bariery weterynaryjne i fitosanitarne. Władze brazylijskie prowadzą politykę utrudniania importu produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. W przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego warunkiem dopuszczenia firmy do eksportu na rynek brazylijski jest uprzednia inspekcja weterynaryjna specjalistów brazylijskich w danej firmie i na jej koszt. W praktyce takie inspekcje są często przekładane na skutek, jak twierdzą władze weterynaryjne Brazylii, braku odpowiedniej ilości specjalistów. Ponadto szereg firm unijnych sygnalizowało wstrzymywanie przez brazylijskie urzędy celne przywozu mięsa wieprzowego i wędlin z tych krajów, co Komisja Europejska uznała za sprzeczne z regułami WTO. Generalnym problemem jest stosowanie przez brazylijskie Ministerstwo Rolnictwa i agencje rządowe długich i skomplikowanych procedur przyznawania firmom zagranicznym licencji na eksport produktów rolnych.

* Klauzula największego uprzywilejowania, klauzula stosowana w umowach międzynarodowych, na podstawie której dany kraj zobowiązuje się do traktowania innego państwa w sposób nie gorszy niż jakikolwiek najbardziej uprzywilejowany kraj.

Dotyczy ona głównie ceł, przepisów o eksporcie i imporcie towarów oraz innych narzędzi służących ochronie własnego rynku wobec krajów trzecich. Klauzula największego uprzywilejowania obowiązuje wszystkich członków Światowej Organizacji Handlu (WTO).

---