PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA - TO NAUKOWE BADANIE ZACHOWANIA CZŁOWIEKA I PROCESÓW PSYCHICZNYCH.PSYCHOLOGIA ZAJMUJE SIĘ BADANIEM,OPISYWANIEM I PRZEWIDYWANIEM LUDZKIEGO ZACHOWANIA.

PRZEDMIOTEM PSYCHOLOGII jest człowiek w aspekcie zachowania czyli wszystkie jego procesy psychiczne,poznawcze(wyobrażenia,rozwój),emocje i uczucie,osobowość .

DZIEDZINY PSYCHOLOGII:

Psychologia kliniczna-celem jest pomoc ludziom z zaburzeniami psychicznymi w przystosowaniu się do wymagań życia.

-Psycholodzy pracujący w klinictwie- pomagają w funkcjonowaniu w społeczeństwie ludziom zdrowym.

-Psychologowie szkolni - Jego zadaniem jest pomoc uczniom w rozpoznawaniu i radzeniu sobie z problemami.

-Psychologowie kształcenia-koncentrują się na opracowaniu programów szkolnych potrzebnych dla rozwoju dziecka.

-Psychologowie rozwojowi - zajmują się rozwojem i badaniem i analizą czynności psychicznych zakodowanych w rozwoju człowieka.

-Psychlogia osobowości-zajmuje się badaniem struktury ludzkich cech,analizą tego w jaki sposób osobowość wpływa na zachowanie człowieka i funkcjonowanie w społeczeństwie.

-Psychologowie społeczni - skupiają się na statecznym i społecznym kontekście człowieka.

-Psychologowie ekserymentalni-zajmują się badaniem procesów poznawczych człowieka.

-Psychlogowie pracy i organizacji -zajmują się funkcjonowaniem,zachowaniem i badaniem zachowań człowieka w miejscu pracy.

-Psychologia sądowa- pełnią rolę biegłych i ekspertów,to oni wystawiają opinię czy przestępca był świadomy działania.

-Psycholodzy sądowi -pracują w policji,uczą jak policjanci mają obchodzić się ze stresem i różnego rodzaju sytuacjami.

-Psycholog zdrowia -bada relacje między stanem fizycznym a psychicznym(anoreksja,bulimia)

-Psycholog sportu-pomoc sportowcom w uzyskaniu lepszych wyników w sporcie.

BADANIA PSYCHOLOGII:

Metody badania psychologii:

Obserwacja - jest to celowe,ustalone i uzasadnione spostrzeganie rzeczywistości.Nie musimy stawiać końcowych wniosków w badaniach.

Cechy obserwacji:

-celowość-wymienić cel obserwacji

-planowość-ustalić plan obserwowania

-obiektywność-brak swoich sugestii i refleksji

KIERUNKI PSYCHOLOGII:

-Introspekcjonizm:

czas:Ameryka - II -poł XIX w.

Przedstawiciele: Wundt;James;Litwicki

Był to kierunek który opierał się na metodzie badawczej introspekcji-samoobserwacji.

Podstawowym zadaniem było badanie życia psychicznego człowieka i klasyfikacja jego składników .W ramach introspekcjonizmu da się wyrazić dwa kierunki -struktualizm i funkcjonalizm.

Struktualizm-celem było rozłożenie swiadomego doświadczenia psychicznego na obiektyne wrażenia zmysłowe i subiektyne odczucia oraz obrazy umysłowe(wyobrażenia)

Funkcjonalizm-celem była próba wyjaśnienia w jaki sposób doświadczenie psychiczne pozwala człowiekowi dostosować się do otoczenia.Szczególną rolę przypisywano nawykom.

Stwierdzono,że nawyki pozwalają radzić sobie z powtarzanymi sytuacjami.

Zalety:

Wskazywanie na procesy psychiczne w odniesieniu do przystosowania się człowieka do otoczenia.

BEHAWIARYZM:

Czas: koniec XIX w.

Przedstawiciele:Watson;Heinich;Pawłow

Nie odrzucali introspekcji jako metody badawczej ale wskazywali na konieczność obiektywnego badania czynności psychicznych człowieka.

Opierano się na badaniach przeprowadzonych na zwierzętach w których wyjaśnianio związek zachowania z sytuacją .Watosn uważał,że w ten sam sposób można badać życie człowieka a więc obiektywnie bez odwoływania się do stanów świadomości.

Uważał,że możńa w ten sposób badać wszystkie obszary życia człowieka,nawet takie jak uczucia,myślenie i to z twórczym włącznie a także osobowość.

Koncepcja osobowości:

O tym jaki człowiek jest i do czego zmierza decydują nawyki o różnym stopniu złożoności ukształtowane w toku życia jednostki,nowyki te powstają pod wpływem otoczenia .

Człowiek może wpłynąć na środowisko ale wpływ środowiska na człowieka jest jeszcze silniejszy.

Człowiek dla behawiorystów jest więc istotą działającą i przystosowującą się do otoczenia pod wpływem wzmocnień pozytywnych lub negatywnych.

Zalety:

-uwzględnianie środowiska fizycznego i społecznego i ich wpływ na przystosowanie się człowieka do otoczenia.

-Wskazywanie na znaczenie procesu uczenia się zwłaszcza na rolę wzmocnień negatywnych i pozytywnych.

WADY:

-duże uproszczenie relacji człowiek-świat i organizm-otoczenie.Ponieważ wszystko to zachodzi w procesie świadomości.

Omijano świat uczuć; siłę wartości; siłę drążeń.

KONCEPCJE PSYCHODYNAMICZNE:

Psychoanaliza:

Przedstawiciel: FREUD

Czas: przełom wieków

Powodu rozkwitu psychoanalizy: poczucie odosobnienia, utrata uczucia bezpieczeństwa, czas związany z wojną(brak uczucia)

-możliwość mówienia i bycia wysłuchanym

-fakt płacenia za psychoanalizę

-możliwość zrzucenia podejmowania decyzji na psychoanalityka.

Według wszystkich koncepcji psychodynamicznych zadaniem psychologii jest poznanie struktury osobowośći człowieka.To właśnie wiedza o osobowości człowieka a przede wszystkim o tym jak wyjaśniać wszystkie problemy i ludzkie zachowania.

Freud doszedł, do wniosku ,że procesy nieświadome a zwłaszcza impulsy erotyczne i agresywne mają znaczący wpływ na zachowanie człowieka,,dużo większy niż proces świadomego myślenia.

Ludzi według Freuda kieruje chęć spełnienia nadziei erotycznych i agresywnych.Podstawową metodą psychoanalizy była metoda marzeń sennych.Analizie podlegały sny osób nerwowych.

METODY:

-symbolika

-zasada kojarzenia

-technika odwracania

-wyjaśnienie czynności pomyłkowych

Mashlow uważał, że w człowieku nie pojawiają się potrzeby wyższego rzędu dopóki nie zostaną zaspokojone potrzeby niższego rzędu /

Wyróżnił więc klasy potrzeb:

-Fizjologiczna

-Bezpieczeństwa

-Przynależności i miłości

-Szacunku i samoakceptacji

• Samorealizacji

Koncepcja osobowości:

Dojrzała osobowość:

1)Dobra percepcja(postrzeganie) rzeczywistości,a więc właściwe widzenie świata bez zafałszowań.

2)akceptacja siebie i innych

3) Spontaniczność w działaniu-w działaniu cżłowiek jest sobą.

4) Umiejętność koncentracji na określonych problemach

5) Zaspokojona potrzeba samowystarczalności,to znaczy,że człowiek nie czuje się sam ze sobą samotny.

6) Posiada grono ludzi z którymi jest głęboko związany

7)Więź przyjacielska-społeczna

8)Ma stałą hierarchię wartości.

9)Posiada i respektuje zasady etyczne

10)Ma szerokie horyzonty myślenia

11)Jest twórczy w jakiejś dziedzinie

12) Ma poczucie humoru

13) Nie jest konfornistą(nie ulega presji otoczenia)

Opracowano także,teorie według wartości najwyższej przez nich cenionych:

1)Teoretyk - poznawcza postawa wobec świata,wszystko jest podporządkowane poznaniu.

2) Ekonomista- wartości materialne,wszystko musi się opłacać,użyteczność i praktyczność

3)Esteta-najwyższa wartość to harmonia i piękno

4)Społecznik-Najwyższą wartością jest pomaganie innym (miłość do ludzi)

5)Polityk - polityka,rządzenie,zarządzanie

6)Religijny - najwyższa wartość Bóg,stara się zrozumieć siebie i innych w świetle wiary

Definicja osobowości:

Osobowość-> to struktura wewnątrz jednostki,obejmując te układy psychofizyczne które decydują o specyficznych dla niej sposobach przystosowania do środowiska.

Cecha -> to predyspozycja do reagowania w określony sposób,wspólna dla wszystkich ludzi,istnieje również tzw.dyspozycja osobista.Niepowtarzalna specyficzna dla danej jednostki.

Rogers->wprowadził pojęcie klient zamiast pacjent,ponieważ uważał,że pacjent brzmi klinicznie,natomiast definicja klient miała sens bardziej partnerski.

Teoria skoncentrowana na kliencie - uważał,że pomagać drugiemu człowiekowi może pomagać każdy,musi być to osoba konkretna.

Kongkrencja- polega na zgodności między tymi trzema sferami.Możliwe są tu jednak dwa rodzaje zakłuceń,zafałszowań:

-Pierwsze na linii ja ->odbiód siebie

-Drugie - na linii odbiór siebie-przekaz innym

Kontakt terapeuta-klient jest możliwy kiedy jedna ze stron się rozwija.

Najważniejszy jest autentyczny kontakt z klientem(kontakt osobowy)

PROCESY POZNAWCZE:

Żeby człowiek mógł orientować się w otaczającym go świecie,musi wykonać wiele zynności poznawczych.Wsystkie te czynności przebiegają według wyznaczonych reguł określonych min.przez strukturę mózgu.

WRAŻENIA:

Stanowią wstępną,najbardziej podstawową formę procesu poznawczego są psychologiczną reakcją na bodzce zmysłowe.

Powstawanie wrażeń:

Wrażenie powstaje wtedy gdy na zakończenia nerwowe w narządach zmysłowych (receptory)oddziaływują bodzce bezpośrednio ze świata zewnętrznego lub z wnętrza organizmu.Każdy przemiot może być bodzcem który działa jednocześnie na kilka zmysłów, można więc w tym samym czasie doznawać wielu wrażeń.

Np. bukiet kwiatów

Cechy wrażeń:

1 Jakość

2Intensywność

3 Czas trwania

ad 1 - jakość

Jakość pozwala odróżniać wrażenia od siebie

Ad 2 - intensywność

Intensywność to stopień nasilenia różnych przy wrażeniach tej samej jakości.

Ad3 czas trwania

Dłuższa bądź krótsza trwałość wrażeń

Cechy:

Wrażenia wzajemnie się przenikają, wzajemnie na siebie oddziaływują ,jeżeli jeden bodziec działa silniej drugi maleje np. kolacja przy świecach-> za głośna muzyka.

Działanie subtelnych bodzców -> wzrasta wrażliwość

Zjawisko kontrastu wrażeń:

Wyróżnia się tu dwa rodzaje kontrastu:

Kontrast następczy np. kwaśne jabłko-cukierek

Kontrast współczesny - np. biały przedmiot na czarnym tle, i taki sam przedmiot na tle szarym.

TYPY WRAŻEŃ:

Wyróżniamy wrażenia w zależności od rodzaju receptorów:

1 wzrokowe

2 słuchowe

3 węchowe

4 smakowe

5 dotykowe

6 ciepła i zimna

7 mięśniowo-ruchowe

8 ustrojowe np. głodu

9 równowagi

Pojęcie wrażliwości:

Wrażliwość - to cecha człowieka która sprawia ,że ten sam bodziec działający z tą samą siłą i w podobnych warunkach, może wywołać różne wrażenia pod względem intensywności, u różnych ludzi jak też u tego samego człowieka.

!!!

Próg podniety- określa minimalne natężenie bodzca potrzebne do tego alby powstało wrażenie.

Próg różnicy- określa minimalny przyrost bodzca jaki pozwala wykazać odczuwalną różnicę we wrażeniach tej samej jakości

Szczyt wrażenia- to takie nasilenie bodzca które powoduje, że dalsze jego zwiększanie nie daje już odczuwalnych zmian we wrażeniach np. wrażliwość bólowa.

Rozpiętość wrażliwości- to rozpiętość między dolną a górną granicą w których odbierane jest wrażenie.

Spostrzeganie - jest to proces odzwierciedlenia świadomości przedmiotu lub zmian otaczającego świata, działających w danej chwili na zmysły. W skutek tego procesu powstaje u człowieka subiektywny obraz rzeczywistości nazywany spostrzeżeniem.

CECHY SPOSTRZEGANIA:

1. Natychmiastowość tzn. Spostrzegane są przedmioty lub zjawiska aktualnie działające na zmysły.

2. Uporządkowana struktura- mówi o tym, że spostrzegamy uporządkowaną całość

3. Znaczenie-określa w jakiej kolejności i co będzie spostrzegane.

4. Selektywność - mówi o tym, że nie wszystkie działające bodzce są spostrzegane

5. Stałość - raz zauważony przedmiot w dany sposób będzie tak postrzegany ponownie.

RODZAJE SPOSTRZEŻEN :

1 Rodzaj zmysłów które dominują w procesie spostrzegania :

wyróżniamy tutaj spostrzeżenia monosensoryczne - dominuje jeden ze zmysłów i polisesoryczne gdzie do spostrzegani potrzeba jest kilka bodzców.

2 Ze względu na rodzaj spostrzeganych zjawisk wyróżniamy:

postrzeganie przedmiotów, spostrzeganie przestrzeni i warunków przestrzennych między przedmiotami, spostrzeganie upływu czasu.

3 Spostrzeganie ruchu przedmiotów czy istot żywych jak też ruchów wlasnego ciała.

PRAWA W PROCESIE SPOSTRZEGANIA:

1Prawo bliskości- elementy położone blisko siebie w porównaniu z innymi bardziej oddalonymi tworzą figurę.

2 Prawo podobieństwa- elementy podobne do siebie w porównaniu z innymi mniej podobnymi tworzą figurę.

3 Prawo domykania - system percepcyjny dodaje brakujące elementy i domyka kształt niekompletnej figury.

4 Prawo ciągłości - dwie nałożone na siebie figury łatwiej widziane są jako osobne niż jako jedna zgodnie z regularności kształtów.

PATOLOGIE W PROCESIE SPOSTRZEGANIA:

1 Nadwrażliwość spostrzegania lub niewrażliwość

Nadwrażliwość odbireanej wystęuje wtedy gdy bodzce są odbierane przesadnie intensywnie

Niedowrażliwość - odrtotność

1. Brak poczucia rzeczywistości-to zaburzenie które polega na tym,że człowiek przeżywa niepewność która dotyczy realnego otoczenia.

2. Brak poczucia czasu-polega na tym,że człowiek w ogóle nie dostrzega następstw czasowych.

Deformacje wielkości przestrzennych i kształtów:

1)Makropsja - otaczające przedmioty wydają się wielkie

2)Mikropsja-przedmioty wydają się nadmiernie małe.

ZŁUDZENIA

Odbieranie bodzców sposób patologicznie zmieniony .Niezgodność pomiędzy złudzeniami a tym co powinniśmy widzieć.Do się skorygować

Wryóżnia się złudzenia:

-Jakościowe

-Ilościowe

->Jakościowe-dotyczą przeoczenia,przesłyszenia,przewidzenia

->ilościowe - dotyczą wielkości ,oddalenia i liczby.

Wyibrażenia i wyobrażnia

---