FUNKCJONALIZM

USA

PSYCH ATOMISTYCZNA PSYCH FUNKCJONALNA

W. JAMES

• Jako pierwszy z psychologów sprzeciwił się wobec strukturalnego badania osobowości - nie akceptował badań świadomości, które nie miały praktycznego znaczenia.

• Jako twórca PRAGMATYZMU - kierunek filozoficzny powstały w końcu XIX w. w USA, postulujący praktyczny sposób myślenia i działania, uzależniający prawdziwość twierdzeń od ich praktycznych skutków, czyli przyjmujący użyteczność za kryterium prawdy - sądził, że prawdziwe jest to, co pozwala osiągnąć praktyczne korzyści

• Podstawowe założenie krytyki koncepcji świadomości Wundta dotyczyło faktu, iż świadomość badana nie jest trwałym zbiorem idei czy obrazów, lecz jest to niepowtarzalny potok świadomości oddający bieżące doświadczenie człowieka

• Świadomość musi się opierać na kontekście działającego organizmu - środowisko - jest to efektywny środek walki o byt, istnienie Badanie funkcjonowania świadomości prowadzi do poznawania tego, co indywidualne, osobowości, motywacji. np. teorię uczuć Jamesa - emocje są wskaźnikiem (to jest ich funkcja) świadomościowym stanu cielesnego; ogólna aktywacja odzwierciedla się w stanie uczuciowym, treść uczuć zależy natomiast od tego, co robimy ; jeżeli uciekamy, to przeżywamy strach.
  

J. DEWEY

• Sformułował ZASADĘ KORDYNACJI JEDNOSTKI I ŚRODOWISKA - aktywność koordynuje relacje jednostka-środowisk; w procesie koordynacji bierze udział cały organizm; bodziec i reakcja współdziałające elementy rozpatrywane tylko w kontekście ogólnego procesu koordynacji (akty sensoryczne i motoryczne nie występują niezależnie od siebie)

• INSTRUMENTALIZM - odmiana pragmatyzmu, współczesny kierunek filozoficzny, według którego wiedza i działalność ludzka są tylko reakcjami na bodźce środowiska i pełnią jedynie funkcje instrumentalne, czyli stanowią narzędzia służące przy stosowywaniu się do środowiska i opanowywaniu go

• Twórca FUNKCJONALENJ TEORII MYŚLENIA - myślenie spełnia ważną funkcję w procesie koordynacji - funkcja pokonywania trudności jakie organizm napotyka realizując ten proces. Realizuje się ona dzięki zdobytemu doświadczeniu i stosowaniu utrwalonych umiejętności w nowych, trudniejszych sytuacjach. Myślenie - instrumentem przezwyciężania przeszkód, najskuteczniejszy czynniki koordynacji.

JAMES R. ANGELL - TWÓRCA SZKOŁY FUNKCJONALNEJ CHICAGOWSKA

• psychologia powinna badać funkcje, a nie struktury psychiczne, np. nie opis widzianych barw, lecz czynność widzenia.

• czynności (lub funkcje) psychiczne są pośrednikami pomiędzy środowiskiem a jednostką; podstawową ich rola sprowadza się do zgrania potrzeb jednostkowych i środowiska np. myślenie służy rozwiązywaniu problemów, poznaniu otoczenia

• funkcjonaliści utrzymywali, że organizm działa jako całość psychofizyczna, a potrzeby są istotnym elementem tej całości. Świadomość natomiast traktowali jako czynnik akomodacji do nowych warunków otoczenia Czynności psychiczne są więc użyteczne biologicznie, są one także użyteczne społecznie, ponieważ służą kształtowaniu niezbędnych i pożądanych nawyków

• Psych strukturalna odpowiada na pytanie co to? A funkcjonalna jak i dlaczego? I stara się odpowiedzieć wraz z innymi dyscyplinami

• Funkcjonaliści ze szkoły chicagowskiej stali się pionierami badań interdyscyplinarnych.

• Prezentowali oni jednoznaczne nastawienie teologiczne - każda czynność miała służyć czemuś, cel ostateczny określał potrzebę i rangę danej czynności. Teleologizm nigdy nie sprzyjał rozwojowi nauki ; z tego też względu funkcjonalizm szkoły chicagowskjivc nie rozwinął się i nie utrzymał jako odrębny kierunek

FUNKCJONALNA SZKOŁA COLUMBIJSKA - McKenn/Cattell/Thorndlike

• Podstawowe założenie R=f(s xo) - funkcja wskazuje jak określony stan zleży od innego stanu lub wypadkowej kilku uwarunkowań

• cechą charakterystyczną tej szkoły jest ujęcie ilościowe badanych zależności - formuła funkcjonalnej zależności, jest elastyczna, przez co umożliwia badanie wielu i bardzo różnorodnych zjawisk.

FUNKCJONALNA SZKOŁA EUROPEJSKA - Claparede

• Zakładał, że przystosowanie do środowiska jest biologicznym celem aktywności organizmu - każde działanie jest więc uwarunkowane potrzebą i ma na celu likwidację zachwiania równowagi organizmu ze środowiskiem. Podstawową regulacją równowagi są instynkty, myślenie i wiedza spełniają tę funkcję na wyższym poziomie rozwoju psychicznego.

• Z tezy o różnych poziomach regulacji równowagi wynika, że działanie i myślenie dziecka śa genetycznie tożsame, jednakże działanie dominuje nad myśleniem w początkowych okresach rozwoju dziecka, gdyż myślenie nabiera znaczenia dopiero na wyższych poziomach regulacji

• Z tezy, że potrzeby leżą u podstaw działania i myślenia wysuwa się wniosek, iż dziecko będzie się uczyło tylko wtedy, gdy ucząc zaspokoi swoje potrzeby

• ludzie dążą do utrzymania równowagi pomiędzy organizmem a środowiskiem ; istnieją jednak i takie przypadki, gdy jednostka dąży do zaburzenia tej równowagi - dziecko np. w okresie pytań żąda coraz to nowych informacji wychodząc poza aktualną potrzebę wiedzy

• Funkcjonalizm europejski w psychologii, jak widać, zyskał bardzo konkretne zastosowanie w dziedzinie psychologii rozwojowej, podczas gdy amerykański był głównie nastawiony na problemy psychologii ogólnej. Po drugie, w europejskiej wersji funkcjonalizmu zabrzmiały tony opozycji przeciwko ewolucjonizmowi, tymczasem w amerykańskiej był on podstawą tego kierunku myślenia.
  

Psychologia aktów Brentano

(akt opisem funkcji psych)

Darwinizm - koncepcja Spencera

(f psych w kontekście psrzyst do ś

---