Choraba - dynamiczne zaburzenie funkcjonowania ustroju
Patos - cierpienie, potos - zmaganie z choroba.
Herceptin - zawiera monoklonalne przeciwciala przeciwko receptorowi EGF - rak piersi
Awastin - skuteczny w raku okreznicy, specyficzny inhibitor angiogenezy.
Gliwek - skuteczny w bialaczkach, kinazy stymulujace komorki hematologiczne.
Co nieco o chorobie
2002 - Brener dostaje nobla za scisle pozanie genow roznicujacych apoptoze - geny smierci
Wrzody zoladka - helicobacter pylori
Przy karcynogenezie wszytskie osobniki w populacji sa wystawione na czynniki karcynogenne, ale nie wszytskie choruja.
Zeby antracel spowodowal rozwoj nowotworu to u podatnych osobnikow musi wystapic specyficzna hydrolaza arylowa.
Kazdy patogen musi wyzwolic odpowiednia rekacje w organizmie, badz obronna, boadz doprowadzic do chorby. Istnieje osobnicza sklonnosc do zapadania na choroby.
W stanie zdrowia istnieje cienka granica miedzy stanem zdrowia a choroba.
Kazdy organizm wytworzyl taka „maszynerie” ktore stara utrzymac sie organizm w zdrowiu.
Zeby rozpoznac choroba nalezy rozpoznac geny ktore wplywaja na wirulecje danego patogenu.
Nalezy przeprowadzic ocene chorby, na calym zwierzeciu na narzadzie etc. Trzeba zwracac uwage na zmieny molekularne.
Czyjnnik psychiczny w rozwoju choroby
Isnttniej zjawisko chorob psychosomatycznych np wrzody przy nerwicach. Sa zaburzenia psychiczne ktore powoduja chorobe. U zwierzat istnieje zawsze w stadzie zasada dominacji i podporzadkowania. Zwykle dominacja utorzsamiana ze stanami leku. Osobnik dominujacy jest zdolny do agresji, ale zarazem takze tchorz. Druga jednostka - podporzadkowana, niedokarmiona, seksualnie niewyrzyty, terytorium ograniczone. Typ agresywny to typ ktory ma uwarunkwaonia neurologiczne - jadro migdalowate - stymuluje osi sympatyczno nadnerczowej - wydzielanie adrenaliny. Typ agresywny skazany na nadcisnienie, miazdzycy. Dominacja wiaze sie z okreslonym typem chorb.
Osobniki podporzadkowane - dominuje hipokamp, informacja przekazywana jest do jadra nadwzrokowego, jadra lukowatego i jadra przykomoroweg - co wplywa na wydzielanie CRH, napedza ACTH, dalej nerki i kortykoidy. Reakcja takiego osobnika, jest spokojna, wytlumiona, seksulanie zrownowazony. Maja sklonnosci do chorob o charakterze owrzodzenia zoladka.
Poskramianie rowniez moze miec wplyw na powstawanie chorob. Powinno wyeliminowac sie skrajne zachowania typu agresja, stlumienie powinno stosowac sie ulaskawianie.
Osoby sklonne do zalaman, przygnebienia, tlumienia radosci zycia sa sklonne do nowotworzenia. Przeciwnie jasnosc aktywnosci ukladow - organizmu jest to przeciwstawienie sie neoplazji.
Male bodzce nocyceptywne powoduje opoznienie pojawienia sie czasu pojawienia sie nowotworu. Kontakt z czynnikami szkodliwymi o malym natezeniu dla organzimu w wieku starszym powoduje obnizenie reakcji chorobowej.
Zageszcznie, izolacja sa to czynniki ktore zmieniaja nadmierna agresje u tych osobnikow, co sprzyja powstawniu nadcisnienie i innych chorob do ktorych predysponowane sa osobniki dominujace.
Konstytucja jest to calosc czynnikow morfologicznych i czynnosciowych, somatycznych, psychicznych fenotypowych ktore skladaja sie na organizm. Konstytucja nie jest czyms przypisanym do organzimu. Dany typ konstytucji nie decyduje o tym czy zostanie w danej grupie konstytucji. Jest zjawiskiem dynamicznym ale zarazem stabilnym.
Wyrozniamy konstytucje:
Wg Galena
- choleryczny
- flegmatyczny
- melancholijny
- sangwinistyczny
Wg Gretsznera
- leptosomatyczny - delikatny, cienki, smukly - schizotymiczny sklonny do schizofremii
- pykniczny - artretyczny, cyklotomiczny - podatne do stanow maniakalnych, miazdzycy i cukrzycy
- atletyczny - epileptyczny - padaczka
- skirkotymiczny - zlosliwyw
Wg Szeldona zwracal uwage na somatyke
- endomorficzny - wiscerofomia
- mezomorficzny - dorzy do zrownowazenia
- ektomorficzny - cerebrotonia - aktywny uklad nerwowy
Wg Sochanskiego - podzial kobiet
- tarczycowy - nerwica,ruchliwa, pobudzona
- nadnerczowy - spokojna
- plciowy - seks to wszytsko
Wg Mazura
- egzodynamiczny - plotkarze, wyolbrzymiajacy bol
- statyczny - wywazony
- endodynamiczny - intrawertyk, nic nie powie, dusi w sobie
Typy konstytucyjne maja znaczenie w powstawaniu chorob.
Przy ocenie choroby kierujemy sie kryteriami patologi
- heterometria - zmiany parametrow fiz chem
- heterochronia - niezwyklosc czasu i warunkow powstania zjawiska, tetno podwyzszone w wysilku i w spoczynku, krwawienie miesiaczkowe - normalne, krwawienie z zoladka - chorobowe
- heterotopia - pojawienie sie danego zjawiska w innym miejscu np, przekrwienie spojowek po wysilku - patolog
- heterorokrazja - zmiana skladu
- heteropojotja - zmiana jakosci, pojawienie sie nieprawidlowych skladnikow
Adaptacja - kazdy organizm ma zdolnosc do przystosowania sie, jest to sztuka unikania choroby. Modyfikacja zapewniajaca spranosc w warunkach zmiennych ustrojowo. Zachowuje homeostazy w organizmie, co uniemozliwia powstanie choroby. Adaptacja to zachowanie homeostazy w roznych warunkach.
Adaptacja czynnosciowa - polega na tym iz do kazdych warunkow dostosowany jest przeplyw krwi, pluca musza zapewniac odpowiednia ilosc krwi.
Adaptacja morfologiczna - zmiana wymiarow np, w przypadku utraty krwi zmienia sie watroba, zmienia sie objetoscwlokien miesniowych.
Adaptacja obniza sie z wiekiem, z choroba. Kazdy czynnik ktory przekracza pojemnosc adaptacyjna wywoluje chorobe.
Regeneracja - w organizmie jedynym narzadem z takimi zdolnosciami jest watroba - najwieksza zdolnosc u szczura. Wszytskie procesy regeneracyjne zostaja zachamowane w drugiej polowie okresu plodowego. Pozniej zostaja wychamowane. Zachowana jest adaptacyjna zdolnosc przerostowa.
Adaptacja swoista - do okreslonego czynnika np, na dany mikroorganzim,
Adaptacja nieswoista - pod wplywem roznych czynnikow, maja charaktert normoergiczny, hiperergiczny - nadmierna, hipoergiczny np w chorobach ukladu pokarmowego, wybieramy pokarm latwostrawny
Adaptacja molekularna - przyzwyczajenie do coraz wyzszych dawek alkoholu
Adaptacja komorkowa - kontakt antygenu z przeciwcialem
Adaptacja organizmu - adaptacja zlozona
Adaptacja na poziomie spoleczenstw - do warunkow klimatycznych
Adaptacja na poziomie narodow
Podzial czynnikow chorobotworczych:
- pochodzenia zewnetrznego
- proste
- zlozone
- pochodzenia wew
- genetyczne
- plec
- wiek
3