WYKŁAD XVIII 7. 04. 2009 r.

FINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE

USTAWA O WYKONYWANIU MANDATU POSŁA I SENATORA

art. 34 ust. 1. Posłowie i senatorowie nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia państwowego lub komunalnego, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.

POJĘCIE, KLASYFIKACJA I STRUKTURA WYDATKÓW PUBLICZNYCH

• z ekonomicznego punktu widzenia - sens wydatków publicznych polega na tym, że w ich wyniku następuje wykorzystanie części produktu krajowego brutto na cele związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb społecznych oraz cele wyznaczone w polityce społecznej i gospodarczej państwa.

• pod względem prawnym - wydatki publiczne odzwierciedlają realizację funkcji, celów i zadań władz publicznych wynikających z przepisów prawa i programów polityki oraz planów finansowych sektora finansów publicznych.

Budżet co do zasady jest sztywny, ale możliwe jest przesuwanie pewnych wydatków z jednego sektora do drugiego - ma to znaczenie polityczne.

Preliminarz budżetowy przedwojenny był bardzo szczegółowy - parlament mógł się dowiedzieć wszystkiego. Budżet z lat 50. był znów zbyt ogólny - parlament nic nie mógł się z niego dowiedzieć. Służyło to ukrywaniu wydatków na zbrojenia (wydatki niby przedsiębiorstw).

KLASYFIKACJA WYDATKÓW PUBLICZNYCH

1. Kryterium celu wydatków (socjalne, kulturalne, edukacyjne, zdrowotne, gospodarcze, administracyjne, a także dotyczące obronności i bezpieczeństwa publicznego, ochrony środowiska oraz obsługi długu publicznego);

2. Kryterium przeznaczenia przedmiotowe wydatków (inwestycje lub bieżące);

3. Kryterium - przeznaczenie podmiotowe wydatków (osobowe i rzeczowe, krajowe i zagraniczne);

4. Kryterium - charakter ekonomiczny (odpłatne i nieodpłatne, nabywcze i redystrybucyjne oraz odszkodowawcze);

5. Tytuł prawny (publiczny i prywatny);

6. Kryterium - forma prawna (płace, zasiłki, renty, emerytury, stypendia, odszkodowania, dotacje, subwencje, zapłata za roboty, dostawy i usługi);

7. Kryterium - czas i wysokość (stałe i zmienne, sztywne i pozostałe);

8. Kryterium - organizacja wypłaty (budżetowe i pozabudżetowe, państwowe i samorządowe).

DYREKTYWNOŚĆ WYDATKÓW W PLANACH FINANSOWYCH - dyrektywność to zakres i sposób związania adresata postanowieniami normy prawnej.

Bardzo ważną kwestią są formy racjonalizacji wydatków budżetowych. Racjonalizacja wydatków budżetowych polega na:

• racjonalnym planowaniu wydatków budżetowych;

• racjonalnym wydatkowaniu środków publicznych.

W krajach socjalistycznych w procesie planowania mieliśmy do czynienia z metodą czółenka.

Systemy planowania w USA:

• PPBS (Planning, Programming and Budgeting System)

• ZBBS (Zero Based Budget System)

---