1. Operacje odmładzające twarzy:

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu:

• choroby krążenia

• niedokrwistość serca

• nadciśnienie

• choroby tarczycy

• cukrzyca

• uczulenia

1. plastyka powiek (blefaroplastyka)

Operacja jest wykonywana w różnym wieku, najczęściej jednak nie wcześniej niż po 30 roku życia.

Zabieg jest najczęściej wykonywany w lecznicach i gabinetach prywatnych. Przeważnie wkrótce po operacji można udać się do domu.

Wskazania:

• nadmiar skóry powiek dolnych prowadzący do powstania zmarszczek i opadających fałdów czyli „worków pod oczami”

• zwiotczenie i rozciągnięcie skóry powiek, które powodują powstanie luźno opadającego fałdu skóry czasem aż na rzęsy

Za pomocą blefaroplastyki nie da się usunąć zmarszczek w kącikach oczu, zasinień i przebarwień skóry, nie da się również skorygować opadających brwi.

Operacja znosi wrażenie „zmęczonej twarzy”.

Wykonanie zabiegu:

Znieczulenie miejscowe.

Efekt leczenia jest kilkuletni.

1. powieki górne (rys.1)

• linia cięcia przebiega w naturalnych bruzdach lub zmarszczkach, toteż pozostaje dobrze schowana

• cięcie wystaje zwykle nieco bardziej w bok niż kąt oka

• chirurg usuwa nadmiar skóry wraz z leżącym pod spodem fragmentem mięśnia, usuwana jest również niewielka ilość tkanki tłuszczowej

• skóra zszywana jest cienkim szwem, by blizna była jak najmniej widoczna

• blizna jest schowana w naturalnej bruździe

rys.1
rys.2

1. powieki dolne (rys. 2)

• cięcie przebiega tuż poniżej brzegu powieki dolnej i wystaje nieco w bok od kąta oka

• skóra wraz z mięśniem odsuwana jest w dół, odsłaniając leżącą głębiej tkankę tłuszczową, usuwany jest jej nadmiar, lub nadmiar tłuszczu rozprowadzany jest wzdłuż kostnego brzegu oczodołu, co pozwala na wyrównanie płaszczyzny między policzkiem a powieką dolną

• nadmiar skóry usuwany jest wraz z mięśniem

• blizna jest schowana w zmarszczkach parę milimetrów pod linią rzęs

Wady i powikłania:

• silny obrzęk utrudniający widzenie, utrzymuje się kilka dni

• czasami po operacji dochodzi do powstania krwiaka, który należy usunąć, jeśli krwiak powstanie głęboko może dojść do powikłań okulistycznych

• łzawienie (niegroźne) lub zmniejszona produkcja łez, która może prowadzić do wysychania powierzchni oka, podrażnień, powstawania urazów i owrzodzeń

• operacja może potęgować istniejące wady wzroku lub choroby, przed operacją konieczna konsultacja z okulistą

• przebarwienie skóry utrzymują się około tygodnia

• niedomykanie powiek, utrzymuje się do kilku dni

• wywinięcie powieki dolnej

• operacja może spotęgować asymetrię w osadzeniu i głębokości oczodołów

• nadwrażliwość na światło, uczucie pieczenia lub szczypania, czasami podwójne widzenie

• powstawanie blizn przerostowych

Szwy zdejmowane są po 3-4 dniach od operacji, w tym czasie należy unikać wysiłku fizycznego. Przez kolejne dwa tygodnie nie należy zakładać szkieł kontaktowych. Zwykle po 10 dniach można stosować makijaż, a nawet wrócić do pracy. Przez miesiąc lub dwa do wyjścia należy zakładać ciemne okulary, chroniące wciąż wrażliwe oczy przed światłem.

Chirurgią plastyczną powiek zajmują się tylko specjaliści chirurgii plastycznej.

Informacje wstępne na temat operacji: dermatolodzy, kosmetyczki, kosmetolodzy i lekarze okuliści.

2. Korekcja zmarszczek czoła

Korekcja zmarszczek czoła pomaga poprawić zmiany w wyglądzie czoła i brwi związanych z wiekiem oraz obciążeniem stresem.

Operacja jest wykonywana najczęściej między 40 a 60-tym rokiem życia i jest dosyć trwała.

Zabieg wykonuje specjalista chirurgii plastycznej w lecznicy lub gabinecie prywatnym.

Wskazania:

• poziome często głębokie zmarszczki na czole

• obniżenie brwi sprawiające wrażenie zsuniętych do środka i na oczy, nadające twarzy wyraz złości lub zmęczenia

• pionowe zmarszczki między brwiami potęgujące wrażenie ściągania brwi w grymasie zmęczenia lub napięcia

Wykonanie zabiegu:

Najczęściej znieczulenie miejscowe.

• konieczne jest odpreparowanie skóry czoła od czaszki schodząc aż nad oczy (cięcie wykonuje się od jednego ucha do drugiego)

• by schować cięcie przesuwa się je zwykle w tył, za linię włosów, możliwe jest też zastosowanie metody endoskopowej, gdzie wykonuje się tylko kilka krótszych cięć

• po oddzieleniu skóry wycinany jest fragment mięśni odpowiedzialnych za stałe za stałe napięcie skóry i powstawanie zmarszczek, dodatkowo umożliwia to rozciągnięcie oddzielonej skóry, co wygładza fałdy

• kolejno oddzieloną skórę cofa się na miejsce naciągając ją jednocześnie w tył, powstający nadmiar skóry wycina się

• brzegi rany są zszywane i zakrywane włosami

• w technice endoskopowej do nacięć wprowadza się narzędzia i endoskop, skóra i mięśnie są oddzielane od czaszki (wewnątrz), po przecięciu i usunięciu fragmentów mięśni, brwi i czoło podciąga się do góry, mocując do kości schowanymi pod skórą szwami

• ranki zeszywa się

Wady i powikłania:

• drugiego dnia po operacji może pojawić się obrzęk twarzy i powiek, powieki ulegają zasinieniu, taki stan utrzymuje się około tygodnia, całkowicie obrzęki znikają po około 2 tygodniach

• początkowo skóra czoła jest pozbawiona czucia, zamiast tego po paru tygodniach może wystąpić swędzenie

• po zabiegu nie należy podnosić ciężarów, należy unikać schylania

• rzadko pod skórą dochodzi do powstania krwiaków, które prowadzić mogą do martwicy skóry i powstania rozległych blizn

• uszkodzenie nerwów prowadzące do porażenia mięśni poruszających brwią (niemożność zmarszczenia czoła i uniesienia brwi jest zwykle przejściowa), brak czucia czoła

• niepełna domykalność powiek (w ciągu pierwszych 48h)

• powstawanie blizn przerostowych

• wypadanie włosów w okolicy linii cięcia

Powrót do pracy jest możliwy 2 tygodnie po operacji. Włosy można myć 4-5 dni po operacji, w tym czasie można też zacząć stosować kosmetyki dla zamaskowania sińców wokół oczu i na czole. Przez pierwszy miesiąc należy unikać przypadkowych urazów twarzy i powstrzymać się od ćwiczeń.

3. Podniesienie policzków (Lifting):

Zabieg wykonuje się najczęściej między 40 a 60 rokiem życia. Efekt utrzymuje się kilka lub kilkanaście lat.

Wskazania:

• zmarszczki w okolicy policzków, skóra wiotka, nadmiar skóry

• głęboka bruzda nosowo-wargowa

• zanik naturalnego załamania pod granicą żuchwy - obwisła skóra przemieszczona w dół wygładza kąty między płaszczyzną policzków i szyi

• skóra i mięsień w przedniej części szyi ulega rozluźnieniu - powstają zmarszczki i pionowe fałdy przebiegające w postaci pasm od bródki i żuchwy w dół

Wykonanie zabiegu:

Metod jest wiele. Zabieg wykonywany generalnie przy znieczuleniu miejscowym.

Metoda tradycyjna:

• cięcie rozpoczyna się wśród włosów na skroni i przebiega w dół, najczęściej przed samą małżowiną, aż do jej płatka. W tym miejscu cięcie skręca wokół płatka i zaczyna okrążać małżowinę od tyłu do góry. W połowie jej wysokości skręca w tył, przechodząc dalej poziomo we włosy. Czasem dodatkowe krótkie cięcie wykonywane jest poziomo pod bródką

• chirurg preparuje skórę oddzielając ją od tkanki mięśniowej i tłuszczowej, posuwa się w przód, w kierunku skroni i policzków, oraz często w dół, na tylną i przednią część szyi

• nadmiar tłuszczu jest usuwany lub przesuwany w inna pozycję

• czasem kilkoma szwami napina się leżące pod spodem mięśnie i powięź

• oddzieloną skórę przeciąga się do tyłu i jej nadmiar usuwa wzdłuż linii cięcia, a następnie zszywa

• przez małe cięcie pod brodą usuwa się nadmiar tłuszczu z tej okolicy

Lifting podpowięziowy:

Polega na jednoczesnym preparowaniu tkanek leżących głębiej.

Zaletą zabiegu jest możliwość łagodnego rozmieszczenia napięcia na powłokach twarzy. Efekt jest bardziej naturalny i trwały. Wadą jest, że poszerza się rozległość operacji, preparowanie przebiega w bliskości ważnych struktur, co pogłębia ryzyko powikłań.

Lifting z cięcia wykorzystywanego do plastyki powieki dolnej:

• wykonywany z cięcia wykorzystywanego do plastyki powieki dolnej

• chirurg preparuje w tym wypadku w bardzo głębokiej płaszczyźnie tuż przy kości

• metoda pozwala wygładzić zmarszczki w bocznych kątach oczu, półkoliste zagłębienia powstające w miejscach, w których obwisłe powieki dolne graniczą z policzkiem, przemieścić do góry poduszki tłuszczu obniżające się z wiekiem w dolne części policzków i wygładzić fałd nosowo-wargowy

• wykonywane są także dodatkowe cięcia jak przy metodzie tradycyjnej

Wady i powikłania:

• silny obrzęk twarzy, ustępuje zupełnie w ciągu kilku tygodni

• nierówności, asymetria i siniaki, które znikają w ciągu tygodnia

• skóra kilka tygodni może być zdrętwiała

• zniechęcenie, depresja

• po zabiegu przez 2-3 tygodnie nie należy podnosić ciężarów, należy unikać schylania, aktywność seksualna w tym czasie jest również niewskazana

• krwiaki

• martwica skóry

• uszkodzenie nerwu (przemijające upośledzenie czucia w okolicy uszu i policzków)

• uszkodzenie gałązek nerwów zawiadującymi mimiką twarzy (opadnięcie jednej brwi, jednostronne wygładzenie zmarszczek na czole, niedomykanie powieki, asymetria kącików ust - przemijają po około roku lub dwóch)

• blizny przerostowe

• przesunięcie linii włosów i miejscowe wyłysienie (okolica skroniowa i okolic uszu)

Jeszcze na sali operacyjnej jest zakładany opatrunek, który jest zmieniany po kilku dniach, a po tygodniu zdejmowany całkowicie. W pierwszych dniach po operacji zalecany jest odpoczynek. Powrót do pracy jest możliwy po około 2 tygodniach. Przez kilka miesięcy należy unikać słońca i wysokich temperatur.

4. Plastyka obwisłego podbródka

Zmiana związana z wiekiem. Plastykę podbródka najczęściej wykonuje się przy okazji liftingu twarzy.

Operacja polega na usunięciu luźnej, obwisłej skóry z okolic podbródka na przodzie szyi (rys.9).

Skórę przecina się wzdłuż łamanej linii (rys. 10a), jeśli to konieczne usuwa się nadmiar tkanki tłuszczowej a skórę zeszywa (rys. 10b) . Dzięki zygzakowatemu cięciu, rana lepiej się goi, a blizna jest mniej widoczna.

5. Plastyka szyi

Zabieg polega na naciągnięciu luźnej skóry rys. 11a - c). Po oddzieleniu skóry od podłoża ściąga się ją do środka i ku górze, a nadmiar odcina. Zabieg pozwala wygładzić szyję nie zmienia jednak kształtu podbródka i twarzy.

2. Plastyka nosa

Nie ma najodpowiedniejszego wieku do przeprowadzenia operacji plastycznych nosa. Ostatecznych kształtów nos nabiera po ukończeniu wzrostu i dopiero wówczas można myśleć o operacji korygującej kształt nosa.

Co można zmienić w kształcie nosa:

1. Nos można zmniejszyć

2. Można usuwać pewne nierówności kształtu np. widoczny z boku garb

3. Gdy nos jest krzywy, w wyniku operacji prostuje się go przesuwając na środek twarzy

4. Gdy nos jest zbyt szeroki (widziany z przodu wydaje się płaski i nieładny), operacja pozwała go zwęzić poprzez zbliżenie jego ścian do środka.

5. Gdy koniuszek nosa jest szeroki, można go zwięzić.

6. Gdy koniuszek nosa opada (nos haczykowaty), operacja skraca nadmiernie przesunięty w dół koniuszek, ustawiając go powyżej w linii grzbietu nosa.

7. Gdy skrzydełka nosa są zbyt szerokie, sprawiając wrażenie nadmiaru, możliwe jest usunięcie nadmiaru powodując jednocześnie zwężenie nosa u podstawy, w miejscu, gdzie skrzydełka stykają się z twarzą.

Operację wykonują chirurdzy plastyczni, czasami laryngolodzy. Operacje te należą do najtrudniejszych w chirurgii estetycznej.

Plastyka nosa (zmniejszenie nosa, usunięcie garbu, prostowanie nosa):

• Operacja polega na nadaniu nowego kształtu szkieletowi nosa

• Chirurg od części szkieletowych oddziela skórę, która po operacji „naciąga się” na nowe rusztowanie.

• Plastyka części kostnych obejmuje zwykle ścięcie garbu i zbliżenie ścian. Usunięcie kostnego grzbietu nosa, który bywa garbaty, pozostawia szkielet nosa bez zadaszenia. By sklepienie zamknąć konieczne jest zbliżenie ścian bocznych nosa. Wymaga to uwolnienia ich u podstawy w miejscu, w którym stykają się ze szczęką. W przypadku prostowania krzywego nosa uwolnione podobnie ściany ustawia się w nowym położeniu, w linii środkowej twarzy.

Plastyka koniuszka nosa:

• Polega na usunięciu części tworzących go chrząstek.

• Z czasem pozostawione fragmenty przesuwają się nieco w górę, na miejsce usuniętych kawałków. Przesuwa się wówczas w górę cały koniuszek.

• Niekiedy dla przemieszenia i zbliżenia chrząstek chirurg zakłada szwy.

Usunięcie przegrody:

• Polega na usunięciu skrzywionej części i ustawieniu reszty w nowym położeniu

• Czasem dla uzyskania optymalnego wyniku, usunięte fragmenty chrząstek lub kości „rzeźbi się”, nadając im nowy kształt i wkłada z powrotem pod skórę nosa.

Przeszczep alloplastyczny:

• Czasem w celu poprawy kształtu nosa drobne nierówności uzupełnia się sztucznymi tworzywami (wkładki z silikonu, przeszczepy politetrafluoroetylenu, hydroksyapatyt, materiały organiczne).

W przypadku wyżej wymienionych operacji, blizny są schowane wewnątrz nosa.

Przeszczep skrzydełek nosa:

-dla poprawy kształtu skrzydełek usuwa się ich nadmiar, co pozostawia blizna na zewnątrz, ale są one schowane w naturalnej bruździe w miejscu, w którym skrzydełka nosa stykają się z policzkiem.

Operacje nosa wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.

Zaraz po zabiegu zakładany jest gipsowy opatrunek przylepiony do nosa i czoła oraz wyciętego kawałka gazy przylepionej pod nosem. Opatrunek ma unieruchomić naruszony szkielet nosa aż do jego zrośnięcia się. Pozostaje on na miejscu przez 7-10 dni. Do nosa wkładane są tampony i krótkie gumowe rurki, które mają utrzymać ruchomy szkielet od środka, są one usuwane kilka dni po operacji. Założone szwy rozpuszczają się same.

Wady:

• Duże obrzęki i sińce na powiekach i policzkach (najsilniejsze do 3 dni po operacji, znikają po około 7 dniach)

• Ostateczny kształt nosa można ocenić dopiero po około roku

• Przez pierwsze 7 dni należy unikać wysiłku, szczególnie podnoszenia ciężkich przedmiotów.

• Powrót do pracy możliwy po 10 dniach od zabiegu.

• Skórę należy chronić kilka tygodni przed bezpośrednim nasłonecznieniem.

Powikłania:

• Krwawienie z nosa

• Krwiak lub ropień

• Przebarwienia i pajączki żylne

• Nieregularności kształtu nosa

3. Plastyka uszu: Korekcja odstających małżowin

Najwcześniej operować można w 5-6 roku życia, najczęściej operacja wykonywana jest u dzieci w wieku szkolnym lub osób dorosłych. U małych dzieci konieczne jest znieczulenie ogólne, u pozostałych pacjentów z. miejscowe. Operacja daje trwałe efekty.

Co można zmienić w kształcie uszu:

1. Wady budowy małżowiny usznej (częściowy lub całkowity niedorozwój) - o. odtwarzająca, pokrywana przez NFZ

2. Odstawanie górnych części małżowin (brak załamania górnej części małżowiny do tyłu, w kierunku czaszki, czyli grobelki)

3. Odstawanie całej małżowiny od czaszki

4. Zwinięcie małżowiny

5. Wady płatka

Korekcja odstających uszu:

Konieczna jest plastyka chrząstki:

1. Wytworzenie grobelki

• Skóra jest przecinana za uchem

• Po odsłonięciu chrząstki, rzeźbiony jest jej nowy kształt, następnie chrząstkę załamuje się w tym miejscu odginając ja do tyłu

• W celu podtrzymania zakłada się szwy, które pozostają pod skórą na zawsze

2. Korekcja muszli

• Czasem za pomocą szwów umocowuje się muszlę do czaszki

• Rzadziej z muszli wycinany jest fragment chrząstki, co zmniejsza jej nadmierną wypukłość, odpowiedzialną za odstawanie małżowiny

• Skóra zeszywana jest szwami zdejmowanymi po kilku dniach

• Blizny schowane są w bruździe między uchem a czaszką. Czasem są to drobne blizny na szczycie małżowiny lub z przodu, wzdłuż grobelki

Opatrunek jest zdejmowany po około kilku dniach, wtedy można wrócić do szkoły, pracy. Uszy są obrzęknięte i tkliwe przez kilkanaście dni. Szwy są zdejmowane po tygodniu.

Powikłania:

1. Krwawienie i krwiaki

2. Zakażenie

4. Operacje modelujące kształt ust:

1. Zmiana zarysu czerwieni wargowej

• Zabieg polega na wycięciu wąskiego paska skóry przylegającego do czerwieni wargowej.

• Kształt wycinka dobierany jest tak, aby po zbliżeniu brzegów rany uzyskać pożądany kształt ust

• Szwy przebiegają na granicy czerwieni wargowej i są prawie niewidoczne

• Zabieg można wykonać na jednej lub obu wargach, nie zmienia jednak grubości warg i nie pozwala usunąć zmarszczek nad górną wargą.

2. Chirurgiczne modelowanie kształtu warg

Polega na założeniu wzdłuż czerwieni wargowej, przez niewielkie cięcie w okolicy kącików ust, odpowiednio ukształtowanej, specjalnej wkładki z tworzywa sztucznego GoreTex. Usta stają się pełniejsze, a niewielkie zmarszczki nad górną wargą ulegają rozprostowaniu. Operacja daje trwałe efekty, ale wkładkę można usunąć i wtedy kształt ust powraca do formy pierwotnej.

Literatura:

1. Noszczyk M, Noszczyk B. Medycyna Piękności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999.

2. Sankowski A, Łoń S. Sztuka czy Medycyna. Przewodnik po chirurgii estetycznej. Prószyński i S-ka, Warszawa 1995. (www.sankowski.com.pl/e-book.html).

9

---