Aleksandra Urbanek

AWF Wrocław

I Turystyka i Rekreacja

2010/2011

T8

Tytuł pracy

Wychowanie do czasu wolnego w mojej:

RODZINIE

SZKOLE

ŚRODOWISKU LOKALNYM

Pedagogika czasu wolnego

Katedra Rekreacji

Anita Kaik- Woźniak

SPIS TREŚCI

1. Część pierwsza..................................................................................................3

• 1.1 Cel pracy……………………………………………………………………………...3

• 1.2 Uzasadnienie tematu………………………………………………………………..3

Część druga…………………………………………………………………………..3

2.1 Rodzina w literaturze przedmiotu………………………………………………….3

2.2 Charakterystyka mojej rodziny……………………………………………………..3

2.3 Czynniki społeczno-ekonomiczne…………………………………………………4

2.4 Czynniki kulturalne………………………………………………………………….4

2.5 Wzorzec kulturalny obowiązujący w rodzinie…………………………………….5

2.6 Poziom potrzeb kulturalnych rodziców i innych członków rodziny …………….6

2.7 Czynniki pedagogiczno-społeczne, określające strukturę rodziny, stosunki wewnątrz-rodzinne, właściwości osobowości rodziców………………………...……6

2.8 Sposoby spędzania wolnego czasu……………………………………………….6

2.9 Dni robocze…………………………………………………………………………..6

3. Dni weekendowo-świąteczne………………………………………………………..6

3.1 Dni wakacyjno-urlopowe……………………………………………………………7

3.2 Uwarunkowania rekreacji rodzinie (czynnej, biernej) …………………………...7

3.3 Bariery rekreacji rodzinie (czynnej, biernej)………………………………………7

3.4 Oczekiwania wobec rekreacji rodzinie (czynnej, biernej) - propozycje……….7

3.5 Szkoła…………………………………………………………………………………8

3.6 Charakterystyka społeczności szkolnej …………………………………………..8

3.7 Zaplecze szkoły……………………………………………………………………...8

3.8 Wychowanie do czasu wolnego w analizowanej szkole………………………...8

3.9 Propozycje dla wychowawców, które by mogły uaktywnić społeczność szkolną dla racjonalnych zachowań wolnoczasowych………………………………………...8

4. Społeczność lokalna………………………………………………………………….9

4.1 Charakterystyka społeczności lokalnej……………………………………………9

4.2 Charakterystyka zaplecza służącego bezpośrednio wypoczynkowi…………..9

4.3 Charakterystyka zaplecza służącego pośrednio wypoczynkowi……………...11

4.4 Oferty spędzania wolnego czasu w środowisku………………………………..11

4.5 Ocena własna zachowań wolnoczasowych społeczności lokalnej, której jestem członkiem……………………………………………………………………….12

4.6 Propozycje uaktywnienia analizowanej społeczności lokalnej………………..13

4.7 Podsumowanie i wnioski……………..……………………………………………13

Część 1

1.1 Cel pracy.

Celem mojej pracy jest pokazanie i opisanie wychowania do czasu wolnego w mojej rodzinie, w szkole jak i środowisku.

1.2 Uzasadnienie tematu.

Najpierw zadam pytanie, Co to jest czas wolny? Przytoczę tu definicję: „ To czynności wolne od obowiązków zawodowych, rodzinnych, społeczno - politycznych - zorientowane i ukierunkowane na osobisty rozwój, samorealizację. To czas poza snem i czynnościami fizjologicznymi, przeznaczonymi na odpoczynek, zabawę, bezinteresowny rozwój” (Dumazeider 1962)”. Postanowiłam przedstawić wychowanie do czasu wolnego w mojej rodzinie, gdyż jest to dla mnie najważniejsza jednostka społeczna w moim życiu, która mnie wychowała i przekazała dobre nawyki, przygotowała do spędzania czasu z nią, bądź osobno i to, że wiem jak lubią spędzać czas wolny. Jako drugą jednostkę społeczną opiszę szkołę i środowisko lokalne, które miało chyba największy wpływ na mój czas wolny.

Część 2

2. Rodzina

2.1 Rodzina w literaturze przedmiotu

Teraz chciałabym przedstawić pojęcie rodziny z perspektywy różnych autorów. W literaturze pierwszą próbę zdefiniowania pojęcia „rodzina” podjął Platon, który określił ją jako „podstawową komórkę życia społecznego i główną instytucję wychowawczą.” (Kowalczyk 2004, s.11). Dokładne określenie, czym jest rodzina powoduje pojawianie się trudności zarówno dla socjologów, pedagogów, psychologów. Wynikają one między innymi stąd, ,,iż odpowiednia definicja powinna zawierać wszystkie formy życia rodzinnego charakterystyczne dla społeczeństw różnych kultur, okresów historycznych i ustrojów. Definicja powinna też obejmować wszystkie typy rodzin powstałe w wyniku zmiany pierwotnych partnerów w małżeństwie, małżeństwa z dziećmi adoptowanymi czy tak zwane rodziny zastępcze.”(Ochmański 2001, s.115). Zdefiniowanie pojęcia „rodziny” jest trudne ze względu na różnorodność i ciągłe przemiany rodziny. Według słownika pedagogicznego autorstwa (Okonia 1975, s.248)” rodzina jest małą grupą społeczną, składającą się z rodziców i ich dzieci, a także krewnych”. Autor zauważa, iż rodziców łączy więź małżeńska, a rodziców z dziećmi więź rodzicielska. To właśnie więź rodzicielska stanowi podstawę w wychowaniu rodzinnym, z czym także się w pełni zgadzam. Najprostsza definicja rodziny wg mnie- „rodzina, to zbiorowość ludzi, związanych z sobą więzią małżeńską, spokrewnionych, powinowatych, lub powstała na skutek adopcji” (Por 1998, s.7). „Każda rodzina jest inna. Charakteryzuje ją m.in. własny model wzajemnych oddziaływań, model uczuć, zachowań, marzeń, zainteresowań, zachowań” (Por, Ochmański 2001, s.118), dlatego w mojej pracy i ja postaram się opisać swoją rodzinę chodź będzie trudno ją przedstawić, gdyż zmienia się z biegiem czasu.

2.2 Charakterystyka mojej rodziny

2.3 Czynniki społeczno-ekonomiczne

Pisząc ogólnie poziom dochodów w naszej rodzinie jest w zupełności wystarczający. Rodzice są wstanie utrzymać dwójkę dzieci na dziennych studiach daleko od miasta rodzinnego, wyjechać na wakacje raz do roku i żyć w godnych warunkach mieszkaniowych. Dom rodzinny znajduje się na wsi około 5km od większego miasta, w spokojnej okolicy, do którego, aż chce się wrócić odpocząć czy wyciszyć uciekając z zatłoczonego miasta. Sytuacja mieszkaniowa jest dobra wg. mnie nawet bardzo dobra, rodzina ogólnie składa się z czterech osób każdy może tu znaleźć swoją przestrzeń i spokojny kąt. Skoro już mowa o składzie rodziny, więc zacznę od rodziców. Tata z zawodu górnik- czynny zawodowo, mama z zawodu architekt-aktualnie bezrobotna, ale jako gospodyni domowa, brat student ekonomii. Poza pracą zawodową taty nie otrzymujemy żadnej zapomogi, chociaż wspominając lata liceum dostawałam stypendia sportowe, a brat z kolei naukowe. Następnie chciałabym opisać więzi z dalszą rodziną, które są dość dobre, jak na duże odległości. Nasze rodziny spotykają się najczęściej na święta, urodziny, imieniny czy inne imprezy rodzinne. Nie można tu pominąć faktu, że każdy w naszej rodzinie może na każdego liczyć, w zdrowiu czy w chorobie, nawet gdy stanie się najgorsze wspieramy się nawzajem i współczujemy. Podobnie jest z okolicznymi sąsiadami, zawsze serdeczni, poukładani i skorzy do pomocy jak i do pogawędki „przez płot” między obowiązkami ogrodniczymi i domowymi.

2.4 Czynniki kulturalne, określające poziom kultury życia codziennego

Wykształcenie rodziców: tata - zawodowe, mama również zawodowe, brat- wyższe, jak i ja.

2.5 Wzorzec kulturalny obowiązujący w rodzinie

W naszym domu podział obowiązków nie był odgórnie ustalony, gdy mieszkaliśmy wszyscy razem dopóki ja i brat nie wyjechaliśmy na studia. Razem z bratem wiedzieliśmy co musimy zrobić, przykładem może być sprzątanie własnego pokoju, rodzice nigdy nie ingerowali w sprzątanie naszej przestrzeni prywatnej. Ogólnie większość obowiązków domowych wykonywała mama, czasami pomagaliśmy jej. Teraz, gdy wyprowadziliśmy się rodzice sami sobie z tymi obowiązkami radzą i musze przyznać, że idzie im to świetnie jak na dom, garaż i ogród. Ważną kwestią są zasady wychowania, które narzucili sobie rodzice. Po pierwsze na pewno nie chcieli, żebyśmy im weszli na głowę, dzieci jeśli czują, że mają władze nad dorosłymi na wiele mogę sobie pozwolić czasem, aż na za dużo. Dodam do tej zasady słowa (Kelvi Lemana 2007) „Rodzina to nie demokracja. Rodzice muszą mieć władzę”. Po drugie nauczyli nas ponosić konsekwencje za swoje czyny czasem pozytywne lub negatywne, a po trzecie zawsze nas wspierali i chcieli, żebyśmy wyszli na ludzi i do teraz nas motywują do działania stwarzając możliwość studiowania.

2.6 Poziom potrzeb kulturalnych rodziców i innych członków rodziny

Potrzeby kulturalne, zgodnie z hierarchią potrzeb A. Maslowa, określane są jako potrzeby wyższego rzędu, dlatego rodzice jak i my uczęszczamy czasami do takich placówek jak: kino, teatr, muzeum czy wystawy.

2.7 Czynniki pedagogiczno-społeczne, określające strukturę rodziny, stosunki wewnątrz-rodzinne, właściwości osobowości rodziców

Struktura rodziny: mama, tata, córka, syn

Liczba dzieci: dwoje

Kolejnym aspektem, który opisze są więzi uczuciowe. Wydaje mi się, że większą więź dzieci mają z matką, w naszej rodzinie jest podobnie, może wynika to z tego, że z tata często się mijamy, gdyż dużo pracuje, ale jak najbardziej to doceniamy. Mniejsza więź nie znaczy gorsza, mamy dobry kontakt również z tatą, wyjeżdżając na studia oboje z bratem odczuliśmy bardzo rozłąkę rodzicami. Przyjeżdżaliśmy dość często do domu, ciężko tak nagle przyzwyczaić się do samodzielności i innego środowiska i dalej bardzo tęsknimy za domem. Myślę, że więź między mamą, a tata jest bardzo wielka, ponieważ już od wielu lat są małżeństwem i chyba nie znam bardziej idealnie uzupełniającej się pary.

Zdj. 1 Brat, mama i ja na pikniku.

2.8 Sposoby spędzania wolnego czasu

2.9 Dni robocze

W ciągu tygodnia trudno myśleć o czasie wolnym, tu szkoła, praca, obowiązki. W naszym domu każdy go spędza na swój sposób. Brat i ja najczęściej oglądamy telewizję lub serfujemy po Internecie, choć czasem wychodzimy na basen, z kolei mama ma go dużo lecz przeznacza go na obowiązki domowe, tata czas wolny przeznacza raczej na odpoczynek po całym dniu pracy oglądając telewizję i spędzając go z żoną.

3. Dni weekendowo-świąteczne

W te dni znacznie więcej czasu spędzamy ze sobą, przykładem mogą być częste wędrówki po górach, gdyż mieszkamy w rejonie górzystym, wypady na basen, w porze zimowej - wyjazdy na narty, latem z kolei nad jezioro popływać na windsurfing`u ( nowa wspólna pasja moja i taty) oraz odwiedziny u rodziny.

3.1 Dni wakacyjno-urlopowe

Od najmłodszych lat jeździliśmy nad Polskie morze, z biegiem czasu zaczęliśmy wyjeżdżać za granicę. Gdy już byliśmy trochę starsi z bratem braliśmy udział w przeróżnych zorganizowanych obozach w Polsce lub za granicą. Teraz każdy podróżuje na własną rękę ze swoimi przyjaciółmi. Brat najczęściej jeździ „ na stopa” ze znajomymi na południe Europy. Rodzice raz do roku w porze wakacyjnej wybierają się do ciepłych krajów i na wycieczki w okoliczne miejscowości. W ferie zimowe najczęściej jeździmy wszyscy na stoki narciarskie, gdyż mamy do nich wystarczająco blisko. Są to wyjazdy kilkudniowe bądź jednodniowe

Zdj.2 Ja i rodzice w Londynie na Tower Bridge

3.2 Uwarunkowania rekreacji rodzinie (czynnej, biernej)

Moja rodzina w zależności od pory roku i dnia tygodnia spędza czas wolny bardziej aktywnie lub mniej aktywnie, ale porównując do innych rodzin wydaje mi się, że my jesteśmy dobrze wychowani do rekreacji przez rodziców, także nie można nas określić jako rodziny, która prowadzi osiadły tryb życia, albo jest w pogoni za pieniądzem. Zdarzają się chwile, gdy siedzimy wszyscy przez telewizorem, ale z reguły z powodu wspólnie ulubionego filmu czy serialu. Muszę przyznać, że dzięki motywacji rodziców i ich nawyków zaszczepili we mnie jak i w bracie chęć do rekreacji czynnej.

3.3 Bariery rekreacji rodzinie (czynnej, biernej)

W każdej rodzinie są lepsze i gorsze chwile, dlatego czasem i my mamy pewne bariery co do rekreacji z reguły czynnej, przykładem może być wyjazd na narty zimą z powodu braku odpowiedniej ilości funduszy, dlatego ograniczamy się do rekreacji biernej czyli słuchania muzyki, bądź oglądania filmów.

3.4 Oczekiwania wobec rekreacji rodzinie (czynnej, biernej) - propozycje uaktywnienia własnej rodziny

Moim rodzicom bym proponowała zakupienie kijków do nordic walking`u, bratu zaproponowałabym zapisanie się na kurs karate, a sobie areobic.

3.5 Szkoła

3.6 Charakterystyka społeczności szkolnej

Gimnazjum nr 2 w Kętach posiada około 500metrów sześciennych plus boisko szkolne i plac zabaw. Liczba uczniów dochodzi do 300, a nauczycieli jest 50.

Wśród tych 50 nauczycieli myślę, że jest około 10, którzy mogliby aktywizować uczniów do racjonalnych zachowań wolnoczasowych. Mogą to być nauczyciele wychowania fizycznego, bądź geografii lub historii proponując przykładowo wycieczki fakultatywne lub rekreacyjne.

Rys.1 Gimnazjum nr 2 w Ketach (źródło: www.szkolnictwo.net)

3.7 Zaplecze szkoły.

W moim gimnazjum odpowiednim zapleczem do zachowań wolnoczasowych służy: świetlica, sala gimnastyczna i boisko szkolne. W obecnej chwili nie ma możliwości zorganizowania dodatkowych miejsc w tym celu.

3.8 Wychowanie do czasu wolnego w analizowanej szkole.

W badanej przez mnie szkole wychowanie do czasu wolnego jest na dobrym poziomie, ponieważ jest organizowanych wiele dodatkowych zajęć sportowych typu: siatkówka, piłka nożna, wyjścia na basen, SKS`y. Po za sportowymi aspektami dodatkowo organizowane są „dni dziecka”, w których udział biorą dzieci w przeróżnych konkursach. I oczywiście nauczyciele zachęcają do brania udziału w wycieczkach jednodniowych.

3.9 Propozycje dla wychowawców, które by mogły uaktywnić społeczność szkolną dla racjonalnych zachowań wolnoczasowych

Moimi propozycjami są m.in.: rajdy rowerowe, zajęcia w terenie w ramach edukacji geografii, wyjazdy na lodowisko.

4. Społeczność lokalna

Rys.2 Godło Gminy Kęty

(źródło: http://www.info.kety.pl)

4.1 Charakterystyka społeczności lokalnej

Gmina Kęty - gmina miejsko-wiejska w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bielskim.

Siedziba gminy to Kęty. W skład gminy wchodzi miasto Kęty oraz sołectwa: Bielany, Bulowice, Łęki, Nowa Wieś, Malec i Witkowice. Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 33 448 osób. Według danych z roku 2002 gmina Kęty ma obszar 75,79 km², w tym: użytki rolne: 64% użytki leśne: 16%.

Gmina stanowi 18,67% powierzchni powiatu. W naszej gminnie przeważają ludzie starsi, gdyż wielu młodych wyjeżdża na studia lub do pracy. Gminę charakteryzuje raczej niska zabudowa, ale z drugiej strony na większości osiedli ( jest ich 12) znajdują się blokowiska, chociaż domów jednorodzinnych tez jest sporo ale raczej poza skupiskami bokowisk. W Kętach jest wielu ludzi bogatych, ale i biednych też nie brakuje, ale przeważają ludzie średnio-zamożni. Na terenie miasta jest duża powierzchnia terenów zielonych w szczególności lasów, łąk, i niedawno tereny zarośnięte zaczęto wykaszać i stwarzać parki jak i ścieżki spacerowe.

4.2 Charakterystyka zaplecza służącego bezpośrednio wypoczynkowi.

Zaplecze służące wypoczynkowi w Kętach jest rozbudowane. Znajduje się tu:

-hala sportowa

Rys. 3 Hala sportowa w Kętach (źródło : http://www.osir.kety.pl)

-basen

Rys. 4 Kryta pływalnia w Kętach (źródło : http://www.osir.kety.pl)

-lodowisko

Rys.5 Kryte lodowisko w Kętach ( źródło : http://www.info.kety.pl)

-kino

Rys.6 Kino w Domu Kultury w Kętach ( źródło : http://www.domkultury.kety.pl)

-biblioteka

Rys.7 Biblioteka w Kętach (źródło : http://www.info.kęty.pl)

-świetlice

-parki

-fitness cluby

4.3 Charakterystyka zaplecza służącego pośrednio wypoczynkowi

Oferta gastronomiczna jest bardzo dobrze wyposażona, m.in. w tym mieście znajduje się : Kebab, Pizzerie, Restauracje, Kawiarnie, Bary, Cukiernie itp. Każdy znajdzie coś dla siebie, żeby dobrze zjeść.

Rys.8 Piwnica rycerska w Kętach (źródło: http://www.hotelcom.pl/img/noclegi/_big/8effbb1755.jpg)

Podstawową jednostką komunikacyjna jest MZK Sp. z o.o. Kęty świadczy usługi przewozowe lokalnego transportu zbiorowego dla gmin oraz PKS-y w dalsze rejony. Jednak trzeba podkreślić, że nie wszystkie dzielnice Kęt, są skomunikowane i utrudnia to ludziom dojazd do pracy czy uczniom do szkoły. Istnieje też korporacja Taxi.

Branża Usługowa jest dobrze rozwinięta - od tłumaczeń po bilety podróżne. Można znaleźć tu sklepy jubilerskie, kwiaciarnie i butiki oferujące upominki i pamiątki, sklepy samochodowe, stacje benzynowe, sklepy meblowe, hurtownia metali lekkich itp.

4.4 Oferty spędzania wolnego czasu w środowisku

Każda chętna osoba znajdzie tu cos dla siebie, na każdą kieszeń, w każdym wieku, każdej płci. Nie ma żadnych ograniczeń. Do zaproponowania mam: basen, spacerowanie po nowo wyremontowanym parku, jazda konna, kolarstwo, koło gospodyń, turnieje szachowe i wiele, wiele innych atrakcji dla wszystkich czy się jest małym czy dużym.

4.5 Ocena własna zachowań wolnoczasowych społeczności lokalnej, której jestem członkiem

Według mnie Kęczanie nie są jeszcze dobrzej poinformowani i zachęcani do aktywności, trudno ich przekonać, że można zrobić coś pożytecznego w ładny dzień, a nie oglądać tylko telewizję, najgorzej jest z młodzieżą, która przez erę komputerów nie wychodzi z domu, przecież jak ja byłam jeszcze mała to naszymi najlepszymi zajęciami wolnoczasowymi była zabawa w chowanego czy skakanie przez gumę. Jest to przerażające, że już od najmłodszych lat życia rodzice popełniają kardynalny błąd kupując dziecku zabawki elektroniczne czy komputer i nie mają potem kontroli nad tym ile czasu spędzają z tymi zabawkami. Ale trzeba dodać pozytywny aspekt, są też dzieci, które wcześnie zaczynają obcować z zajęciami rekreacyjnymi, chodzić na różnorakie treningi i się samodoskonalić i osiągać sukcesy. Studenci w większości spędzają czas wolny wieczorami siedząc w barze ze znajomymi grając w bilard lub w rzutki. Muszę też wspomnieć o drużynie siatkarskiej „Kęczanin”, która odnosi duże sukcesy na skale krajową czasem europejską. I to oni są najlepszym przykładem tego, że ciężka praca i wykorzystanie swojego czasu wolnego pożytecznie się opłaca.

Rys.9 UMKS Kęczanin Kęty (źródło: http://www.keczanin.info/news.php)

4.6 Propozycje uaktywnienia analizowanej społeczności lokalnej

Rodzice powinni zachęcać swoje pociechy do spędzania aktywnie czasu, młodzież mogłaby pomyśleć w kategoriach finansowych również i poszukać czegoś w czymś się jest dobrym, bo może to przynieść zyski. Dorośli mogliby iść w miarę rozwoju cywilizacji i zacząć uprawiać np.nordic walking, ponieważ jak najbardziej służy to zdrowiu.

PODSUMOWANIE I WNIOSKI KOŃCOWE

Moim zdaniem moja rodzina wychowuje prawidłowo do czasu wolnego, zawsze w wolnych chwilach wyjeżdżaliśmy gdzieś zapominając o obowiązkach domowych. Choć tata ciężko pracuje i nie zawsze miał czas namawiał nas do aktywności, bratu zafundował kurs żeglarski, mi windsurfingowy czy snowboardowy. Z opowiadań wiem, że mama nie była optymistycznie nastawiona do sportów, ale z biegiem czasu tata pokazał jej ile można czerpać z tego przyjemności. Dzięki rodzicom i ich wsparciu, później mogliśmy wspólnie cieszyć się z moich sukcesów sportowych. Przypominając sobie lata szkolne trzeba pokreślić, że szkoła też nieźle wychowała mnie do czasu wolnego, zachęcając zapisem do sekcji sportowych w których tez drużynowo odnosiliśmy sukcesy. Jedynym minusem był brak odpowiedniego sprzętu i odległość hali sportowej czy basenu od szkoły. Środowisko lokalne też miało ogromny wpływ, gdyż osoby aktywne swoimi sukcesami wzbudzały zazdrość w innych, których motywowało to do działania i spędzania czasu wolnego pożytecznie i radośnie. Nie mogę tez zapomnieć o przyjaciołach z okolicy, z którymi tez spędzało się czas na tym co lubimy i zabawach, które kochamy.

ŹRÓDŁA I LITERATURA

1. M. Kowalczyk, Społeczny kontekst zagrożeń przebiegu procesu wychowania w rodzinie- literatura i stan badań, w: M. Kowalczyk, Determinanty zagrożeń procesu wychowania we współczesnej rodzinie polskiej, Kraków 2004, s. 11

2. M. Ochmański, Alkoholizm ojców a sytuacja rodzinna i szkolna dzieci, Lublin 2001, s. 115

3. Por, W. Okoń, Słownik pedagogiczny, Warszawa 1975, s. 248

4. Por, S.Głaz, Rodzina a jednostka, Wydawnictwo Wam, Kraków 1998, s. 7

5. Por, M. Ochmański, Alkoholizm ojców a sytuacja rodzinna i szkolna dzieci, Lublin 2001, s. 118

ZAŁĄCZNIKI

1. http://szkolnictwo.net

2. http://www.info.kety.pl

3. :http://www.osir.kety.pl

4. http://www.domkultury.kety.pl

5. http://www.hotelcom.pl/img/noclegi/_big/8effbb1755.jpg

6. http://www.keczanin.info/news.php

1

---