UART (Uniwersał Asynchronous Receirer Trans- mitter) - uniwersalny asynchroniczny moduł nadajnika i odbiornika, zwykle w postaci jednego układu scalonego, przeznaczony do dwukierunkowej transmisji synchronicznej między komputerami klasy PC przez łącze szeregowe. Star­sze karty sieciowe zawierają układy UART 8250 (8-bitowe) lub UART 16450 (16-bitowe), nowsze są wyposażone wy­łącznie w układy klasy UART 16550 ze stosem typu FIFO (First-in, First-out) buforującym nie mniej niż 16 transmito­wanych znaków danych. Układy UART 8250 i UART 16450 nie mające buforowania danych pogarszają warunki płyn­ności transmisji przez sieć komunikacyjną.

UBR (Unspecified Bit Rate) - jedna z pięciu (ABR, CBR, GFR, UBR, VBR) klas ruchowych w sieciach ATM do­starczająca usługi o zmiennej i niezdefiniowanej przepływ­ności. Jest preferowana dla usług bez jakichkolwiek gwa­rancji jakościowych, także dla transmisji nie wymagających określenia dopuszczalnego opóźnienia lub jego zmienno­ści. W przypadku stosowania klasy UBR aplikacja wysyła dane w sieć i nie interesuje się w ogóle, czy i kiedy dane do­trą do celu przeznaczenia. W momentach przeciążenia łą­cza usługami innych typów dane przesyłane w ramach kla­sy usług UBR będą po prostu tracone.

UDP (User Data Protocol, User Datagram Protocol) - bezpołączeniowy protokół transporto­wy realizujący transmisję w sieci bez zapewnienia niezawodności transmisji danych. Protokół UDP może zawierać elementy detekcji błędów za pomo­cą sum kontrolnych, lecz nie ma zdefiniowanych mechanizmów korekcji błędów podnoszących wia­rygodność przekazu; nie zapewnia poprawności strumienia danych pod względem kolejności do­starczania pakietów u odbiorcy (możliwe są różne trasy dla każdego pakietu). Podobnie jak połącze­niowy TCP, protokół transportowy UDP jest podsta­wowym składnikiem protokołu sieciowego IP, a po­nadto stanowi podstawę realizacji szeregu protokołów transportowych czasu rzeczywistego, takich jak: RTP i RMTP. Jest stosowany w relacjach aplikacji klient/serwer, w których występują krótkie i często pojawiające się komu­nikaty typu zapytanie-odpowiedź.

UHF (Ultra High Freąuency) - zakres częstotliwości fal radiowych przyjmowany umownie od 300 MHz do 3 GHz. Zawiera po­średnie pasma transmitowanych kanałów telewizyjnych w systemach CATV i obejmuje zakresy częstotliwości dla systemów komór­kowych.

UMTS (Unirersal Mobile Telecom- munication System) - europejski stan­dard systemu komórkowego trzeciej genera­cji (IMT-2000) wywodzącego się z systemu GSM o rozszerzonych możliwościach: pasmo użytkowania od 384 kb/s do 2 Mb/s (lokal­nie), współpraca z innymi typami sieci - nie­koniecznie komórkowymi, nowe szerokopasmowe usługi multimedialne. Do istotnych cech systemu należą:

• integracja różnych metod pokrycia radiowe­go w jeden spójny mechanizm łączenia globalnego;

• połączenie usług oferowanych w systemach wąsko- i szerokopasmowych dostępnych z termina­lu ruchomego;

• zharmonizowanie platformy przenoszenia łączności między różnymi systemami i operatorami;

• współpraca terminali z różnymi typami lądo­wych sieci inteligentnych IN;

• przystosowanie terminali ruchomych do współpracy z różnymi typami sieci komórkowych (terminale wielosystemowe);

• usprawnienia w zakresie identyfikacji terminali i użyt­kowników za pomocą kart identyfikacyjnych SIM dla róż­nych środowisk abonenckich. Przewidywane uruchomienie pierwszych systemów UMTS w Europie rozpocznie się w la­tach 2001-2004.

unbundling - często stosowany proces rozdzielania zależności między podmiotem, który buduje sieć dostępową (zwykle te­lekomem) i jest jej właścicielem, a opera­torem, który ją eksploatuje. Procesowi temu towarzyszy zwykle bardziej racjonalny model kształtowania opłat za korzystanie z tych sieci.

UNI (User Network Interface) - inter­fejs sieciowy użytkownika określający spo­sób korzystania abonenta z usług sieci do­stępowej. Organizacje normalizacyjne ITU- T i ETSI zdefiniowały szczegółowo szereg in­terfejsów typu UNI, wśród których znaczącą
pozycję zajęły interfejsy dostarczające usługi: komutowa­nych linii POTS, BRA ISDN i PRA ISDN, analogowych oraz cyfrowych kablowych linii dzierżawionych, optycznych i hy­brydowych rozwiązań FITL, xDSL i HFC, a także bezprzewo­dowe klasy DECT i CDMA.

unicast - tryb transmisji lub forma usługi telekomunika­cyjnej, w której przekaz informacji następuje wyłącznie mię­dzy dwoma dokładnie zdefiniowanymi obiektami transmisji. Ich przeciwieństwem są usługi typu multicast i broadcast, zapewniające komunikację do wielu końcowych obiektów transmisji.

UNICODE (UNIque Universctl and Uniform Character Encoding) - uniwersalny 16-bitowy kod zna­ków opracowany przez firmy Xerox i Apple, zawierający wszystkie znaki alfabetów stosowanych w informatyce. Ta­blica zawiera 65 536 zdefiniowanych kodów, łącznie ze zna­kami i kodami sterującymi tablicy ASCII.

Unix - system operacyjny opracowany na przełomie lat 60. i 70. w AT&T Bell Laboratories, umożliwiający współ­bieżną pracę wielu użytkowników z wielu stacji terminalo­wych oraz zawierający mechanizmy sieciowe dla rozproszo­nych systemów plików. System istnieje w wielu odmianach: XENIX firmy Microsoft, AIX firmy IBM czy ULTRIX firmy DEC. Jest również szeroko rozpowszechniony w sieciach kompu­terowych, m.in. w Internecie i intrasieciach, gdzie powiąza­ny z protokołami TCP/IP pełni rolę sieciowego systemu ope­racyjnego dla serwerów Internetu i intrasieci. Niektóre ce­chy Unixa, takie jak hierarchiczny system plików, przeadre- sowywanie we/wy itp., zostały przejęte przez późniejsze sy­stemy operacyjne (poczynając od systemu MS-DOS) i są obecne we wszystkich współczesnych systemach operacyj­nych.

uplink - jednokierunkowe telekomunikacyjne łącze sate­litarne transmitujące informacje z Ziemi w kierunku przeka­źników satelitarnych, umieszczonych na orbitach około- ziemskich. Częstotliwość pracy kanałów łącza satelitarnego uplink jest ze względów technicznych zawsze niższa niż ka­nałów łącza komplementarnego downlink, przesyłającego sygnały z satelitów w kierunku Ziemi.

UPS (Uninterrupted Power System) - alternatyw­ne źródło bezawaryjnego (bezprzerwowego) zasilania dla komputerów i systemów komputerowych, zapewniające ciągłe i niezawodne zasilanie energią prądu przemienne­go o odpowiednich (właściwych i stabilnych) parame­trach oraz wolną od wszelkich zakłóceń zewnętrznych, Stosowanie zasilaczy UPS w systemach komputerowych ma na celu minimalizację strat wynikających z nieprawidłowego zasilania i przerw w dostawie energii elektrycznej (zwykle pow. 20 ms), które mogą powodować poważne zakłócenia w sieci i stacjach roboczych klasy PC. Cechą charakterystyczną zasilaczy UPS jest czas autonomii przez który urządzenia chronione mogą być zasilane energią zgromadzoną w zainstalowanych bateriach (akumulatorach) - przy braku napięcia w podstawowej sieci energetycznej. Pomocniczymi parametrami zasilaczy UPS są; sprawność zasilacza, którą określa iloraz wyjściowej mocy czynnej i wejściowej mocy czynnej, oraz moc własnych strat cieplnych - wyznaczana jako różnica między czynną mocą wejściową a mocą wyjściową zasilacza. Klasyfikacja (odmienna od dotychczasowej) wyróżnia 3 typy zasilaczy bezprzerwowych UPS, szeregująca je wg ich zasady działania jako: z bierną rezerwą standby (dawniej używana nazwa zasilaczy off-line), o działaniu wzajemnym line interactive oraz zasilacze najwyższej klasy o działaniu ciągłym, z podwójnym przetwarzaniem energii true on-line. Najbardziej popularną grupę stanowią zasilacze bezawaryjne typu standby.

UPS llne interactive - zaawansowany (o działaniu wzajemnym) sposób bezawaryjnego zasilania urządzeń teleinformatycznych, polegający na zasilaniu chronionych urządzeń z dwóch źródeł jednocześnie. Podczas normalnej pracy energia dostarczana do odbiorników pochodzi bez- pośrednio z sieci, natomiast stale włączony w tor podstawowy drugi układ zasilania z baterii (akumulatora) - oprócz

klasycznego działania awaryjnego - może kompensować zmiany amplitudy napięcia sieciowego. Dzięki temu zasila­cze line interactive chronią urządzenia odbiorcze przed dłu­gotrwałym obniżeniem napięcia zasilającego, a przez zasto­sowanie filtrów redukują poziom szumów napięcia wyjścio­wego. Najnowszą odmianą tej koncepcji bezawaryjnego za­silania są UPSy klasy delta conversion.

UPS off-line (z bierną rezerwą) - najprostszy i najtań­szy sposób bezawaryjnego zasilania urządzeń teleinforma­tycznych, coraz częściej oznaczany jako stand by. Podczas normalnej pracy sieciowej zasilaczy typu off-line/stand by energia jest podawana na wyjście zasilaczy UPS - i dalej do odbiorników energii - praktycznie bezpośrednio z sieci. W czasie chwilowego lub trwałego zaniku podstawowego zasilania energetycznego elektroniczny łącznik mocy przełą­cza chronione odbiory energii na zasilanie rezerwowe, wy­twarzane z baterii (akumulatora). Zasilanie rezerwowe włą­cza się jedynie podczas zaniku zasilania z sieci energetycz­nej dzięki układom, które są w stanie włączyć rezerwowe źródło zasilania z akumulatorów w czasie krótszym niż 20 ms (typowo 5 ms). Zasilacze off-line zwykle nie chronią przed innymi zakłóceniami występującymi w typowej sieci elektrycznej. W czasie normalnej pracy akumulator awaryj­ny jest doładowywany bezpośrednio z podstawowego toru energetycznego sieci.

UPS true on-line - sposób zasilania (o działaniu cią- głym z podwójną konwersją) urządzeń teleinformatycznych, zapewniający najwyższą ochronę przed szkodliwym oddzia­łaniem zakłóceń, chwilowych zaników i wyłączeń sieci energetycznej. Proces dostawy energii zawsze podlega podwójnej przemianie, zapewniając bezprzerwowe zasilanie z baterii buforowej, niezależnie od stanu napięcia sieci energetycznej. Najpierw napięcie przemienne jest zamie- niane na stałe przez układy prostownicze doładowujące przy okazji baterię akumulatorów, a następnie falownik generuje wyjściowe napięcie przemienne o dokładnie sterowanym przebiegu (wartości, częstotliwości i kształcie). Na-

URL (Universal Resourse Locator) - niepowtarzalny identyfikator adresowy każdego dokumentu krążącego w sieci WWW, będący w istocie adresem lokalizującym zasoby sieci Internet. Adres URL składa się z 3 części: identyfikatora typu usługi (np. http:, ftp://, telnet://), na­zwy domeny nadanej w konkretnej lokalizacji w sieci WWW, (np. www.firma.com) oraz ścieżki dostępu (np. /tracking/). Wadą adresowania URL jest jego nie- trwałość: zmiana położenia dokumentu w syste­mie katalogów plików powoduje utratę ważności wszystkich odniesień do niego.

USART (Uniwersał Synchronous Asynchro- nous Receiver Transmitter) - uniwersalny, synchroniczny moduł nadajnika i odbiornika (zwy­kle jako układ scalony), przeznaczony głównie do transmisji synchronicznej przez telekomunikacyjne łącza szeregowe.

pięcie wyjściowe zasilacza UPS true on-line zależy wyłącznie od parametrów falownika i jest pozbawione wszelkich za­kłóceń pochodzących z linii energetycznej.

USB (Uniwersał Serial Bus) - standard interfejsu szeregowego urządzeń cyfrowych i powszechnego użytku oraz komputerów klasy PC dla transmisji izochronicznej (audio, wideo), wypierający tradycyjnie stosowany inter­fejs RS 232 C. Pierwotna szybkość przesyłania informacji wynosząca 12 Mb/s została w kolejnej wersji specyfikacji zmodyfikowana do przepływności 45 Mb/s, co zapewnia realizację usług multimedialnych. USB zezwala na pracę izochroniczną i asynchroniczną połączonych szeregowo urządzeń w zasięgu 5 m od komputera i umożliwia współ­dzielenie dostępnego pasma maks. przez 127 łańcuchowo

przesyłki w trakcie bieżącego połączenia) lub dwustopnio wym (wymaga podania adresu przeznaczenia, pod którym ma być przesłany wskazany dokument);

• Fax routing - automatyczne kierowanie faksów do właściwych odbiorców wraz z programową funkcją rozpo- znawania symboli za pomocą techniki OCR;

• Fax forwarding - automatyczne przeadresownie przesyłki do innego odbiorcy wg ustalonych kryteriów;

• Fax mail - korzystanie z telefaksu na zasadzie poczty elektronicznej, przy czym klient wysyła faks za pomocą klasycznej metody faksowej, a serwer faksowy odbiera i rozdzieła przesyłki do określonych odbiorców, korzystając poczty elektronicznej.

połączonych, zewnętrznych urządzeń cyfrowych (myszy, klawiatury, drukarki, czytniki kodów kre­skowych, monitory, zasilacze, kamkodery, karty ISDN, pamięci i in.).

Usenet - ogólnoświatowa ustruga świadczona w sieci Internet, służąca wyłącznie do przesyłania nowinek (news) i poszukiwania wiadomości na określone tematy. Obejmuje setki tysięcy różnych grup tematycznych.

usługi dodatkowe ISDN - grupa kilkuna­stu powszechnie używanych teleusług (sposób przenoszenia łącznie ze sterowaniem urządzeniami końcowymi) dostarczanych przez sieć ISDN. Zestaw najważniejszych usług dodatkowych ISDN przed­stawia tabela na str. 246.

usługi faksowe w sieci - grupa usług dostępnych wyłącznie w sieci komputerowej z zainstalowanym specjali­zowanym serwerem faksów. Obejmuje rozszerzenia trady­cyjnych funkcji faksowych o nowe usługi, takie jak:

• Fax broadcasting - najszybsza i najtańsza metoda rozsyłania dokumentów faksowych do gru­py liczącej setki (tysiące) uprzednio zdefiniowanych odbiorców. Proces adresowania i dystrybucji fa­ksów przebiega automatycznie wg danych bazy ad­resowej z możliwością optymalizacji taryf połącze­niowych i uwzględnieniem czasu pracy indywidual­nych odbiorców faksów;

• Fax on demand - faks na żądanie, czyli bez- obsługowe udostępnianie informacji faksowych umożliwiające zgłaszającemu się klientowi, wypo­sażonemu w urządzenie faksujące, dostęp do wy­branych przez niego dokumentów. Usługa całodo­bowa działa w trybie jednostopniowym (odbiór

usługi ISDN - wydzielony rodzaj usług teleinformatycz- nych dostarczanych przez sieć cyfrową ISDN z integracją usług. Oferta usług w sieci ISDN ujmuje dwie grupy: usług przenoszenia i teleusługi. Usługi przenoszenia, czyli trans- portowe, dotyczą sposobu transmisji sygnałów cyfrowych

sie trybu transmisji (komutacja kanałów lub pakie­tów), wielkości przepływności i stosowanych proto­kołów transmisyjnych. Nie jest istotne, jakiego ro­dzaju dane są przesyłane ani do czego służą, ponie­waż sieć nie zajmuje się obróbką informacji. Teleusługi zawierają oprócz odpowiednich usług przeno­szenia także sposoby sterowania urządzeniami koń­cowymi, odpowiednie dla konkretnych aplikacji cy­frowych sieci ISDN (telefonia cyfrowa, teleteks, tele­faks, wideoteks, wideofonia, poczta elektroniczna, transmisja danych, teleakcja).

usługi katalogowe (directory serrices) - charakterystyczna cecha sieciowych systemów ope­racyjnych (NOS), takich jak NDS (Novell), Vines (Ba- yan), Active Directory (Windows), LDAP, OSF, in., działających w rozproszonych zasobach sieciowych, udostępniających ich użytkownikom dostęp do po­szukiwanych urządzeń, zasobów i aplikacji. Dostęp do rozproszonych zasobów następuje różnymi meto­dami przez: przypisanie nazw użytkowników do adre­sów sieciowych, korzystanie ze specjalnych książek adresowych oraz za pomocą systemu usług katalo­gowych (standard X.500). Zgodnie ze standardem X.500 usługi katalogowe zapewniają dostęp do na­stępujących informacji w sieci:

• adresacji w prywatnych sieciach wirtualnych VPN;

• adresacji w sieciach bezprzewodowych WLAN oraz IP;

• informacji o portach urządzeń sieciowych;

• także szczegółowych danych o adresach i identyfikatorach poszczególnych użytkowników sieci.

Kluczowym problemem usług katalogowych jest przyjęta strategia kontroli dostępu do tych infor­macji (zwykle poufnych nawet w jednym przedsię­biorstwie) oraz podejmowanie decyzji, kto może uzyskiwać pozwolenie przechodzenia przez zaporę ogniową.

usługi multimedialne - usługi teleinforma­tyczne kojarzone z przesyłaniem co najmniej dwóch rodzajów informacji przez jedno medium transmisyj­ne: informacji dźwiękowych (audio), danych (data), tekstów (pliki), grafiki i obrazów ruchomych (wideo, animacja). Do przekazów multimedialnych są zali- czane następujące usługi teleinformatyczne: wideotelefonia wideotekst, teleedukacja, telezaku-

między terminalami użytkowników, definiowane na styku terminal-sieć. Określają one możliwości sieci ISDN w zakre-

py, usługi bankowe, teleusługi, poczta elektroniczna wraz z dostępem do Internetu, gry komputerowe, wideo na żąda­nie (V0D) lub prawie na żądanie (NVOD), serwis informacyj­ny, rozrywkowy i reklamowy. Lista usług multimedialnych nie jest zamknięta.

usługi przenoszenia (bearer serrices) - usługi transportowe sieci telekomunikacyjnej zapew­niające właściwy przekaz informacji. Obejmują wiele odmian sieci łączności, wśród których można wyodrębnić: analogową sieć publiczną PSTN (z komutacją łączy), cyfrową sieć pakie­tową danych PSDN (z przełączaniem pakie­tów), sieć cyfrową ISDN (z integracją usług), sieć transportową ATM, trwałe linie dzierżawio­ne (miedziane lub światłowodowe), naziemne sieci bezprzewodowe (analogowe bądź cyfro­we), sieci satelitarne (porozumiewawcze i rozsiewcze).

usługi teleakcji -> teleakcja

usługi telekomunikacyjne - apli­kacje sieciowe umożliwiające przekaz na odle­głość dowolnej informacji: głosu, tekstu, grafi­ki, plików danych i obrazów ruchomych. Obej­mują aplikacje wg następującej klasyfikacji:

• telefonia,

• telegrafia (teleks i telegram),

• faksymile (faks),

• teleteks,

• wideoteks,

• wideotelefonia,

• telekonferencja,

• przekaz dokumentów EDI (poczta elek­troniczna, wymiana dokumentów),

• transmisja plików danych,

• łączenie sieci LAN,

• dołączanie stacji roboczych do sieci LAN,

• dołączanie stacji roboczych lub sieci LAN do publicznych sieci komputerowych,

• dołączanie kas fiskalnych i bankomatów do sieci

• dostęp do bazy danych i przekaz wiadomości elektro- nicznych,

• transmisja nieruchomych obrazów,

• multimedia,

• telewizja (włącznie z telewizją na żądanie Video-On- Demand i telewizję interaktywną),

• edukacja (strona nadająca lub odbierająca),

• biuro w domu (telepraca),

• telezakupy,

• teleusługi socjalne i medyczne,

• teleakcje (telenadzór, telealert, telemetria itp.).

usługi WAP - różnorodne multimedialne usługi bezprzewodowe uwzględniające niewielki format ekranu
odbiorczego aparatu komórkowego z uproszczoną klawiatu­rą przyciskową. Za pośrednictwem zaimplementowanych w telefonie specyficznych udogodnień, takich jak: mikro- przeglądarka, obiektowe formaty informacji, interpretacja skryptów i zaawansowanych usług telefonicznych, są możli­we operacje o następujących cechach: łatwy dostęp do funkcji bezprzewodowego Internetu, integracja mikroprze- glądarki z usługami telefonii komórkowej, ochrona danych dla operacji on-line (e-commerce, e-biznes), możliwość do­stosowania menu terminalu do specyficznych usług komu­nikacyjnych oraz przekaz danych o średnich wymaganiach transmisyjnych (115-170 kb/s). Użytkownicy telefonów i urządzeń z protokołem WAP mogą korzystać z informacji zawartych w Internecie dzięki konwersji stron HTML na stro­ny WML w dwojaki sposób: na bieżąco (czyli w trakcie trans­misji z odległych baz danych) lub z użyciem filtrów i serwera pośredniczącego proxy.

UTP -> skrętka nieekranowana UTP

UTRA (UMTS Terrestrial Radio Access) - standard europejskiego systemu dostępu radiowego w segmencie naziemnym trzeciej generacji komórkowej UMTS, zapropo­nowany przez ETSI (1998 r.) i obecnie propagowany przez porozumienie 3GPP (Third Generation Partnership Pro­ject). Zakłada 2 sposoby dostępu i organizacji interfejsu ra­diowego w systemach naziemnych:

• dupleks częstotliwościowy FDD z zastosowaniem sze­rokopasmowego wielodostępu kodowego WCDMA oraz

• dupleks czasowy TDD z zastosowaniem wielodostępu kodowego z rozdziałem czasowym TD-CDMA.

Dupleks częstotliwościowy FDD umożliwia bardziej sprawne działanie w środowisku UMTS, zapewniając (z uwagi na strukturę protokołu) lepszą obsługę terminali ruchomych na rozległych obszarach, natomiast dupleks czasowy TDD daje operatorom większą elastyczność w kon­figurowaniu sieci na obszarach o wysokim trafiku i asyme­trycznym ruchu radiowym.

UTRAN (Łlniversal Terrestrial Radio Access Ne- twork) - naziemna sieć dostępu radiowego trzeciej gene­racji (3G) zawierająca dwa istotne składniki: węzły Node B będące odpowiednikiem stacji BTS (stacji bazowej sieci GSM) oraz kontrolery sieci radiowej RNC (Radio Network Controller), odpowiadające sterownikom BSC (kontrolery stacji bazowej sieci GSM). W koncepcji UTRAN stosuje się jednocześnie dwa różne, wzajemnie uzupełniające się tryby dostępu radiowego:

• dupleksu częstotliwościowego FDD - odpowiedniego dla ruchu symetrycznego o małym trafiku i dużej mobilności;

• dupleksu czasowego TDD - bardziej odpowiedniego dla ruchu asymetrycznego o ograniczonej mobilności, do wykorzystania w budynkach i generowanego podczas korzy­stania z Internetu.

Obydwa tryby zapewniają najwyższą efektywność w ra­mach jednego systemu, niezależnie od warunków użytko­wania (obszar rozległy, miejski, zasięg w budynkach ze sta­cji zewnętrznych, stacje wewnątrz budynków itp.).

UUCP (Unix to Unix Copy Program) - program ko­piowania plików z systemów unixowych, często używany w przesyłaniu poczty elektronicznej.

UUS (User to User Signalling) - jedna z usług dodat­kowych oferowanych klientom sieci cyfrowej ISDN, dotycząca sygnalizacji między abonentami (sygna­lizacja użytkownik-użytkownik). Pozwala na wymia­nę ograniczonej ilości informacji (komunikatów) podczas zestawionego połączenia między użytkow­nikami, za pośrednictwem jednego kanału sygnali­zacyjnego D (64 kb/s).

UWDM (Ultra Warelength Dilision Mul- tiplexing) - ultragęste zwielokrotnienie falowe klasy WDM, stanowiące obecnie (2000 r.) najwyż­szy poziom zwielokrotnienia kanałów optycznych prowadzonych w jednym włóknie światłowodowym. Przyjmuje się, że za pomocą UWDM możliwa jest transmisja nawet kilkuset fal optycznych w jednym włóknie z odstępem międzykanałowym wynoszą­cym 0,4 nm (50 GHz) w III oknie światłowodowym

1550 nm (pasmo 15 THz). Uzyskiwane w ten sposób prze­pływności w jednym włóknie sięgają powyżej 1 Tb/s i są podstawowym środkiem transmisyjnym stosowanym w łą­czach długodystansowych i w kablach podmorskich.

uwierzytelnianie (autbentication) - proces po­twierdzania tożsamości osoby lub obiektu implementowany w systemach ochrony sieci komputerowych; stosowany głównie w celu zabezpieczenia sieci przed niepożądaną pe­netracją osób lub obiektów (programów, plików, serwerów itp.), także zabezpiecza przed podszywaniem się przez fał­szerzy. Technika uwierzytelniania obejmuje 3 podstawowe rozwiązania, każde o innym stopniu ufności uwierzytelnia­nia: zwykłe karty identyfikacyjne (token), inteligentne karty identyfikacyjne oraz urządzenia biometryczne (obraz twarzy, linie papilarne, siatkówka oka, identyfikacja głosowa) o największej pewności identyfikacji użytkownika.