Omówienie poszczególnych technik masażu
Głaskanie -> najczęściej stosowana technika, każdy masaż rozpoczynamy i kończymy głaskanie. W niektórych schorzeniach jest to jedyny chwyt możliwy do wykonania. Działanie głaskania polega na usunięciu złuszczającego naskórka i wydzielin gruczołów skóry. Głaskanie także przepycha krew żylną i chłonkę (limfę) w kierunku dosercowym.
Dzięki naprzemiennemu zwężaniu i rozszerzaniu świateł naczyń następuje pobudzenie układu krążenia, ustępują zastoje i obrzęki, przyspiesza się wchłanianie krwiaków powstałych w skutek urazu. Ostrożnie wykonane głaskanie na obwodzie ogniska zapalnego prowadzi do polepszenia krążenia krwi i chłonki, współdziała to w zwalczaniu stanu zapalnego.
W zależności od siły zastosowanego bodźca głaskanie obudzą lub obniża pobudliwość nerwów czuciowych.
Obok funkcji leczniczej głaskanie ma również funkcje diagnostyczne pozwala wykryć niektóre zmiany chorobowe w tkankach.
Głaskanie wykonuje się od obwodu w kierunku dosercowym, powtarzając ruch kilkakrotnie. Ręka masażysty posuwa się lekko, miarowo, a dłoń masażysty przystosowuje się do zarysów i kształtów masowanego obszary.
Głaskanie dzielimy ze względu na:
a) siłę wykonania:
- bardzo łagodne, tzw. muskanie, wykonujemy opuszkami palców lub grzbietowa ich strona,
- średniej mocy – głaskanie cala dłonią i głaskanie pierścieniowe (przedramię),
- głaskanie mocne – wykonywane kłębami lub grzebyczkami,
b) kierunek wykonywania:
- podłużne – wzdłuż włókien mięśniowych lub osi ciała,
- poprzecznie – do przebiegu włókien mięśniowych lub osi ciała,
- okrężne – wykonywane wokół stawów i gruczołów piersiowych (u kobiet).
Przeciwwskazania do wykonywania głaskania !
• drugie stadium choroby Burgera,
• ogólne przeciwwskazania do wykonywania masażu.
Rozcieranie -> jest druga z kolei stosowaną techniką. Jej zadaniem jest rozdrobnienie i przemieszczanie na obwód wysięków po zapalnych czy krwiaków po urazowych, zrostów i blizn. Jest również jedyna technika umożliwiająca zlikwidowanie narośli w tkance kostnej. Charakterystyczne dla tej techniki jest wytworzenie dużej ilości ciepła oraz znaczne przekrwienie tkanek masowanych co ułatwia wchłanianie przemieszczonych drobin.
Wskazania lekarskie obejmują: stłuczenia, nadwichnięcia, skręcenia, wylewy krwawe, drobne wysięki, zgrubienia torebki stawowej, zmiany w pochewkach ścięgnistych, blizny i zrosty. Rozcieranie usuwa kwas mlekowy (mrówkowy).
Bierze czynny udział przy wyzwalaniu z tkanek wszystkich materii, ułatwia rozprowadzanie substancji odżywczych po organizmie.
Podział rozcierania:
a) koliste – wykonywany w drenażu limfatycznym i masażu segmentarnym, polega on na co najmniej 3krotnym roztarciu w jednym miejscy wnikając coraz głębsze warstwy tkanek, następnie roztarte substancje przepychamy w kierunku wykonywanego chwytu po czym wracamy do polowy uprzednio opracowanego odcinak.
b) Spiralne – wykonujemy ruchy koliste w kierunku podłużnym, tą technikę wykonuje się w masażu klasycznym, izometrycznym, segmentarnym i sportowym.
Podział ze względu na głębokość na jaka dociera:
- powierzchniowe – wykonuje się opuszkami palców lub całymi dłońmi,
- głębokie – wykonuje się kłębami lub grzebyczkami (pięściowe, moździerzowe).
Ze względu na kierunek wykonywania dzielimy na:
- podłużne,
- poprzeczne – ma szczególne znaczenie przy zapaleniu ścięgien i pochewek ścięgnistych,
- okrężne - wokół stawów.
Przeciwwskazania do wykonywania rozcierania podłużnego obejmują zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych.
Przeciwwskazania do wykonywania wszelkich rozcierań obejmują:
• miejsca obrzęków w stanach zapalnych zwłaszcza pod ostrych (1-3 – ostry, 4-7 – pod ostry. 7< - przewlekły),
• choroba Burgera ze względu na występowanie odczynu paradoksalnego,
• skaza naczyniowa,
• stan po przebytym zakrzepowym zapaleniu żył,
• świeżo podane blokady,
• ogólne przeciwwskazania do masażu.
Ugniatanie -> spełnia dwie funkcje:
Przepycha krew i chłonkę z naczyń obwodowo-leżących do centralnych,
Ssącą przez wytworzenie próżni w miejscu ugniatania.
Ugniatanie wypycha z tkanek substancje które zostały wyzwolone w skutek rozcierania. Technikę tę zaleca się w celu intensywnego pobudzenia mięsni w następstwie zabiegu zwiększa się napięcie i zdolność do sprawnego kurczenia się mięśni. Stosuje się w leczeniu niedowładów, zaników mięsni i porażeń neurogennych.
Mięśnie zmęczone wysiłkiem fizycznym szybciej się regenerują. Ugniatanie powoduje przyrost masy mięśniowej, wzrost siły i wytrzymałości mięśni.
Pod wpływem ugniatania naczynia krwionośne chwilowo kurczą się, a następnie mocno rozszerzają.
Ugniatanie u ludzi ze skłonnościami do krwawień i krwotoków jest przeciwwskazaniem.
Wskazania obejmują głębokie blizny, zrosty w powięziach i ścięgnach.
Ugniatanie wykonywane od przyczepu dalszego do bliższego mięśnia.
Podział ze względu na wykonanie:
a) poprzeczne – celem jego jest wyciskanie substancji z tkanek,
b) podłużne – celem jego jest przepychanie substancji wyciśniętych przez ugniatanie poprzeczne,
c) pionowe (uciski) – wykonany na wszystkich mięśniach. Wykonane jednocześnie działają rozluźniająco, naprzemiennie pobudzająco.
d) Esowate – celem jego jest wyciskanie substancji z tkanek. Wykonanie na mięśniu najdłuższym grzbietu,
e) Ze skręceniem,
f) Mieszenie (odrywamy mięsień od kości).
Pobudzająco na mięsnie działają:
- ugniatanie poprzeczne,
- uciski naprzemienne,
- ugniatanie esowate,
- ugniatanie ze skręceniem,
- mieszenie.
Rozluźniająco działają:
- ugniatanie podłużne,
- uciskanie jednoczesne,
- delikatne i powolne mieszenie.
Do technik które powodują rozciąganie mięśni zalicza się:
- ugniatanie poprzeczne,
- ugniatanie esowate,
- ugniatanie ze skręceniem.
Przeciwwskazania!:
• nie wykonuje się ugniatania podłużnego ani innej techniki działającej rozluźniająco przy obniżeniu napięcia mięśniowego,
• nie wykonuje się ugniatania poprzecznego ani innej techniki pobudzającej w rwie kulszowej u małych dzieci w MPD (mózgowe porażenie dziecięce) w postaci spastycznej i chorobie Hainego-Medina,
• ogólne przeciwwskazania do wykonywania masażu.
4. oklepywanie -> zalicza się do najsilniejszych bodźców mechanicznych, powstają pod jego wpływem, odczuwamy miejscowe pod postacią znacznego przekrwienia oraz zmian pobudliwości układu nerwowego.
Występujące po sobie uderzenia powodują skurcze mięsni gładkich i poprzecznie prążkowanych.
Działanie oklepywania polega na:
- poprawie stanów troficznych (odżywczych) mięśni,
- zmniejszenie pobudliwości mięsni wegetatywnych (układ automatyczny),
- zmniejszają się bóle neuralgiczne (np. zapalanie korzonek -> zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie (najczęściej)).
Wykonuje się zawsze w poprzek mięśnia. Uderzenia podłużne mógłby spowodować rozerwanie mięśnia.
Podział oklepywań:
- oklepywanie lekkie – opuszkami palców i miotełkowe -> działają uspokajająco na układ nerwowy i mięśniowy. Zastosowanie w nerwicach wegetatywnych.
- Oklepywanie średniej mocy – miotełkowe, półpiastkowe, łyżeczkowe,
- Oklepywanie silne – karatowe, piąstkowe, moździerzowe – wykonuje się tam gdzie jest duża masa mięśniowa (uda, pośladki, u sportowca – plecy).
Przeciwwskazania!:
• skaza naczyniowa,
• otyłość,
• obrzęki,
• sklerodermia (skleroza skóry),
• choroba Burgera,
• choroba Raynauda (napadowa sinica kończyn),
• żylaki,
• porażenia spastyczne,
• ostre nerwy i nerwobóle,
• niektóre choroby reumatyczne,
• ogólne przeciwwskazania do masażu.
5. wibracja -> powoduje w tkankach:
- obniża zwiększoną patologicznie pobudliwość nerwów,
- pobudza włókna mięśniowe,
- następuje wzrost napięcia mięśni zwiększających sprawność,
- zwiększa się napięcie naczyń krwionośnych,
- obniża tętno,
- zwiększa ciśnienie krwi,
- przyspiesza przemiana materii tkanek,
- działa pobudzająco na czynności wydzielnicze gruczołów.
Podział wibracji:
- pionowa,
- podłużna,
- poprzeczna.
Przeciwwskazania!:
• porażenia spastyczne,
• choroba Burgera,
• choroba Raynauda,