1.

ORGANIZACJA

ZNACZENIE, CECHY, ZASOBY

Organizacja- jest otwartym systemem społeczno technicznym, zorientowanym celowo i mającym określoną strukturę (sposób uporządkowania). Na sposób zorganizowania składają się (np. zasoby ludzkie i rzeczowe, podmioty, przedmioty, wymiary przestrzenne i czasowe działania, stosunki między ludźmi, powiązania materialne i duchowe itp.)

ZNACZENIA ORGANIZACJI

• Rzeczowe (podmiotowe) – organizacja jako charakterystyczny obiekt, niekoniecznie materialny, ale dający się wyodrębnić (np. szkoła, sąd); rzecz obiektywnie i empirycznie istniejąca.

• Czynnościowe – organizacja to tworzenie organizacji – organizowanie współprzyczyniające się do powodzenia całości.

• Atrybutowe- cecha pewnych zbiorowości (zorganizowanie) danych obiektów; „Organizacja imprezy była udana” – oznacza właściwy sposób zorganizowania.

• Rezultatowe- cecha rzeczy i procesów uważanych za zorganizowane

CECHY ORGANIZACJI

1. celowość, czyli nastawienie organizacji na osiąganie jednego lub więcej celów

2. sposób zorganizowania (hierarchia), czyli celowe połączenie składników ludzkich, rzeczowych, czasowych i przestrzennych, dające w efekcie strukturę (budowę) organizacyjną całości

3. wyodrębnienie z otoczenia, a jednocześnie powiązanie z nim przez cel lub cele i sposób zorganizowania. Czerpią z otoczenia: ludzi, materię, energię, informacje i wartości, przekazują do otoczenia: dobra usługi, informacje, wartości

4. poddanie kierowaniu, czyli oddziaływaniu zmierzającemu do osiągnięcia celu lub celów działania

SPOSÓB ZORGANIZOWANIA

1. KIEROWANIE zespół procesów wykonywanych w celu sprawienia by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie organizacji

2. ADMINISTROWANIE jest to częściowe, niepełne zarządzanie, oparte na podległości i wydawanych przez instancję zwierzchnią dyrektywach (instrukcjach), z reguły sformalizowanych.

3. ZARZĄDZANIE zestaw działań obejmujący planowanie, podejmowanie decyzji, organizowanie i przewodzenie, skierowanych na zasoby organizacji ( ludzkie, finansowe, rzeczowe) i wykorzystywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.

4. RZĄDZENIE odnosi się przede wszystkim do organów wykonawczych władzy państwowej, stanowi domenę działalności rządu. Rządzenie charakteryzuje się znacznym, większym niż zarządzanie stopniem uregulowania prawnego.

PODZIAŁ ZASOBÓW:

ZASOBY LUDZKIE	płeć , wiek, wykształcenie, kwalifikacje zawodowe, staż pracy doświadczenie, poziom inteligencji, zdolności twórcze, motywacje, potrzeby, pragnienia, preferencje	Procesy decyzyjne dotyczą właściwego wykorzystania zdolności i umiejętności pracowniczych
ZASOBY FINANSOWE	Kapitał finansowy pieniądze gotówkowe, zaciągnięte kredyty, posiadane wkłady bankowe, papiery wartościowe
ZASOBY RZECZOWE	Wykorzystywane technologie budynki, pomieszczenia biurowe pomieszczenia produkcyjne, hale maszyny, urządzenia, surowce, materiały	Procesy decyzyjne dotyczą ich optymalnego wykorzystania w procesie wykonywania pracy
ZASOBY ORGANIZACYJNE	Odnoszą się do procesów i technologii oraz procesów umożliwiających zarządzanie organizacją, m.in.: systemy zarządzania – wykorzystywane techniki zarządzania, styl system planowania, sprawozdawczości, system komunikowania się system kontroli, metody oceny ryzyka, system wczesnego ostrzegania system ocen, system motywowania
ZASOBY INFORMACYJNE	Użyteczne dane liczbowe i jakościowe pochodzące z otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego przedsiębiorstwa, niezbędne w procesie podejmowania decyzji na każdym szczeblu zarządzania
ZASOBY RELACYJNE	związane z politycznymi umiejętnościami promowania i wpływania na strukturę zewnętrzną (relacje z instytucjami finansowymi, związkami, stowarzyszeniami, dostawcami, itp.)

2.

ROLE KIEROWNICZE

Kategoria	Rola	Przykładowe działania
Interpersonalna- ułatwia utrzymywanie organizacji w należytym porządku	Reprezentant	Udział w uroczystym otwarciu nowego zakładu
	Przywódca	Zachęcenie pracowników do zwiększania wydajności
	Łącznik	Koordynacja działań dwóch grup projektowych
Informacyjna- otrzymywanie, przekształcanie, orzekazywanie infromacji	Obserwator	Śledzenie sprawozdań branżowych w celu nadązania za rozwojem wydarzeń
	Propagator	Wysyłanie notatek prezentujących nowe inicjatywy organizacji
	Rzecznik	Wygłaszanie przemówienia omawiającego plany wzrostu
Decyzyjna- podejmowanie decyzji	Przedsiębiorca	Opracowywanie nowych pomysłów innowacyjnych
	Przeciwdziałający zakłóceniom	Rozwiązywanie konfliktów miedzy podwładnymi
	Dysponent zasobów	Dokonywanie przeglądów i rewizji wniosków budżetowych
	Negocjator	Negocjonowanie porozumienia z kmluczowym dostawcą albo związkiem zawodowym

SZCZEBLE ZARZĄDZANIA

• Menadżerowie szczebla najwyższego III

• Menadżerowie szczebla pośredniego II

• Menadżerowie szczebla najniższego I

Obszary:

• marketing,

• finanse,

• eksploatacja,

• zasoby ludzkie,

• administracja,

• inne

TYPY UMIEJĘTNOŚCI KIEROWNICZYCH:

• techniczne (I), społeczne(II)- zdolność współpracowania z ludźmi, koncepcyjne(III)- zdolność koordynowania, przewidywania

FUNKCJE ZARZĄDZANIA

1. Planowanie- wytyczanie celów organizacji i określenie sposobu ich najlepszej realizacji

   1. Podejmowanie decyzji- część procesu planowania obejmująca wybór trybu działania spośród zestawu dostępnych możliwości

2. Organizowanie- logiczne grupowanie działań i zasobów, określanie najlepszego sposobu grupowanie typów działań i zasobów

3. Kierowanie ludźmi (przewodzenie, motywowanie)- zespół procesów wykorzystywanych w celu sprawienia by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie organizacji

4. Kontrolowanie- obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej celów (wprowadzanie korekt)

3.

CYKL ORGANIZACYJNY

Cykl działania zorganizowanego- schemat etapów działania, sprawnego zachowania, odpowiedniej kolejności i konsekwentne zastosowanie się do zasad realizacji każdego z tych etapów stwarza możliwości osiągnięcia celu (przemyślane, konsekwentne, zaplanowane)

CYKL DZIAŁANIA ZORGANIZOWANEGO (w powiązaniu z f-mi zarządzania) wg. Henrego Le Chataliera

1. CEL- jedyny, ścisły, ograniczony (przemyślany i konsekwentny)

2. PLAN- zbadanie środków i warunków

   1. Wyszczególnienie czynników które mogą mieć wpływ na osiągnięcie celu

   2. Klasyfikacja czynników wg. ważności

   3. Pomiar wszystkich czynników oraz określenie zależności między nimi

3. ZASOBY

   1. Pozyskanie i uporządkowanie środków (rzeczowych, ludzkich…) potrzebnych do realizacji działania

      1. Zaopatrzenie w środki trwałe i nietrwałe

      2. Dokonanie podziału pracy

      3. Pozyskanie, dokształcenie, rozmieszczenie zasobów ludzkich

      4. Utrzymywanie zespołu, zasobów w gotowości do funkcjonowania

4. REALIZACJA- urealnienie powziętego planu (wykonanie)

5. KONTROLA- kontrola otrzymanych wyników

   1. Konfrontacja wyników z założonymi wcześniej celami, poprzez ewidencję wyników

   2. Wyciągniecie wniosków

4.

SYSTEMOWE PODEJŚCIE DO ORGANIZACJI

Systemowe podejście do organizacji- traktuje organizację jako jednorodny, celowy, skladajacy się z wzajemnie powiązanych części

System- zestaw wzajemnie powiązanych elementów f-ch jako całość

WEJŚCIE PRZEKSZTAŁCENIE WEJŚĆ W WYJŚCIA WYJŚCIA

Nakłady z otoczenia Proces transformacji Wyniki do otoczenia

(zasoby: ludzkie, rzeczowe, technika, system informacji, produkty, usługi

finansowe, informacyjne) administracji i kontroli zyski, straty

Sprzężenie zwrotne

Sprzężenie zwrotne- mechanizm bezpośredniego lub pośredniego oddziaływania zmian na wyjściach danego systemy na stan jego wejść. Polega na tym ze system otrzymuje informacje dotyczące efektów własnego działania, dostarcza kolejne relacje, odp, czyny.

Otoczenie organizacji (na zewnątrz i wewnątrz org)

• Wywiera na nią wpływ

• Może wywierać wpływ

• Może oddziaływać

Podsystem- system w ramach innego, szerszego systemu

CECHY ORGANIZACJI JAKO SYSTEMU

1. Systemy sztuczne- ludzie konstruują je świadomie dla realizacji mniej lub bardziej określonych celów

Systemy naturalne- składają się z pojedynczych uczestników i grup społecznych dążących do zaspokojenia potrzeb

1. Systemy otwarte- współdziałające z otoczeniem, prowadzące wymianę energii, informacji w swoim otoczeniu

2. Są ujednoliconymi systemami społeczno technicznymi.

   • Cele i ludzie

   • Wyposażenie i struktura

3. Maja budowę hierarchiczną- składają się z podsystemów i elementy coraz niższego rzędu

4. Maja zdolność doskonalenia się- mogą zwiększać swoją sprawność i stopień zorganizowania, mogą wprowadzać nowe technologie itd.

5. Adaptacyjne- innowacyjne, ku zmianom

Konserwatywne- zachowawcze, utrzymujące istniejący stan

1. Ekwifinalność- zdolność do osiągania podobnych wyników w różny sposób

2. Zdolność do osiągania punktu równowagi

5.

PLANOWANIE

Planowanie- ustalanie celów i wybieranie środków do ich osiągnięcia

PROCES PLANOWANIA

PROGNOZOWANIE

Naukowe przewidywanie przyszłych zjawisk i procesów. Prognozy: ostrzegawcze, badawcze, normatywne

PROGRAMOWANIE

Zespół czynności zmierzających do ustalenia sformalizowanego opisu celów działalności org.

Oraz określenie optymalnych środków ich realizacji

TWORZENIE PLANU

Projektowanie przyszłej działalności organizacji

ETAPY PROCESU PLANOWANIA-

1. Ustalenie celów- tego co organizacja potrzebuje

2. Analiza sytuacji- co sprzyja a co przeszkadza w realizacji celu

3. Opracowanie sekwencji działań zmierzających do realizacji celu- opracowanie wariantów działań, ich ocena, ustalenie kolejności działań ich ocena oraz wybór

4. Sprawdzenie wykonalności plany i kosztów jego realizacji- czy są dostępne wszystkie zasoby itd.

5. Podjęcie decyzji dot. Realizacji celów

TYPY PLANÓW-

KRYTERIUM	RODZAJE PLANÓW
Podmiotowe	Jednostki organizacyjnej, zakładu, organizacji
Przedmiotowe	Branżowe, sektorowe, ogólnogospodarcze
Pole planu	Wycinkowe, problemowe, kompleksowe
Charakter planu	Operacyjne, taktyczne, strategiczne
Horyzont czasu planowania	Krótkookresowe, średniookresowe, długookresowe

CZYNNIKI SKUTECZNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI-

1. Cele i działania muszą być jasno sformułowane i przedstawione niższym szczeblom

2. Planowanie musi się rozpocząć na najwyższym szczeblu

3. Funkcja planowania wymaga właściwego systemu informacji o poszczególnych obszarach funkcjonowania org. I jej otoczenia

4. Planowanie musi mieć charakter systematyczny, stały

5. Plan powinien odznaczać się elastycznością

6. Planowanie musi być zorganizowane

6.

PODEJMOWANIE DECYZJI

Podejmowanie decyzji- rozpoznawanie i wybór określonego kierunku działania prowadzącego do rozwiązania konkretnego problemu

Problem- występuje wtedy kiedy rzeczywisty stan spraw odbiega od stanu pożądanego

Decyzje programowane:

• Dotyczą problemów rutynowych

• Maja charakter powtarzalny

• Sa określone przez zasady, procedury luz zwyczaje

• Ograniczają swobodę podmiotu podej. Decyzji

• Usprawniają proces podejmowania decyzji w organizacji

Decyzje nieprogramowane-

• Dotyczą spraw nie rutynowych, wyjątkowych, nietypowych

• Są specjalnie opracowywane do rozwiązania jednorazowych niepowtarzalnych problemów

• Wymagają wnikliwych często szczegółowych analiz

• Nie występuje schematyzm myślenia i działania

• Czas podejmowania decyzji jest dłuższy, ryzyko popełnienia błędu większe

SYTUACJE DECYZYJNE

Osoba podejmująca decyzję działa w warunkach

PEWNOŚCI RYZYKA NIEPEWNOŚCI

Poziom niejasności i niebezpieczeństwa podjęcia błęnych decyzji

Niskie średnie wysokie

Stan pewności- podejmujący decyzję zna dost. warianty wyboru i dysponuje dokładnymi, wymierzonymi i wiarygodnymi inf. o skutkach wybrania każdej z rozważanych możliwości

Stan ryzyka- podejmujący decyzję zna dostępne warianty wyboru ale nie może z całą pewnością ocenić poszczególnych możliwości związanych z każdą z nich

Stan niepewności- podejmujący decyzję nie zna wszystkich możliwości wyboru ryzyka zwiększonego z kazdą z nich ani nozliwości konsekwencji

RACJONALNY MODEL PODEJMOWANIA DECYZJI

ANALIZA SYTUACJI Zdefiniowanie problemu Ustalenie przyczyny Określenie celów podjętej decyzji		WYSZUKIWANIE MOŻLIWYCH ROZWIĄZAŃ Szukanie twórczych rozwiązań Nie ocenianie ich
WDRAŻANIE DECYZJI I ŚLEDZENIE JEJ SKUTKÓW Zaplanowanie wdrażania Realizacja planu Sprawdzenie skutków Wprowadzenie korekt		OCENA MOŻLIWYCH ROZWIĄZAŃ I WYBÓR NAJLEPSZEGO Ocenienie możliwych rozwiązań (czy realne, czy stworzą zadowalające konsekwencje) Wybór najlepszego rozwiązania

METODY GRUPOWEGO PODEJMOWANIA DECYZJI

Grupy interaktywne –podjęcie decyzji zleca się już istniejącej lub nowo powołanej grupie. Członkowie grupy rozmawiają, spierają się, uzgadniają tworzą wewnętrzne koalicje itd. Na koniec po pewnym okresie rozważań podejmowana jest decyzja. Korzyścią z tej metody jest to, że wzajemne oddziaływanie członków grupy często inspiruje nowe pomysły i sprzyja porozumieniu.

Grupy delfickie – jest wykorzystywana do uzgodnienia wspólnej opinii ekspertów. Zakłada ona zwrócenie się do grupy niezależnych od siebie ekspertów o opinię , wyrażona w ich własnym imieniu. Potem następuje powiązanie i “uśrednienie' otrzymanych poglądów.

Grupy nominalne – inna pożyteczna technika wykorzystywana do podejmowania decyzji. Są najczęściej wykorzystywane do opracowania twórczych i innowacyjnych rozwiązań

7.

ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE

Strategia- koncepcja długookresowego funkcjonowania i rozwoju organizacji

• Cel ogólny, lub główny kierunek działania

• Sposoby działania i reguły zachowania

• Niezbędne zasoby służące do realizacji koncepcji

WIZJA ORGANIZACJI- projekcja marzeń i ambicji wiążących się z jej działaniem i stanem docelowym, który jej właściciele, menadżerowie i kluczowe grupy pracowników chcą osiągnąć

• Podtrzymująca (stabilizująca)- nie przewiduje żadnych zmian w organizacji

• Rozwojowa (wzrostu)- przewiduje jakościowe zmiany w strukturze i funkcjonowaniu organizacji

• Wizja przełomu- przewiduje niemal całkowite zerwanie z dotychczasową działalnością organizacji

MISJA ORGANIZACJI- przedstawia koncepcję biznesu i ideę rozwoju organizacji, określa szczególny powód jej istnienia dziedziny którymi ma się zajmować

• Zrozumiała dla pracowników i otoczenia

• Wyrażająca wspólne wartości

• Określająca sposoby wykorzystania zasobów, pożądane zdolności i umiejętności pracowników

• Wiarygodny proces realizacji

Zarządzanie strategiczne- proces zarządzania nastawiony na formułowanie i wdrażanie strategii które sprzyjają wyższemu stopniowi zgodności organizacji z jej otoczeniem i osiągnieciem celów strategicznych

FAZY ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO

1. Planowanie strategiczne (1-7)

2. Wdrażanie strategii (8)

3. Ocena wyników (9)

ETAPY PROCESU STRATEGICZNEGO ZARZĄDZANIA

1. Rozpoczęcie misji, cele i strategie organizacji

2. Analiza otoczenia 4. Analiza zasobów

3. Rozpoznanie szans i zagrożeń 5. Rozpoznanie silnych i słabych stron

6. Weryfikacja misji i celów organizacji

7. Formułowanie strategii

8. Wdrożyć strategię

9. Ocena wyników

ANALIZA SWOT- Analiza silnych i słabych stron organizacji, szans i zagrożeń w otoczeniu w celu identyfikacji strategicznej niszy możliwej do wykorzystania

S- siły W- słabości O- szanse T- zagrożenia

FORMUŁOWANIE STRATEGII NORMATYWNEJ W ANALIZIE SWOT