TURYSTYKA I REKREACJA W ROZWOJU PSYCHOFIZYCZNYM CZŁOWIEKA
(Wykład ) - 21.02.2011

Literatura:
1. W. Osiński Antropomotoryka 2003
2. J. Szopa Podstawy Antropomotoryki
3. J. Raczek Teoretyczno – empiryczne podstawy kształtowania i diagnozowania kordynacyjnych zdolności motorycznych
4. Mynarski Teoretyczne i empiryczne zagadnienia rekreacji i turystyki
5. Corbin Fitnes i Welles
6 . Fizjologia człowieka (bordowa okładka)

07.03.2011 r.

T: Wybrane uwarunkowania rozwoju człowieka w kulturze fizycznej.

1. W procesie rozwoju osobniczego (ontogenezie) wyróżnia się:
   - okres noworodka – od urodzenia do ok 1 miesiąca
   - okres niemowlęcy - od ukończenia 1 roku życia
   - okres wczesno dziecięcy – do 3-4 roku życia
   - okres przedszkolny - do 7 roku życia
   - okres młodszy szkolny – od 11 – 12 roku życia
   - okres starszy szkolny – okres dojrzewania do 14-15 (dziewczęta), 16-17 (chłopcy)
   - okres młodzieńczy – do ok 20/23r.
   - okres dorosłości i dojrzałości
   - okres starości

2. Rozwój układu ruchu

I układ kostny – 223 kości, połączone za pomocą stawów
II układ mięśniowy
III postawa ciała

1. Rozwój układów wewnętrznych
   I układ oddechowy
   II układ krążenia

2. Rozwój i dojrzewanie psychiki
   okres młodszy szkolny – dynamika procesu poznawczego
   okres dojrzewania

3. Rozwój sprawności fizycznej
   okres przedszkolny – faza szybkiego rozwoju motorycznego
   okres młodszy szkolny – formy ruchu się doskonalą, przyswajanie nowych form ruchu
   okres dojrzewania – rozwój fizyczny (hormony)
   okres młodzieńczy

4. Struktura treningu w rekreacji ruchowej
   - podstawowe pojęcia i uwarunkowania
   Struktura treningu – to układ i rozmieszczenie elementów składowych procesów, sposoby ich wzajemnego podporządkowania i relacji między nimi oraz zasady sprzężenia w jeden system funkcjonowania jako całość.

5. Charakter struktury treningu

6. Struktura rzeczowa i jej składowe
   a) przygotowanie sprawnościowe
   a1) siła mięśniowa – przyjmuje się, że siła mięśniowa to zdolność do pokonywania oporów zewnętrznych lub przeciwstawiania się im kosztem wysiłku mięśniowego

7. Praca izometryczna –

8. Praca izotoniczna – zmiana długości mięśni bez zmian napięcia

9. Auksotoniczny

10. Trening wytrzymałościowy

11. Szybkość

21.03.2011 r.

SZYBKOŚĆ – określana jest jako zdolność do wykonywania ruchów w najmniejszych dla danych warunków odcinkach czasu. Przejawia się przez 3 składowe: czas reakcji, czas ruchu prostego, oraz częstotliwości ruchów cyklicznych.
Zależy od:

• zdolności motorycznej

• uwarunkowań genetycznych

• trudna do wytrenowania

• trening jest skomplikowany i trudny

• czas reakcji od momentu zadziałania bodźca do czasu ruchu (działania podprogowe)

• czas reakcji – np. w Formuła 1

• reakcja na bodziec – ruch prosty

• Wzrok

• Słuch – biegi (strzał startu), boks

• Dotyk – boks (sporty walki), narciarstwo, skoki w dal i w wyż

• Węch (swąd palących się opon)

Czas ruchu prostego

• wprowadzenie ciosu, unik, jedno odbicie, jeden rzut

• jest bardzo istotny w wielu dyscyplinach sportu

Częstotliwość ruchów cyklicznych – powielanie ruchów w ruchu prostym np. seria ciosów, odbić piłką

Szybkość specjalna -szybkość zagrywki, oddania ciosu

Złoty wiek – tuż przed dojrzewaniem

SKOCZNOŚĆ – jest funkcja 2 cech podstawowych: siły i szybkości oraz budowy i proporcji ciała. Wyraża moc pracy mięśni, określa zdolność przemieszczania ciała w przestrzeni poprzez : najwyżej bądź najdalej.

• poziom skoczności uwarunkowany jest poziomem siły i skoczności

• rozwijanie mocy

WYTRZYMAŁOŚĆ – jest zdolnością do kontynuowania długookresowej pracy o intensywnej bądź obniżonej efektywności i działaniu przy zachowaniu podwyższonej odporności na zmęczenie

• funkcjom możliwości wykonywaniu wysiłku, które są przypisane człowiekowi jako potencjał

• metaboliczność zabezpieczania wysiłku

• zdolność transportu tlenu do komórek

• szybkość usuwania produktów przemiany materii

• ból zmęczeniowy, strach przed zmęczeniem

• trzeba mieć motywacje siłę woli, pozytywne nastawienie do pracy, pozytywne nastawienie na zmęczenie

• wytrzymałość:

• Specjalna (wszechstronna)

• Ukierunkowana

• metody kształtowania wytrzymałości

• Przerwana

• Stałe, zmienne, interwał

• Startowe

GIBKOŚĆ – ruchomość odcinków ciała w poszczególnych stawach , jest to właściwość układu ruchu umożliwiająca osiąganie dużej amplitudy wykonywanych ćwiczeń

• Regularne ćwiczenia rozciągające

• W niektórych dyscyplinach nadmiar gibkości nie jest wskazany np. koszykówka

- streczing – polega na tym, że dana grupa mięśni jest bardzo mocno napięta o charakterze izometrycznym a następnie są rozluźniane i rozciągane

Koordynacja ruchowa – określa zdolność do wykonywania złożonych przestrzennie i czasowo ruchów, przestawiania się z jednych zadań ruchowych na inne, rozwiązywanie nowych nieoczekiwanych pojawiających się sytuacji ruchowych.

Koordynacja ruchowa obejmuje:

1. spostrzeganie ruchów

2. orientacja przestrzenna – identyfikacja położenia ciała, zmiana pozycji ruchu w przestrzeni

3. różnicowanie ruchów – polega na tym, że nie należy z całej siły podawać piłki osobie stojącej od nas 2m

4. równowaga – wpływa na nią imbir, równowaga jest podstawowym elementem zdrowego stylu życia

5. szybkie i właściwe reagowanie – bodziec na lecącą piłkę

6. dostosowanie i przestawienie ruchowe

7. rytmizacja ruchu – powtarzanie ruchu rytmicznie a nie chaotycznie

Równowaga jako niezbędny element zdrowego stylu życia.

04.04.2011 r.

Przygotowanie techniczne - technika sportową określamy sposób wykonywania zadania ruchowego

Dobra technika charakteryzuje się dobrymi cechami:

1. przyjęcie jednoznacznego celu ruchu

2. dobrze zaznaczony przedział czasowo – przestrzenny

3. poprawnie wyrażony przedział dynamiczno – czasowy :podział ruchu (napięcie mięśni bez rozciągania )

4. płynność ruchu (płynność uchu ma być adekwatna do wykonywanego ruchu)

5. wysoka elastyczność - umiejętność pokonania oporów środowiska

6. wczesne przewidywania ruchu

7. przewidywanie ruchów obcych

Faza przygotowawcza – podgięcie kolana
Faza główna- pozbycie się piłki
Faza końcowa……

Do skutecznego wykonywania ruchu konieczny jest odpowiedni poziom fizyczny

METODY:

• prób i błędów: może być niebezpieczny, jest długim procesem, uczy samodzielności

• syntetyczna – wiele ruchów

• analityczna (cząstkowa) – ruch dzielimy na fazy a potem łączymy w całość

• kompleksowa – kilka metod

• problemowa (zabawowa, zadaniowa)

18.04.2011r.

PRZYGOTOWANIE TECHNICZNE – (def.) – taktyka sportowa, to celowy, racjonalny, ekonomiczny i planowy sposób prowadzenia walki, uwzględniający poziom umiejętności i możliwości własnych oraz przeciwnika, teren i warunki walki, a także regulaminy i przepisy obowiązujące w danej dyscyplinie

• metoda wyczekiwania

• metoda zużytkowania

• metoda zaskoczenia

PRZYGOTOWANIE PSYCHICZNE

• rozwijanie motywacji i nastawienia

• kształtowanie cech psychicznych

• przygotowanie

• elementy ruchowo – intelektualne

• elementy przygotowania sprawnościowego

IDEOMOTORYCZNOŚĆ – wyobrażenie sobie ruchu w głowie a potem wykonanie tego ruchu (praktycznie)

16.05.2011 r.

T: Struktura czasowa i jej składowe
a) cykliczność treningu

• cykle długie (makrocykle)- olimpijskie,

• najdłuższy makrocykl – życiowy

• inne makrocykle – roczne, półroczne
  - cykle średnie (mezocykle) – miesięczne
  - cykle krótkie (mikrocykle) – tygodniowe

Jednostka treningowa – lekcja, zajęcia (godziny)
- cykle specjalne – zgrupowania, obozy, szkolenia
- bezpośrednie przygotowanie
startowe (BPS – parę dni wolnego potem cykl jak roczny ale pomniejszony do 6 tyg.) od 5 – 8 tygodni
proces treningu w pigułce – roczny trening

30.05.2011 r.

T: Zasady, formy, środki i metody treningu

Zasady nauczania i treningu:
1. Specyficzne zasady treningu

1. specjalizacji – konieczność ukierunkowanego sposobu działania czyli np. trening piłki nożnej

2. stałego wzrostu obciążeń – dobierać obciążenie co do czasu, żeby był efekt np. inna pozycja obciążeń, inne ćwiczenia

3. ciągłości – przewidywanie procesów rozwojowych, zrównoważenie bodźców adaptacyjnych (aktywność) nie robić przerw

4. cykliczności – powtarzalność treningu

5. zmiennego charakteru obciążeń – zwiększamy poziom potem obniżamy i znowu zwiększamy

6. jedność wszechstronnego i specjalnego przygotowania – trzeba zmieniać elementy, siły wytrzymałości

7. niezwłocznej informacji – komunikacja, dogadanie się trenera ze sportowcem

2. Praktyczne zasady treningu

1. świadomości i aktywności – uświadomienie zawodnika na jego cel i zadanie

2. poglądowość – uzupełnienie wiedzy słownej poprzez oddziaływanie np. filmy, pokazy, obrazy, czytanie

3. systematyczność – oznacza zachowanie logicznego ciągu treningu – systematyczne np. 2 treningi dziennie

4. dostępności – dostosowanie środków, zasad, form, które są dostosowane do psychofizycznych możliwości sportowca, w rekreacji dostosowanie do wieku,

5. trwałości – polega na stosowaniu, środków, zasad, które w efekcie przyniosą pożądane rezultaty, trzeba je powtarzać w zależności od szybkości nauczania danej jednostki

6. indywidualizm – stosować metody, zasady odpowiednie od danej osoby, dostosowanie do potrzeb indywidualnych możliwości człowieka

7. łączenia teorii z praktyką – cokolwiek podejmujemy (np. działania) to trzeba się dowiedzieć cos na temat np. historii.

FORMY NAUCZANIA I TRENINGU

• ścisła – trener decyduje o wszystkim

• zadaniowa – pewne zadania, inicjatywa wykonawcy

• zabawowa – ćwiczenia poprzez zabawę

• fragmentów gry – ćwiczymy pewne elementy w grach zespołowych

• gry

Środki treningu
1. To co nam umożliwia aktywność

• Ćwiczenia

• środowisko przyrodnicze

• środowisko społeczne

• obiekty i urządzenia

• techniczne środki (DVD, komputer, książki)

• środki odnowy biologicznej – prysznic, suplementy diety

• środki odnowy psychopedagogicznej – ćwiczenia rozluźniające, koncentrujące

METODY TRENINGU
1. Metody kształtowania sprawności fizycznej

• ciągłe (o stałej lub zmiennej intensywności)

• przerywane (przerwa w ćwiczeniach) metoda interwałowa i powtórzeniowa

• kontrolne – kontrola nad tym co robimy np. testy sprawnościowe

• startowe – zweryfikowanie własnych umiejętności

2. Metody nauczania umiejętności sportowych

• SŁOWNE – objaśnienie ćwiczeń, taktyki w sposób słowny

• POGLĄDOWE – żywy pokaz, instrumenty, filmy, zięcia

• IDEOMOTORYCZNE – przećwiczenie w myślach tego co mamy wykonać

• PRAKTYCZNEGO DZIAŁANIA – oprócz teorii przejście do praktyki.