Strefa wolnego handlu i unia celna
Strefa wolnego handlu – podstawowy etap integracji gospodarczej
Ugrupowanie integracyjne, w którym kraje uczestniczące znoszą cła i inne bariery w wymianie handlowej, ale zachowują autonomię w kształtowaniu stawek celnych w stosunku do krajów trzecich.
Cła, które nakłada każde państwo członkowskie na dobra i usługi sprowadzane z innych państw nie należących do strefy wolnego handlu, są ustalane samodzielnie przez kraj do niej należący.
Powstanie stref wolnego Handlu jest wynikiem prowadzonych przez kilka podmiotów polityki i wyrazem ich woli politycznej, która ma przełożenie na gospodarkę. Tworzenie stref wolnego Handlu Może mieć, choć nie musi, związek z szerzej pojętym procesem np. integracji regionalnej
Swobodny handel przyczynia się w tej strefie do wytwarzania większej ilości bogactwa do dystrybucji i do wzrostu ogólnej produkcji.
Jest ona determinowana przez kilka czynników, z których najważniejszym jest dążenia każdego kraju do rozwoju gospodarczego, przy jednoczesnej stabilizacji systemu gospodarczego oraz sprzyjanie tgo rodzaju zmianom.
Opłata, którą państwo nakłada na towar wkraczający w jego obszar celny, względnie na towar opuszczający jego obszar celny. Jest swego rodzaju podatkiem obciążającym bezpośrednio importera lub eksportera, a pośrednio odbiorcę.
Obrona krajowego rynku i produkcji przed towarami z innych państw poprzez różnego rodzaju formalności i opłaty celne.
Mechanizm cła jest określany jako podwyższający z jednej strony cenę, a z drugiej jako źródło wpływów budżetu państwa.
Protekcyjne
„ad walorem” – cło od wartości wprowadzanego towaru
Specyficzne – określone od ilości towaru
Prohibicyjne – chcemy chronić rynek przed dopływem danego towaru na rynek krajowy
Reglamentacyjne – umożliwić pewien rozdział towaru
Anty – dumpingowe
Wyrównawcze
Obszar, wewnątrz którego zniesiono cła i inne opłaty na wszystkie lub niektóre towary i ustalono wspólną zewnętrzną taryfę celną na te towary.
Jej zadaniem jest dbanie o rozwój unii celnej;
Obejmuję wymianę towarową i wprowadza zakaz stosowania ceł przywozowych i wywozowych między państwami członkowskimi;
W handlu miedzy państwami członkowskimi nie mogą być stosowan cła ani żadne inne bariery ograniczające wolny handel
W stosunku do państw trzecich obowiązuje państwa członkowski stosowanie wspólnej taryfy celnej.
Państwa stosują różnego rodzaju formalności i opłaty celne, które powodują, że towar pochodzący z zagranicy nie jest już tak konkurencyjny względem towaru krajowego.
Problem: Rozwiązanie kwestii różnorodności standardów i norm technicznych.
Zakaz pobierania ceł i opłat podobnych do ceł
Zakaz wprowadzania dyskryminacyjnych lub protekcyjnych regulacji prawa.
Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych w handlu towarami lub ograniczeń podobnych do ilościowych.
Wspólna zewnętrzna taryfa celna
Jednolita reguła obliczania ceł
Jednolita procedura odprawy towarów;
Jednolite formularze zgłoszeń.
Do celów strategicznych zaliczamy:
Struktury sprzyjające rozwojowi handlu zagranicznego
Przyznanie wymaganych środków budżetowych
Uproszczenie ustawodawstwa celnego
Polepszenie stosowania tego ustawodawstwa, ulepszenie usług świadczonych dla handlowców;
Usprawnienie szkoleń nie tylko dla urzędników celnych.
Statyczne
Efekt kreacji handlu – ożywienie współpracy międzynarodowej pod wpływem liberalizacji handlu
Efekt produkcyjny – zastąpienie miej efektywnej produkcji krajowej tańszą produkcją krajów partnerskich
Efekt konsumpcyjny – zastąpienie na rynku droższego dobra z produkcji krajowej tańszym z importu z kraju partnerskiego
Efekt przesunięcia handlu – przeniesienie importu z kraju spoza unii do kraju z unii
Efekt ekspansji handlu – wzrost znaczenia i udziału handlu w PKB
(wykresik )
(wykresik )
Efektywność unii sprowadza się do porównania efektów kreacji handlu i przesunięcia handlu
Silny efekt kreacji handlu:
W ramach unii celnej
Wysoki wyjściowy poziom cen przed integracją
Duża liczba państw zwiększa prawdopodobieństwo, żę pośród podmiotów unii znajdą się podmioty o dużej efektywności produkcji
Czynniki geograficzno-kulturowe (jeżeli unie tworzą państwa sąsiadujące ze sobą, należące do tego samego kręgu kulturowego to można się spodziewać obniżenia koszów np.. transakcji i transportu, a tym samym ułatwień w wymianie handlowej
W państwach trzecich - gdy nastąpi obniżenie taryfy zewnętrznej
Elastyczność podaży - duża elastyczność prowadzi do silniejszej reakcji na zmianę cen i wystąpienia pozytywnych skutków unii celnej.
Przesunięcie handlu tworzy efekty negatywne dotyczące zarówno krajów będących w unii celnej, jak też państw trzecich
Utrata możliwości eksportowych lub ograniczenie
Wzrost cen produktów importowanych, obciążający konsumentów zmuszonych do płacenia cen wyższych od cen istniejących na rynku światowym
Pozytywne efekty przesunięcia handlu – droższy import zastąpiony jest produktami kraju wchodzącego do unii celnej i powoduje:
Wzrost dobrobytu krajów członkowskich w wyniku…
Wzrost efektywności produkcji i handlu (większa konkurencja)
Korzyści skali (większy rynek – większa produkcja – tańsza produkcja)
Wzrost efektywności technologicznej i innowacyjnej
Wzrost poziomu inwestycji
Wzrost konsumpcji
Korzyści zewnętrzne (wzrost poziomu wiedzy, rozbudowa infrastruktury komunikacyjnej i transportowej)
Możliwość kształtowania cen światowych
Zwiększony udział na rynku światowym kosztem państw trzecich.
Wpływ powiększenia ryku na skalę produkcji
Wzrost efektywności gospodarowania pod wpływem presji konkurencyjnej
Wielkość przedsiębiorstw
Działanie „krzywej uczenia się” – „Krzywa doświadczenia produkcyjnego”
Ułatwienie przepływu towarów
Między dwoma punktami obszaru celnego przez inny obszar celny
Pozwala to na czasowe zawieszenie ceł i podatków
Pozwala, by formalności celne związane z odprawą celną odbywały się raczej w miejscu przeznaczenia.
Unia celna nakłada na państwa członkowskie obowiązek stosowania wspólnej polityki handlowej wobec państw trzecich.