Podsumowanie
2011.01.14
Jońska filozofia przyrody
Tales (woda) , araksymandes, anaksymandes, heraklit (woda)
Poszukują srche- tego c jest zasadą istnienia i działania przyrody
Teodyceji- zrozumienie, rozgrzeszenie zła na świecie (w obliczu Boga, który jest dobry i poza złem)
Zło jest nieobcenością dobra, bóg zła nie stwarza, ale dopuszcza-> teoria św. Augustyna
Mealum culpe melum pene
Najlepszy z możliwych światów (Leibnitz)
Krytyka
()Zło pojawia się w świecie nie ważne czy ma misję czy nie, jest i już.
(KANT) Bogu nie należy wystawiać roszczeń, ani żądań, to inne realcje
(Kirke gon) jedyne co pozostaje to wiara. Bóg wie to co robi. My mamy nie wiedziec czy Bóg wie czy nie wie.
OPPOSITE dla jońskich filozofów
Eleaci
Zenon z Elei,
Panlogizm- tożsamość myślenia i bytu. Wiedza ma charakter poza doświadczalny, wrodzony.
Istnienie tożsamości istnienia i bytu
Zachowywyanie się w sposób wynikający z apriorycznego sposoby, tego co jest.
Dedukcja pojęcia bytu, zachwania się świata z tego co jest. A to co jest nie może być stworzone, rozmnażać się, poruszać
Platon- dusza znała świat przed narodzeniem, podobne matematycznemu doznaniu.
IDEA- Nie idea w głowie (nie Kartezjusz). Odpowiednik pojęcia ogólnego. Używając pojęć musi tym pojęciom coś odpowiadać. Odpowiada im świat bytów- idei. Wymiana argumentów, spekulacje. Czysty byt, podobny do matematyki.
Arystoteles- to co ogólne nie miści się poza rzeczami, a w rzeczach, w tym co jednostkowe. Rzecz jest złożon, substancja jest złożona. Skłąda się z materialnego czynnika (biernego) poddającego się formowaniu materii oraz czynnika formuującego, fomy. Hylemorfizm- rzecz jest procesem, dochodzenie do aktu rzeczy, do tego czym ma być w swojej istcie. Aby do tego dojść musi kierować się formalnym sposobem działania.
Dynamiczny- rzecz składa się z potencji i aktu.
4 zasady/przyczyny
Sprawcza, celowa, materialna, formalna
Natywizm- genetyczny aprioryzm, wiedza nie jest nabyta ze świata, a ma naturę poza doświadczalną istotową, genetyczną.
Aprioryzm-
Aprosterioryzm- wiedza pochodzi z doświadczenia
Kultura scholastyczna- św. Tomasz, doktryna Arystotelesa
Gorgiasz- nic nie istnieje
SOKRATES vs. SOFIŚCI
Sofiści
Nie istnieją wartościotwórcze absoluty, wiedza ma użyteczności owy charakter i wiaże się z funkcjonowaniem człowiek w kontekście społ. Poznanie ma charakter utylitarny, pragmatyczny. Umieć coś to umieć kogoś przekonać do swojego zdania. Od człowieka zależy jak zinterpretuje rzecz. Naszym zadaniem jest zdobycie poznania. Miarą wszystkiego jest człowiek.
Sztuka wynalezienia rozumu zawdzięczamy ateńskiej (….) umysłowej.
SOKRATES
Oddanie rzeczy przez słowo. O co kaman z dobrem? Metoda majełtyczna, położnicza. Chce wydobyć idee które znamy, a nie wiemy, że znamy. Próba odpowiedzi na pytania kim jest człowiek. Ojciec odpowiedzi. Umiejętność czynienia dobra, ale nie świadoma, nie wiemy że mamy. Metoda wydobycia z nas wiedzy.
SCEPTYCY, STOICY, EPIKUREJCZYCY
Ideał szczęścia
EPIKUREJCZYCY
Umiarkowany hedonizm, szczeście uzależnia. Brak nieszczęścia jest przyjemnością. Wyrzekanie się jak najwięcej, bo afekty uzależniają nas od rzeczywistości zewnętrznej i wymaga wiecej i więcej rdąc ból niespełnienia
STOICY
Cnota- życzie bezafektowe, zgodnie natura, żelany determinizm, amorfati- umiłowanie przeznaczenia, losu. Co byśmy nie zrobili to nic nie zmieni, bo jest to już zapisane w Boskim planie, nierozmienienia. Zalecają apatię, beznamiętność, chłód do zdarzeń. Nie ja cierpię, a moja świadomość więc wyłączmy cierpienie, współczucie etc. Postawa ściśle stoicka jest niemalże nieosiągalna.
SCEPTYCYZM
Ataraksja- krytyka, we wszystko wątpić, nie brać żadnego pkt odniesienia
Zakłada, że def dobra(i prawie wszystkiego) jest sprzeczna. Możemy się wypowiedzieć tylko jeśli znamy kryteria, fakty. A nie znamy ich więc nie możemy się wypowiadać.
Negacja teroii jet jej uwiarygodnienie. Nie jej potwierdzenie.
Zawieszenie sądów
Przyjemność
Cnota
CHRZEŚCIJAŃSTWO
Filozfia scholastyczna i astroficzna (?)
Św. Augustyn
Konscepcja zła- nieobecność dobra, brak
Św. Anzelm
Koncepcja aprioryzm poznawczy, genetyczny) nieistnienie boga jest logicznie sprzeczne, istnienie boga należy do logiki, nie może nieistnień. Gdyby nie istniał dysponowałby brakiem, a jako istota najwyższa tak być nie może. Nie jest tylko ideą w umyśle. To co ni może istnieć istnieje poza umysłem więc jest poza.
Krytyki:
- Św. Tomasz- nie znamy istoty Boga, Anzelm z góry zakłada najwyższy byt, istnienie Boga dowiadujemy się nie wprost a w istnieniu świata, ślady na świecie; podąża drogą Arystotelesa
- Kant- istnienie nie jest predykatem, Aznelzm dedukując z istoty do istnienia dokonuje niemożliwego, nieistniejącego, niepoprawnego
RENESANS
FRANCISZEK BACON
Aposteriorym metodologiczny- eksploracja świata. Ma służyć człowiekowi.
Z przyczyn do skutku.
Poznawcze zafałszowania. Towarzyszy przy aktach poznawczych.
Idole- złudzenia.
Nowożytna krytyka wiedzy- poznając jesteśmy uwięzieni poprzez samą sytuację poznawczą. Nabywanie wiedzy nie jest sytuacją krystaliczną w stosunku do obiektu poznawania. Jesteśmy pod kloszem, nasickiem kultury, wychowania…. Więc jesteśmy nieobiektywni.
Techniki indukcji- oczyszczenie poznania.
KARTEZJUSZ
koncepcja ego Cogito- źródłem pewności metafizycznej jest jaźń (ego Cogito, dusza w szyszynce).
Sytacja poznawcza zaczyna się przy pozbyciu się wszelkkich realcji. Nie panuje harmonia między rzeczami (świat, nauka, człowiek).
Wątpienie metodologiczne. Aby odkryć ego Cogito (jaźń).
Aprioryzm, natywizm poznawczy.
Istnienie boga- nie da się usunąć z rachunków poznawczych. Nie ma niczego? Nie ma Boga! Ale zawieszam poznawanie i odkrywam metafizyczne przęsło do kolejnych konstrukcji którymi jest Bóg. A skoro Bóg nie może być zły nie może mnie łudzić. Świat musi istnieć a w bogu posiada rację istnienia. Naukazuje zachowanie Bogu jak i rozumowi. Co jest niedobre.
Pożądanie wiedzy. Przekonanie, że rozum ludzki jest siedzibą prawdy.
Res cogitas- myśląca- res ekstensa- reszta, inne
Krytyka:
JOHN LOCKE
Nie ma żadnych idei wrodzonych, bo wszyscy byśmy je znali, a jakoś się ludzie między soba różnią!! Widza pochodzi z doświadczenia. Idea- coś co mój umysł zestawia w sobie, wytwarza z materii płynącej ze zmysłów etc.
Koncepcja- idee pierwotne i wtórne; rozciągłość etc. Zdroworozsądkowa.
? istnienie zewnętrznej substancji?
Asocjacjonistyczna teoria znaczenia
BERKLEY
Doprowadza do paradoksu, parodii koncepcji Locka, ze wiedza wynika z doświadczenia.
Poza naszym doświadczeniem istnieje coś obiektywnie, jakiś przedmiot, hahaha- niczego takiego nie ma! Wszystko jest subiektywne, wtórne, uzależnione od podmiotu. Jeśli ktoś o rzeczach mówi to musi je znać.
Oświecenie
HUME- empiryzm
Wiedza wynika z doświadczenia. Zbadał je. Niewiele w doświadczeniu zawiera się w wiedzy. Poza prostymi wnioskami umysł ludzki dokonuje fałszu. Stara się połączyć składniki w związek przyczynowo skutkowy (a nie ma w niej konieczności). A to dodanie przez umysł czegoś więc bez sensu. Uczy nas o powtórzeniu, ale nie związkach przyczynowo skutkowych. Pogrzebał nadzieje, aby doświadczenie dawało wiedzę (psychologia legła). Zmiana źródła wiedzy (aprioryczne na aposterioryzm)= zmiana jej charakteru (nie ma jej pewności).
Mil, Rassel- empiryzm
Mil
Krzesło nazywa krzesłem, bo ma cechy typowe dla krzesła jednak nie ze wzg na wszystkie cechy nazywam je krzesłem.
EMANUEL KANT
Istnieją aprioryczne koneiczne składniki poznania
Wiedza empiryczna, zmysłowa formowana jest:
1. Aprioryczne formy zmysłowości
2. Intelektualizowana przez kategorie intelektu
Podmiot nie zawsze uczy się przedmiotu, raczej formułuje przez aprioryczne struktury poznawcze.
Podmiot transcendentalny, uczestniczymy w konstrukcje. Formy kategorialne formują świat naszego poznania.
O metafizyce
Nie, nie może wystąpić jako nauka!
Żadne metafizyczne spekulacje jak bóg, dusza nieśmiertelna, wszechświat jako całość nie dają się naukowo przedstawić. (krytyka istnienia boga, antynomia przedmiotów, krytyka spekulatywnej psychologii- krytyka duszy nieśmiertelnej).
Bóg, dusza, wszechświat nie wchodza do garnituru poznania. My jednak nie umiemy żyć bez takich ideologii, które dają nam sens.
Anegdotka
Kołakowski (autor książki) Analityczny i mitologiczne pień kultury – bezustanne kreowanie, wychodzenie poza rzeczywistość, umysł pragnie wiedzieć więcej niż suche procedury naukowe nam pozwalają.
Filozofia moralna
Sąd prawdziwy, zajmuje się czasem, matematyką, aprioryczne formy, istoty rozumne przez nie poznają świat np- 5+7=12
Wychodząc od wolnej woli (posługiwanie się swoim rozumem, obowiązek moralny) nakazuje autonomię woli, postepuj wedle takiej zasady, aby normy twojego zachowania mogły być prawem twojego zachowania. Ostre przeciwstawienie się powszechnym prawom. Aprioryczny warunek naszych zachowań. Odbudowanie wolności- buduje imperatyw kategoryczny wbrew światu. W porządku bytu jest koniecznością. Zależności między psyche i somo (ciało), np. walka z nowotworem przez siłę ducha, psyche. Bóg- postulat moralny praktycznego rozumu. Dla naszej moralności należy przyznać, że Bóg istnieje tak samo jak dusza nieśmiertelna (cokolwiek to znaczy).
Kto mówił, że nic nie istnieje?
Gorgiasz