Historia rehabilitacja ćw. 2 05.03.2015

Claudius Galen (129-201 n.e.) drugi największy po Hipokratesie lekarz starożytności.

Opierano się na jego teoriach do XVI w.

Urodził się w rodzinie architekta.

Galen był bardzo kłótliwy i uważał, że nie może się mylić. Gdy nie zgadzał się z teoriami medycznymi nieżyjących ludzi to ich obrażał, a gdy żyli to dyskutował i nawet się bił.

W wieku 18 lat ukończył medycynę. Pojechał do Aleksandrii, gdzie chłonął wiedzę.

Pracował jako fizjolog ruchu w gimnazjonie.

Zaczął podwiązywać naczynia krwionośne po amputacjach.

Galen miał możliwość krojenia zmarłych gladiatorów i uczył się anatomii. Opracował atlas anatomii obowiązujący do XV w. Był to atlas nie człowieka a świni.

Wykonywał sekcje na zwierzętach. Dzięki temu doskonale znał role ścięgien, mięśni, nerwów, więzadeł. Blisko był rozszyfrowania układu krwionośnego.

Był autorem traktatów dotyczących aktywności fizycznej i higieny.

Po pewnym czasie został w Rzymie lekarzem nadwornym cesarza Marka Aureliusza. Otworzył aptekę w Rzymie, gdzie sprzedawał swoje preparaty, a patrycjuszką sprzedawał krem z lanoliny.

Miał obsesję na punkcie mierzenia tętna.

Wiedział, że medycyna jest bezbronna wobec epidemii. Zawsze gdy coś nadciągało uciekał z Rzymu, a po pewnym czasie wracał.

Był zwolennikiem wyjazdów do kurortów. Zalecał chodzenie np. po wodzie morskiej dla kobiet z dolegliwościami kobiecymi.

Konstruował protezy. Podejmował walkę z deformacjami np. kolanami koślawymi.

Podzielił ruch na: aktywny, bierny (jazda na koźle, krześle) i mimowolny (niezależny np. serce).

Galen był zwolennikiem umiarkowanego ruchu.

Aktywność ruchową tłumaczył z pkt widzenia teorii humoralnej.

Podzielił jako pierwszy aktywność ruchową na trzy:

- Gimnastka właściwa – medyczna (ćw. Wzmacniające organizm)

- Gimnastyka wojskowa

- Gimnastyka niewłaściwa – atletyczna (był przeciwnikiem tej gimnastyki, uważał, że sport profesjonalny prowadzi do kontuzji i do wewnętrznych zmian, że sportowcy żyją niezdrowo, za dużo jedzą).

Galen uważał, że istota ludzka jest cudownie stworzona i że tylko jakaś siłą z księżyca mogła się do tego przyczynić. Zadawał pytania dotyczące dlaczego mężczyźni mają włosy na brodzie a nie na nosie.

Nauka Galena o czterech sokach.

TRADYCJA CHRZEŚCIJAŃSKA I MEDYCYNA ARABSKA A ELEMENTY FIZJOTERAPII (400-1450)

Medycynę naukową przywrócili i zachowali Arabowie

Historycy medycyny w okresie między starożytnością a nowożytnością wyróżniają rozwój medycyny zachodniej i wschodniej.

Dla medycyny zachodniej przyjmuje się podział chronologiczny:

- medycynę klasztorną (400-1130)

- medycynę scholastyczną (1130 – ok. 1500)

W medycynie wschodniej wyodrębnia się:

- medycynę bizantyjską (400-700)

- medycynę arabską (300 – 1300)

- sztukę leczenia u innych narodów.

Teturian – uważał iż gimnazjony powinny być zniszczone bo ruch jest obrzydliwy. Ruch człowieka

ćwiczącego kojarzył się z ruchem węża. Obrzydzały go zapasy.

Początki chrześcijaństwa to rozważania na temat choroby. Zastanawiano się nad przyczyną choroby – kara za grzechy. Kłóciło się to jednak z miłosierdziem Boga.

Tradycja chrześcijańska

- choroba – kara za grzech

- Christus medicus salvator

- 529 – Benedykt z Nursji zakłada na Monte Casino zakon benedyktynów

Ora et labora

Reguła 36 – opieka nad chorym bratem (chory brat był izolowany od reszty, dostawał opiekę młodszego brata który dawał mu jeść, mógł się wtedy kąpać)

Aureliusz Casiodor drugi wybitny z zakonu

Benedyktyni - zakładali ogrody z ziołami, przepisywali zachowane gdzieś recepty, docenili ważność zdrowego jedzenia

Medycyna ludowa – przekazywanie sobie informacji; kobiety stare zielarki były narażone na spalenie na stosie, ponieważ były oskarżane o kontakty z szatanem

Hildegarda z Bingen (1098 – 1179)

Pochodziła z wielodzietnej rodziny. Podobno nie umiała pisać i czytać. Prowadziła korespondencje z cesarzami i papieżem.

W wieku 36lat została przeoryszą. Była mistyczką. Gdy się sprzeciwiano jej woli dostawała ekstazy, różne widzenia.

Dwa dzieła: Physica, Cause et Curae

Proponowała wskazania dietetyczne, które obecnie są podstawą wielu diet. Zwolenniczka umiarkowanego jedzenia, uważała że niektórych rzeczy nie powinno się jeść w pewnych sezonach. Pieczywo orkiszowe uważała że działało na wszystko dobrze. Różne przepisy o gotowaniu korzeni i że działają na włosy, paznokcie to są jej.

Zwracała uwagę na higienę. Mniszki musiały się kąpać co tydzień. Było to bardzo nowoczesne.

W starożytności podkreślano że nie ma sensu higiena bo i tak człowiek na sam koniec się rozpadnie. Średniowiecze to okres brudu, smrodu. Miasta to wylęgarnia chorób, siedliska bakterii. Wszystkie brudy wylewano przez okno. Woda była brudna, wpadały do nich wszystkie brudy. Zapach rozkładających się zwłok, płytko chowanych. Ludzie brudni, śmierdzący. Do łaźni chodzono bardzo rzadko. Po 1 było to siedlisko brudu, a po 2 księża zabraniali. W średniowieczu raczej nie uprawiano żadnej aktywności fizycznej – wszystko za sprawą Galena który postawił znak równości : praca fizyczna = aktywność fizyczna.

Drugi okres w medycynie chrześcijańskiej ok.1130

- Przetłumaczenie w Salerno i Toledo rozpraw filozoficznych i przyrodniczych z języka arabskiego na łaciński

- Szkoła w Salerno staje się sławna pod koniec XI w dzięki przekładom arabskim podrćzników i encyklopedii dokonanemu przez Constantinusa Afrycanusa

Salerno – w X w istniało tam Collegium Hippocraticum. Ranni i chorzy powracający z dalekich stron, głownie rycerze powracający z wypraw krzyżowych zatrzymywali się w Salerno w celu odzyskania sił i wygojenia ran.

Na czele szkoły z reguły stał jeden starszy nauczyciel. Szkoła była płatna, a nauczyciele opłacani z funduszów jakie składali uczniowie za naukę. Szkołą kształciła ludzi z wszystkich narodowości. Świecki charakter uczelni.

Szkoła była bardzo praktyczna. Stosowano metodę „ex ingenio naturae” – wszytsko trzeba badać według ducha natury – empirycznie.

W 1231r cesarz Fryderyk II z dynastii Hohensztaufów wydał zbiór praw w których był m.in. przepis że tylko ten może „otrzymać prawo wykonywania praktyki lekarskiej i chirurgicznej, kto w szkole salerneńskiej złożył egzamin”.

Traktat salerański - Człowiek powinien dbać o swoje zdrowie od momentu kiedy się obudził. Przejść się po pokoju, umyć twarz, zęby oskrobać, włosy uczesać i członki rozciągnąć.

Rozwój nauki arabskiej

Optyka (1083)