Obecny system podatkowy
Pojęcie podatku zostało zdefiniowane w art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) jako publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Przepisy Ordynacji podatkowej stosuje się również do opłat i innych niepodatkowych należności budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe, oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych
Prawne podstawy nakładania obowiązków podatkowych stanowi obowiązująca od dnia 17 października 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483). W art. 217 ustrojodawca postanowił, że:
nakładanie:
podatków,
innych danin publicznych,
określanie:
podmiotów opodatkowania,
przedmiotów opodatkowania,
stawek podatkowych,
kategorii podmiotów zwolnionych od podatków,
zasad przyznawania ulg i umorzeń podatkowych
może następować wyłącznie w drodze ustawy.
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 8 Konstytucji jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Oznacza to, że jeżeli w przepisach prawa podatkowego zawarte jest unormowanie sprzeczne z określonym przepisem Konstytucji, stosuje się przepis Konstytucji. Miejsce Konstytucji w systemie źródeł prawa podatkowego wymaga nadto, aby proces jego wykładni przebiegał w taki sposób, by dokonana interpretacja była zgodna z Konstytucją. W tej kwestii należy zwrócić uwagę na wytyczne Trybunału Konstytucyjnego, zawarte w uchwale z dnia 6 września 1995 r., sygn. W 20/94 (Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, 1995, nr 1, poz. 6, cz. II, s. 258-265), który wskazuje, iż w sytuacji, gdy jest możliwe takie wyłożenie przepisu, aby pozostawał on w zgodzie z Konstytucją, należy z tej możliwości skorzystać, odrzucając taką drogę interpretacji, która prowadzi do odczytania przepisu jako niekonstytucyjnego.
Na polski system podatkowy składa się dwanaście tytułów podatkowych, objętych materialnym szczególnym prawem podatkowym. Pojęcie podatku zostało zdefiniowane w art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) jako publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Przepisy Ordynacji podatkowej stosuje się również do opłat i innych niepodatkowych należności budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe, oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.
Zasadniczy podział podatków jest następujący:
BEZPOŚREDNIE
czyli:
podatek dochodowy od osób fizycznych.
Opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych regulują dwie ustawy:
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.).
Podatek dochodowy jest podatkiem osobistym, co oznacza, że podatnikiem jest każda osoba fizyczna osiągająca dochód. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
podatek dochodowy od osób prawnych
Opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych reguluje ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), zwana dalej „ustawą”.
Zgodnie z przepisami tej ustawy podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są:
osoby prawne,
jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej, z tym że podatnikami są spółki kapitałowe w organizacji,
podatkowe grupy kapitałowe (grupy składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które funkcjonują w związkach kapitałowych i spełniają określone w ustawie warunki),
spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
Według zasad ogólnych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Przychodami podatkowymi są nie tylko otrzymane pieniądze, ale również inne wartości, np. różnice kursowe, wartość nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy, praw lub innych świadczeń (art. 12 ustawy).
podatek od spadków i darowizn,
Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn ( tekst jednolity opublikowany w Dz.U. Nr 93, poz.768, Dz.U. z 2011 r. Nr 75, poz.398). Stan prawny na dzień 1 maja 2011 r.
Przedmiot opodatkowania
nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego
darowizny, polecenia darczyńcy
zasiedzenia
nieodpłatnego zniesienia współwłasności
zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu
nieodpłatnej: renty użytkowania oraz służebności
nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci
nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci
nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Podatnikami podatku od spadków i darowizn są osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe w sposób wyżej wskazany.
Płatnikami podatku od spadków i darowizn są notariusze - od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.
Powstanie obowiązku podatkowego
przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku
przy nabyciu w drodze zapisu lub dalszego zapisu - z chwilą wykonania zapisu lub dalszego zapisu
przy nabyciu z polecenia testamentowego - z chwilą wykonania tego polecenia
przy nabyciu tytułem zachowku - z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części
przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci - z chwilą śmierci wkładcy
przy nabyciu jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci - z chwilą śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego
przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń
przy nabyciu z polecenia darczyńcy - z chwilą wykonania polecenia
przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie
przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności - z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności
przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania - z chwilą ustanowienia tych praw.
podatek od czynności cywilnoprawnych,
Przedmiot opodatkowania
czynności cywilnoprawne
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki, pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
d) umowy dożywocia,
e) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
f) ustanowienie hipoteki,
g) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
h) umowy depozytu nieprawidłowego,
i) umowy spółki
zmiany tych umów
orzeczenia sądów i ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak podlegające opodatkowaniu czynności cywilnoprawne.
Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące stronami czynności cywilnoprawnych
Ustawa z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym (tekst ujednolicony). Stan prawny na dzień 1 stycznia 2011
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 2001 r. w sprawie zaliczenia gmin oraz miast do jednego z czterech okręgów podatkowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1614)
Przedmiotem opodatkowania podatkiem rolnym są grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku rolnego są:- właściciel gruntów,
- posiadacz samoistny gruntów,
- użytkownik wieczysty gruntów,
- posiadacz gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego albo
b) jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych;
w tym przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i Lasów Państwowych;
- dzierżawca gruntów gospodarstwa rolnego, które zostały w całości lub części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub przepisów dotyczących uzyskiwania rent strukturalnych.
Przedmiotem opodatkowania podatkiem leśnym są:
lasy - grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna.
Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku leśnego są:
właściciel lasów,
posiadacz samoistny lasów,
użytkownik wieczysty lasów,
posiadacz lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
Zwalnia się od podatku leśnego:
lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat
lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków,
użytki ekologiczne,
uczelnie,
szkoły, placówki, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli - publiczne i niepubliczne, oraz organy prowadzące te szkoły, placówki i zakłady odpowiednio z tytułu zarządu, użytkowania lub użytkowania wieczystego nieruchomości szkolnych;
placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk,
prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej w zakresie lasów wymienionych w decyzji w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej lub zgłoszonych wojewodzie
jednostki badawczo-rozwojowe,
przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (Dz. U. Nr 179, poz. 1484) w zakresie przedmiotów opodatkowania zajętych na prowadzenie przez nich badań i prac rozwojowych
podatek od nieruchomości,
Podatek od nieruchomości w Polsce jest podatkiem lokalnym, pobieranym przez samorządy gminne. Regulują go przepisy Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 12 stycznia 1991 r.
Przedmiot opodatkowania
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:
grunty,
budynki lub ich części,
budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wyłączone z opodatkowania są:
grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
pod warunkiem wzajemności – nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych albo przekazane im w użytkowanie wieczyste, przeznaczone na siedziby przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych,
grunty pod wodami płynącymi i kanałami żeglownymi, z wyjątkiem jezior oraz gruntów zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych,
nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich,
grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle – z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych.
Podatnicy podatku od nieruchomości
Podatnikami podatku od nieruchomości są:
osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, z zastrzeżeniem, że jeżeli podmiot opodatkowania znajduje się w posiadaniu samoistnym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości ciąży na posiadaczu samoistnym.
posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
użytkownikami wieczystymi gruntów,
posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
podatek od środków transportowych,
Podatek od środków transportowych – podatek od środków transportu, których dopuszczalna masa całkowita wynosi powyżej 3,5 t. Podatek płacą osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany.
podatek tonażowy.
Podatek tonażowy – podatek nakładany na niektóre dochody lub przychody osiągane przez armatorów eksploatujących morskie statki handlowe w żegludze międzynarodowej. Ustanowiony ustawą z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym[1]. Wysokość tego nominalnie dochodowego podatku nie zależy od bieżących zysków czy strat armatora, lecz dochód oblicza się w sposób zryczałtowany w zależności od tonażu.
2.POŚREDNIE
czyli
(VAT od ang. – Value Added Tax – podatek od wartości dodanej; PTU – rzadziej używany skrót: Podatek od Towarów i Usług) — podatek pośredni, obrotowy, który z założenia ma w jak najmniejszy sposób oddziaływać na ostateczną cenę towaru i usługi podlegającej opodatkowaniu (poprzez jego "przerzucalność" na kolejne fazy obrotu). W Polsce został wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. z 1993 r. Nr 11, poz. 50). Jednak konieczność harmonizacji polskiego prawa podatkowego z prawem UE zmusiła polskiego ustawodawcę do uregulowania tej kwestii w nowej ustawie o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku (Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535).
Płacony jest przez każdego przedsiębiorcę w łańcuchu dostaw od różnicy pomiędzy kosztami zakupu a ceną dalszej sprzedaży. Do ceny zakupu wlicza się także pozostałe koszty działalności gospodarczej, jednak tylko te, które są objęte podatkiem VAT
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega:
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
eksport towarów,
import towarów,
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
Podstawową stawką w Polsce (w okresie od 1 stycznia 2011 do 31 grudnia 2013) jest stawka 23%. Dla niektórych towarów i usług przewidziano stawki obniżone: 8% oraz 5% (stawka 5% obejmuje produkty żywnościowe, książki na wszystkich nośnikach fizycznych oraz czasopisma). Istnieje również stawka w wysokości 7% – jest to naliczana przez nabywcę towarów od rolnika ryczałtowego
Podatek akcyzowy jest podatkiem pośrednim nakładanym na wyroby o wysokiej akumulacji zysku, tzn. dużej nadwyżce przychodów ze sprzedaży nad kosztami produkcji. Nadwyżka ta w znacznej części przejmowana jest drogą opodatkowania akcyzą i stanowi ważne źródło dochodów budżetu państwa.
Ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym reguluje opodatkowanie wyrobów podatkiem akcyzowym, określa zasady i tryb wprowadzenia do obrotu wyrobów objętych akcyzą oraz oznaczania niektórych z tych wyrobów znakami akcyzy, a przede wszystkim określa te wyroby.
Do najbardziej popularnych wyrobów objętych tym podatkiem należą: benzyna, olej napędowy, oleje opałowe, gaz, piwo, wino, wódka, papierosy, tytoń, energia elektryczna i samochody.
Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 210, poz. 1540 oraz z 2010 r. Nr 127, poz. 857)
Opodatkowaniu podatkiem od gier podlegają podmioty prowadzące działalność w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych[1]. Za gry losowe uważa się gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Zakładami wzajemnymi są zakłady o wygrane pieniężne, polegające na odgadywaniu np. wyników sportowego współzawodnictwa ludzi lub zwierząt, zaistnienia różnych zdarzeń itp.ddObowiązek podatkowy w podatku od gier powstaje z chwilą rozpoczęcia wykonywania działalności. Obowiązek podatkowy kończy się z chwilą zaprzestania wykonywania działalności.
Część materialna ogólna i część proceduralna prawa podatkowego została uregulowana przepisami Ordynacji podatkowej.
Zależności między wysokością podatków a możliwościami finansowymi i aktywnością gospodarczą.
Każde obciążenie finansowe stanowi dla przedsiębiorstw znaczny problem, a przede wszystkim wydatek, który w konsekwencji nie przyczyni się do osiągania przychodów. Taką rolę pełnią podatki dochodowe, które oprócz roli obciążeniowej finansowo, sprawiają przede wszystkim poważne problemy w prawidłowym ich ustaleniu. Sytuację tę powodują w dużej mierze skomplikowane i często niespójne przepisy prawne.Uciążliwością podatków dochodowych jest to, że nie stanowią one podatków kosztowych dla przedsiębiorstwa, a więc są one typowym wydatkiem. Przedsiębiorstwo nie może wpisać ich w kategorię kosztów działalności, a więc w konsekwencji nie może pomniejszyć podstawy opodatkowania. Tylko te dwa podatki bezpośrednie – podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych spośród wszystkich innych podatków bezpośrednich nie są kosztowymi.
Zobowiązania podatkowe z tytułu podatków bezpośrednich odgrywają znaczącą rolę w podejmowaniu decyzji gospodarczych przez przedsiębiorstwa. Zasady ich ustalania oraz przepisy podatkowe powinny przede wszystkim nie zakłócać procesów planowania, a zatem postulat stabilności opodatkowania powinien być rzeczą priorytetową w rozpatrywaniu zmian przez autorów reform podatkowych. Działanie w warunkach niepewności powoduje często, iż przedsiębiorstwa ponoszą zwiększone koszty działalności, a czasami decydują się na zmianę miejsca wykonywania działalności gospodarczej lub jej zaprzestania.Wysokość podatku dochodowego od przedsiębiorstw ma istotny w na decyzje przedsiębiorstw dotyczące inwestycji.
W teorii niskie podatki powinny stymulować rozwój gospodarki i przeciwnie- wysokie mogą ograniczyć inwestycje, zmniejszyć zatrudnienie lub prowokowac do tworzenia tzw. :szarej strefy”
W praktyce aby polityka fiskalna była naprawdę skuteczna stosuje się wysokie stawki podatku i progresyną skalę podatkową. Jednocześnie konstrukcja podatków zawiera wiele różnych preferencji , które łagodzą restrykcyjny fiskalizm, a z drugiej strony stymulują podatników do konkretnych zachowań.
W konsekwencji powstaje duże zróżnicowanie w obciążeniach podatkowych podmiotów.Aby doprowadzić do celów założonych przez ustawodawcę mogą być stosowane preferencyjne ulgi podatkowe.
Podatki mogą być też wykorzystane do kontrolowania wielkości wydatkow i inflacji ciągnionej przez popyt.Podniesienie podatku zmniejsza możliwości finansowe (nabywcze)
polski system podatkowy ulega ciągłym przeobrażeniom i zmianom. Najwięcej z nich jest wprowadzanych z chwilą zmiany elit rządzących. Sytuacja ta powoduje niesamowicie duże jego rozbudowanie i skomplikowanie. Przeciętny obywatel nie jest wstanie sobie sam poradzić z rozliczeniem zeznania podatkowego za miniony okres rozliczeniowy. W ocenie wielu fachowców, zarówno krajowych, jak i zagranicznych, polski system podatkowy posiada następujące wady i niedoskonałości:
· brakuje stabilności przepisów prawnych, regulujących samo opodatkowanie;
· zbyt silna zawiłość przepisów prawa podatkowego;
· niski stopień wykrywalności przestępstw podatkowych;
· panuje zbyt wysoki poziom obciążeń podatkowych, tzw. nadmierny fiskalizm;
· występuje zbyt wiele podatków;
· istnieje zbyt wiele różnorakich ulg i zwolnień podatkowych.
Powyższe elementy bardzo silnie wpływają na niedoskonałość systemu podatkowego. Mnogość przepisów, liczba interpretacji powodują, że prawo podatkowe w wielu miejscach jest niejasne i niejednokrotnie urzędy skarbowe mają duży problem w zrozumiałej ich interpretacji. To z kolei powoduje, że podatnicy czują się zaniedbywani i oszukiwani. Sam fakt konieczności wypełniania przez podatników skomplikowanych deklaracji podatkowych, również regulowanych sporą liczbą przepisów, wpływa na bardzo negatywną ocenę całego systemu. Należy tutaj zauważyć, że o niejasności systemu podatkowego świadczy również mnogość interpretacji przepisów, wydawanych przez organy do tego uprawnione, np. urzędy skarbowe.
W ocenie wielu ludzi przyczyną takiej sytuacji jest niedbalstwo legislacyjne, związane z łamaniem zasad języka finansowego i wszelkich zasad sztuki legislacyjnej. To że system podatkowy w Polsce jest niestabilny, świadczą poniższe liczby: · ustawa o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym modyfikowana była została od 1993 ponad 13 razy przez 2 lata; · ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych zmieniana była prawie 40 razy; · ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych modyfikowana była już ponad 30 razy. Czy w tej sytuacji podatnik może mieć zaufanie do systemu podatkowego? Czy skomplikowanie systemu ułatwia życie podatnikowi? Czy jest to oznaką praworządności w naszym kraju? Podatnicy narzekają na obowiązujący system podatkowy i jednocześnie wyśmiewają się z niego i organów je tworzących. Przy czym Urzędy skarbowe nie sprwują roli służebnej dla podatników. Proste sprawy rozpatrywane są miesiącami,brak kompetentnych, życzliwych petentowi pracowników. A nieznajomość przepisów może być bardzo grożna. Wciąż słyszy się o firmach które zbankrutowały przez złą interpretację intencji ustawodawcy.Nieudolność naszego systemu powoduje wzrost przestępczości podatkowej i jednocześnie ogromną trudność w jej wykrywaniu. W wielu przypadkach, podatnicy skupiają się na szukaniu luk w przepisach tak, aby wykorzystać to do swoich celów. Ocena polskiego systemu podatkowego, wystawiana zarówno przez fachowców, jak i przeciętnych obywateli jest niemal identyczna. Zbyt skomplikowany i rozbudowany. Instytucja podatkowa jest potrzebna w gospodarce rynkowej. Można tutaj jedynie dążyć do maksymalnego uproszczenia całego systemu, obowiązujących procedur oraz ograniczyć mnogość wszystkich ulg i odpisów. Dzięki prostocie, przejrzystości i jednoznaczności, podatnicy mniej będą mieli problemów z wywiązywaniem się z obowiązku podatkowego, co tym samym wpłynie na ocenę obowiązującego systemu podatkowego.
Źródła:
http://www.mf.gov.pl/_files_/podatki
http://rachunkowosc-podatki.com.pl/
http://www.mg.gov.pl