Zajęcia 16
Temat: Charakterystyka środowisk wychowawczych.
Środowisko wychowawcze jest częścią obiektywnego środowiska społecznego człowieka, które stwarzają osoby, grupy społeczne i instytucje pełniące zadania wychowawcze, pobudzające (zachęcające) jednostki i grupy dzieci, młodzieży, dorosłych do przyswajania wartości moralnych i zgodnych z nimi zachowań społecznych, odpowiadających ideałowi wychowawczemu społeczeństwa.
Ze względu na zamiar (intencję) oddziaływania na osobowość człowieka w procesie jego wychowania i socjalizacji rozróżniamy środowiska intencjonalne i naturalne.
Intencjonalne środowisko wychowawcze – środowisko społeczne celowo wydzielone (powołane) do oddziaływania wychowawczego na osobowość jednostki w procesie wychowania i socjalizacji oraz do organizowania tego procesu.
Placówki i instytucje, w statutach (regulaminach, założeniach) których zawiera się cel wychowawczy: szkoły, związki młodzieży, kluby, świetlice, ośrodki socjalne, domy społeczne, domy kultury, uniwersytety powszechne (ludowe), domy dziecka, rodzinne domy dziecka, rodziny zastępcze, domy wczasowe, kolonie i obozy. Funkcje te pełnią także parki, ogrody jordanowskie, parki kultury i wypoczynku.
Naturalne środowisko wychowawcze – to ta część środowiska wychowawczego, która nie jest celowo powołana lecz pełni funkcje dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, społeczne, kulturalne, towarzyskie w sposób niezamierzony i spontaniczny.
Zaliczamy tu: rodzinę, zakłady pracy, organizacje i stowarzyszenia społeczne, szpitale i sanatoria, zakłady karne, kluby sportowe.
Środowiskiem lokalnym nazywamy teren przestrzennie wydzielony wraz z mieszkańcami, wszelkimi urządzeniami i instytucjami służącymi organizacji życia zbiorowego, takimi jak kościół, szkoła, instytucje usługowe, urządzenia socjalne i rekreacyjne oraz mechanizmy regulujące zachowania pojedynczych ludzi i stosunki międzyludzkie, a więc obyczajowość, normy moralne, autorytety i wzory zachowań.
Środowisko lokalne wywiera przemożny wpływ na sposoby spędzania czasu wolnego. Umożliwia wypoczynek czynny dzieci i młodzieży, ponieważ zazwyczaj dysponuje niezbędną infrastrukturą, do której należą także placówki i urządzenia jak: tereny zieleni, place zabaw i wielofunkcyjne boiska sportowe.
Dużą rolę spełnia też środowisko lokalne w stosunku do dorosłych, przesądzając w znacznym stopniu o wyborze pracy zawodowej i sposobie spędzania czasu po pracy oraz w dni wolne od pracy.
Zagadnienia egzaminacyjne z lekcji:
definicja pojęcia środowisko wychowawcze;
podać typy środowisk wychowawczych i ich przykłady.