Szkoły Waldorffa Sznajdera (Steiner???) powstały 89r. Szneider sięgnął do starożytnej teorii wychowania człowieka 7lecia, człowiek rozwija się przez 7lat. 4 okresy rozwojowe rozwija się ciało, przez pierwsze 7 lat się rozwija ciało (ciało ziemskie i się reinkarnuje), dziecko przyjmuje pewne wzory poprzez naśladownictwo, nie powinno się znajdować w otoczeniu dziecka nic niewłaściwego, otoczenie miłe, pogodne; drugie ciało które się rozwija w człowieku to ciało eteryczne – zaczyna się rozwijać wtedy kiedy człowiek gubi mleczne żeby, ciało eteryczne stanowi wewnętrzną ochronę ciała fizycznego, wg niego ciało eteryczne jest nośnikiem pamięci, temperamentu itp., dzieci chcą się wzorować na nauczycielu wychowawcy, wg niego dzieci powinny mieć jednego eksperta wychowawcę który prowadzi wszystkie przedmiotów; trzeba mieć respekt dla indywidualności wychowanka, tworzyć klimat otwartości i bezpieczeństwa; następne ciało to astralne – jest zewnętrzna aurą która obejmuje ciało eteryczne i fizyczne, zaczyna dojrzewać z chwila gdy zaczyna się rozwijać sfera płciowa (popędy), ciało astralne manifestuje się w nas poprzez oddychanie; ostatnie ciało to ciało ja – znajduje się w zewnętrznej powłoce aury, poznawane jest dzięki intuicji, pojawia się w czwartym siedmioleciu kształtuje dobra wolę, jest nośnikiem moralności.

Trzeba zachować pewien rytm w zajęciach, rano zajęcia które wymagają myslenia (matematyka ), potem ćwiczenia wymagające ciągłego powtarzania (języki, muzyka, gimnastyka), na końcu sa zajecia dla rąk nie dla głowy (np. praca w ogródku). Nie otrzymuje się żadnych ocen, tylko ocena ma charakter opisowy. Szczegolna role do spełnienia miał nauczyciel, powinien sam się, obowiązywała pierwszeństow słowa wypowiedzianego niż pisanego (żywy kontakt niż pisanie itp.), musi kształcić się w antropozofii, interesować się tym.

Pragmatyzm pedagogiczny związany z J. Dewey-em

Dewey był pragmatykiem , czyli człowiekiem praktycznym, nie wiele ważna była filozofia , krytykował system edukacji ze nic się w nim nie dzieje, jest sztywny, uważał że szkoła jest zbyt mocno odcięta od innych instytucji społecznych. Dewey widział główna wartość edukacji w bezpośrednim związku z życiem. Twierdził ze cale życie to edukacja a cala edukacja jest zycie. Nie oddzielamy nauki szkolnej od życia lecz szkoła jest kontynuacja życia. Postulat uczenia się przez doświadczenie, działanie. Nauczyciel powinien być bardziej przewodnikiem niż wzorem, powinien być pomocnikiem w edukacji. Rzucamy myśli, problemy i wspólnie zastanawiamy się nad jego rozwiązaniem. Nauczanie powinno mieć charakter indywidualny, żeby każdy mógł odkryć w czym jest dobry. Zakładał że trzeba dążyć do demokracji. Zwraca uwagę na potrzebe wspoldzialania, bo spoleczenstwo demokratyczne samo z siebie musi tworzyć grupy, solidaryzować. Dzięki demokratycznej edukacji USA miały zostać potęgą.

Janusz Korczak – Henryk Goldschmit zył na przelowie 19-20 wieku studiował medycynę w Polsce i za granicą, żyd, wspolpracował z wieloma czasopismami, był dyrektorem dom sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie, założył drugi dom sierot 1926 rok. Tworzyl pisma dla dzieci takie jak mały przegląd, było to pismo odkrywcze gdyż było to pismo dla dzieci. Pozostawil tez pisma pedagogiczne gdzie wskazywal jak wychowywać dziecko. Jest dobrze znany z opowiadań tj. „król maciuś pierwszy”. Pisal osobne opowiadania dla dzieci polskich i żydowskich. Kiedy powstało getto w warszawie, nawet Niemcy proponowali mu ucieczkę, ale poszedł do obozu razem ze swoimi dziećmi. Można wyróżnić takie linie przewodnie w systemie wychowania Korczaka : szacunek dla dziecka jako człowieka, potraktowanie dziecka jako partnera w procesie wychowawczym, dziecko ma prawo do odpowiedniej opieki ze strony rodziców (dorosłych). Korczak był prekursorem walki o prawa dziecka. Korczak uważał ze nie należy przyjmować tezy ze wpływ wychowawcy jest wszechmocny, ze wychowawca ma absolutny wpływ na dziecko, uważał ze szkoła nie zastąpi rodzica w wychowaniu. Szkoła ma mało powiedzenia do wychowania dziecka. Akcentował indywidualizm u dzieci, dziecko nie może być dodatkiem do życia dorosłych. W pismach Korczak postulował o różne prawa dzieci, np. prawo do szacunku, dziecko ma prawo nie wiedzieć, może być smutne, prawo do tajemnicy, do miłości, prawo do samostanowienia, itd. Korczak był realista jeżeli chodzi o patrzenie na dziecko. Był przeciwny nierozumnej miłości. Dzieci tworzyły sądy, jeżeli jedno z nich lub wychowawców cos przewiniło to zbierał się sąd dziecięcy i go osądzał, wzbudzało to w nich poczucie odpowiedzialności za decyzje. Wychowanek powinien być podmiotem a nie przedmiotem wychowania, bo wszystkie instytucje takie jak szkoła istnieją dla niego, proces wychowania nie powinien być bezmyślny. Proces wychowania powinien być logiczny. To ze czasem wychowankowi się nie udaje, wini za to wychowawców. Ubolewa nad niska kondycja pedagogów, nauczyciel sam nie potrafił przezwyciężyć kryzysów które go dosięgają. Wychowawca powinien być aktywny, nie schematyczny, nie powinien dąsać się na dzieci. Wychowawca podejmuje w sposób wolny działania związane z wychowaniem i wybiera swój zawód. System ten prowadzi do pajdokracji, dzieci panują. Zarzucano mu ze system ten doprowadził do nadużyć, ze strony dzieci.

C. Freinet - zainteresowanie Rosją sowiecką, po rewolucji październikowej w Rosji, wybrał się do ZSRR i spotkał się z Leninem. Stworzył spółdzielnie nauczania świeckiego (był zafascynowany Rosją, bo tam mu pokazali idealny świat, który tam panuje..) stworzono ruch szkoły nowoczesnej, w swoim systemem uważał ze trzeba się skupić na tym co zmysłowo i empirycznie doświadczalne co jest dane i konkretne. Starał się aktywizować wychowanka, stosował pewne techniki, np. swobodnego tekstu to były spontaniczne ekspresje w tekstach wygłaszanych publicznie. Pierwsza metoda książka życia, druga doświadczenia poszukujące - dzieci zbierają pewne materiały aby rozwiązać pewne problemy (np. szukają w literaturze, terenowe wycieczki, zazwyczaj jakieś twórcze poszukiwania), trzecia fiszki samokontrolne – takie jakby sprawności jak harcerze, to rodzaj sprawności, które wklejają do zeszytu i zorientowanie się jaka droga rozwija się dane dziecko, wg niego w każdej szkole powinna istnieć gazetka szkolna, które składały się z działów krytykujemy, gratulujemy i życzymy sobie.

Pedagogika antyautorytarna – nawiazuje do pedagogiki korczaka i j. Russo, chętnie widzi pajdocentryzm jako droge do wychowania, zaczyna się od wychowania konserwatywnego opartego na autorytecie, akcentowano potrzebe wolości, potrzebe zniesienia wszelkich instytucjonalnych barier. Wychowanie konserwatywne tworzy jednostki podporzadkowane zniewolone, przedstawiciele:

T. Adorno twórca wychowanie po Oświęcimiu – dla niego holokaust to efekt autorytarnego wychowania, dla pedagogiki autorytarnej wydarzenie założycielskie to ruch w 68 roku młodzieży, pierwszy festiwal Woodstock. Doszło do głosu pokolenie ludzi którzy nie pamiętali 2 wojny światowej. Zaczęto chętnie sięgać do Russo, do naturalizmu w pedagogice. Trwała do drugiej polowy lat 70.