Emanuel Kant
Miał dobrą i szeroka wizję świata, był niezwykle uzdolniony, miał słabe zdrowie.
Pracował bardzo intensywnie naukowo.
„Krytyka czystego rozumu”- jego największe dzieło, napisał je w wieku ok. 57 lat- zostało uznane najważniejszą książką, która została napisana w Europie.
Postawił w swojej filozofii 3 zasadnicze pytania:
- co ja mogę wiedzieć?
- co powinienem czynić?
- czego mogę się spodziewać?
Te pytania pozwalają odpowiedzieć na pytanie „kim jest człowiek?”.
Wnikliwie zajmuje się pojęciem „moralności”. Po wielu próbach, dochodzi do wniosku, że nigdzie w naszym świecie, ani poza nim nie można sobie wyobrazić takiej rzeczy, która bez ograniczania byłaby dobra- za wyjątkiem dobrej woli. Dochodzi do wniosku, że moralność jest… „powinność człowieka”
Jego maksyma- postępuj tylko wedle takiej maksymy, dzięki której możesz zarazem chcieć żeby stała się powszechnym prawem.
Zajmuje się nie tylko moralnością, ale także pokojem.
Formułuje takie warunki, dzięki którym mielibyśmy wieczny pokój:
- ustrój państwa powinien być ustrojem republikańskim (wolni obywatele, którzy sami ponoszą ciężary wojny- do tej wojny nie dążą)
- prawo międzynarodowe ma się opierać na federalizmie- mamy mieć wolne państwa, które mają tworzyć pewne federacje (kolonializm jest przez niego postrzegany negatywnie).
Zakłada, że pokój i postęp to ostateczny cel historii (ludzkości).
Prawo jest ogółem warunków, przy założeniu których, własna wola jednego człowieka może zostać pogodzona z własną wolą innego człowieka.
Zajmuje się też rozróżnieniem na prawo prywatne i prawo publiczne i postrzega prawo publiczne jako taki dział prawa, który ma zabezpieczać prawa człowieka, zarówno prawa nabyte jaki i prawa przyrodzone i uzyskane.
Nazywano go Mojżeszem narodu, bardzo silnie oddziaływał w tamtym czasie.
Filozofowie na których Kant bardzo silnie oddziaływał:
Fichte
Filozof; Jego pierwsze dzieło było postrzegane jako dzieło Kanta (było bardzo podobne w poglądach itp. do Kanta)
Naczelna zasada wszelkiej ludzkiej wiedzy- skąd się wzięła, czym jest uwarunkowana ludzka wiedza?
Żeby poszerzyć tą wiedzę uznaje, że trzeba się otworzyć na prawdę i na moralność. Człowiek jeśli ma być ‘pełnym’ człowiekiem, musi być człowiekiem moralnym i to pozwala mu w świecie odpowiednio funkcjonować.
Pisze, że szczególne miejsce w świecie przysługuje Niemcom i Skandynawom. Pisze, że język niemiecki i skandynawski to język, który umożliwia uprawiać prawdziwą filozofię, i to są jedyne języki, w których można uprawiać filozofie i poezję.
Wilhelm Hegel
Filozof. Przyczynił się do rozwoju bardzo ważnych pojęć.
Wyszedł od problemu zachowania się człowieka i badał jak ludzie zachowują się w różnych relacjach. Po 1 starał się uchwycić osobiste zmagania człowieka w relacji samemu ze sobą.
Po 2 zmagania człowieka z innymi ludźmi- zmagania społeczne.
Po 3 zmagania człowieka z przyrodą, pod kątem gospodarczym, jak człowiek tą przyrodę przekształca, jak z niej korzysta.
Wyznaczył różne relacje człowieka.
Zasada sprawiedliwości.
Jak w nowoczesnych państwach urzeczywistnia się pojęcie rzeczywistości.
Wyraźnie opowiadał się za państwem prawa. Człowiek u Hegla jest podmiotem.
Hegel pisze wprost- człowiek za takiego jest uznawany, jakim jest człowiekiem.
Państwo musi szanować wolność człowieka.
John Steward Mill
Przedstawiciel tzw. społecznego liberalizmu. Najbardziej wpływowy myśliciel brytyjski XIXw.
Twierdził, że nie wolno zastępować swobodnej konkurencji między ludźmi a państwem.
Jesteśmy ludźmi i sami wiemy co nam przynosi zysk a co nie, i państwo nie powinno tu ingerować. Jeżeli państwo się miesza to hamuje działalność jednostek.
Im mniej obowiązków ma państwo, tym sprawniej może ono działać.
Państwo nie powinno zakładać szkól, ale powinno dbać o to, żeby dzieci chodziły do szkoły.
Opowiadał się za uczestniczeniem robotników w zarządzaniu w zakładami pracy.
Ważne są kwestie związane z opieka nad zwierzętami.
Państwo jest po to żeby nam stwarzać pewne warunki do działania, które pozwalają nam podejmować decyzje.
Wolność i poszanowanie człowieka, pisze: „jedynym celem w jakim prawomocnie można posłużyć się przymusem wbrew woli członka cywilizowanego społeczeństwa jest powstrzymanie go przed szkodzeniem innym ludziom.”
Jest autorem b. ważnej myśli: „nie chodzi w życiu o maksymalną przyjemność, lecz chodzi o ich ludzką wartość”,” lepiej być niezadowolonym człowiekiem niż zadowoloną świnią”.
Kobieta ma te same prawa co mężczyzna.
Karol Marks
„MARKSIZM”. Jest postacią o znaczeniu ogólnoświatowym. Marks charakteryzował się tym że…
Jedną z przyczyn jest to, że ta filozofia jest bardzo prosta, zrozumiała. Ta jego idea, żeby dążyć do społeczeństwa bezklasowego, została b. wyraźnie w jego dziełach wyartykułowana.
Celem tej filozofii było zniesienie wyobcowania człowieka, to wyobcowanie powstawało na linii kapitał-praca.
Po 1- robotnik jest wyobcowany od tworu swojej pracy- on nie czuje, że robi to dla siebie, nie stać go na to itp., jest wyobcowany od efektu swojej pracy.
Po 2- jest wyobcowany od siebie samego, robotnik sobą czuje się dopiero po pracy.
… … …
Przeżywa ten, kto jest najlepiej przystosowany i kto się rozmnaża…
Teoria ewolucji…
…
Nicze