Ustrój polityczny Republiki Federalnej Niemiec – to demokratyczna republika federalna z jedynym w swoim rodzaju systemem kanclersko-parlamentarnym. Podstawowymi konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi Republiki Federalnej Niemiec są: federalizm, demokratyzm, zasada państwa socjalnego[1] i zasada podziału władz[2] oraz samorządności.

Republika federalna, republika federacyjna – ustrój polityczny państwa złożonego, w którym poszczególne części składowe posiadają znaczny zakres swobody pod względem prawnym, gospodarczym, administracyjnym i innym, lecz bez prawa secesji. Organy władzy są wybierane przez ogół lub grupy obywateli w wyborach. Republikami federalnymi są np. Niemcy, Nigeria, Brazylia i Rosja.

Federalizm – przeciwieństwo unitaryzmu (tj. dążenia do utworzenia hegemonialnego państwa) i centralizmu (tj. dążności do podporządkowania jednemu ośrodkowi władzy). Zakłada on, że władza, i procesy decyzyjne są podejmowane na tyle blisko danych społeczności, na ile jest to możliwe.

Demokracja – ustrój polityczny i forma sprawowania władzy, w których źródło władzy stanowi wola większości obywateli (sprawują oni rządy bezpośrednio lub za pośrednictwem przedstawicieli)[1].

Państwo opiekuńcze (ang. welfare state), także: państwo dobrobytu, państwo bezpieczeństwa socjalnego – koncepcja państwa oraz społeczeństwa powstała pod wpływem tzw. ekonomii dobrobytu, ukształtowana po II wojnie światowej. Była głoszona w szczególności w latach 50.-80. XX wieku. Państwo opiekuńcze to państwo kapitalistyczne z silnym interwencjonizmem państwowym, będącym przeciwieństwem liberalizmu ekonomicznego, ma kłaść szczególny nacisk na rozwiązywanie problemów społecznych.

Metoda Sainte-Laguë – metoda stosowana do podziału mandatów w systemach wyborczych opartych na proporcjonalnej reprezentacji z listami partyjnymi. Jej nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego matematyka André Sainte-Laguë.

Metoda polega na znalezieniu największych, kolejno po sobie następujących ilorazów z liczby uzyskanych głosów. Podziału dokonuje się, dzieląc liczbę głosów przypadających każdemu komitetowi wyborczemu przez kolejne liczby nieparzyste: 1, 3, 5, 7, itd., a następnie z tak obliczonych ilorazów dla wszystkich komitetów wybieranych jest tyle największych, ile jest mandatów do obsadzenia.

Istnieją różne odmiany tej metody. Niekiedy pomija się pierwszy dzielnik, dzieląc liczbę uzyskanych głosów kolejno przez 3, 5, 7 itd. Popularną modyfikacją jest zastąpienie pierwszego dzielnika 1 przez 1,4, co sprzyja ugrupowaniom większym – system ten znany jest jako zmodyfikowana metoda Sainte-Laguë.

Frakcja polityczna (z łac. fractio - łamanie) to zorganizowana i zdyscyplinowana grupa ludzi, która wyodrębniła się w ramach szerszego organizmu politycznego (nie zerwała z nim organizacyjnych powiązań). Jest ona świadoma własnych odrębności, które wynikają z akceptowania odmiennych idei, preferowania odmiennego stylu postępowania politycznego lub realizowania specyficznych celów.

Hospitant – w Niemczech osoba nie należąca do żadnej partii politycznej. Osoby te mogą jednak przystępować do dowolnie wybranej przez siebie frakcji parlamentarnej (do czego jest potrzebna zgoda organów frakcji), co w znacznym stopniu ułatwia sprawowanie przez nich mandatu, jako że członkom frakcji przysługują określone przywileje. W niektórych przypadkach hospitantów nie wlicza się jednak jako pełnowartościowych członków frakcji. Do tych sytuacji należy: obowiązek posiadania przez pozostałych członków frakcji 5% mandatów Bundestagu (wymóg niezbędny do istnienia frakcji) oraz obliczanie siły liczebnej frakcji (która wpływa np. na kolejność przemawiania). W Bundesracie nie ma hospitantów, jako że deputowani do tej izby nie zrzeszają się we frakcje, reprezentują bowiem kraj związkowy niezależnie od orientacji politycznej.

Wyniki

Wybory po raz trzeci wygrała CDU zdobywając 41,5%. Dotychczasowemu koalicjantowi partii chadeckich, liberalnej FDP, nie udało się przekroczyć 5-procentowego progu wyborczego. Z wynikiem 4,8 proc. liberałowie nie dostali się do Bundestagu po raz pierwszy w historii RFN^[2].

	Partia	Głosy	Procent	Mandaty	% mandatów
CDU/CSU razem w sojuszu	18 157 256	41,5%	311	49,4%
	Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna	14 913 921	34,1%	255	40,5%
	Socjaldemokratyczna Partia Niemiec	11 247 283	25,7%	192	30,5%
	Lewica	3 752 577	8,6%	64	10,2%
	Związek 90/Zieloni	3 690 314	8,4%	63	10,0%
	Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii	3 243 335	7,4%	56	8,9%
	Wolna Partia Demokratyczna	2 082 305	4,8%	-	-
	Alternatywa dla Niemiec	2 052 372	4,7%	-	-
	Niemiecka Partia Piracka	958 507	2,2%	-	-
	Narodowodemokratyczna Partia Niemiec	560 660	1,3%	-	-
	Freie Wähler	422 857	1,0%	-	-
	Partia Ochrony Zwierząt	140 251	0,3%	-	-
	Ekologiczna Partia Demokratyczna	127 085	0,3%	-	-
	Republikanie	91 660	0,2%	-	-
	Die PARTEI	78 357	0,2%	-	-
	Niemiecka Partia Rodzin	7 451	0,0%	-	-
	Inne	333 539	0,6%	-	-
	Głosy nieważne	587 178	1,3%	-	-
	Razem głosy ważne	43 702 474	100,0%	630	100,0%
	Frekwencja	71,5%

Landtag – to parlament jednego z krajów związkowych Niemiec. Landtagi działają na podstawie konstytucji danego kraju związkowego i mają swoją siedzibę w ich stolicach. Landtagi tworzą konstytucje krajów związkowych oraz prawodawstwo danych krajów związkowych, poza zakresem określonym przez ustawę zasadniczą Niemiec jako leżący w kompetencjach Bundestagu.

1.Ustrój PolitycznyUstrój polityczny Republiki Federalnej Niemiec to demokratyczna republika federalna z jedynym w swoim rodzaju systemem kanclersko-parlamentarnym. Podstawowymi konstytucyjnymi zasadami ustrojowymi Republiki Federalnej Niemiec są: federalizm, demokratyzm, zasada państwa socjalnego i zasada podziału władz oraz samorządności.Stolicą federalną Niemiec jest Berlin, mieszczą się tam organy ustawodawcze oraz większość ministerstw (pozostałe są w Bonn, mieście o statusie miasta federalnego). Najwyższe organy sądownicze mają siedzibę poza Berlinem (w Karlsruhe i Lipsku), co odpowiada decentralistycznemu modelowi państwa niemieckiego oraz obrazuje niezawisłość trzeciej władzy.

2.Podział Administracyjny NiemiecNiemcy dzielą się na 16 krajów związkowych (Land):

Baden-Wrttemberg (Badenia-Wirtembergia),Bayern (Bawaria), Berlin (Berlin), Brandenburg (Brandenburgia), Bremen(Brema), Hamburg (Hamburg), Hessen (Hesja),

Mecklenburg-Vorpommern (Meklemburgia-Przednie Pomorze),

Niedersachsen (Dolna Saksonia), Nordrhein-Westfalen (Północna Nadrenia- Westfalia), Rheinland-Pfalz (Nadrenia-Palantynat), Saarland (Saara), Sachsen (Saksonia),

Sachsen-Anhalt (Saksonia-Anhalt), Schleswig-Holstein (Szlezwik-Holsztyn),

Thringen (Turyngia); Bawaria, Saksonia i Turyngia określają się jako wolne państwa (Freistaat).

3.Organy PaństwaNiemcy to państwo, które jest republiką związkową o systemie parlamentarno-gabinetowym. Głową państwa niemieckiego jest prezydent federalny, wybierany raz na 5 lat, z możliwością jednorazowego ponownego wyboru przez Zgromadzenie Federalne (Bundesversammlung). Zgromadzenie Federalne składa się z posłów do parlamentu (Bundestag) i z takiej samej liczby członków wybieranych przez parlamenty krajowe.

Prezydent nie ma istotnych władczych kompetencji oraz nie ponosi odpowiedzialności politycznej. Akty prawne wydawane przez niego wymagają kontrasygnaty szefa rządu lub właściwego ministra.

Prezydent Niemiec w ściśle określonych sytuacjach ma prawo rozwiązania Bundestagu oraz odmowy nominacji kanclerza. Władzę ustawodawcza sprawuje 2-izbowy parlament:

- Pierwsza izba Bundestag o 4-letniej kadencji liczący 656 posłów wybieranych w głosowaniu powszechnym według podwójnego systemu. Połowa posłów jest wybierana osobowo na zasadzie większościowej. Druga połowa zostaje wybierana na zasadzie proporcjonalności z list partyjnych (warunkiem jest uzyskanie przez partię określonego minimum wyborczego),

- druga izba Rada Federalna (Bundesrat), odpowiednik senatu składa się z 69 przedstawicieli rządów krajowych , wybieranych proporcjonalnie do liczby mieszkańców kraju.

Władzę wykonawczą sprawuje kanclerz federalny (Bundeskanzler), odpowiednik premiera oraz kierowany przez niego rząd.

WŁADZA SĄDOWNICZA

Federalny Trybunał Konstytucyjny Federalny Trybunał Konstytucyjny[1] (FTK, niem. Bundesverfassungsgericht, BVerfG, dosł. Federalny Sąd Konstytucyjny) – sąd konstytucyjny Republiki Federalnej Niemiec. Jest strażnikiem niemieckiej konstytucji (Grundgesetz) będąc zarazem organem konstytucyjnym oraz częścią sądownictwa z dziedziny prawa konstytucyjnego. Ma siedzibę w Karlsruhe w Badenii-Wirtembergii.

Federalny Trybunał Konstytucyjny składa się z dwóch senatów, każdy liczący po ośmiu sędziów. Ogólna liczba sędziów wynosi zatem 16.

Podział Trybunału na dwie izby (senaty). Każdy z senatów powołuje na okres roku kilka izb, składających się z 3 sędziów. Skład izby musi ulec zmianie po upływie maksymalnie 3 lat. Trybunał nie podlega żadnej kontroli zewnętrznej. Sędziowie są powoływani w połowie przez Parlament Federalny (Bundestag), w połowie przez Radę Federalną (Bundesrat). Bundestag dokonuje wyboru w wyborach pośrednich przy pomocy Komisji Wyboru Sędziów Federalnego Trybunału Konstytucyjnego liczącej 12 członków, z których co najmniej 8 musi zaaprobować kandydaturę. Z kolei Bundesrat wybiera sędziów większością 2/3 głosów ogólnej liczby swych członków. Sędziów wybiera się na kadencje indywidualne, co sprawia, że z reguły nie powstaje potrzeba jednoczesnego obsadzenia większej liczby wakatów.

Do najważniejszych kompetencji Trybunału należy orzekanie w przedmiocie:

- formalnej lub materialnej zgodności prawa federalnego lub prawa krajowego z ustawą zasadniczą

zgodności prawa krajowego z pozostałym prawem federalnym

-skargi konstytucyjnej (sprawy dotyczące skargi konstytucyjnej stanowią 95% wszystkich rozpoznawanych przez Trybunał spraw)

- odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta federalnego

- sprzeczności działalności partii politycznych z konstytucją i zakazu działalności

- pozbawienia praw zasadniczych

- zgodności rozstrzygnięcia parlamentu Federalnego o ważności wyborów oraz o nabyciu lub utracie mandatu w Parlamencie Federalnym

- sporów o zakres praw i obowiązków najwyższych organów federalnych lub innych podmiotów wyposażonych we własne prawa tzw. spory kompetencyjne

- sporów co do praw i obowiązków Federacji i poszczególnych krajów

- sporów konstytucyjnych z terenu danego kraju, jeżeli ustawa krajowa kompetencję do ich rozstrzygnięcia powierzyła Federalnemu Trybunałowi Konstytucyjnemu

- złożenia sędziego federalnego lub krajowego z urzędu, przeniesienia na inne stanowisko lub w stan spoczynku w przypadkach przewidzianych w art. 98 ust 2 i 5 ustawy zasadniczej

- odpowiedzialności sędziów Federalnego Trybunału Konstytucyjnego

Federalny Trybunał Sprawiedliwości (Bundesgerichtshof, BGH) - jest najwyższą instancją sądownictwa karnego i cywilnego w Republice Federalnej Niemiec.

Federalny Trybunał Sprawiedliwości jest podzielony na senaty, składające się z Sędziego Przewodniczącego oraz z czterech członków. Wyróżnia się:

- dwanaście Senatów ds. Cywilnych (oznaczone cyframi rzymskimi),

- pięć Senatów ds. Karnych (z czego jeden w Lipsku), oznaczone cyframi arabskimi,

- osiem Senatów specjalnych:

- ds. rolnictwa,

ds. adwokackich,

- ds. notarialnych,

- da. patentowych,

- ds. rewidentów,

- ds. doradztwa podatkowego,

- ds. monopoli,

- ds. Republiki Federalnej.

Federalny Sąd Administracyjny (Bundesverwaltungsgericht, BVerwG) z siedzibą w Lipsku. BVerwG jest od 1953 roku najwyższą niemiecką instancją sądową w sprawach publicznoprawnych.

Przewodnicząca: Marion Eckertz-Höfer

Federalny Sąd Pracy (Bundesarbeitsgericht, BAG) – najwyższa instancja wyspecjalizowanego sądownictwa pracy w Niemczech.

W dziesięciu senatach orzeka 34 sędziów. Ponadto w sądzie działa ponad stu współpracowników nie będących sędziami, w tym przeciętnie 11 współpracowników naukowych (wg stanu na listopad 2005). We wszystkich sprawach orzeka senat obsadzony trzema sędziami zawodowymi i po jednym sędzim honorowym wybranym spośród kandydatur przedstawionych z jednej strony przez związki zawodowe, z drugiej – przez organizacje pracodawców. Właściwość każdego senatu wynika z wewnętrznego planu przydziału spraw.

Przewodnicząca: Ingrid Schmidt

Federalny Trybunał Finansowy (Bundesfinanzhof, BFH) - najwyższa instancja niemieckiego sądownictwa finansowego, powołanego do orzekania w sprawach podatków i ceł.

Przewodniczący: Rudolf Mellinghoff

Prakurator generalny - Harald Range

Niemcy są państwem demokracji parlamentarnej, w którym partie polityczne odgrywają najważniejszą rolę w systemie politycznym. Aby dane ugrupowanie mogło być reprezentowane w Bundestagu, konieczne jest osiągniecie 5% progu wyborczego. Do najważniejszych partii politycznych należą w Niemczech: CDU/CSU, SPD, FDP oraz Zieloni.

Niemiecka chadecja

CDU (Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna). Partia ta powstała formalnie po 1945 roku, mimo że jej korzenie sięgają II połowy XIX wieku. Założona przez polityków byłej Partii Centrum sprawowała władzę przez pierwsze 24 lata po zakończeniu II wojny światowej. Pierwszym przywódcą i kanclerzem z tego ugrupowania był Konrad Adenauer. Równie ważnym politykiem CDU był Helmut Kohl, który sprawował urząd kanclerza w latach 1982-1998.. Program CDU jest konserwatywny w kwestiach społecznych oraz socliberalny jeśli chodzi o gospodarkę. Partia odwołuje się do wartości chrześcijańskich w życiu człowieka. CDU na szczeblu federalnym tworzy koalicje z CSU. Oba ugrupowania określa się wtedy jako „Unię”.

CSU (Unia Chrześcijańsko-Społeczna). Powstała w 1946 roku jako następczyni Bawarskiej Unii Ludowej. Statutowo CSU działa tylko na obszarze Bawarii, gdzie na mocy umowy CDU nie posiada swoich struktur partyjnych i nie stanowi w ten sposób politycznej konkurencji w tym landzie. CSU jest partią, która odwołuje się do wartości chrześcijańskich w swoim programie. W kwestiach społeczno-obyczajowych jest ugrupowaniem konserwatywnym i często bardziej radykalnym od bliźniaczej CDU.

Socjaldemokraci z SPD SPD (Socjaldemokratyczna Partia Niemiec). Powstała w II połowie XIX wieku jako ugrupowanie nawiązujące do poglądów marksistowskich. Program partii ewoluował, a jego nazwa zmieniała się wielokrotnie. Po delegalizacji przez nazistów w latach 30-tych członkowie ugrupowania trafili do obozów koncentracyjnych lub wyemigrowali do państw koalicji antyhitlerowskiej. Reaktywowana SPD po II wojnie światowej działała we wszystkich czterech strefach okupacyjnych. W strefie radzieckiej połączyła się z komunistami tworząc SED. W RFN tworzyła opozycję programową wobec CDU/CSU. W końcu lat pięćdziesiątych SPD odrzuciła jednoznacznie postulaty marksistowskie przekształciła się w nowoczesną partię socjaldemokratyczną o szerokiej bazie społecznej. Parta za czasów tzw. „wielkiej koalicji” oraz podczas rządów z FDP (kanclerzami byli politycy SPD W. Brandt oraz H. - 1969-1982 Schmidt) przeformułowała swoją politykę zagraniczną doprowadzając do normalizacji oraz nawiązania stosunków politycznych z państwami bloku wschodniego. SPD do władzy wróciła dopiero w 1998 roku, gdy utworzyła rząd koalicyjny z Zielonymi pod kierownictwem kanclerza Gerharda Schrödera. Obecnie partia prezentuje program liberalny w kwestiach społeczno-obyczajowych oraz socliberalny odnośnie gospodarki.

Liberałowie – FPD FDP (Wolna Partia Demokratyczna). FDP powstała w 1948 roku i jest najbardziej liberalnym ugrupowaniem parlamentarnym w Niemczech. FDP wielokrotnie była partią koalicyjną, zarówno dla SPD jak i CDU. Program tej partii ukierunkowany jest na wcielenie w życie gospodarcze założeń liberalnych. Celami jest tworzenie nowych miejsc pracy oraz polepszenie klimatu inwestycyjnego. Środkami dla ich osiągnięcia ma być deregulacja gospodarki, zmniejszenie biurokracji oraz przeprowadzenie prywatyzacji gospodarki.

Partia Zielonych - Bündnis90/Die Grünen Zieloni (Związek 90/Zieloni). Partia Zielonych powstała w 1980 roku jako pokłosie ruchów społecznych oraz ekologicznych. Związek 90 to z kolei ruch społeczny utworzony w 1989 roku w byłej NRD, walczący o prawa człowieka. Po zjednoczeniu Niemiec oba ruchu połączyły się tworząc właśnie Związek 90/Zieloni. Program tego sojuszu kładzie nacisk na ekologiczne konsekwencje działań człowieka, stanowi postulat efektywniejszego wykorzystania surowców naturalnych oraz stworzenie nowego - ekologicznego społeczeństwa. Związek 90/Zieloni są naturalnymi koalicjantami SPD, z którymi współrządzili w latach 1998-2005.

Władzę ustawodawczą tworzy parlament, który składa się z dwóch izb - Izby Związku (Bundestag) oraz Rady Związkowej (Bundesrat). Władzę wykonawczą sprawuje rząd federalny na czele z kanclerzem oraz prezydent federalny. Władzę sądowniczą sprawują niezawisłe sądy niemieckie, które można podzielić na powszechne, pracy, administracyjne, do spraw socjalnych, finansowych oraz konstytucyjne.

Bundestag W skład Bundestagu wchodzą wybierani w wyborach powszechnych na 4-letnią kadencję posłowie. Liczba posłów zasiadających w Bundestagu jest zmienna i uzależniona od ordynacji wyborczej. W 2010 wyniosła ona 622 posłów. Połowa z nich pochodzi z głosowania w okręgach jednomandatowych, a druga część z głosowania na listy partyjne. Funkcje Bundestagu: ustawodawcza (inicjuje proces legislacyjny), kreacyjna (powołuje inne organy np.: kanclerza, członków Federalnego Trybunał Konstytucyjnego) kontrolna (kontroluje wykonanie budżetu oraz sprawuje ogólną kontrolę nad rządem).

Bundesrat Skład Bundesratu tworzy 69 przedstawicieli rządów krajów federalnych (landów). Liczba przedstawicieli danego landu uzależniona jest od przyznanej mu liczby głosów. Ta z kolei zależy ilości jego mieszkańców. W praktyce Brema posiada np. 3 przedstawicieli, a Bawaria aż 6. Pracami Bundesratu kieruje przewodniczący. Funkcje Bundesratu: Rada Związkowa współdziała w zakresie prawodawstwa odnoszącego się do suwerenności landów oraz zmiany konstytucji. Ponadto Bundesrat bierze udział w powoływaniu organów sądowniczych, w tym sędziów Federalnego Trybunału Konstytucyjnego oraz ma możliwość postawienia w prezydenta RFN w stan oskarżenia.

Niemiecki rząd federalny Rząd Federalny składa się z kanclerza oraz z wybranych przez niego ministrów. Kanclerz desygnowany jest przez prezydenta RFN i wybierany bezwzględną większością głosów przez parlament. Ministrowe mianowani są przez prezydenta na wniosek kanclerza. Z uwagi na charakter systemu partyjnego Niemiec, rządy w tym państwie mają charakter koalicyjny, czyli składają się przynajmniej z dwóch partii. Przywódca mniejszego ugrupowania koalicyjnego (które zdobyło w wyborach mniej głosów) otrzymuje z reguły stanowisko wicekanclerza. Kanclerz odpowiada politycznie przed parlamentem, który może udzielić mu konstruktywnego wotum nieufności (udzielenie wotum nieufności z jednoczesnym wyborem przez parlament nowego kanclerza). Funkcje rządu: Główną domeną rządu jest wykonywanie ustaw i rozporządzeń zgodnie z Ustawą Zasadniczą oraz z racji zwyczajowego zdominowania parlamentu inicjowanie procesu ustawodawczego.

Prezydent w Niemczech Prezydent federalny wybierany jest na kadencję pięcioletnią z możliwością reelekcji przez Zgromadzenie Narodowe (Bundesversammlung), czyli połączone Izbę Związku oraz Radę związkową. Funkcje prezydenta: Jego kompetencje widoczne są szczególnie podczas powoływania rządu. To on desygnuje kanclerza i mianuje/odwołuje na jego wniosek ministrów. Ponadto prezydent podpisuje ustawy oraz rozwiązuje parlament w przypadku trzykrotnie nieudanej próby wyboru kanclerza lub nieudzielenia rządowi wotum zaufania. Pełni roli bezstronnego mediatora i cieszy się dużym prestiżem społecznym, pomimo niewielkich, raczej reprezentacyjnych kompetencji.

Sądownictwo niemieckie Sądownictwo w Niemczech jest odbiciem federalnego charakteru państwa. Sądy powszechne dzielą się na rejonowe (Amtsgericht), krajowe (Landgericht), wyższy sąd krajowy (Oberlandesgericht) oraz trybunał federalny (Bundesgerichtshof) rozstrzygają w sprawach karnych i cywilnych. Sądy pracy (Arbeitsgericht) rozstrzygają w sprawach dotyczących prawa pracy oraz umów zbiorowych. Sądy skarbowe (Finanzgericht) rozpatrują kwestie podatkowe oraz celne. Ponadto istnieją sądy administracyjne, cywilne, socjalne i konstytucyjne. Te ostatnie rozstrzygają spory wynikające z ew. niezgodności ustaw z ustawą z konstytucjami poszczególnych landów (sądy konstytucyjne landów). Federalny Trybunał Konstytucyjny (Bundesverfassungsgericht) rozstrzyga z kolei o zgodności ustaw z ustawą zasadniczą RFN (Grundgesetz).

Każdy kraj federalny (land) posiada własny parlament (Landtag lub Abgeordnetenhaus), konstytucję oraz rząd (Landesregierung). Landy wpływają na politykę federacji poprzez udział w Radzie Związkowej (Bundesrat).

Władza ustawodawcza na szczeblu landów Władzę ustawodawczą na szczeblach krajowych tworzy parlamenty krajów federalnych. Parlamenty krajowe nazywane są Landtagami lub Izbami Reprezentantów (Abgeordnetenhaus - w Bremie, Hamburgu oraz Berlinie). Ich skład wybierany jest na 4 lub 5-letnią kadencje. Funkcje parlamentów krajowych: kontrolowanie rządów krajowych, wybór premiera rządu krajowego, kontrola nad budżetem danego kraju federalnego oraz kompetencje prawodawcze. Przy stanowieniu prawa ważna jest zasada prymatu prawa federalnego nad prawem krajowym. Przykładem jest chociażby kara śmierci przewidziana przez prawodawstwo Hesji, a stojąca w sprzeczności z ustawą zasadniczą (Grundgesetz). Kompetencje ustawodawcze parlamentów krajowych obejmują kwestie które nie leżą w gestii organów centralnych federacji i w praktyce ograniczają się do spraw związanych z kulturą, szkolnictwem oraz zapewnieniem porządku publicznego.

Wł. wykonawcza - rządy krajów federalnych Władzę wykonawczą na szczeblu krajowym sprawują rządy krajów federalnych (Landesregierung). Na czele rządów krajowych stoją premierzy lub burmistrzowie (w Hamburgu, Bremie, Berlinie). W skład rządów krajowych wchodzą ministrowie, a w niektórych landach również sekretarze stanu. Kadencja rządu zbieżna jest z kadencją danego parlamentu krajowego, czyli wynosi 4 lub 5 lat. Funkcje rządów krajowych: wykonywanie ustaw na poziomie krajowym oraz współdecydowanie o polityce federacji na szczeblu Bundesratu, gdzie każdy rząd krajowy ma swoich przedstawicieli.

Sądownictwo w landach Władzę sądowniczą na szczeblu krajowym sprawują sądy krajowe, które przeważnie są ostatnimi instancjami w sądownictwie powszechnym i wyspecjalizowanym. Każdy kraj federalny posiada również swój trybunał konstytucyjny (Landesverfassungsgericht).