Zasada technik chromatograficznich to met rozdzielania skł mieszaniny w wyniku różnego ich potencjału między fazą ruchomą i nie ruch ukł chromatograficznego Fazą ruchomą może być ciecz gaz lub fluid Fazą nie ruchomą czyli stacjonarną może być ciecz bądz ciało stałe Współczynnik podziału K=Cs/Cm Wsp podziału ,-prędkość nawigacji skł jest odwr prop do ich wsp podziału ,-składniki które wykazują silne powinowactwo do fazy stacjonarnej (większe stęż Cs) poruszająs ię wolniej niż skł które mają większe powinowactwo do fazy ruchomej (większe stęż Cm) ,-rozdzielenie skł mieszaniny zachodzi wówczas gdy współ podziału różnią się między sobą K_A≠K_B, K_A wsp podz subs A, K_B subst B Podział metod chromatograficznych ze wzg na fazę ruchomą ,-chromat gazowa ,-cieczowa ,-fluoidalna (faza w stanie nadkrytycznym El bud chromatografu gazowego ,-zbiornik gazu ,-dozownik ,-kolumna ,-detektor ,-rejestrator Dozowniki w chromatografii gazowej GC ,- za pomocą chromatografii gazowej można rozdzielić i ozn subst które mają postać gazów lub par ,-za pom GC można ozn subst: gazowe ciekłe stałe których temp wrzenia i substancji nie przekracza 400st.C Gaz nośny w chromatogr gazowej GC cechy gazu nośnego ,-obojętny chem do ozn subst i do wypełniania kolumn ,-gazem (noś) może być wodór azot argon lub hel Podział kolumn z wypełnieniem GC Rodz kolumn Analityczne Mikropakowane Preparatywne Charakterystyka kolumn GC mają kształt spirali zbud są z ,-miedzi ,-stali nierdz ,-szkła ,-teflonu ,-aluminium Fazy stacjonarne stos w chromatografii gazowej ,-niepolarne ,-średnio polarne ,-polarne Wypełnienia kolumn adsorpcyjnej chromatografii gazowej ,-adsorbenty węglowe ,- żele krzemionkowe ,-sita molekularne ,-polimery porowate Zastosowanie kolumn chromatografii gazowej adsorpcyjnej ,-adsorbenty węglowe służą do rozdziału takich gazów jak H2 N2 CO CH4 C02 C2H CH3-CH3 ,-żele krzemionkowe są stos są rozdzielania i oznaczania mieszanin gazów obojętnych oraz gazowych związków siarki (H2S CS2 SO2 Wypełnienia kolumn adsorpcyjnej chromatografii gazowej GC ,-sita molekularne są najczęściej stos ,-polimery porowate to kopolimery diwinylobenzenu i styrenu /i etylostyrenu /i akrylostyrenu /i estru akrylowego Cechy faz stacjonarnych ciekłych stos w chroma gazowej ,-dobra rozp ozn subst ,-mała lotność i termiczna stabilność ,-mała lepkość ,-chem obojętność w stos do skł mieszaniny i do nośnika ,-duża selektywność w stos do składników mieszaniny Cechy nośników fazy ciekłej ,-chem obojętne ,-brak wł adsorpcyjnych w stos do rozdzielanych skład ,-dobra wytrzymałość mechaniczna i odporność termiczna ,- jednolitość ziaren ,-umiarkowanie rozwinięta powierzchnia Fazy polarne ,-poliglikole (poliglikol etylenowy) ,-estry poliadypinian glikolu Cechy detektorów ,-dobra czułość i wykrywalność ,-szeroki zakres liniowości wskazań ,-selektywność i uniwersalność wskazan ,-niski koszt Rodz detektorów w chromatografii gazowej ,-termokonduktometryczne TCD ,-płomieniowo-jonizacyjne FiD ,-płomieniowo fotometryczne FPD ,-wychwytu elektronów ECD ,-termojonowe TiD Detektor termokonduktometryczny TCD ,-jest uniwersalny wykrywa wszystkie związki których przewodność cieplna różni się od przewodności cieplnej gazu nośnego ,-zas działania pol na wykorzystaniu wrażliwości niektórych oporników na małe zmiany temp ,-zmiany temp wywołane obecnością badanych skł w gazie nośnym powodują zachwianie równowagi elektrycznej mostka uzyskany sygnał elektryczny jest wzmacniany i rejestrowany Detektor płomieniowo- jonizacyjny FiD ,-ma zastos do wykrywania i oznaczania węglowodorów i ich pochodnych jest czuły ,-związek organiczny dopuszczający kolumnę chromatograficzną jest wprowadzany do wodorowego palnika ,-tam zmienia przewodność elektryczną płomienia wskutek pojawienia się kationów utworzonych podczas spalania związku organicznego ,-powstały prąd jonizacyjny między dwiema elektrodami otaczającymi płomień palnika jest wzmacniany a następnie rejestrowany ,-sygnał z tego detektora jest prop do masy związku org Detektor wychwytu elektronów -ECD ,-jest stos do wykrywania śladowych ilości pestycydów halogenoorganicznych i węglowodorów policyklicznych ,-jest detektorem selektywnym radio jonizacyjnym ,-w komorze detektora znajduje się: źródło promieniowania ß katoda oraz elektroda zbiorcza- anoda, gaz nośny (azot lub argon) jest jonizowany przez cząstki ß (ß i N2->N2+e Jony dodatnie i elektrony zbirane są przez elektrody tworzy się tym samym prąd tła X+e->X ,-Badane związki wprowadzone do komory wychwytują wolne elektrony powodując spadek natężenia prądu tła Detektor termojonowy TiD ,-Detektor selektywny do wykonywania P i N w związkach organicznych ,-Jest modyfikacją detektora płomieniowo- jonizacyjnego Do płomienia wprowadza się sole Rb K lub Cs Jony tych metali zmniejszają jonizację węglowodorów natomiast nasilają jonizację NiP Zastosowanie chromatografii gazowej ,- analiza ilościowa ,-oparta jest na liniowej zależności między sygnałem z detektora a stężeniem analizowanej subst w gazie nośnym ,- miarą sygnału z detektora jest wysokość piku lub jego powierzchnia ,- powierzchnią piku obliczamy mierząc jego wysokość i szer w połowie wysokości ,-ocena ilościowa opiera się na wykreśleniu krzywej wzorcowej przedstawiającą zależność pól powierzchni od stęż r-ów standardowych i porównaniu pola powierzchni badanego r-ru ,-analiza jakościowa związków ,-opiera się na pods czasów retencji ,-czasem retencji naz czas liczony od momentu pojawienia się maximum piku na chromatogramie ,-odpowiada on maksymalnemu stęż subst opuszczającej kolumnę ,-chromatogram to wykres zależności wskazań detektora od czasu maksymalnej elucji poszcz skł opuszczających kolumnę Chromatografia gazowa podsumowanie ,-jest metodą szybką i skuteczną rozdzielania mieszanin związków lotnych ,-rozdzielane składniki ulegają podziałowi na dwie fazy ruchomą którą jest gaz oraz nieruchomą stacjonarną ,- w zależności od fazy skupienia f stacjonarnej chromatogr gazową dzielimy na: *chrom w układzie gaz- ciało stał GSC chromat adsorpcyjną gazową *chromat w ukł gaz-ciecz GLC chromat gazową podziałową gdzie f stac jest ciecz naniesiona na nośnik Rodzje chromatografów gazowych ,-laboratoryjne ,-procesowe które są częścią instalacji przemysłowych ,-przenośne walizkowe lub kieszonkowe służące do analiz polowych