Radosław Kaczmarek
II rok Etnologii
Rozdział III „Ekspansja Kupców, Przemysłowców i Dysponentów Kapitału”
Wprowadzenie
Żyjemy we wspaniałych czasach, gdzie bycie kupcem już chyba nie może być prostsze, rozwój technologii oraz pomoc państwa, które dokonuję wszelkich starań aby jeszcze ułatwić życie przedsiębiorcą. Cała ta rewolucja kupiecka rozpoczęła się około 600 lat temu. Patrząc na ostatnie 600 lat z perspektywy kupca możemy bardzo łatwo zauważyć jak wydarzenia historyczne wpłynęły na rozwój handlu i ekonomii.
Kupiec – dawna nazwa wędrownego handlarza, który przemieszczał się pomiędzy różnymi miastami i sprzedawał (ewentualnie kupował) towar.
Kupiec ryzykant- wędrowny handlarz, podejmujący ryzyko „przewozu” towaru do odbiorcy.
Chińskie towary luksusowe (jedwab, przyprawy, porcelana) były bardzo pożądane, zwłaszc za w Europie. Jednak ich przewożenie z Chin było bardzo ryzykowne ze względu na podział imperium a wodne szlaki było niezbadane i uzależnione od warunków pogodowych. Trzeba pamiętać, że w tamtym czasie technologia morska nie była na tyle rozwinięta, żeby przeciwstawić się siłą natury.
W 1400 roku Chiny wycofują się z pozycji dominującej w handle z bliżej nieokreślonych powodów. Najbardziej na tym ruchu zyskała Portugalia, która w niekrótkim czasie za sprawą technologii oraz swojego położenia geograficznego stała się potęgą ekonomiczną. Wynikało to z najnowszego wynalazku Portugalczyków jakim był galeon czyli ogromny statek łączący cele handlowe ze zbrojeniowymi. Zestawiło to się w czasie z otwarciem szlaków amerykańskich i afrykańskich co sprawiło, że Portugalia stała się nowym centróm światowego handlu.
Z otwarciem szlaków Amerykańskich i Afrykańskich wiązało się odkrycie najbardziej pożądanego surowca na świecie, niewolnika. Bardzo szybko zaczął rozwijać się handel niewolnikami. Z terenów Amerykańskich i Afrykańskich. Wielu tubylców zginęło podczas walki z najeśćcami oraz przez epidemię ospy przywiezioną z Europy. Do dziś toczą się debaty czy odkrycie „Nowego Świata” jest błogosławieństwem czy przekleństwem.
Do około 1800 roku handel i ekonomia rozwijał się za sprawą rozwoju technologicznego oraz coraz to nowymi rozwiązaniami transportu towarów. W 1800 roku brytyjski handel rozkwitał za sprawą podporządkowania sobie przeciwników z pierwszych lat XVIII wieku, mianowicie Francję oraz Holandie. W Wielkiej Brytanii w dynamiczny sposób rozwijał się przemysł głównie za sprawą dostępu do taniej siły roboczej. Zaczęto produkować żelazo na ogromną skalę. Powstawały żelazne mosty i żelazne kadłuby statków. Ważnym pytaniem jest to, co jest przyczyną tak szybkiego rozwoju przemysłowego Anglii i tego, że stała się ona modelowym wzorem rozwoju gospodarczego. Źródła oczywiście są zróżnicowane :
Popyt- miał on szczególną role w rewolucji przemysłowej w Anglii. Anglia była liderem w produkcji, żelaza i bawełny, więc była w idealnej sytuacji zaopatrując wojska. Historyk „Eric Hobsbawm” stwierdził, że „na świecie było miejsce tylko dla jednego producenta i traf padl akurat na Anglię”
Wzrost podaży kapitału- im większy zysk tym więcej pieniędzy na inwestycje.
Wzrost liczby ludności- od 1750-1850 liczba mieszkańców Anglii zwiększyła się z 5,7 mln do 16,5 mln. Miało to ogromne znaczenie, ponieważ wraz ze wzrostem ludności, zwiększała się ilość sily roboczej oraz potencjalnych konsumentów.
Angielska kultura lub charakter- wielu socjologów uważa, że przyczyną sukcesu Anglii był ich protestancki charakter, który nakazywał im odnieść sukces aby udowodnić, że należą do grona wybrańców Boga.
Wsparcie państwa dla handlu- powszechnie wiadomo, że liberalna struktura państwa wspierała przedsiębiorstwa nakładając mniejsze podatki co tworzyło idealne podłoże do swobodnego rozkwitu.
Z perspektywy kupca ryzykanta na początku XX wieku najważniejsza była gorączka fuzji, która ogarnęła stany zjednoczone. W 1998 roku istniało już 53 tysiące ponadnarodowych korporacji. Potęga oraz bogactwo korporacji stanowczo wykraczało poza możliwości zarówno rozwojowe jak i finansowe, przeciętnego kupca ryzykanta.
Korporacja- społecznie wynaleziony odpowiednik państwa, na innym poziomie widzenia jest to byt uniemożliwiający jednostce akumulowanie prywatnego bogactwa dzięki posiadanej potędze gospodarczej i politycznej.
ZASADY DZIAŁANIA KORPORACJII.
Wolny rynek- nie skrępowany działaniem państwa prowadzi do optymalnego rozdziału zasobów.
Globalizacja gospodarcza- prowadzi do pobudzenie konkurencji co prowadzi do szybszego rozwoju gospodarczego i powstania nowych miejsc pracy.
Prywatyzacja- dzięki, której zasoby trafiaja do organu prywatnego, prowadzi to do zwiększenia wydajności.
Rola państwa- jest nią stworzenie infrastruktury niezbędnej do rozwoju handlu.
Jak się jednak okazało sama korporacje są nadal za słabe, żeby zagwarantować sprawne funkcjonowanie globalnej gospodarki.
Caly czas obserwujemy jak rośnie globalna gospodarka. Obecnie żyjemy w czasach gdzie możemy dowolną ilość dóbr przetransportować w dowolne miejsce na świecie w ciągu zaledwie kilku godzin, dzięki technologii udało nam się oprzeć sile przyrody oraz zmniejszyć ryzyko handlu. Niestety obserwujemy również negatywne skutki rozwoju.
Obecnie przepaść pomiędzy bogatymi a biednymi jest coraz większa. Według raportów najbogatsze 20% światowej populacji konsumuję 86% towarów i dóbr tworzonych na świcie natomiast najbiedniejsze 20% zaledwie 1,3%.
Innym negatywnym wpływem jest naturalne środowisko, które jest regularnie niszczone w celu tworzenia nowych infrastruktur. Nie można również zapomnieć o „małych kupcach”, którzy nie są w stanie walczyć z potęgą jaką jest korporacja.
Jednak trzeba pamiętać, że aby zrozumieć działanie kapitalizmu, trzeba najpierw zrozumieć genezę i rolę państwa narodowego (prawie wszyscy mieszkańcy stanowią jeden naród i większość mieszkańców zamieszkuję to właśnie państwo) i w jaki sposób pośredniczy w relacjach konsument-pracownik-kapitalista