UPRAWA I ROZM RÓŻ schładza się róże przed wyjazdem od producenta, sortuje się według norm europejskich, w chłodni mogą być na suchu albo w wodzie albo w specjalnych roztworach z substancja o przedłużających wigor, można transportowac poziomo w specjalnych kostkach które są nasączone, producenci maja specjalne tablice ilustujace stadia rozwojowe w których mogą ścinać . ogromne giełdy sprzedaż ok. 15mln jednorazowo

W pożywce kwiaty ciete lepiej się utrzymują, w wodzie ciemnieją, niebieszczeją, zwijaja się i gorzej wyglądają. W pożywkach dodaje się substancje bakteriobójcze i cukry (najwyżej 2%)

Wiedniecie czesci szypułki – często najbardziej zniechęcający wizualny problem, drugi problem kwiatów ciętych – na platkach pojawiają się zarodniki szarej pleśni, (brązowienie płatków)

Stan i perspektywy produkcji róż cietych w Holandii (2004) na tle importu z Afryki i Ameryki Płd. Europa kocha róże: pytanie tylko kto będzie je produkował?. Powierzchnia upraw – ok.850 ha (930 w 2000r,) spadek powierzchni w ciągu roku (2002/2003) – 6%

W Europie produkcja głównie w Holandii. Głownie czerwone mieszance herbatnie, szczególnie popularne do Rosji,

Inne kierunki hodowli:

Roże o bardzo długich pędach,

Odmiany ciete w stadium bardziej otwartego pąka,

Odmiany pachnące,

Odmiany o rzadkich koloroach np. aksamitny brąz.

Aktualne działania (nacisk na jakość)

-dokarmianie CO2

-eksperymenty z podłożem

-mechanizacja

-doświetlanie

Chryzantema:

Sterowana uprawa:

Reakcja termo periodyczna roślin – zależność miedzy kwitnieniem niektórych roślin ozdobnych a temperaturą.

Reakcja fotoperiodyczna roślin – zależność miedzy kwitnieniem niektórych rośłin ozdobnych a długością dnia i nocy.

Okres indukcji fotoperiodycznej – okres w którym roślina musi się poddac pewnym warunkom żeby zakwitnąć;.

Rośliny dnia długiego – RDD- rośliny którym do wzrostu generatywnego (kwietnienia) potrzebny jest długi dzien, zazwyczaj pożywej 14 godzin.

Rośliny dnia krótkiego – kwitną przy dniu krótszym niż krytyczna długośc dnia.

Reakcja jakościowa (absolutna) jeżeli nie zapeni się roślinom odpowiednich warunków fotoperiodycznej indukcji wszystkie pozostają w stadium wegetatywnym (0% kwitnienia)

Reakcja ilościowa

Sterowanie procesem kwitnienia roślin – uzyskanie kwietnienia w zaplanowanym terminie innym niż naturalny na skutek działania odpowiedniej

Chryzantemy :

Rośliny dnia krótkiego. Kwitną przy dniu krótszym od krytycznej długości np. 10godzin. Rośliny dnia długiego kwitną przy dniu dłuższym od krytycznej długości.

Wartość bezwzględną owej „krytycznej długości”

Chryzantemy tworzą paki generatywne przy różnej długości dnia

-latem przy dniu długim – pąki koronowe (letnie) I i II

Usuwając nowopowstające pąki można te letnie doprowadzić do kwitnienia bez ingerencji człowieka zamietają a, jesienią przy dniu krótkim powstaną pąki szczytowe (jesienne, typowe dla odmiany)

Przy wczesnym sadzonkowaniu mogą wytworzyć się różne pąki przy późnym (lipiec) tylko jesienne, szczytowe: ich rozwój najszybszy

ZACIEMNIANIE – NIE MOŻE BYĆ PROMIENI , ZERO ŚWIATŁA, ODCIĄĆ DOPŁYW ŚWIATŁA

Wymagania uprawowe:klimat umiark i cieply; tem w lipcu 25-30; stanowis słoneczne; gleba zasobna w skl pok; utrzymujaca wilgoc; przepuszczalna ph 6-6,5

Przygotowanie podloza: wczesniejsza UPR gleby; odchwaszcze; spulchni;nawozenie organicz i miner; obornik 30t/ha; siarczan amonowy 200-250kh/ha; superfosfat 500-600; siarczan potasowy 400

Sadzenie: wiosna lub jesienia z golym korzeniem; przez cala wegetacje z pojemnika;

Sposób sadzenia: z gruntu skracanie korzeni i pedów, głębokość sadz- miejsce okulizacji 5cm poniżej poziomu podloza; obsypanie 10-20cm na zime; z pojemnika do przygotowanego dolka

Sadzenie piennych: pod katem 45st

Roztawa: Karlowe co 30-40cm w rzedz; silnie ros 40-50 miedzy rzedami 40-50; krzaczaste i pienne co 1-1,5m międzyrzędami co 1m; okrywowe 3-4szt/m2

Prace pielęgnacyjne w czasie sezonu weg: usuwanie zimowego okrycia III/IV; ciecie wiosenne odpowiednie dla grup; spulchnianie gleby odchwaszczanie; nawadanienie od wiosn do sierp; ochrona, nawozenie; nawozy mineralne 2krotnie wiosna po przycięciu i latem po 1kwitnieniu np. amofoska 500-600kg/ha; usuwanie przekwitnietych kwiat; zabezpiecznie na zime ok. k IX;

Rozmnazanie: okulizacja letnia litera T śpiącym oczkiem; przez sadzonkowanie miniaturowe i okrywowe; In vitro szklarniowe i miniaturowe

Podkladki: Rosa canina( Roza dzika, silny system korzeniowy; odporna na mróz, dobrze się zrasta; jest zmienna; Typy:inermis; senff;heinsohns rekord

Produkcja podkładek: gat: Rosa canina, miesiąc zbioru nasion IX-X, czas stratyfikacji miesiecy18, masa 1000nasion g 30, zdolność kielowania 60; Rosa multiflora X-XI,3-4, 15,80; Rosa rugosa VII-X, 4-6, 5,5; 80

Produkcja podkładek: zebrane nasiona poddac stratyfikacji w celu przyspieszenia kielkowani r.canina 18mies, r.multif 3mies; nasiona umieścić w wilgotnym piasku i tem 5sprawdzanie warunkow co 2-3tyg; wysiew wczesna wiosna iv 40-70g/m2; pikowanie siewek V 20x5cm glebiej; zabiegi pieleg; wykopywanie jesienia sortowanie podkładek R.canina 1 wybór Sr szyjki korzeniowej 8-12mm, 2wyb 5-8mm; R.multiflora 1 wyb sr4-6mm, 2wyb 3-4mm Sadzenie podkładek:wczesna wiosna płycej 15-25cm wrzedzie, 60-90 miedzyrzedziach Okulizacja: lipiec-sierp; okul w litere Tspiacym oczkiem na szyjce korzeniowej

Przygotowanie do okulizacji: nawadanienie podkładek deszcz; nawozenie azotowe najpóźniej do Pol VI; odkrycie szyjek korzenio; zabiegi okulizacji najlepiej w dni chlodne z przelotnym deszczem; termin zalezy od typu podkl i sposobu UPR Pol VII-polVIII aktywność miazgi

Przygotowanie zrazów: zdrowe, dobrze wykształc, kwitnące, zdrewniale pedy dl ok. 30cm kolce odchodza od skorki; oczka pobierane ze srodkowej czesci pedu; usuniecie blaszek liscio; pozostawia się 1-2cm fragment ogonka liściowego(kolce usuwa się tuz przed okulizacja); zabezpieczenie przed wysychaniem; sprawdzanie przyjec po 2-3tyg; zabezpieczenie na okres zimy kopczyki; sciecie podkładki nad oczkiem ok1cm, formowanie, odchwaszczenie; ochorna przed chorob i szkod; nawozenie saletra wap lub saletrzakiem 300kg/ha; rozkrzewiony mat powinien mieć 3 silne pedy szkieletowe

Ciecie: wielkokwiatowe: silne pedy nad 3-5oczkiem(20-40cm od gruntu) nad 2-3 pakiemw pierw rok po posadzeniu; wycinanie slabszych krzyżujących pozostawic 3-6, silne ciecie przy duzych kwiatach na dl pedach wielokwiatowe: przycina się najstarsze, slabe; wysokość zalezna od sily wzrostu; tnie je się wyzej na wys 30-50cm pozostaje 5-10pedów okrywowe:co kilka lat odmładzające-skracanie; nie wymaga co roku tylko uszkodzone parkowe:pedy gr skraca się o 1/3dl i slabsze 2/3; wyciecie cienkich slabszych, porazonych; wycinanie przekwitnietych kwiatostanów; pnące:ubiegłoroczne pedy skraca się o 1/3-2/3dł; wyciecie najstarszych odmlodzenie pozostawia się dl,mlode,silne przyrosty

W uprawie handlowej na kwiat ciety:kwiaty scina się nad 2-3lisciem pieciolistkowym; nie należy ciac zbyt duzej ilości kwiatow z 1krzewu;

U Roz rabat cicie letnie:usuniecie po 2lisciuprzekwitlych pedów, poprawia wybijanie nowych pedów; wykorzystanie plantacji krzewów na kwiat ciety 5-8lat;

Choroby i szkodniki: mączniak prawdz, czarna plamis Rozy, rdza; mszyce, przędziorki,skoczek rozany; gasienice, zwojki,wciornastki

Zastosowanie:pasy drogowe, ronda; wzdłuż chodnikow; skarpy, parki, centa handlowe; zielone oSiedlowa; ogrody

Przyklady Rosa ‘fryderyk Chopin, Atena casanowa->biale; duftwolke ‘tanellis’; erotica,->czer

Roze miniaturowe: często okrywowe, drobne kwiaty w kwiatostanach, można rozm przez sadzonki;

Roze okrywowe:pedy wyginaja się łukowo,szybko pokrywaja grunt; mogą rozrastac się przez odrosty korzeniowe; odporne na mroz; choroby; nie wymagaja duzej pielęgnacji

Parkowe:duze krzewy 1,5m; krzaczaste; dobra mrozoodporność, nie wymagaja podpór np. r.rugosa, golden celebration, mary rose, Othello;

Pienne:sztamowe, okulizowane na pniu odm z innych grup np.monica, friesia,

BYLINY

Byliny rozmnazanie:z nasion mnozy się niektóre gat i te odm które powtarzaja cechy np. aster,bergenia sercowata, ciemiernik cuchnący; wysiew w tunelu do kuwet i multipletów głownie wiosna do podloza torfowo-piaskowego; zaraz po zbiorze wysiewa się nasion agat ciemiernika, Pelnika; przez sadzonki umieszczenie w P9 albo najpierw w wielodoniczkach w terminie od V do VI;

Dzielenie zima:jesienia wykopuje się ros do podzialu uważając by nie uszkodzic korzeni i umieszcza w tunelu okryte kora i ziemia

Terminy podzialu bylin: wiosna:barwinek,czysciec,dzielzan,floks,funkia,konwalia,mak orlik,ostrozka, jesien:floks,gesiowka,konwalia,orlik; letni:irys,mak, pierwiosnka,rojnik, sasanka,zagwin

NAJPIEKNIEJSZE BYLINY

Irys: do obsadzen grzegów oczek wodnych; na ogrody rabatowe,skalnych,kwiaty ciete; dekoracyjność od pocz wiosny do Pol lata;

Dla amatorkich potrzeb podzial:kosacce kłączowe(mięsiste podziemne klacze) Iris hybrida,sibirica,pseudacorus k.bródkowe wys gestej szczoteczki włosków na dolnym platku Iris hybrida; k.bezbrodkowe: nie posiadaja Brodek,grzebieni na dolnych platkach Iris sibirica; k.cebulowe:irys żyłkowany

Nowe zastosowanie:ogrody skalne w miejscach słonecznych; nasadzenia nad zbiornikami wodnymi; zadarnienia; nasadzenia na obrzezach lesnych, w parkach; łaki kwiatowe; ogrody na dachach; byliny dla terenow zieleni; kwiat ciety

Byliny na zielen cieta:hosta sp, bergenia sp, paeonia sp; trawy, paprocie, heuchera sp

Bylina na rabaty sezonowe: arabis sp, primula sp, glechoma sp; aquilegia sp; Erica carnesa; cal luna vulgare

B. krótkowieczne:dziewanna,pierwiosnek lekarski; ziarnoplon wiosenny; zawilec bajowy, papaver orientale;

Ogrody na dachach roślinność: odporna na susze; plytki system korzeniowy; Male wymagania wodne; pok; szybkie dostosowanie do ekstremalnych warunkow lima tycz; duza zdolność do regeneracji np.mchy,porosty,skalnica,rojnik,macierzanka,rozchodnik, aster alpejski, dabrowka rozlogowa, len złocisty na zacienione: dabrowka rozlogowa; gesiówka; turzyca zawsze zielona; bluszczyk kurdybanek; tojeść rozeslana; skalnica, fiolek

Cechy dobrych bylin:trwałość, żywotność, mrozoodporność, dekoracyjność kwitnienia i ulistnienia; odporność na choroby szkodniki; łatwość rozmnazania

Walory traw ozdobnych: liscie,kwiatostany(klosy, piorka, wiechy); rozmiary,atrakcyjność o każdej porze rok, rozpoczęcie wzrostu, kwitnienie, przebarwienie jesienna

Rosliny egzotyczne: koszty transportu lotniczego SA wysokie; rynek swiatowy wymaga wysoki jakości co nie jest mocna strona producentów w krajach rozwijających się; brak podstawowych badan o sposobach postepowania z kwiatami po zbiorze; rezygnuje się z hodowli ros o duzych i ciezkich kwiatach, drogich w transporcie rozm:podzial klaczy na fragmenty z 3-4pakami, rozmnóżki powstające w Klosie, In vitro wymagania:wysoka wilg podloza, powietrza; cieniowanie 16st, przy 21 zakwita po 4-5mies uprawy; w wyższej kwitnie caly rok; dobre warunki świetlne; trwałość 3tyg na ros, 7dni po scieciu; dekoracyjna dl dzieki przykwiatkom

BYLINY CEBULOWE

Upr:Holandia, Francja USA, WB wzrost produkcji:Chile, Chinach,nowa Zelandia

Geofity:ros których paki zimujące ukryte SA pod powierzchnia gleby, ros klaczowe, cebulowe, bulwiaste

Cechy ros cebulowych: cebula umożliwia wytworzenie duzego pedu zanim jest on wystawiony na warunki zewnętrzne; jego wzrost i korzen niezależny od bieżącej fotosyntezy; szybki wzrost wiosna gdy slabe oświetlenie; rezerwy umożliwiają przezycie 2okresów niesprzyjających wegetacji; spoczynek zimowy wyrazem adaptacji do klimatu, niska tem przerywa spoczynek znosząc blokade fizjologiczna; mimo okresów spoczynku-aktywne procesy roznicowania wewnątrz cebuli(brak spoczynku fizjologicznego)

Podzial ros cebulowych ze względu na termin inicjacji paka kwiatowego: *kw.inicjowane wiosna (przed wykopaniem) w roku poprzedzającym kwitnienie: nar cissus, galanthus, leucojum *kw.ini latem (po wykopaniu w trakcie spoczynku ) w roku poprzedzającym kwitnienie Tulipa,hyacinthus, Iris reticulata; *kw ini po posadzeniu w niskiej tem, zima lub wczesna wiosna Iris sp; *kw inicj wiecej niż rok przed kiwtnieniem Nerine; *kw ini na przemian z liscmi w ciagu sezonu weg Hippeastrum

Cebule osłonięte:hyacinthus orientalis, nar cissus sp; tulipa sp nieosloniete:lilium sp; fritillaria imperialis

Zlozone z podstaw lisci: hippeastrum xhybridum

Zlozone wylacznie z łusek: tulipa sp

Zlozne z łusek i podstaw lisci:narcissus sp; Iris sp; hyacinthus sp

Cebule lilii: złozone z licznych spiralnie osadzonych grubych lusek

Wieloletnie: co roku przyrastaja od srodka zwikszajac swa wielkość nar cissus sp; hipeastrum sp; liliom sp; muscari sp; hyacinthus sp

Jednoroczne: wysadzane do gruntu jesienia jako tzw cebule mateczne, rozpadaja się w roku nastepnym na klon cebul potomnych tulipa sp; Iris sp; fritillaria imperia lis

Rozm ros cebulowych: odejmowanie cebul przybyszowych; nacinanie i drazenie cebul w celu stymulowania rozwoju cebul przybyszowych; dzielenie cebul; sadzonkowanie lusek; lisci;

Warunki klimatyczne tulipanów: najlepiej na wybrzezu poludniowego balty, okres wegetacji w okolicy w-ww 80-90dni na poludniu 85-95dni. Plony zaleza od tem w XII:wysokie gdy Sr temoscyluje w granicach 0do -1; g na plantacji nie powinna być zamarznieta; opady miesięczne pozadane 60mm gdy nizsze deszczowanie

Zastosowanie: mogą rosnac pod drzewami, krzywami liściastymi zrzucającymi liscie na zime; przebiśniegi i sniezyce idealne ros do wypelniania wiosna pustych rabat bylinowych; wytrzymale na susze nadaja się na skalniaki; niskorosnace na obrzeza rabat; sadzenie na trawnikach; w pojemnika

Miejsca dla ros Cebu:rabaty,kwitniki; pojemn,szklarnia, wazon, mieszanie, na skalniku, trawie, pod drzewem

Sadzenie ros cebulowych na rabatach i kwietnikach: wszystkie wiosenne ros należy posadzic jesienia wrzes-paz; głębokość sadzenia 2-3cm; tulipany,hiacynty 20cm; przebiśniegi 5;. Roztawa 5-10-20cm zaleznie od wielkości cebul; przed zima okryc posadzone cebule liscmmi, torfem

Cechy ros cebulowych stosowanych w parkach i ogrodach:rosliny musza się latwo rozm; cebule musza się nadawac do mechanicznego zbioru i sadzenia; cebule tolerancyjne w stosunku do roznych gleb; ros odporne na chorob, szkod; ros musza wytrzymac okresy suszy wiosna lub latem; powinny moc pozostac kilka lat w gruncie; niewielkie wym nawozowe; szeroki asortyment kolorów mieć i form; możliwość doboru na rozne stanowiska

TULIPAN

Warunki glebowe:g ogrodowe; poziom próchniczno-akumulacyjny o gleb 4-60cm; g lekkie do 20-30cz splawialnych; poziom wody gruntowej jesien 60-100cm,wiosna40-80cm; prochnica od 3-15% nie mogą być torfowe lub murszaste;ph 6-7; przy niższym koncza wegetacje w V korzenie brunatnieja, liscie zasychaja; ph wyższe niż 8cebule drobnieja

Uprawa gleby: w płodozmianie 4letnim; zadanie płodozmianu to zachowanie wysokiej żyzności gleby,niszczenie chwastow, ochrona przed chorobami szkod;erozja przykłady płodozmianu: wyka ozima z zytem przeorana w VI na nawoz zielony; poplon letni:peluszka +konopie+słonecznik sadzenie cebul 1-15X w centrum i 20-30IX na wybrzeżu i wschodzie kraju; zbior cebul w VI+poplon pozno-letni nawoz zielony; poplon wiosenny: owies+peluszka oraz poplon pozno-letni:gorczyca+Zyto-wszystko na zielony nawoz

Nawozenie:obornik jednorazowo max 40ton; nawozy zielone;nawoznie mineralne

Rozmnazanie: cebula D pows często jesienia glownie w III i IV; cebula C Vi VI;B-VII-VIII; A-VIII,IX,X; A-nie drobnieje podobnie typu B, ciezkie okragle; C i D- plaskie,lekkie drobnieja;

Odm tulipanów dzielimy na gr o:Duzy współczynnik rozmnazania; o normalnym;malym

Sadznie cebul: 1.3dekada IXi 1 pol X kiedy tem gleby na głębokość 10cm spadnie poniżej 9st; 2masa cebul 8-14ton na ha, drobne 6-8cm-8ton; 3.glebokosc drobne płycej 8-10cm, duze 12-15, na g lekkich2-3cm glebiej; 4 sposoby sadzenia sadzarka 4-6 rzedową pod plug, w redliny, pod szpadel, na zagonach o szer 100-120cm

Prace pielęgnacyjne: herbicydy 2-3tyg po posadzeniu Venzar1-1,5kg,Afalon 4kg tylko jesienia; przykrycie plantacji na zime sloma,kora, torf, trociny; wiosna zdejmowanie przykrycia, nawoznie pogłówne; stala selekcja ros; opryski co 1-2tyg; deszczowanie rzadko ale obficie 40-60mmopadu; ogławianie kwiatów

Kopanie cebul: od 10-14VI kiedy liscie lekko zasychaja lub żółkną; kopiemy kopaczka elewatorowa, kombajnem, wyorywanie plugiem, kopanie widlami; do przechowalni klony z min ilością gleby; suszenie cebul b intensywnie przez 24-48h w tem 30 i 10-15krotnej wymianie powietrza na godz; czyszczenie reczne na stolach lub ruchomych tasmach; sortowanie reczne lub na sortownikach 1 wybor ponad 12cm; 2-12,11; 2-10,11; 4-9,10; 5-6,9; 6 ponizej 6cm

Przechowywanie cebul: dzieli się na 2 gr: do pedzenia sprzedazy wielkość 1 i 2wybor; do dalszej uprawy reprodukcji; te które drobnieja na: plaskie i Oragle; lekkie i ciezkie gr roznie się przechowuja do pedzenia:można poddac preparowaniu i chlodzeniu, do reprodukcji w roznych kombinacjach tem w zależności od współczynnika rozmnazania aby znieść lub stymulowac dominacje paka A

Ekspedycja: cebule do wczesnego pedzenia 20-30VI jeśli przygotowane do pedzenia przez producenta 20-30IX; do pozniejszego pedzenia w VII,VIII, IX; sprzedaz w siatkach torbach perforowanych skrzynkach; z pow 1ha wysadzonych 8-10ton producent może sprzedac minimum 100-150cebul, max 300-450 tys

Czosnki Allium giganteum, moly: UPR gleby, nawozenie jak u tulipanow; rozm przez cabule przybyszowe; sadzi się je IX; na okres zimy zagony okrys sloma lub liscmi; w III usuniecie okrywy i uprawa; cebule wykopuje się VI/VII kiedy liscie zaczynaja zółknac; po wykopaniu przechowuje się w tem 17-20

Hipeastrum x hybridum: rozm przez cebule przybyszowe albo sadzonki luskowe; w upr standardowej rosnące cebule na zagonach w okresie VII-VIII poddaje się zasuszeniu i wykopuje. Suszy się czyści sortuje i od XII wysadza najlepiej aby polowa wystawala z doniczki; podlewani, nawozenie, tem 20-25st; ros zakwitaja po 4-5tyg

Narcyzy:UPR gleby i nawozenie jak u tulip; Roz przez cebule przyb; sadzi się je we IX; na okres zimy zagony okryc sloma lub liscmi; w III usuniecie okrywy i UPR; cebule wykopuje się VI/VII gdy liscie zaczynaja zólknac; po wykopaniu przechowuje się w skrzynkach w przewiewnym pomieszczeniu przez 3-4tyg; po oczyszczeniu i sortowaniu wg obwodu wstawia się je do przechowalni tem 17-20 np. narcissus pumila,rupicola

Ros ozdobne w kuchni, aptece, kosmetyce, aromaterapi:Rosa rugosa, achillea millefolium; calendula officinalis, convallaria majalis; aloe vera, echinacaea purpurea

Ekonomiczne korzyści z ogrodnictwa ozdobnego: przyciąga klientow, redukuje stres podczas zakupow, atrakcyjność sklepu; piekny krajobraz przyciąga najemców mieszkan i biur; wzrost wartość domow; wzrost dochodow z turystyki dzieki parkom i ogrodom botanicznym; wzrost zatrudniania dzieki pracom przy zakladaniu i pielęgnacji zieleni miejskiej

Roża Nowoczesna: upr całoroczna, hydroponiczna, duzo wyższe plony, uniezależnienie się od pogody, rosliny nie przechodze okresu spoczynku, doświetlanie asymilacyjne, dokarmianie CO2 Tradycyjna: niskie plony, zawodna, okres spoczynku gdy tem 3-6, 1rok rozbudowa krzewów. W obu rozmazanie przez szczepienie, okulizacje, sadzonki pedowe

Rośliny sezonowe zastosowanie: kwietniki sezonowe: begonia semperflorens, Ageratum houstorianum, Celosia agenta var plumosa, Tagetes patula rabaty:zinia elegans, Impatiens balsamina, Matthiola incana annua skalniaki: Lobelia erinus, Verbena x hybrida pojemniki(wiszace, stojace) Gazania splendens, Petunia x hybrida kwiat cięty: callistephus chinensis, Cobaea scandens, Helianthus annuus Pnącza: Lathyrus odoratus, Cucurbita pepo Suche bukiety: Helichrysum bracteatum

Zastosowanie cebulowych i przykłady:Rabaty, kwietniki miejskie:Iris Hollandia, Muscavi Armenia; kwiat ciety Tulipa hybrida, Narcissus hybridus; do pojemnikow do pomieszczen Hiacynthus orientalis; na trawniki Crocus vernus; przy zbiornikach wodnych sniezyca wiosenna, Leucojum aestivum; nasadzenia naturalistyczne, zagony wzniesione, współrzędne z innymi roslinami roze; skalniaki odm niskie botaniczne; szpitale, senatoria, domy opieki, balkony,tarasy,

Rodzime byliny i dlaczego te:Iris pseudacorus(bagienna, dobrze w zbiornikach wodnych); Vinca minor(okrywajaca dobrze, ozdobna z kwiatow lisci) Convallaria majalis(ładnie pachnie, dekoracyjne kwiaty); Allium moly(dekoracyjne kwiaty, zadarniajacy); Anemone sylvestris(z kwiatow zadarniających); Primula elatior(wczesnie kwitnie); Pulsatilla vulgaris(kwitnie wiosna); Crocus vernus(bardzo wczesnie kwitnie, założenia kobiercowe); Arunus sylvestris(kwiat ciety, do cienia, duza roslina)

Tem pedzenia tulipana: 7-10dni 32st; 5-6tyg 20st; gdy osiagna stadium G 17st; preparowanie w tem 9,5 lub 2 ok. 8tyg->podloze 13-16st, 2 powietrze; w szklarni 14-20st. 34st najlepsza by pak zostal utworzony. Tem w której preparujemy. Najwazniejsze stadium bez którego nie będzie kwitnienia to stadium G. Stadium to konczy się ok. 25.VIII.Sadzi się je do tem 9 i w tym czasie ukoszenia ja i przechodza ‘’zime’. Najlepsza tem do ukorzeniania cebul. Plon w takim pedzeniu utrzymuje się najwcześniej. Pedzi się cebule o Sr 12-14cm. Można tez przechladzac w tem 5-2. To zalezy na kiedy chcemy otrzymac plon.

Przeglad i zastosowanie sukulentów: Sukulenty dziela się na korzeniowe Ceropegia woodii, liściowe Agave americana, Senecio rowleyanus, Crassula arborescens, Sedum morganianum, Aloe arborescens Łodygowe:Euphorbia milii, Opuntia vulgaris, Rhipsalis cassutha, Crassula arborescens

Swiatło w produkcji Chryzantemy:Ros dnia krótkiego. Rosnie wegetatywnie w dniu dl ok. 16h; wszystkie odm ragula na 10h dzien kwitniia wzrost generatywny przy dniu krotkim; dł reakcji fotoperiodycznej jest to miano wczesności odmiany SA odm wczesne od 6-8tyg jak im się robi krotki dzien to kwitna. Sredniowczesne 9-11; pozne 12-15. W procesie kwitnienia może wyroznic 3 etapy mikroskopowy,makro i kwitnienie. Mikroskop od czasu rozpoczęcia reakcji fotoperiodycznej do ukazania paka 4tyg. Makro zaleznie od wczesności odm obejmuje pęcznienie pączka. Kwitnie zaczyna od wybarwienia pierwszych okółek kwiatow języczkowych. Przy dniu poniżej 8h może dochodzic do całkowitego zahamowania wzrostu. Dl dnia scisle zwiazana z tem. Najlepsza tem 16 i najlepsza tez dla fazy mikrospok. Tem gdy koszyczek zawiązany do 10st. Tem nie może opasc poniżej 10. W mateczniku do dopuszcza się do kwitnienia czyli dzien 16-18h utrzymuje się.

Zastosowanie okrywowych:pod drzewa,zamiast trawnika, na mórki, skarpy, do ogrodów na dachach.

Procesy fizjologiczne:ciecie, fotoperiodyzm, dzialanie hormonami wzrostu, róza przy UPR na kwiat ciety jest przyginana

Rozmnazanie ros jednorocznych:1.styczeń-marzec:jednoroczne z rozsady(szklarnia) begonia,żeniszek; rozsada inspektor aster chinski,cynia; doniczkowe 2.koniec marca-kwieciec:jednoroczne z siewu wprost do gruntu groszek nagietek 3.maj

Rozm i sadzenie do gruntu bylin:wykonywanie sadzonek pedowych wierzcholkowych w większości bylin ogrodowych np. peargonie,złocienie,Ostruszka,dalia

ZESTAW I

1. Co decyduje o powodzeniu pędzenia roślin cebulowych.

- jakość, wielkość cebul

- zdrowotność

- metody, dokładność preparowania

- zapewnienie odpowiednich warunków termicznych, wodnych i świetlnych

- sposób uprawy

- zastos. podłoże, ciężkie może powodować gorsze ukorzenianie się roślin.

2. Jak przedłużyć trwałość kwiatów ciętych

Związki chem. przedłużające trwałość kwiatów ciętych:

- azotan srebra - ogranicza rozwój mikroflory; działa antagonistycznie do etylenu

- estry 8-hydroksychinoliny : siarczan i cytrynian- mają działanie bakteriobójcze; zapobiegają powst. blokady fizjologicznej dzięki wł. chelatowania jonów metali, co modyfikuje procesy enzymatyczne; obniżają pH, co ogranicza rozwój mikroflory i ma wpływ na aktyw. enzymów; antytranspiranty, powodują zamykanie szparek

- podchloryny - zwalczają mikroorg.

- cukier - jest substratem oddychania,antytranspirant, powoduje zamykanie szparek; subs.osmotycznie czynna, ma wpływ na utrzymanie turgoru; powstrzymuje zmiany wł.bł.cytoplazm.

- tiosiarczan srebra (STS) - zabezpiecza kwiaty przed etylenem

- 1-MCP - zabezpiecza kwiaty przed etylenem

Związki te wchodzą w skład różnych pożywek produkowanych przez firmy. Pożywki te można podzielić na 3 serie:

- pierwsza - zawiera związki grzybo- i bakteriobójcze, nie zawierają substancji odżywczych, mają zwiększyć pobieranie wody przez kwiaty. Stos. przez producentów.

- drugie - zawierają śr. dezynfekujące i nieco subs. odżywczych. Stos. przez hurtowników i detalistów.

- trzecie - zawierają większą ilość cukrów niż poprzednie. Stos. w kwiaciarniach i przez nabywców.

Zabiegi stosowane przez producenta w celu przedłużenia trwałości kwiatów ciętych:

- przywracanie turgoru - kwiaty wstawia się do ciepłej zakwaszonej do pH 3-3,5 wody i umieszcza się je w chłodni na kilka, kilkanaście godzin

- kondycjonowanie - kwiaty wstawia się do roztworu o stosunkowo wysokim stężeniu cukru i zawierającym substancje zabezpieczające przed etylenem i wstawia do chłodni na 4-24 godz.

- impregnacja - końce pędów traktuje się roztworem azotanu srebra przez 5-10min.

Przedłużanie trwałości kwiatów ciętych przez nabywcę:

- przycinanie pędów pod wodą

- zaparzanie końców pędów

- mycie wazonów i zmiana wody

-trzymanie z dala od źródeł egzogennego etylenu

- stosowanie pożywek

3. Co to jest hodowla

Jest to działanie człowieka w celu wytworzenia nowych odmian o określonych cechach estetycznych i gospodarczych. Hodowca wykorzystuje takie metody jak krzyżowanie, selekcje, indukowanie mutacji przy użyciu śr. chem. i fiz. tj. temp., promieniowanie L, B, gamma, szybkie neutrony. Sukcesem jest otrzymanie odmiany różniącej się od istniejących morfologicznie (pokrój, budowa liści, wygląd kwiatu) odpornością na choroby i szkodniki (h. odporność), zwiększoną bujnością (h. heterozyjna) lub innymi cechami np. obfitym kwit., wczesnością. Ważna jest hodowla zachowawcza, czyli utrzymanie czystości w obrębie odmiany, zachowanie i utrzymanie pełności kwiatów

4. Nowe zastosowanie bylin

Na początku okresu wegetacyjnego mogą być używane do obsadzeń balkonów, bądź zaokiennych skrzynek.

Byliny także zaczynają gościć w mieszkaniach. Stanową coraz częściej ozdobę stołów, parapetów.

Jesienią jako elementy suchych kompozycji - Physalis alkekengi, Celosia argentea, Gipsophylla paniculata, Amaranthus caudatus

Na Wielkanoc narcyzy hiacynty w doniczkach

Jako biżuteria – pąki róż, brożki z listków rojnika, rozchodnika, owocostanów nagietka,

Bądź jako prezent oraz częściej można kupić tulipany, chryzantemy, hiacynty w efektownych doniczkach.

5. Znaczenie roślin jednorocznych w kwiaciarstwie.

- suche bukiety

Amaranthus caudatus

Amaranthus paniculatus

Gomphrena globosa

Gypsophila elegans

Lonas annua

Papaver rhoes

Nigella damascene

Delphinium ajacis

Helichrysum bracteatum

Helipterum roseum

Limonium sinuatum

Limonium suworowii

- kwiaty cięte

Clarkia elegans

Helianthus annuus

Coreopsis tinctoria

Calendula officinalis

Amaranthus paniculatus

Lonas annua

Gypsophilla elegans

Nigella damascene

Delphinium ajacis

Celosia argentea var.plumosa

Celosia argentea var.cristata

Chrysanthemum coronarium

Ch. parthenium

Ch. carinatum

Gailardia aristata

Ziania elegant

Dianthus caryophyllus

D. chinensis

Nemesia strumosa

Limonium sinuatum

Limonium suworowii

Phlox drumondii

Verbena hybryda

ZESTAW II

1. Rośliny na kwietnik dywanowy

1. Phlox subulata

2. Iberis sempervirens

3. Arabis caucasica

4. Thymus serpyllum

5. Sedum acre

6. Dianthus deltoides

7. Erigeron hybridus

8. Vinca minor

9. Omphalodes verna

10. Draba aizoides

11. Armeria maritima

2. Rośliny do wiszących pojemników do wnętrz

1. Saxifraga stolonifera

2. Cereopegia woodi

3. Cissus rhombifolia

4. Chlorophytum comosum

5. Hoya australis

6. Stephanotis floribunda

7. Epipremnum aureum

8. Syngonium podophyllum

9. Rhipsalis cassytha

10. Zebrina pendula

11. Scirpus cernuus

12. Rhodochiton atrosanguineum

13. Acalypha hispida

14. Aeshynanthus

15. Columnea

3. Preparowanie w odniesieniu do roślin ozdobnych

Metoda ta polega na przetrzymywaniu cebul po zbiorze w ściśle określonych temperaturach o zakresach optymalnych dla poszczególnych stadiów rozwojowych. Zastosowanie wyższych temperatur ma na celu stymulowanie liści, natomiast niskie temperatury pobudzają kwiaty. Zabiegi te mają na celu jak najszybsze osiągnięcie stadium G – powstanie słupka (okwiatu i pręcików). Wcześniejsze osiągniecie stadium G warunkuje wcześniejsze rozwijanie kwiatów i pozwala na przyspieszenie zakwitania o 3 – 5 tygodni.

4. Chryzantema wielkokwiatowa – dlaczego odchodzi się od jej uprawy.

- większa możliwość zastosowań chryzantemy drobnokwiatowej - do domu

- drobnokwiatowa jest tańsza produkcji, mniej pracochłonna przy uszczykiwaniu - bardziej opłacalna

- zmienia się moda - miniaturyzacja ( w Holandii najbardziej popularne są drobnokwiatowe, na Ukrainie dominują wielkokwiatowe)

- drobnokwiatowa jest bardziej dekoracyjna zwłaszcza forma kulista

- drobnokwiatowe przemarzają w mniejszym stopniu niż wielkokwiatowe ( na cmentarzu)

5. Opisać systematykę i nazewnictwo roślin.

Obecnie obowiązująca systematyka jest klasyfikacją hierarchiczną. Wyróżnia się 12 głównych rang taksonomicznych w hierarchii:

1. królestwo (Regnum)

2. gromada (Divisio)

3. klasa (Classis)

4. rząd (Ordo)

5. rodzina (Familia)

6. rodzaj (Genus)

7. gatunek (Species)

8. odmiana (Cultivar)

9. forma

Podstawowym taksonomem jest gatunek. Nazwy gatunkowe roślin są podwójne ( binarne) i składają się z nazwy rodzajowej i epitetu gatunkowego i określa się je jako binomeny lub nazwy binominalne.

Gatunek jest to grupa naturalnych, krzyżujących się ze sobą populacji, izolowanych rozrodczo od innych takich grup, odznaczających się właściwą im zmiennością oraz zasięgiem występowania, tzw. specjacji, czyli procesu powstania gatunków.

Pierwszy człon jest zawsze rzeczownikiem, drugi zaś przymiotnikiem. Po łacińskiej nazwie naukowej zazwyczaj umieszcza się nazwisko badacza, który jako pierwszy opisał ten gatunek.

Nazwy rodzajów lub taksonów wyższych od rodzaju są jednowyrazowe i pisze się je bez nazwisk autorów.

Nazwy rodzaju powstają zwykle od nazwy jednego z gatunków. Dla rozróżnienia rangi taksonów wyższych od rodzaju, np. rodziny, tworzy się je od nazwy jednego z rodzajów należących do danej rodziny poprzez dodanie do niej odpowiedniej końcówki:

- nazwę rodziny tworzy się przez dodanie końcówki –aceae(-owate)

- nazwę rzędu – dodanie końcówki –ales(-owce)

- nazwę klasy – dodaje się końcówkę –opsida

- nazwę gromady – dodanie końcówki – phyta.

Wprowadzono także niższe rangi taksonomiczne w obrębie samego gatunku: podgatunek, odmiana i forma.

Podgatunkiem (łac.subspecies, skrót ssp.) – określa się „grupę osobników tworzącą mniej lub bardziej regionalny wariant gatunku”, czyli stanowi on jakby „ odmianę” geograficzną czy ekotyp.

Odmianą botaniczną ( odmiana naturalna) – łac. Varietes – określa się „grupę osobników tworzącą mniej lub bardziej wyraźny wariant lokalny gatunku”.

Odmiana uprawna – gdy w obrębie określonego gatunku powstały nowe kreacje, ale wyłącznie wskutek celowej i świadomej działalności człowieka (hodowcy). Zawsze zapisuje się je pismem prostym i dużą pierwszą literą i z górnymi pojedynczymi apostrofami.

Forma – „grupa osobników sporadycznie występująca w populacjach gatunku różniące się jedną lub kilkoma cechami”.

Przy zapisie polskich ( krajowych) nazw gatunkowych zawsze pisze się je mała litera np. Hedera helix - bluszcz pospolity.

Gdy nazwa gatunku i odmiany pochodzi od nazwiska, to w polskim tłumaczeniu należy napisac je z dużej litery np. Selaginella kraussiana var.brownii – widliczka Crausa Browna.

Mieszaniec międzygatunkowy – składa się z nazw obu form rodzicielskich połączonych znakiem x, przy czym najpierw pisze się nazwę rośliny matecznej, a na drugim miejscu nazwę rodziny ojcowskiej.

Hippeastrum hybridum x H.pratense

Nazwa botaniczna takiego mieszańca zawiera znak x między nazwą rodzajową Hippeastrum

a epitetem gatunkowym nadanym nazwie nowego mieszańca jako Hippeastrum x chmielii.

Mieszaniec międzyrodzajowy nazwę form rodzicielskich łączy się znakiem x np. Fatsia japonica x Hedera helix, a nazwę botaniczną mieszańca tworzy się z kombinacji części nazwy obu rodzajów rodzicielskich, poprzedzonej znakiem x oraz epitetu gatunkowego np. x Fatschedera lizei .

Mieszaniec wegetatywny utworzony przez szczepienie przed nazwą botaniczną utworzoną z połączenia fragmentów nazw komponentów stawia się znak (+).

Zestaw III

1. Uprawa jakiej rosliny była w ostatnich latach najpopularniejsza

Róża – 250 tys. Ha

Gerbera

Chryzantemy

Tulipan

Anturium – 25 tys. Ha

2. Rośliny do dużych pomieszczeń.

1. Agave americana

2. Phoenix canariensis

3. Araukaria excelsa

4. Asplenium nidus

5. Camelia japonica

6. Dracena reflexa

7. Ficus beniamina

8. Ficus elastica

9. Monstera deliciosa

10. Pandanus Veitchii

11. Nerium oleander

3. Rośliny rabatowe w polskim lesie.

1. Ledum palustre

2. Asarum Europaeum

3. Poa nobilis

4. Anemone nemorosa

5. Leucojum aestivum

6. Pachysandra termnalis

7. Erica carnea

8. Leucoium vernum

9. Anemone sylvestris

10. Aruncus dioicus

11. Convallaria majalis

4. Temperatury pędzenia tulipana.

7 - 10 dni – 34 ºC

5 - 6 tygodnie - 20 ºC

Aż do wytworzenia się wewnątrz cebul zawiązków kwiatów (stadium G).( gdy całkowicie wytworzą się płatki okwiatu, pręciki i znamię słupka) – wówczas obniża się temperaturę do 17 ºC.

W celu przygotowania roślin do szybkiego wzlotu w szklarni cebule wymagają chłodzenia w temperaturze +9 lub +5 ºC przy czym długość stosowania niskich temperatur zależy od odmiany i terminu pędzenia.

Tulipany pędzone metodą standardową wymagają 14-20 (22) tygodni chłodzenia.

Tulipany +5 ºC wymagają 10-14 tygodniowego okr. chłodzenia.

Temp. w szklarni i ogrzewanym tunelu podczas pędzenia w bardzo wczesnym terminie powinna wynosić 18 - 20 ºC, a od połowy stycznia 16 - 18 ºC

Tulipany pędzone metodą +5 ºC wymagają temp. 14 - 16 ºC

Przyspieszenie wynosi 2-3 tyg. w porównaniu do odmian gruntowych.

metoda zamraża­nia cebul - cebule sadzi się do skrzynek w kon. X, następ­nie wstawia się je do chłodni, gdzie w temp. ukorzeniają się w ciągu 8 ty­g., potem zostają zamrożone w temp. od -2 do na okres 5-8 miesięcy, dzięki czemu mogą być pędzone od V do XI. Odmiany pędzone tą metodą - np. 'Paul Richter', 'Golden Milady' - noszą nazwę tulipanów ESKIMO.

5. Jak można wpłynąć na rozwój chryzantem.

ster. procesem kwitnienia – Uzyskanie kwit. w zaplanowanym terminie, innym niż naturalny, na skutek działania odpowiednią : temp., światłem, dł. dnia, wilgotnością itp..

wpływ światła

Światło odgrywa najważniejszą rolę w rozwoju chryzantem. Istotne są wszystkie aspekty oddziaływania; okres działania światła w ciągu doby (fotoperiod), natężenie światła oraz jego jakość.

Chryzantemy to rośliny dnia krótkiego, rozwijają się wegetatywnie przy długim dniu, a generatywnie przy krótkim (zazwyczaj 8-10 godz.)

Krótki dzień w war. nat. nie zawsze warunkuje kwit., zawsze jednak w większym lub mniejszym stopniu przyspiesza proces rozwoju paka kwiatostanowego.

Istnieją dwie krytyczne długości dnia: pierwsza warunkuje inicjację pąka kwiatostanowego; druga umożliwia mu prawidłowy rozwój, aż do kwitnienia. Drugi fotoperiod jest krótszy od pierwszego o 1 – 4 godzin.

Krytyczne dł. dnia zależą również od temp. Po podniesieniu temp. z 16 do odmiany wczesne i średnio wczesne tworza pąki szybciej przy dłuższym, a odmiany póżne – przy krótszym fotoperiodzie.

W uprawie sterowanej światłem i temp., kiedy tworzą się jedynie paki szczytowe, rozwój generatywny podzielić można na trzy etapy:

- Rozwój mikroskopowy paka kwiatostanowego ( trwa zawsze 4 tyg. u wszystkich odmian

- Rozwój makroskopowy pąka kwiatostanowego ( zróżnicowany u odmian ; im póżniejsza odmiana tym dłuższy okres )

- Rozkwitanie koszyczka kwiatowego ( okres różny u poszczególnych odmian )

Odmiany które osiągają pełnie kwitnienia po:

- 6 – 8 tyg. zalicza się do odm. wczesnych.

- 9 – 11 tyg. to odmiany średnio wczesne

- 12 – 15 tyg. to odm. póżne

Długi dzień tj. 16 godzin na dobę, wpływa korzystnie na rozwój wegetatywny i umożliwia wyrośnięcie roślin na pożądaną wysokość.

Przedłużenie dnia uzyskuje się przez zastosowanie doświetlenia żarówkami o takiej mocy, aby oświetlenie 1m kw. pow. uprawy wynosiło min. 80 – 120 lux.

Doświetlanie stosuje się jako przedłużenie naturalnego dnia, albo w nocy, w godzinach 22.00 – 3.00.

Czas doświetlania zależy od aktualnej dł. nocy i nie powinien przekraczać 4 godzin.

Długi dzień można stworzyć przez przerwanie ciemności światłem

Optymalne natężenie światła dla wzrostu wegetatywnego wynosi 5000 lux., przez około 8 – 10 godz. na dobę. Przez pozostałą część fotoperiodu światło może być bardzo słabe.

W uprawie sterowanej, dla przyspieszenia rozwoju pąka kwiatostanowego, wykorzystuje się ilościowy sposób reagowania chryzantem na fotoperiod, skracając dzień przez zaciemnianie.

Dzień krótki, tj. 10 – 12 godz. światła na dobę, oraz temp. nocy około .C przyspieszają proces inicjacji i rozwoju pąka kwiatostanowego.

Wskazane jest zaciemnianie roślin do momentu zabarwienia się pąków.

WPŁYW TEMPERATURY

Optymalna temp. dla mikroskopowego rozwoju pąka kwiatostanowego to . w późniejszym rozwoju pąka, gdy już rozwija się koszyczek, temperaturę można obniżać co tydzień o 1 – do .

Zbyt wysoka temperatura ( 25 – ) znacznie opóźnia rozwój chryzantem bądź całkowicie hamuje kwitnienie.

Zestaw IV

1. Wymień najdłużej kwitnące rośliny jednoroczne.

Jednoroczne z siewu wprost do gruntu

1) Callendula officinalis – kwit. VI do późnej jesieni

2) Cosmos bipinnuatus – kwit. VII do późnej jesieni

Cosmos sulphureus - kwit. VII do późnej jesieni

3) Centaurea cyanus – kwit. Kon. V - IX

4) Portulaca grandiflora – kwit. VI do późnej jesieni

5) Amaranthus caudatus – kwit. VII - IX

Amaranthus paniculatus - kwit. VII – IX

6) Lobularia maritima – kwit. VI do jesieni

7) Tropaeolum majus – kwit. VII X

Jednoroczne z rozsady

8) Ageratum x haustonianum – kwit. VI do pierwszych przymrozków

9) Begonia semperflorens – kwit. VII do pierwszych przymrozków

10) Dianthus caryophyllus – kwit. VII do pierwszych przymrozków

2. Zastosowanie epifitów w dekoracji wnętrz.

Do epifitów, które znalazły powszechne zastosowanie jako rośliny ozdobne należą bardzo liczne gatunki z rodziny

Orchidaceae – Phalaenopsis, (Cattleya)

Araceae – Anthurium,

Bromeliaceae – Bilbergia nutans

i liczne gatunki paproci np. spider plant, Asplenium nidus, Platycerium bifurcatum

Epifity znalazły szerokie zastosowanie do dekoracji wnętrz, jako kwiaty doniczkowe, mają ładne dekoracyjne liście i kwitną efektownie. Można je sadzić do płytkich pojemników lub eksponować na suchych pniach i konarach

Szczególnie godne polecenia do dekoracji wnętrz są:

Ananasowate:

1) Aechmea fasciata

2) Guzmania sp.

3) Neoregelia carolinae

4) Tillandsia sp.

5) Vriesea splendens

Araceae:

1. Zamioculcas zamiifolia

2. Monstera deliciosa

3. Philodendron selloum

4. Anthurium

5. Zantadeshia

6. Aglaonema commutatum

Sukulenty epifityczne : Epiphyllum, Rhipsalis, Zygocactus

3. Wpływ długiego dnia na kwit. Roślin ozdobnych.

Przejście roślin zielnych z fazy wegetatywnej w generatywną jest uwarunkowane wieloma czynnikami endo- i egzogennymi, jednym z nich jest czynnik fotoperiodyczny. Dobowe zmiany długości dnia i nocy, czyli światła i ciemności, zwane warunkami fotoperiodycznymi, u wielu roślin determinuje ich zakwitanie ( indukcja fotoperiodyczna kwitnienia). Termin ten oznacza, że wystarczy traktowanie roślin specyficznym dla niej fotoperiodem przez odpowiednia dla gatunku liczba kolejnych dni, aby nastąpiła indukcja warunkująca w następnym okresie różnicowanie wierzchołka wzrostu i wytworzenie zawiązków kwiatów. Krótki fotoperiod sprzyja tworzeniu pędów spichrzowych mieczyka, dalii, powstawanie pyłku, wczesne wchodzenie w stan spoczynku, opadanie liści, zmiany wielkości bulw.

Rośliny dzielimy ze względu na reakcję na czynnik fotoperiodyczny na:

RKD – rośliny krótkiego dnia – kwitną gdy przebywają pod działaniem dnia krótszego od wartości krytycznej, są to rośliny kwitnące jesienią np. Aster, Dendranthema

RDD – rośliny długiego dnia – kwitną, gdy długość dnia przekracza wartość krytyczną, są to rośliny kwitnące latem, np. Lilium, Papaver, Tulipa

RN – rośliny fotoperiodycznie obojętne , np. Helianthus

Schemat przebiegu fotoperiodycznej indukcji kwitnienia

Ś W I A T Ł O

• długość trwania,

• jakość

Fitochrom

• transformacje fitochromu

• łańcuch transdukcji sygnału

• zmiany metaboliczne

• ekspresja genów

• stan indukcji

• (induktor kwitnienia i jego transport)

Wierzchołek wzrostu

Kwitnienie

Długi dzień wpływa na kwitnienie roślin długiego dnia, kwitnących najczęściej latem, indukuje ich kwitnienie. Do takich roślin należy Rudbeckia bicolor

Poprzez stosowanie długiego dnia możemy manipulować porą zakwitania roślin poprzez doświetlanie i w ten sposób otrzymywać typowe rośliny dnia długiego na jesieni, długi dzień opóźnia zakwitanie RKD poprzez wydłużanie dnia do 16 – 18 godzin na dobę

4. Wpływ pochodzenia roślin na wymagania uprawowe.

Dla lepszego usystematyzowania roślin pod względem użytkowym przyjęto dla potrzeb ogrodnictwa ozdobnego podział na VIII obszarów geograficzno-roślinnych. Znajomość miejsca pochodzenia danej rośliny umożliwia dostosowania warunków uprawy w szklarni do jak najbardziej optymalnych i takich jakie występują w miejscu pochodzenia.

I tropikalny las równikowy – dżungla

Dieffenbachia

Monstera

Philodendron

Catteya

Dendrobium

Oncidium

II sawanny

Rośliny stąd się wywodzące mają rozbudowany i głęboki system korzeniowy. Występują tu także sukulenty.

pochodzą stąd liczne gatunki : Coreopsis, Tagetes, Ziania, Ipomea, Convulvulus, Dalia, Clivia, Hameanthus, Amarylis

III lasy laurolistne

Laur kanadyjski i szlachetny, mirt pospolity, berberysy, magnolie, aukuba, Gardenia Klematis, Hedera, Vitis, Araukaria, Areca, Howea, Primula. Na pniach często spotyka się epifity (Tilandsia usneoides), Epidendrum, Oncidium, Peperomia.

IV lasy twardolistne

Klematis viticella, Humulus lupulus, Lavendula, Thymus vulgaris, Tulipa vulgaris, Narcisus poeticus, Muscari neglectum, Helichrysum, Nigeklla, Salvia, Matthiola, Calendula

V stepy i prerie

z rodzin: Liliaceae, Iridaceae, Fritillaria, Tulipa, Iris, Adonis, Corydalis, Anemone

VI lasy liściaste

Hedera helix, Clematis vitalba, Humulus lupulus, Anemone, Convallaria, wrzosowate I jaskrowate

VII lasy iglaste

wzosowate, żywotniki, tuje, choiny kanadyjskie – kseromorficzna budowa ograniczająca transpiracje

VIII półpustynie i pustynie

Crassulaceae, Euphorbiaceae, Aizoace (Echeveria, mamilaria,Opuntia, Aloe, Kalanchoe)

Rośliny pokojowe najlepiej rozwijają się w warunkach zbliżonych do ich środowiska naturalnego. Rośliny wnętrza zwykle dobrze znoszą warunki klimatyczne latem, niektóre można nawet w tym czasie wystawiać w doniczce do ogrodu ale zimą trzeba je bezwzględnie trzymać w ogrzewanym pomieszczeniu.

Rozwijając się w określonym środowisku poszczególne grupy roślin przystosowały się do bardzo różnych warunków oświetlenia w zależności od położenia geograficznego i cech stanowiska.

Rośliny dzieli się zwykle na trzy duże grupy:

1)rośliny wymagające pełnego nasłonecznienia

2)wymagające światła bardziej lub mniej intensywnego, ale nie bezpośredniego nasłonecznienia

3)stale rosnące w cieniu

Roślina potrzebuje do życia również wody, powietrza i ziemi (podłoża). Wilgotność podłoża utrzymuje się przez podlewanie dostosowane do potrzeb rośliny, należy znowu uwzględnić jej pochodzenie (strefę klimatyczna) oraz temperaturę miejsca, w którym roślinę umieszczono i porę roku. W okresie wzrostu podlewa się rośliny przeważnie obficiej niż podczas spoczynku. Wzrost wilgotności powietrza można osiągnąć przez zraszanie, otaczanie rośliny wilgotnym mchem, odparowywanie wody lub uprawę w oszklonych zamkniętych pojemnikach.

Większa część roślin jest przytwierdzona korzeniami do gleby lub podłoża. Ten kto chce zapewnić roślinie warunki naturalne w mieszkaniu, musi tak „podrobić” podłoże, aby odpowiadało jej wymaganiom biologicznym, a wymagania te są bardzo różne.

5. Zastosowanie roślin cebulowych.

Zastosowanie :

- pod drzewami i na trawie , nasadzenia naturalistyczne w trawę np. krokus

- rabata bylinowa

- zagony wzniesione (w miastach)

- ogrody przydomowe

- łączenie roślin cebulowych z innymi bylinami wiosny

- do pojemników

- nad wodą – kilka gatunków znosi wilgotną glebę – śnieżyca letnia

- sadzenie współrzędne z krzewami róż

- sadzenie w roślinach okrywowych

- kwietniki bylinowe

- w mieszkaniu

- na skalnikach (odmiany niskie , botaniczne)

- miejsca reprezentatywne

- kwiaty cięte

ZESTAW V

1. PRODUKCJA JAKICH ROŚLIN RABATOWYCH JEST NAJBARDZIEJ OPŁACALNA.

Coraz większe znaczenie mają rośliny jednoroczne. Mogą być stosowane do obsadzania rabat kwietników, do skrzynek balkonowych, pojemników w zieleni miejskiej, a także na kwiat cięty, czy materiał do suchych kompozycji, można z nich tez tworzyć zielone żywopłoty i osłony. Popularność tych dekoracyjnych roślin zmusiła hodowców do selekcjonowania nowych serii i odmian, a także poszukiwaniu gatunków które sprostają wymaganiom odbiorców. Wzrost popularności, niska cena nasion, prosta uprawa (bez konieczności posiadaniu szklarni czy inspektu) oraz stosunkowo niska czaso- i pracochłonność sprawiają, że produkcja tych roślin jest opłacalna.

2. PRZEGLĄD I ZASTOSOWANIE PAPROCI.

Paprocie nie lubią bezpośredniego nasłonecznienia, wymagają stanowisk jasnych lub półcienistych. Lubią wysoka wilgotność powietrza i stale wilgotne żyzne podłoże. Można je rozmnażać przez zarodniki, podział kłączy, jednak zastosowanie techniki in vitro spowodowało wzrost zainteresowania. Paprocie maja szerokie zastosowanie:

Do dekoracji wnętrz: Adiantum tenerum, Cyrtomium falcatum, Asplenium nidus, A. bulbiferum, Platycerium bifurcatum, Pteris certica, Pellaea rotundifolia, Nephrolepis cordifolia, N. exaltata

Na zieleń ciętą: Nephrolepis cordifolia, N. exaltata, Adiantum tenerum, Cyrtomium falcatum, Pteris certica, Arachniodes adiantiformis, Microsonium scolapandrium, Sticherus umbellatus

W ogrodzie i terenach zieleni:

- skalniaki: Phyllitis scolopendrium, Ceterach officinarum,

- zimozielone: Blechnum spicant, Polystichum aculeatum

-pojedyncze: Osmunda regalis, Matteuccia struthiopteris

- zbiorniki wodne: (Thelypteris palustris), Dryopteris cristata

- małe grupy: Polypodium vulgare, Dryopteris filix-mas

Paprocie można sadzić:

- w grupach drzew, pod drzewami

- na północnej ścianie budynków

- nad brzegami wód, nad oczkami i ciekami wodnymi

- na terenach wilgotnych i skalistych, na cienistych skarpach

3. ROŚLINY UPRAWIANE NA ZIELEŃ CIĘTĄ.

Zieleń cięta - zielone elementy (liście, pędy) uprawiane do kompozycji, bukietów jako dodatek do kwiatów.

Szparagi uprawiane na zieleń ciętą:

- Asparagus densiflorus

- Asparagus officinalis

- Asparagus seteceus

- Asparagus falcatus

- Asparagus virgatus

Szparagi rozmnaża się z nasion (przed wysiewem moczy się je 24 godz. w letniej wodzie) lub przez podział.

Paprocie uprawiane na zieleń ciętą:

- Nephrolepis cordifolia

- N. exaltata

- Adiantum tenerum

- Cyrtomium falcatum

- Pteris certica

-Arachniodes adiantiformis

-Microsonium scolapandrium

- Sticherus umbellatus

Paprocie na szerszą skalę rozmnażane są głównie metodą in vitro, ale można je rozmnażac także przez zarodniki i podział kłączy.

Palmy upr. na zieleń ciętą:

- Chamaeodora costaricana

- Areca lutescens

- Caryota mitis

Palmy rozmnażane są z nasion.

Rośliny doniczkowe upr. na zieleń ciętą:

- Anthurium andreanum

- Zantedeschia aethiopica

- Aspidistra elatior

- Syngonium podophyllum

- Monstera deliciosa

- Philodendron sellout

- Spatyphyllum hybridum

- Cordylina terminalis

Byliny upr. na zieleń ciętą:

- Hosta sieboldiana

- Hosta fortunei

- Bergenia cordifolia

- Stachys lanata

- Hedera helix

4. PORÓWNAJ PRODUKCJĘ RÓŻ METODĄ TRADYCYJNĄ I NOWOCZESNĄ.

Nowoczesne metody produkcji róż pod osłonami w sposób zasadniczy odbiegają od metod tradycyjnych. Dzisiejsza uprawa róż w systemie bezglebowym, czyli metoda z zastosowaniem różnych modyfikacji upraw hydroponicznych wymaga specjalnego przygotowania pomieszczeń. Wprowadzenie podłoży inertnych do uprawy róż pod osłonami spowodowało rewolucję w rozmnażaniu i prowadzeniu krzewów. W niewielkiej ilości podłoża, w kostce lub ofoliowanej macie wełny mineralnej, bądź podłoża kokosowego, nie mogły się pomieścić silnie rozbudowane korzenie podkładki krzewu przeniesionego ze szkółki. Poza tym na ponowne ukorzenienie się takich krzewów i wyrośnięcie pędów kwiatowych trzeba było długo czekać. Dlatego też coraz częściej rozmnaża się róże w inny sposób:

• Szczepienie bezwęzłowej sadzonki podkładki

• Okulizacja ulistnionej sadzonki podkładki

• Szczepienie lub okulizacja na sadzonkach korzeniowych

• Szczepienie w ręku

• Sadzonki pędowe

Nowoczesna technologia uprawy róż uwzględnia także stos. doświetlania asymilacyjnego i dokarmianie roślin CO₂. Klimat w szklarni oraz nawożenie i nawadnianie sterowane są automatycznie. W takich war. uzyskuje się obfite plony kwiatów, przekraczające ponad dwukrotnie plony otrzymywane z roślin uprawianych tradycyjnie w glebie, ze spoczynkiem zimowym.

Tradycyjna -róże sadzimy na jesieni lub na wiosnę co 40cm pienne co 60-80cm podkładek. Przechodzą okres spoczynku w temp 3-, w I-II pąki ruszają, podnosimy temp nocy do 9- a ok. 6 tyg po posadzeniu podlewamy. Wzrost przy 18-, wiązanie pąków . W 1 roku rozbudowa krzewów, uszczykiwanie pąków, tnąc pędy z kwiatami ogranicza się pow. asymilacyjna. Na krzewie zostawiamy tylko silne paki. Pędy wyrastające z miejsca okulizacji - cenna rozbudowa krzewu, w poł VIII ciecie wyrównawcze w celu obfitego kwit w X, zbiór XI, ogrzewamy szklarnie dla lepszego kwitnienia.

Metody tradycyjne, uprawa na zagonach, z wyłączeniem ogrzewania szklarni i zimowym spoczynkiem krzewów pozwalały uzyskiwać zaledwie 80–150 kwiatów z m kw.

5. JAK MOŻNA PRZEDŁUŻYĆ TRWAŁOŚĆ RÓŻ CIĘTYCH.

Trwałość i dekoracyjność kwiatów ciętych róż w dużej mierze zależy od ich bilansu wodnego. A by przedłużyć trwałość ciętych róż należy:

- uprawiać roślinę w warunkach wysokiej wilgotności powietrza optymalnej dla tego gatunku, powoduje to zanikanie zdolności szparek do reagowania na stres wodny

- usunąć część liści z pędów, co ograniczy transpirację

- przycinać końce pędów pod wodą, aby nie dopuścić do zapowietrzenia naczyń, w przypadku zapowietrzenia wstawić końce pędów do gorącej wody po uprzednim ich przycięciu

Związki chem. wykorzystywane w pożywkach do przedłużania trwałości ciętych róz:

- stosowanie azotanu srebra - ogranicza rozwój mikroflory

- stosowanie estrów 8-hydroksychinoliny: siarczanu i cytrynianu-zapobiegają powstawaniu blokady fizjo. przez właściwości chelatowania jonów metali, obniżają pH co hamuje rozwój mikroflory i wpływa na aktywność enzymów, powodują także zamykanie szparek, czyli ograniczają transpiracje

- stosowanie cukru- hamuje proteolizę, ogranicza transpiracje przez zamykanie szparek, pomaga utrzymać turgor, powstrzymuje zmiany właściwości błon cytoplazmatycznych

- tiosiarczan srebra- zabezpiecza rośliny przed etylenem

Zabiegi stos. przez producenta w celu przedłużenie trwałości kwiatów ciętych róż:

- po ścięciu róże wstawia się do gorącej, zakwaszonej wody z dodatkiem śr. grzybobójczego i bakteriobójczego oraz środkiem zwilżającym, po czym umieszcza się w chłodni

- kondycjonowanie - powszechny zabieg polegający na wstawieniu róż do roztworu cukru o stężeniu 2-5 % i STS

- impregnacja - polega potraktowaniu pędów przez 5-10 min roztworem azotanu srebra.

Należy pamiętać, że powiędniętych róż nie można wstawiać do pożywek z cukrem, najpierw trzeba przywrócić im turgor.

W domowych warunkach należy pamiętać o częstej zmianie wody i myciu wazonów, a także przycinaniu pędów. Stosowanie pożywek pozwala zaniechać te czynności

ZESTAW VI

1. ROŚLINY NA MURKI SKALNE.

1.Arabis caucasica

2.Hieracum sp.

3.Thymus serpyllum

4.Phlox subulata

5.Sedum sp. (acre, album, reflexu, kamschaticum)

6. Armeria maritima

7.Helianthemum x hybridum

8.Cerastium tomentosum

9.Cerastium biebersteinii

10.Aubrieta x cultorum

11.Stachys lanata

12. Alyssum saxatile

13.Iberis sempervirens

14. Saxifraga x arendsii

15. Ajuga reptans

2. ROŚLINY NA SŁONECZNE BALKONY.

1.Bacopa

2.Bidens ferulifolia

3.Coleus blumei

4.Cuphea ignea

5.Fuchsia hybryda

6.Impatiens ‘New Gwinea’

7.Glechoma hederacea

8.Lysimachia congestifolia

9.Osteospermum eclonis

10.Petunia ‘Surfinia’

11.Santalina chamaecyparissus

12.Scaevola aemula

13.Verbena pendula

14.Pelargonium hederafolium

3. ROLA TEMP. W UKORZENIANIU ROŚLIN OZDOBNYCH.

Temp. jest jednym z podst. czynników warunkujących szybkość ukorzenianiu. Temp. w dzień powinna wynosić 20- i 15- w nocy, temp. podłoża może być 2- wyższa. W takiej temp. inicjacja rozwoju korzeni przebiega najszybciej.

Najlepsze wyniki uzyskuje się, gdy temp. podłoża w dzień i w nocy jest mniej więcej stała, co wpływa na szybkie rozrastanie się systemu korzeniowego, a temp. powietrza utrzymywana jest na określonym poziomie w zależności od natężenia światła, wpływając z kolei na intensywność fotosyntezy. Zimą i wiosną, zwłaszcza dla roślin ciepłolubnych, przy ogrzewaniu podłoża do temp. optymalnej, temp. powietrza może być utrzymywana na znacznie niższym poziomie, zwłaszcza nocą i w dni pochmurne, co pozwala uzyskać dość duże oszczędności energetyczne.

Stos. się tzw ogrzewanie wegetacyjne – bezpośrednio przy roślinach. Wykonuje się to za pomocą np. specjalnych węży, w których płynie ciepła woda lub elektrycznych przewodów (kabel) grzejnych. Na krótki czas można podgrzać podłoże podlewając rośliny wodą o temperaturze 25-. Wyższa temperatura podłoża niż powietrza jest niezbędna dla ukorzeniania sadzonek wielu gatunków roślin.

4. DLACZEGO JEST PROBLEM Z UTRZYMANIEM TEMP. W SZKLARNI.

Gł. problemem w utrzymaniu temp. w szklarni jest coraz cieplejszy klimat. Latem przy największych temp. dochodzi do przegrzewania spowodowanego intensywną operacją słońca. Problem nagrzewania dodatkowo potęgowany jest przez efekt cieplarniany występujący w szklarni. Polega on na kumulowaniu przez urządzenia, elementy konstrukcyjne, rośliny, powietrze oraz podłoże energii słonecznej, która w nocy jest wypromieniowywana na sposób ciepła podwyższając tym samym temperaturę.

Zabiegi, podejmowane w celu obniżenia temperatury to :

cieniowanie – (obniżenie jakości światła)

wapnowanie szyb - konieczność mycia dużej powierzchni szyb, trudnodostępnych

wietrzenie – możliwość wprowadzenia na teren szklarni patogenów i szkodników, dodatkowo przeciągi są niekorzystne dla kwiatów

folie odbijające, białe folie rozpostarte w szklarni, mające na celu odbicie promieniowania słonecznego.

Problem utrzymania odpow. temp. zimą wynika z faktu dużego przewodnictwa cieplnego stos. materiałów do budowy szklarni oraz istnienia nieszczelności. Koniecznym staje się dogrzewanie szklarni, co wiąże się z poniesieniem znacznych wydatków na produkcję. Może to spowodować nieopłacalność całej uprawy.

Zbyt wysoka temperatura w szklarni powodować może nadmierny wzrost elongacyjny roślin, natomiast temperatura zbyt niska spowalnia wzrost roślin i może doprowadzić do zaburzeń rozwoju.

5. MATECZNIK CHRYZANTEM, ROZMNAZANIE CHRYZANTEM.

Matecznik-uprawa tradycyjna

Rośliny przeznaczone do założenia matecznika powinny być zdrowe i starannie wyselekcjonowane z najdorodniejszych roślin, typowych dla odmian.

Po jesiennym zbiorze kwiatów, korzenie roślin wykopujemy i skracamy o ⅓ i usuwamy resztki starych zdrewniałych łodyg. Rośliny sadzi się w zimnej szklarni. Podczas zimy utrzymuje się temp. 4- (przez 4-6 tyg.), ponieważ chryzantemy muszą być wernalizowane. Miesiąc przed planowanym terminem sadzonkowania temp. podnosi się stopniowo do , aby pobudzić roślinę do intensywnego wzrostu weget. Matecznik uprawia się przy 16 godz. dniu i przy świetle, najlepiej 5000 luxów na poziomie blaszki liściowej.

Niezależnie od zapotrzebowania na sadzonki matecznik musi być eksploatowany sukcesywnie przez max.4 miesiące.

Matecznik-uprawa sterowana

W uprawie sterowanej sadzonki potrzebne SA przez cały rok, dlatego postępowanie jest trochę inne. Początkowo rośliny musza być wernalizowane w temp. poniżej przez ok. 4 tygodnie w szklarni, po tym okresie podnosi się temp. do ok. i w razie potrzeby doświetla by dzień trwał 16 h. utrzymanie mateczników w odpowiedniej kondycji przez cały rok jest bardzo trudne, dlatego w tym systemie uprawy rolę mateczników w spełniają sadzonki, które po ukorzenieniu uszczykuje się w celu rozkrzewienia, a następnie w warunkach podanych wyżej eksploatuje się przez 3 miesiące. Z tego matecznika pobiera się sadzonki na założenie następnego – taki cykl powtarza się przez cały rok.

Rozmnażanie

Sadzonki pędowo-wierzchołkowe powinny mieć ok. 6- długości. Zależne jest to od odmiany. Te o krótkich międzywęźlach powinny mieć 4-6 liści. Sadzonki łamie się, ukorzenia się w substracie torfowym z perlitem w stosunku 2-1 : 1-2, przy pH 5,5-6,5 (5,8-6,0) w multipletach. Sadzonki ukorzenia się na długim dniu przy wysokiej wilgotności powietrza, temp podłoża 18- i temp powietrza 16-. w takich warunkach ukorzenianie trwa ok. 2 tygodni.

ZESTAW VII

1. PORÓWNAJ UPRAWĘ MATECZNIKA CHRYZANTEMY I GOŹDZIKA.

Matecznik-uprawa tradycyjna

Rośliny przeznaczone do założenia matecznika powinny być zdrowe i starannie wyselekcjonowane z najdorodniejszych roślin, typowych dla odmian.

Po jesiennym zbiorze kwiatów, korzenie roślin wykopujemy i skracamy o ⅓ i usuwamy resztki starych zdrewniałych łodyg. Rośliny sadzi się w zimnej szklarni. Podczas zimy utrzymuje się temp. 4- (przez 4-6 tyg.), ponieważ chryzantemy muszą być wernalizowane. Miesiąc przed planowanym terminem sadzonkowania temp. podnosi się stopniowo do , aby pobudzić roślinę do intensywnego wzrostu weget. Matecznik uprawia się przy 16 godz. dniu i przy świetle, najlepiej 5000 luxów na poziomie blaszki liściowej.

Niezależnie od zapotrzebowania na sadzonki matecznik musi być eksploatowany sukcesywnie przez max.4 miesiące.

Matecznik-uprawa sterowana

W uprawie sterowanej sadzonki potrzebne SA przez cały rok, dlatego postępowanie jest trochę inne. Początkowo rośliny musza być wernalizowane w temp. poniżej przez ok. 4 tygodnie w szklarni, po tym okresie podnosi się temp. do ok. i w razie potrzeby doświetla by dzień trwał 16 h. utrzymanie mateczników w odpowiedniej kondycji przez cały rok jest bardzo trudne, dlatego w tym systemie uprawy rolę mateczników w spełniają sadzonki, które po ukorzenieniu uszczykuje się w celu rozkrzewienia, a następnie w warunkach podanych wyżej eksploatuje się przez 3 miesiące. Z tego matecznika pobiera się sadzonki na założenie następnego – taki cykl powtarza się przez cały rok.

MATECZNIK GOŹDZIKÓW

Matecznik zakładany jest z całkowicie zdrowego materiału rozmnożeniowego. Wielkość plantacji powinna stanowić 3-5% plantacji. Matecznik powinien być oddzielony od miejsc uprawy na kwiat cięty, bo tylko to gwarantuje całkowitą jego zdrowotność. Całe pomieszczenie musi być zdezynfekowane. Matecznik prowadzi się z reguły na betonowych zagonach wzniesionych lub na stołach. Gęstość sadzenia w mateczniku waha się od 30 do 40 roślin na . podłoże musi być strukturalne, próchniczne i żyzne.

Nawożenie matecznika różni się zasadniczo od nawożenia przy uprawie na kwiat cięty – ze względu na wegetatywny i bardzo dynamiczny wzrost tych roślin. Utrzymanie roślin matecznych w stadium wegetatywnym jest warunkiem dobrego ich krzewienia. Przy długim dniu goździki bardzo łatwo przechodzą do stadium generatywnego – indukcji kwitnienia.

Aby zapobiec powstawaniu pąków trzeba je często uszczykiwać lub też cieniować (skracać dzień) w okresie lata.

Zagwarantować roślinom dobry wzrost i krzewienie w okresie zimy można przez doświetlanie roślin w ciągu dnia, tak żeby łączna suma godzin światła nie przekraczała 10 godzin.

Jeżeli się jest w stanie skracać dzień w mateczniku przez okres lata do 12 godzin i dostatecznie chłodzić szklarnię to matecznik można eksploatować przez 2 lata.

W mateczniku przy sprzyjających warunkach świetlnych szczególnie zimą i wiosną, należy utrzymywać temperaturę o wyższą niż dla roślin uprawianych na kwiat cięty. Odpowiednio do wyższej temperatury, również nawożenie azotowe, podlewanie roślin powinno być intensywniejsze, aby zagwarantować stały przyrost zielonej masy.

2. JAKIE ROŚLINY JEDNOROCZNE NIE NADAJĄ SIĘ NA KWIETNIKI MIEJSKIE I DLACZEGO.

Rośliny na kwietniki miejskie musi charakteryzować:

• odporność na niesprzyjające warunki pogodowe

• odporność na niesprzyjające warunki glebowe

• konkurencyjność w stosunku do chwastów

• łatwość rozmnażania, sadzenia, przyjmowania się

• długi okres kwitnienia

• odporność na choroby i szkodniki

• nie przywabianie owadów

• nisko rosnące

• rosnąc na glebie kwaśnej,

• znosić sadzenie rok po roku na tym samym miejscu

• tanie

nie nadają się na kwietniki miejskie np.:

1. Cosmos bipinnatus

2. Cosmos sulphureus

3. Kochia scoparia

4. Ipomea purpurea

5. Convolvulus tricolor

6. Lathyrus odoratus

7. Tropaeolum majus

8. Helianthus annus

9. Amaranthus caudatus

10. Amaranthus paniculatus

11. Rudbekia bicolor

12. Zinnia elegans

13. Impatiens balsamina

14. Impatiens waleriana

15. Matthiola inacana annua

16. Dianthus caryophyllus

17. Ricinnus communis

18. Coleus blumei

19. Mirabilis jalapa

20. Antirrhinum majus

21. Petunia hybrida

3. CECHY DOBRYCH BYLIN

• dekoracyjna w okresie kwitnienia, ale estetyczna także przed i po kwitnieniu

• charakteryzuje się dużą trwałością ulistnienia i długim okresem kwitnienia

• długowieczna, brak oznak szybkiego biologicznego starzenia się rośliny, nie brzydnie z wiekiem

• łatwa do rozmnożenia

• wytrzymałość na niekorzystne warunki klimatyczne, dobrze znosi zimy, nie przemarza

• wykazuje naturalną odporność na choroby i szkodniki

(Vinca minor, Iris sp., Tradescantia andersoniana, Hemerocalis hybridus, Bergenia sp., Liatra spicata, Echinacea purpurea, Phlox)

4. ROŚLINY DONICZKOWE Z RODZINY ARACEAE, ZASTOSOWANIE.

Zastosowanie:

Rośliny uprawiane na kwiat cięty:

Anturium cultorum,

Anturium hortulanum

Zantedeschia aethiopica,

Zantedeschia elliottiana

Pnącza:

Philodendron scandens,

Rhaphidophora aurea,

Scindapsus pictus

Syngonium podophyllum

Kwitnące rośliny doniczkowe:

Anturium cultorum

Anturium hortulanum

Zantedeschia aethiopica

Zantedeschia elliottiana

Spathiphyllum hybridum

Rośliny drzewiaste do dekoracji dużych pomieszczeń:

Dieffenbachia amoena

Dieffenbachia picta

Monstera deliciosa

Monstera oblique

Philodendron elegans

Philodendron erubescens

Philodendron selloum

5. ROZMNAŻANIE ROŚLIN IN-VITRO.

Kultury in vitro to hodowla lub rozmnażanie komórek, tkanek lub fragmentów organów roślinnych, prowadzone w naczyniach szklanych, na specjalnie dobranych pożywkach, w ściśle kontrolowanych, sterylnych war. Technika ta wykorzystuje zjawisko totipotencji, czyli zdolności odtworzenia całej rośliny z jej części, a nawet pojedynczej komórki.

MIKROROZMNAŻANIE ROŚLIN

ETAP 1. 

Uzyskanie sterylnych kultur pożądanych odmian ( inicjacja). Polega na przeniesieniu na pożywki sterylnych fragmentów roślin i pobudzeniu ich do wzrostu. Fragmenty roślin używane do inicjacji kultur to pąki wierzchołkowe, boczne, szypułki kwiatowe, czasem fragmenty pędów z pąkami bocznymi.

ETAP 2. 

Stabilizacja kultur. Polega na zmniejszeniu rozmiarów pędów roślin i uzyskanie materiału o niezdrewniałych tkankach, który po wielokrotnym przekładaniu na odpowiednie pożywki zaczyna intensywnie rosnąć i pozwala rozpocząć rozmnażanie na skalę produkcyjną. Etap ten trwa od 3 miesięcy do 2 lat, zależnie od odmiany rozmnażanej rośliny. Przyjmujemy, że etap ten kończy się po uzyskaniu około 100 wieloroślinek lub 500 pojedynczych mikrosadzonek z odmiany. Na tym etapie rośliny nie posiadają korzeni - konieczne składniki pobierają powierzchnią stykającą się z pożywką lub zanurzoną w niej.

ETAP 3.
Rozmnażanie na skalę prod.
Wieloroślinki dzieli się skalpelem na pojedyncze mikrosadzonki  i umieszcza  po kilkanaście sztuk na pożywce mnożącej zawierającej syntetyczne cytokininy (regulatory wzrostu konieczne w czasie rozmnażania) w kolbach lub słoikach Etap ten trwa 4 - 10 tygodni i jest powtarzany wielokrotnie, aż do uzyskania pożądanej ilości roślin. Nie można ,,bez końca'' powtarzać tego etapu - kultury sterylne trzeba odnawiać. Główne przyczyny dla których  konieczne jest odnawianie kultur roślin in vitro to utrata sterylności i dbałość o zdrowotność i duży wigor sadzonek otrzymanych  metodą laboratoryjną. 

ETAP 4.
Elongacja i przygotowanie do ukorzeniania.
Ostatni etap przebiegający w warunkach sterylnych. Polega na umieszczeniu pojedynczych roślinek na pożywce zawierającej syntetyczne auksyny (regulatory wzrostu wspomagające wytwarzanie korzeni). Mikrosadzonki powiększają swoje rozmiary. 
Po 3 - 4 tygodniach opuszczają 
laboratorium i warunki sterylne. 

ZESTAW VIII

1. PNĄCZA NA BALKONY.

1. Hedera helix

2. Rodochiton atrosanguineum

3. Cobaea scandens

4. Phaseolus coccineus

5. Lathyrus odoratus

6. Ipomea lobata

7. Ipomea purpurea

8. Campsis radicans

9. Vitis riparia

10. Clematis alpina

11. Thunbergia alata

12. Schisandra chinensis

13. Menispermum canadiensis

14. Lonicera tatarica

15. Poligonum aubertii

16. Wisteria floribunda

2. ROŚLINY DONICZKOWE.

1. Rośliny do wnętrz ciepłych, bardzo słonecznych, suchych:

- kaktusy: Zygocactus sp., Opuntia sp., Mammillaria sp., Echinops sp., Rebutia sp. Itd.

- sukulenty: Crassula arborescens, Aeonium sp., Agavea sp. Aloes p., Echeveria sp., Euphorbia sp., Gasteria sp., Havortia sp., Lithops., Sedum sp.

- sukulenty epifityczne (znoszą zacienienie, wymagaja większej wilgotności powietrza I podłoża): Epiphyllum sp., Rhipsalis sp.

2. Rośliny do wnętrz ciepłych ze światłem rozproszonym, wilgotnych (temp. powyżej , zimą ok. ):

1. Croton sp.

2. Anturium sp.

3. Begonia

4. Szeflera sp.

5. Hoya sp.

6. Maranta sp.

7. Calathea sp.

8. Ananas sativus

9. Aechmea (caudate, fasciata, miniata)

10. Guzmania sp.

11. Tillandsia sp.

3. Rośliny do wnętrz ze światłem rozproszonym i niską temperatura zimą (lato –

i wyżej, zimą 6-8°, nie więcej niż ) – na werandy, hole, ogrody zimowe:

1. Aukuba Japonia

2. Yukka

3. Hedera helix

4. Nephrolepis

5. Areucaria exelsa

6. Ficus elastica

7. Nolina recurvata

8. Scirpus

9. Bonsai

10. Murraya paniculata

11. Chlorophytum como sum

4. Rośliny do wnętrz ze światłem rozproszonym, temp umiarkowaną (16-18°, zima podobnie):

1. Ficus Benjamina

2. Ficus elastica

3. Dracena

4. Jukka

5. Dieffenbachia

6. Cyklamen

7. Gardenia

5. Rośliny do wnętrz wilgotnych, ciepłych z małą ilością światła, np. łazienki (temp powyżej ):

Większość paproci

Cyperus

Bonsai

Spatiphyllum hybridum

3. BYLINY UPRAWIANE NA KWIAT CIĘTY.

1. Narcissus sp. (Amaryllidaceae)

2. Iris sp. (Iridaceae)

3. Hyacinthus sp. (Liliaceae)

4. Tulipa sp. (Liliaceae)

5. Convallaria majalis (Liliaceae)

6. Delphinium x cultorum (Ranunculaceae)

7. Dianthus plumarius (Caryophyllaceae)

8. Chrysanthemum leucanthemum (Asteraceae)

9. Chrysanthemum maximum (Asteraceae)

10. Doronicum caucasicum (Asteraceae)

11. Helenium x hybridum (Asteraceae)

12. Phlox paniculata (Polemoniaceae)

13. Aster novae-angliae (Asteraceae)

14. Aster novi-belgi (Asteraceae)

15. Dendranthema grandiflora (Asteraceae)

4. WPŁYW WYSOKIEJ TEMP. NA UPRAWY W SZKLARNI.

Temp. wpływa nie tylko na pobieranie skł. min., lecz także na wszystkie procesy fizjologiczne rośliny. Wpływa również na przebieg procesów mikrobiologicznych i chem. w podłożu, które decydują o dostępności dla roślin skł. min.

Intensywność pobierania i transportu jonów wzrasta wraz ze wzros­tem temp. Optymalna mieści się w granicach 20–30°C, a taka jej wartość jest również optymalna dla przebiegu fotosyntezy. Pobieranie skł. jest także bardzo ograniczone w nadmiernie wysokiej temp., powyżej 40–45°C. Większość skł. min. pobierana jest z podłoża przez rośliny w sposób aktywny, zatem temp., wpływając między innymi na proces oddychania, modyfikuje intensywność pobierania jonów. Spadek temp. poniżej optimum najbardziej hamuje pobieranie P, K i Mg, natomiast nie ma dużego wpływu na pobieranie N i Ca. Zbyt wysoka temp. w nocy może utrudniać pobieranie Mg.

Temp. powietrza pod osłonami w nocy powinna być o 4- niższa niż podczas dnia. W dzień pochmurny korzystnie jest obniżyć temp. o 2-. Zbyt wysoka temp. w nocy i dzień pochmurny powoduje szybki wzrost elongacyjny roślin, czyli tzw. „wybieganie” i intensywne oddychanie.

5. PĘDZENIE ROŚLIN CEBULOWYCH NA PRZYKŁADZIE TULIPANA.

metoda zamraża­nia cebul - cebule sadzi się do skrzynek w kon. X, następ­nie wstawia je do chłodni, gdzie w temp. ukorzeniają się w ciągu 8 ty­g., potem zostają zamrożone w temp. od -2 do na okres 5-8 miesięcy, dzięki czemu mogą być pędzone od V do XI Odmiany pędzone tą metodą - np. 'Paul Richter', 'Golden Milady' - noszą nazwę tulipanów ESKIMO.

pędzenie standardowe: cebule (często chłodzone przez 6-9 tygodni) po posadzeniu poddaje się działaniu ni­skiej temperatury (od + do +), w której ukorzeniają się przed wstawie­niem ich do szklarni.

pędzenie specjalne: jest stosunkowo łatwym sposobem uprawy tulipanów w szklarni na kwiaty cięte w okresie od XII do III. Cebule preparowane i chłodzone, albo tylko chłodzone, są bezpośrednio wysadzane na zagony lub pa­rapety w szklarni. Zależnie od terminu kwit. tulipanów, cebule przed posa­dzeniem na zagony lub parapety są chłodzone na sucho w temp. 9°, 5° i . Długość okresu chłodzenia cebul w temp. 5° i , zależy od uprawianej odmiany i waha się od 10 do 14 tyg. Natomiast cebule chłodzo­ne na sucho w są po 10-12 tyg. sadzone w szklarni i ukorzeniane przez 5-10 tyg., zależnie od terminu kwit.

ZESTAW IX

1. WYSOKIE TRAWY NA RABATY BYLINOWE.

Wysokie (powyżej )

• Miscanthus sinensis

• Miscanthus saccharifolius

• Spartina pectinata

• Phragmites australis

• Calamagrostis x acutiflora

• Molinia caeulera subsp. arundinacea

• Penisetum japonicum

• Panicum virgatum

• Spartinia pectinata

Średnie (0,5-)

• Glyceria maxima

• Phalaris arundinacea

• Stipa capillata

• Helictotrichon sempervirens

• Spodiopogon sibiricus

• Pennisetum alopecuroides

• Molinia caerulea

2. ZABIEGI PO ŚCIĘCIU GOŹDZIKA.

Pozostawione po ścięciu kwiatów rośliny, (szczególnie jeżeli cięcie jest masowe, np. w uprawie terminowej, gdy jednocześnie tnie się niekiedy trzy kwiaty z rośliny), wymagają również odpowiedniej opieki. Przy ścięciu tak dużej zielonej masy zachwiana zostaje równowaga między częścią nadziemną a systemem korzeniowym. Z tego tez względu warto po masowym cięciu kwiatów zagon dostatecznie przepłukać, aby zlikwidować ewentualne zasolenie podłoża i niebezpieczeństwo uszkodzenia roślin. Zaprzestać trzeba zasilania roślin przez około 14 dni a wznowić je z chwilą pojawienia się nowych młodych pędów. Po masowym cięciu kwiatów należy również ograniczyć nieco podlewanie i obniżyć trochę temperaturę w szklarni.

• Przechowywanie

• Sortowanie

• Barwienie goździków

• Transport

3. ROŚLINY SEZONOWE DO POJEMNIKÓW WISZĄCYCH.

1. Bacopa (Sutera diffusa)

2. Bidens ferulifolium

3. Cuphea ignea

4. Impatiens ‘New Gwinea’

5. Verbena pendula

6. Scaevola aemula

7. Lysimachia conqestiflora

8. Petunia’Surfinia’ (grupy:Cascadia, fortunia, torenia, surfinia, ursynia)

9. Plectranthus coleoides

10. Pelargonium hederaefolium

11. Diaska cordata

12. Asteriscus

13. Mimulus aurantiacus

14. Aptemia cordifolia

15. Anagalis

16. Lobelia erinus

17. Iresine herbstii

18. Sanvitalia procumbens

19. Tropaeolum hybridum

4. ROZMNAŻANIE ROSLIN DONICZKOWYCH.

I. Generatywne

- wysiew nasion

Thunbergia

Eksakum

Rośliny rabatowe

Z pestek (Citrus Bergami; Citrus sinensis; Citrus maxima; Citrus aurantium – P. gorzka)

- wysiew zarodników

paprocie

II. Wegetatywne

Przez podział:

• Aspidistar elatior

• Bilbergia nutans

• Nephrolepis exaltata

• Maranta

• Scirpus

• Saintpaulia ionantha

• Chlorophytum comosum

Sadzonkowanie:

- sadzonki pędowe

• Zielne

• Słabo zdrewniałe

  • Cissus

  • Clematis

  • Pelargoniom

• Półzdrewniałe

  • Acuba japonia

  • Camelia Japonia

  • Ficus elastica

  • Laurus nobilis

• Zdrewniałe

- sadzonki liściowe

• Sadzonki z całych liści z ogonkiem ( Begonia elatior, Saintpaulia ionantha, Achimenes, Peperomia)

• Sadzonki z całych liści ( rozchodniki- Serum; Echeveria; grubosze – Echeveria)

• Sadzonki z fragmentów liści (Sanseveira trifasciata, siringia, Streptocarpus, Begonia masoniana, B metalica, B rex)

- sadzonki z pnia (Kordylina, Dracena, Dieffenbachia)

- sadzonki korzeniowe

Cebule:

• Narcissus

• Hippeastrum

• Hyacinthus

• Tulipa sp

Bulwy:

- pseudobulwy storczyków epifitycznych np.: Cymbidium, Cattleya, Laelia

Rozłogi:

• Chlorophytum comosum

• Nephrolepis cordifolia

• Nephrolepis exaltata

Odrosty:

- odrosty pędowe

• Ananas comosus

• Bilbergia nutans

• Aechmea fasciata

• Aloe arborescens

• Anturium andereanum

• A scherzerianum

• Echinopsis eyresii

• Phoenix canariensis

- odrosty korzeniowe:

• Agape americana

Rozmnóżki:

- Miniaturowe roślinki na dojrzałych liściach:

• Kolanchoe tubiflora

• Kolanchoe daigremontiana

• Asplenium bulbiferum

• Asplenium viviparum

- Miniaturowe roślinki na końcach pędów kwiatostanowych:

• Chlorophytum

• Saxifraga sarmentosa

• Tolmiea menziesii

Odkłady:

Większość pnączy i roślin o długich, giętkich, zwisających pędach można rozmnażać przez odkłady. Wadą tej metody jest tylko to, że ukorzenianie długo trwa.

- odkłady powietrzne: Zakłada się na nadziemnych wzniesionych pędach, nacina się, obkłada wilgotnym torfem, owija folią i czekamy Az fragment się ukorzeni. Odwijamy i odcinamy.

Figowce, difenbachie, draceny, krotony

5. JAKIE ROŚLINY NADAJĄ SIĘ DO UPRAWY STEROWANEJ.

Uprawa sterowana polega na skracaniu długości dnia w czasie trwania naturalnego okresu dni długich albo na przedłużaniu dnia światłem sztucznym w okresie dni krótkich. W Polsce udział kwiatów pochodzących z uprawy sterowanej jest jeszcze niewielki.

• Chryzantema

• Róża

• Goździk

• Gerbera

• Anthurium

ZESTAW X

1. Co oznacza termin: „7-tyg. upr.”

7- tygodniowa odmiana chryzantem oznacza, ze od momentu rozpoczęcia oddziaływaniem dniem krótkim do pełni kwitnienia upływa 7 tyg. w tym czasie roślina przechodzi 3 stadia rozwojowe:

• mikroskopowy - niezależnie od odmiany trwa 4 tyg.,

• makroskopowy - zależny od odmiany,

• rozwiniecie koszyczka kwiatowego - zależne od odm.

Inaczej jest to reakcja tyg. lub fotoperiodyczna i jest wskaźnikiem wczesności odmiany, które klasyfikują je do tzw. grup reagowania.

2. Porównaj tradycyjną i nowoczesną uprawę róż.

Nowoczesne metody produkcji róż pod osłonami w sposób zasadniczy odbiegają od metod tradycyjnych. Dzisiejsza uprawa róż w systemie bezglebowym, czyli metoda z zastosowaniem różnych modyfikacji upraw hydroponicznych wymaga specjalnego przygotowania pomieszczeń. Wprowadzenie podłoży inertnych do uprawy róż pod osłonami spowodowało rewolucję w rozmnażaniu i prowadzeniu krzewów. W niewielkiej ilości podłoża, w kostce lub ofoliowanej macie wełny mineralnej, bądź podłoża kokosowego, nie mogły się pomieścić silnie rozbudowane korzenie podkładki krzewu przeniesionego ze szkółki. Poza tym na ponowne ukorzenienie się takich krzewów i wyrośnięcie pędów kwiatowych trzeba było długo czekać. Dlatego też coraz częściej rozmnaża się róże w inny sposób:

• Szczepienie bezwęzłowej sadzonki podkładki

• Okulizacja ulistnionej sadzonki podkładki

• Szczepienie lub okulizacja na sadzonkach korzeniowych

• Szczepienie w ręku

• Sadzonki pędowe

Nowoczesna technologia uprawy róż uwzględnia także stos. doświetlania asymilacyjnego i dokarmianie roślin CO₂. Klimat w szklarni oraz nawożenie i nawadnianie sterowane są automatycznie. W takich war. uzyskuje się obfite plony kwiatów, przekraczające ponad dwukrotnie plony otrzymywane z roślin uprawianych tradycyjnie w glebie, ze spoczynkiem zimowym.

Tradycyjna -róże sadzimy na jesieni lub na wiosnę co 40cm pienne co 60-80cm podkładek. Przechodzą okres spoczynku w temp 3-, w I-II pąki ruszają, podnosimy temp nocy do 9- a ok. 6 tyg po posadzeniu podlewamy. Wzrost przy 18-, wiązanie pąków . W 1 roku rozbudowa krzewów, uszczykiwanie pąków, tnąc pędy z kwiatami ogranicza się pow. asymilacyjna. Na krzewie zostawiamy tylko silne paki. Pędy wyrastające z miejsca okulizacji - cenna rozbudowa krzewu, w poł VIII ciecie wyrównawcze w celu obfitego kwit w X, zbiór XI, ogrzewamy szklarnie dla lepszego kwitnienia.

Metody tradycyjne, uprawa na zagonach, z wyłączeniem ogrzewania szklarni i zimowym spoczynkiem krzewów pozwalały uzyskiwać zaledwie 80–150 kwiatów z m kw.

3. Jakie są sezonowe nasadzenia do kwietników albo rabat.

Pierwsze nasadzenie:

Rośliny cebulowe:

• Tulipa sp.

• Narcissus sp.

• Hyacinthus sp.

Rośliny dwuletnie:

• Viola x wittrockiana

• Bellis parennis

• Myosotis sylvatica

• Erysimum cheiri

Drugie nasadzenie:

Rośliny jednoroczne lub trwałe uprawiane u nas jak jednoroczne:

• Tagetes patula

• Tagetes erecta

• Tagetes tenuifolia

• Ageratum houstonianum

• Salvia splendens

• Salvia farinacea

• Senecio maritime

• Begonia semperflorens

• Lobelia erinus

• Iresine herbstii

• Iresine lindenii

• Gazania rigens

• Pelargonium x hortorum

• Pelargonium hederaefolium

• Petunia x hybryda

• Dimorphoteca sinuata

• Heliotriopium arborescens

• Osteospermum eclonis

• Coleus blumei

• Helichrysum petiolare

• Verbena x hybrida

• Impatiens “ New Gwinea”

• Plectranthus coleoides

Rośliny trwałe niezimujące w gruncie:

• Dahlia variabilis

• Begonia x tuberhybrida

• Canna generalia

Trzecie nasadzenie:

• Dendrantema grandiflora

• Viola x wittrockiana

• Bellis parennis

• Senecio maritima

4. Wymień 10 najbardziej wytrzymałych roślin do pokoju.

Na słoneczne:

1. Aloe vera

2. Aloe arborescens

3. Bilbergia nutans

4. Kalanchoe blossfeldiana

5. Crasula arborescens

6. Nolina recurvata

7. Cereopegia woodii

8. Euphorbia tirucalli

9. Echeweria elegans

10. Gasteria verrucosa

Na półcieniste:

1. Aspidistra elatior

2. Clivia miniata

3. Clivia nobilis

4. Peperomia caperata

5. Ficus elastica

6. Schefflera arbolicola

7. Zamioculcas zamiefola

8. Sansevieria trifasciata

9. Epipremnum pinatum ‘aureum’

10. Aglonema commutatum

5. Wyjaśnij pojęcie rośliny okrywowe.

Termin ten oznacza rośliny, które swoimi liśćmi, pędami i odrostami rozrastają się nisko i gęsto nad ziemią ,ziemię pokrywają i zazieleniają. Cechy dobrych roślin okrywowych to:

1) długowiecznosc

2) trwałosć

3) siła wzrostu

4) tolerancja na choroby i szkodniki

5) odporność na uszkodzenia mech.

6) zdolność do regeneracji

7) duża wartość dekoracyjna

8) tworzenie trwałego estetycznego runa

9) szybkie rozrastanie się roślin

10) zwarte pokrycie powierzchni gleby

11) wyrównany wzrost

12) tworzenie efektu ozdobnego przy masowych nasadzeniach

13) ograniczona ekspansywność w zestawieniu z innymi eksponowanymi roślinami

14) wytrzymałość na przykrycie opadającymi liśćmi

15) niewielkie wymagania życiowe

16) szybkie i łatwe rozmnażanie

Rośliny okrywowe stosuje się często, gdy zastosowanie trawnika staje się niemożliwe. Bądź przeczy wizji zagospodarowania terenu. Koszt założenia trawnika jest mniejszy niż obsadzenie roślinami okrywowymi, jednak w dalszej eksploatacji koszty te wyrównują się.

Rośliny okrywowe o samoukorzeniających się pędach:

1. Vinca minor

2. Glechoma hederacea

3. Stachys lanata

4. Galeobdelon luteum

5. Thymus serpyllum

6. Phlox subulata

7. Omphalodes verna

Rośliny okrywowe rozmnazane przez rozłogi

1. Jajuga reptans

2. Pachysandra terminali

Rośliny okrywowe rozmnażane z nasion

1. Campanula carpatica

2. Arabis caucasica

3. Dianthus deltoidem

4. Thymus serpyllum

5. Cerastium tomentosum

6. Cerastium biebersteinii

7. Serum acre

8. Iberis sempervirens

9. Aubrieta cultorum

10. Oenothera missuriensis

5.12.2013

Rośliny wodne:

Wodorosty – np. Moczarki (nie mają wartości dekoracyjnej), najczesciej sie je uzywa gdy wprowadza sie do zbiorników ryby

W skład roślin tworzących zbornik wodny wchodzą:

-rośliny podowodne

Rośliny swobodnie pływające

Rośliny swobodnie pływające po powierzchni wody nie zakorzenione na dnie

• Żabiściek pływający – może być ekspansywna, rozmnażanie przez odejmowanie nowych rozet

• Kotewka orzech wodny – orzechy jadalne, jednoroczna, w Polsce pod ochroną

• Pływacz zwyczajny

• Osoka aoesowa – rozdzielnopłciowa, może tworzyć całe łaki w wodzie, nieprzyjemna, kaleczy, bardzo ekspansywna,

• Salwinia pływająca – jest paprocią róznozarodnikowa,

• Marsylia czterolistna

• Hiacynt wodny

• Sałata wodna

Grzybienie – najwazniejsza grupa roślin wodnych ukorzenione na dnie, u plywających kwiatach na wierzchu

• Grzybieńczyk wodny – 30 -40 cm cała rozeta, kwiaty tylko żółte, kłaczowa, łatwo je rozmnozyć przez podział albo przez wysiew nasion

• Grążel żółty – na jeziora oraz przy wolnym przepływie wody, kwiaty wyniesione na sztywnej szypule, duze skurzaste liście, moga miec liscie podwodne tylko wystepujące na wodach płynacych, owoc- buteleczka, kłaczowa ale mozna rozmnażać również przez nasiona, mogą sie przekształcac w rośliny prawie lądowe (ogonki liściowe przy wysychaniu wody tworzą sie rośliny o silnych liściach), potrzebuje duzo miejsca duzo wody

• Grążel japoński - mniejszy od grążela żółtego

• Grązel niski – mały , drobny , liście ok 15 cm

• Grzybień biały – główny gatunek który rośnie naturalnie w Polsce, kłaczowa (grube kłacza z widocznymi bliznami liściowymi), tylko I wyłacznie rozmnażanie wegetatywne – tylko odmiany, silnie rosnący gatunek dziki, ale odmianowa od 20 cm potrzebują słupa wody, głebokości,

• Rdest ziemnowodny – Polygonium amphibium – zdolność bytownia w środowisku wodnym I lądowym, różowe pachnace kwiaty, w towarzystwie zazwyczaj grzybienia, rozmnażana przez kawałki kłaczy

Roślinność szuwarowa – rośliny zakorzenione na dnie o pędach wzniesionych ponad lustro wody

• Tatarak zwyczajny- tatarak zwyczajny odmiana pstra,

• Łaczeń baldaszkowy – pachnące rózowawe kwiaty, nadaje sie do przydomowych ogrodów,bulwowa, mała dosyć

• Kosaciec żółty – najbardziej wartościowa z tej grupy, kłaczowy, nie objęte ochroną, tylko żółty, liście mogą być zielone, białozielone, dekoracyjna w trakcie kwitnienia I po kwitnieniu, moze rosnąć w wodzie na przeciętnej rabacie lądowej, nie ma okresu spoczynku,

• Kosiaciec gładki

• Krwawnica pospolita – brzegowa, pachnaca, przywabia motyle, bylina bardzo plastyczna, sa odmiany purpurowe, ogrodowa też, w nature w zdłuż rowów na brzegach na podmokłych łakach

• Trzcina pospolita- duze skupiska jednorodne, wiecha kwiatostan, głeboko wchodzi w wodzie, rosnie na wilgotnych łakach, rozłogowy typ korzeni, ekspansywna

• Trzcina australijska odmiana pstra – przydomowe, barwna odmiana żółta,mniejsza

• Strzałka wodna – kwiaty bardzo ładne , (ma trzy formy liści) , duza róźnorodność form, w poruszajacej sie wodzie

• Oczeret jeziorny – rdzawe wierzchotki ,

• Pałki – pałka wąskolistna – pałka szerokolistna, roślina rozdzielnopłciowa, pałka drobna

• Cibora papirusowata-

• Lotos orzechodajny

Rośliny bagienne I wokół zbiorników wodnych:

Rośliny rosnace w pasie nadbrzeżnym: przejsciowe miejsca, mogą byc troche w wodzie, troche dalej od wody, czasowo zalewane, duzo zastosowań,

• Babka wodna

• Czermień błotna – trująca, owocki czerwone, różowe

• Knieć błotna – inaczej kaczeniec , świetnie wykańczają linie wodną, krajowy gatunek, odmiana biała, żółta, kwitnie wczesną wiosną

• Niezapominajka błotna – niebieskokwitnąca błotna

• Lepiężnik różowy – bardzo ekspansywna, nawet z najdrobniejszego kawałku kłacza się rozmnaża

• Żywokost lekarski – stanowi bardzo ładny element nad brzegiem.

• Pełniki

Rośliny wokół zbiornika wodnego:

• Tojad –

• Parzydło leśne – krajowa bylina, różne formy według oczekiwanej wysokości

• Tawułka Arvendsa – bardzo blisko ujęcia wolnego, wymaga dużej wilgotności,

• Liliowiec – niezastąpiona bylina bardzo plastyczna

• Funkie – okrywowe, na zieleń cięta, jako zalecenie nad wode,

• Kosadźce – kosadźec syberyjski - łakowy, bylina, roślina smukła o trawiastych liściach, zimne kolory, na stanowiskach naturalnych chronione rośliny,

• Kosacieć mieczolistny –

• Śnieżyca letnia – cebulowa

• Języczka pomarańczowa – powinna rosnąć nad woda,

• Jezyczka wielkokwiatowa

• Tojeść kropkowana – najbardziej ogrodowa z tojesci

• Tojesc bukietowa

• Tojesc pospolita

• Pierwiosnek japonski

• Trzykrotka wirginijska

• Długosz królewski – paproć

WRZOSY

Zakładanie ogrodów wrzosowiskowych:wymagania swietlen, mrozodopornoss, dobór terenu; przygotowanie podloza( terminy sadz, przygotowanie ros, głębokość sadzenia, nawozenie, nawadnianie); zdolność regeneracji na starym drewnie; ciecie odmładzające; kolekcje Przyklady: Calluna vulgaris Dark star, firefly, pink Alicia, radnor, red star,

Ros wrzosowate Rhododendron rozaneczniki: azalie slabsze i delikatniejsze co do różaneczników; lepiej znosza zimy; kwitnienie obfitsze a liscie opdaja na zime; np.R. ‘Anneke’; ‘Goldprinz; duze skórzaste zielone liscie; kwiaty zebrane na wierzchołku pedu; wzrost do kilku metrów; wrażliwe na zimne mrozne wiatry

Stosowanie wrzosowatych: do ogrodów naturalistycznych; w tym lesnych; najlepsze różaneczniki i azalie wielkokwiatowe; do obsadzen miejsc ocienionych drzewami o glebokim syst korzeni; do ogrodów skalnych i alpinarium o kw odczynie podloza; do sadzenia w pachnących zakatkach ogrodu; obsadzenia pojemnikow i tworzenia kompozycji; do dekoracji wnetrz

PRZEPISAĆ NOTATKI OD ANI!!